Економија
Стопанските комори: Одлуката за замрзнување на цените на прехранбени производи може да ја продлабочи кризата
Здравствено-економската криза, која трае веќе две години, предизвика сериозно засегање на стопанството, а претпријатијата ги доведе во ситуација на тешко одржување на финансиската стабилност и на деловната активност. Надминување на состојбите е единствено можно со адекватни, добро испланирани и таргерирани мерки, кои ќе се дефинираат во блиска комуникација со реалниот сектор. Парцијалните решенија, кои се носат без соодветна анализа и не се во корелација со други мерки, како што е одлуката за определување највисоки цени на основните прехранбени производи во трговијата на големо и трговијата на мало, уште повеќе ќе ја нарушат тешката состојба во која се наоѓаат претпријатијата и ќе предизвика дополнителни проблеми за граѓаните, меѓу кои и ограничување на пристапот до основните животни продукти, предупредија денеска од Сојузот на стопанските комори.
„Одлуката за ограничување на цените на одредени производи, за да даде позитивен ефект, потребно е да биде донесена во корелација со други мерки. Прво, потребно е влезните инпути во сите компании да се стабилизираат, односно суровините и репроматеријалите, конкретно во прехранбената индустрија, да се овозмозможи да имаат соодветна минимална цена. Тоа може да се направи преку активирање на државните стокови резерви по одредени стабилни цени за периодот во кој одлуката за ограничување на цените е во сила. Потребно е и стабилизирање на енергентите во рамка во која државата би гарантирала одредени цени на електричната енергија и на гасот, од кои значително зависи висината на цената на производите. За да се донесат мерки што ќе дадат позитивни резултати, неопходно е тие да бидат креирани со активно учество на бизнис-заедницата“, истакна Горан Георгиевски, потпретседател на Агробизнис-комората.
Доколку не се постапи во согласност со препораките што ги дава Агробизнис-комората, ограничувањето на цените директно ќе предизвика ефект на празни полици во снабдувачките центри насекаде во државата.
„Имено, во дадени услови на многукратно зголемени трошоци на инпутите во производните процеси, а при забрана за зголемување на цените на крајните производи, единствено можно решение е прекин на производството и отпуштање на вработените. Исто така, можно е и стимулирање на сивата економија бидејќи во неможност производите да се набават по регуларен пат, граѓаните ќе бидат принудени да ги набавуваат на друг начин, што ќе донесе и до формирање цени што се многу повисоки од реалните, но ќе предизвика и несигурност во квалитетот на производите“, изјави Георгиевски и додаде дека наместо за замрзнување на цените, треба да се размислува за замрзнување на маржите бидејќи тоа е она што во вакви услови може да спречи нереално зголемување на цените.
Претседателот на Агробизнис-комората, Огнен Оровчанец, додава дека за долгорочно стабилизирање на пазарот на храна, треба да се имплементираат и долгорочни мерки, како што е формирање една надлежна државна институција.
„Сега надлежностите се поделени меѓу Министерството за земјоделство, Министерството за економија и Агенцијата за храна и ветеринарство и Министерството за здравство како надлежни за безбедноста. Но, секојдневната пракса покажува дека овие институции функционираат без меѓусебна поврзаност и координација, а притоа никој не сноси одговорност за пропустите што секојдневно се случуваат и од кои претпријатијата трпат штета. Одговорноста едноставно се префрла од еден на друг, без притоа да се најде решение за проблемите што постојат. Затоа, сметаме дека е неопходно да постои едно министерство за храна, кое ќе биде целосно надлежно за сите прашања поврзани со оваа проблематика. Така ќе имаме системски и инклузивен пристап во регулирање на оваа значајна област, што на граѓаните ќе им гарантира пристап до квалитетни прехранбени производи по реални цени. Ова барање Сојузот и Агробизнис-комората досега неколкупати го има јавно истакнато, но веруваме дека состојбата во која се најдовме поради кризата уште еднаш ја апострофира неговата важност“, истакна Оровчанец.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
СЕТЕК BLUE DECEMBER: ЖЕЛБИТЕ БЛЕСКААТ ВО СИНО
Декември е месец на посакување, полн со желби за исполнување – време кога празничните моменти нѐ зближуваат, кога малите гестови добиваат големо значење, а топлината ја чувствуваме во вниманието што си го подаруваме едни на други. Ова е период кога блискоста станува најубавата празнична приказна, затоа што среќата е најголема кога се споделува – и секогаш оди рака под рака со подарувањето.
