Економија
(Видео) ФИТР објави повик за финансиска помош, фирмите со добивка ќе треба да ги вратат парите

Речиси 150 домашни микро, мали и средни компании имаат можност да добијат поддршка за брзо приспособување на последиците од Ковид-19 од Фондот за иновации, кој за оваа намена има буџет од 3,3 милиони евра, а аплицирањето почнува денес.
Компаниите ќе добијат државна помош во висина од 70 отсто од буџетот за планираните проекти, а преостанатите 30 отсто се обврзани сами да ги обезбедат. Микрокомпаниите може да побараат најмногу 750.000 денари, малите компании 1,5 милион денари и средните компании може да добијат поддршка, која не треба да го надмине износот од 3 милиони денари.
Новитет во овој повик од Фондот за иновации како инструмент за технолошки развој за брзо приспособување е на последиците од кризата е тоа што компаниите ќе имаат обврска да ги вратат парите што ќе ги добијат од државата доколку имаат добивка.
„Посебна новина за оваа мерка, која сакам да ја акцентирам, е дека Владата станува партнер за развојна мерка, ова не е мерка за ликвидност, ова не е поддршка за опстанување, ова е поддршка за побрзо заздравување. Воведуваме иновативен пристап во финансирањето. Не даваме кредити, не даваме грантови, значи нема подарок пари. Средствата што ги доделуваме подразбираат поврат, но не по цена на опстанокот на компанијата и опстанокот на работните места. Ако сме партнер во добивката, односно во остварените резултати, ќе бидеме партнер и во делењето на ризикот. Компаниите што ќе добијат средства за повратот, ќе имаат обврска овие средства да ги вратат, меѓутоа како процент од бруто-добивката во првите три години по завршување на инвестицијата“, вели Јован Деспотовски, директор на Фондот за иновации.
Во Фондот направиле симулација на новиот модел на финансирање во согласност со финансиските резултати што ги остваруваат компаниите кои во моментот ги финансира Фондот. Станува збор за финансиски резултати од 2018 и 2019 година.
„Тие покажуваат дека моделот што го предлагаме, а тоа е 15 проценти од бруто-добивката во првите три години по завршување на инвестицијата, гарантира дека средствата ќе бидат вратени. Ова гарантира секако релативна категорија бидејќи сепак сме во посткризен период и никој со сигурност не може да каже колку ова ќе трае, меѓутоа тоа не нè ослободува од обврската да се обидеме и да го забрзаме заздравувањето“, објасни директорот Деспотовски.
Рокот на реализација на проектите е 12 месеци. Аплицирањето за повикот почнува денес, а тој ќе биде отворен до 26 јуни.
Спецификата на оваа мерка и на овој инструмент, според директорот Деспотовски, е тоа што се фокусира на развојна поддршка на домашните компании што имаат потенцијал за успешно работење. Потенцијалот се базира и на тоа како компаниите работеле во периодот пред кризата.
Новина во овој повик е и тоа што со добиените средства може да се покриваат и платите за оние што ќе работат на реализација на проектите. Платите може да се предвидат како трошок.
Со буџетот од 3,3 милиони евра ќе се поддржи дигитализација во компаниите, воведување протоколи за заштита на вработените, подобрување на организационата структура и реорганизација на работните процеси, воведување нови производи и услуги или значително подобрување на постојните, особено на оној сегмент за кој постои зголемена побарувачка и во време на криза и за кој се очекува дека ќе постои побарувачка и во време на посткризниот период, обука за среднорочно планирање на бизнисот и обука за вработените, како и сите мерки што компаниите сметаат дека ќе им помогнат не само во подобро приспособување