Оваа година, СЕТЕК го бои декември во сино. Со кампањата BLUE DECEMBER, празничниот дух се преточува во месец исполнет со инспирација, идеи и среќни моменти – поддржани од најголемиот избор на техника, по најповолни цени. За нас, декември е време кога желбите полесно се исполнуваат, а радоста стигнува побрзо од кога било.
Во рамките на BLUE DECEMBER ќе оживеат низа празнични активности.
На Сетекнувало, кому секогаш нешто му текнува, ќе му доаѓаат нови идеи за исполнување желби.
Santa Blue ќе го разбуди празничниот дух кај секого, а Синиот караван, кој ќе патува низ салоните на СЕТЕК, ќе ја шири празничната атмосфера каде и да се појави.
Во салоните ќе ве пречека и посебно уредено Сино празнично катче, место каде што инспирацијата се раѓа сама од себе, а идеалниот подарок е секогаш на дофат. Ве покануваме да ја откриете вашата сина празнична приказна во СЕТЕК – место каде што желбите природно се спојуваат со радоста, создавајќи ја вистинската магија на празниците.
BLUE DECEMBER има една едноставна мисија: да донесе повеќе радост во секој дом.
Следете нè за повеќе информации.
Facebook:@setec.com.mk
Instagram: @setec.se.od.tehnika
(ПР)
Економија
Одржана редовната седница на Советот на Народната банка
Советот на Народната банка, на 5 декември 2025 година, ја усвои Програмата за работа за 2026 година, со којашто се утврдија клучните активности за спроведување на законските надлежности и стратегиските области дефинирани со Стратегискиот план 2025 – 2027 година. Во 2026 година ќе се спроведат 179 програмски активности, од кои 113 се редовни, а останатите се насочени кон модернизација на работењето, унапредување на регулативата, јакнење на безбедноста и поддршка на финансиската стабилност.
Монетарната политика и понатаму останува сосредоточена на одржувањето на ценовната стабилност како основна цел и предуслов за одржлив економски раст и стабилен финансиски систем. Во таа насока, Банката ќе работи на унапредување на моделите за макроекономско прогнозирање, модернизација на монетарните инструменти, оптимизирање на ликвидносното управување и подобрување на функционирањето на девизниот пазар и ефикасно спроведување на монетарните операции. Народната банка ќе продолжи со транспарентноста и навременото објавување на одлуките со цел јакнење на довербата и кредибилитетот на монетарната политика. Управувањето со девизните резерви ќе продолжи да се спроведува согласно принципите на сигурност, ликвидност и профитабилност, преку оптимално инвестирање во рамки на дефинираните лимити за валутниот, кредитниот, ликвидносниот и каматниот ризик.
Во доменот на финансиската стабилност, супервизијата и решавањето банки, предвидени се активности за континуирано следење на ризиците во банкарскиот систем, со особен акцент на климатските и на ИТ-ризиците, унапредувањето на супервизорските методологии и процеси, зголемената заштита на потрошувачите преку зајакнати интерни прописи и контроли, како и подготовката за примената на новата рамка за решавање банки во 2026 година.
Во делот на платните системи и платежните услуги, ќе продолжи унапредувањето на ефикасноста, сигурноста и стабилноста на националната инфраструктура. Во 2026 година ќе се примени современа интегрирана платформа за управување со готовината, со цел воспоставување модерен систем за снабдување и обработка на книжните и кованите пари. Истовремено ќе се спроведуваат и активности за модернизација на платната инфраструктура заради целосно функционирање на прекуграничните плаќања во рамки на СЕПА-шемите и за спроведување на проектот за воведување систем за инстант плаќања – клон на ТИПС, кој ќе придонесе за регионално поврзување и понатамошна интеграција со инфраструктурата на Европската Унија.
Во областа на статистиката и економските истражувања, Народната банка, како што информираат од таму, ќе ги продолжи редовните аналитички активности и подготовката на краткорочните проекции, ќе воведува современи алатки и техники за машинско учење и ќе ги унапредува статистичките податоци согласно новите меѓународни стандарди. Како дел од дигиталната трансформација, ќе продолжи спроведувањето на клучните проекти – интегрираниот систем за статистичко и супервизорско известување (ИСИДОРА) и воспоставување централен податочен склад.
Банката останува посветена на јакнење на транспарентноста, доброто управување, етичките стандарди, меѓународната и на меѓуинституционалната соработка преку непречено остварување на функциите на поддршка и примена на најдобрите практики во корпоративното управување, со цел обезбедување законито, ефикасно, правично и навремено носење одлуки во интерес на јавноста и сите сегменти од работењето. Следејќи ги современите ризици и технолошки промени, ќе продолжи да работи на зајакнување на институционалната отпорност, сигурноста на системите и на ефективното управување со ризиците, со цел обезбедување непрекинато функционирање на клучните процеси.
Програмата за работа за 2026 година ја потврдува заложбата на Народната банка за одржување ценовна и финансиска стабилност, како основа за долгорочен економски развој, доверба во институцијата и заштита на јавниот интерес.
Во насока на натамошно унапредување на ефективноста на монетарната политика, на седницата на Советот беа усвоени регулаторни измени за премин на Народната банка кон нова оперативна поставеност на монетарните инструменти. Примената на новата оперативна монетарна рамка ќе започне од 24 декември 2026 година. Со измените се врши модернизација на оперативната поставеност на монетарната политика согласно најдобрите практики на централните банки. Се очекува овие промени да придонесат за засилување на сигналниот механизам на основниот инструмент на монетарната политика – благајничките записи, а со тоа и на монетарната трансмисија. Благајничките записи и натаму остануваат основен инструмент на монетарната политика, при што нивната рочност се намалува на седум дена, а воедно се преминува кон примена на пазарни принципи на аукцирање. Инструментот расположлив депозит на седум дена кај Народната банка се укинува, а за оптимално ликвидносно управување на дневна основа банките и штедилниците и натаму ќе може да го користат расположливиот депозит преку ноќ. Во новата оперативна рамка, каматната стапка на расположливиот депозит преку ноќ се врзува за каматната стапка на благајничките записи, на ниво пониско за 50 базични поени и ќе се менува согласно промената на каматната стапка на основниот инструмент на ист начин како што се менува каматната стапка на расположливиот кредит преку ноќ. Со тоа, се формира симетричен коридор од каматните стапки на расположливиот депозит и на кредитот преку ноќ во однос на основната каматна стапка на Народната банка.
Економија
„Нетфликс“ го купува „Ворнер брос“ за 72 милијарди долари
„Нетфликс“ го купува филмскиот и стриминг-бизнис на „Ворнер брос дискавери“ за 72 милијарди долари, пишува Би-би-си.
„Ворнер брос“ поседува франшизи, како „Хари Потер“ и „Игра на тронови“, како и стриминг-услугата „Ејч-би-о макс“.
Ова преземање треба да доведе до радикална трансформација на американската филмска и медиумска индустрија, но аналитичарите предупредуваат дека може да наиде на отпор од регулаторните органи за заштита на пазарната конкуренција.
Том Харингтон, раководител на телевизискиот оддел во Enders Analysis, верува дека договорот, доколку добие регулаторно одобрение, ќе има огромно влијание врз филмската индустрија.
„Ако се реализира, тоа ќе го преобликува Холивуд, при што стримерот ќе преземе бизнис што во голема мера е егзистенцијална контрадикција. ‘Нетфликс’ отсекогаш имал ограничена употреба на кино, но генерално неговата понуда го поткопува тоа“, рече тој.
Харингтон предвидува големи намалувања на телевизиската и на филмската продукција во рамките на комбинираниот ентитет, што би можело да предизвика отпор од холивудските синдикати.
За потрошувачите, спојувањето веројатно би значело повисоки цени, рече тој.
„’Нетфликс’ би станал поскап, па дури и ако ‘Ејч-би-о макс’ биде затворен/стане неважен, поголемата пенетрација на ‘Нетфликс’ во домаќинствата веројатно би значела зголемување на вкупните приходи од претплати“.

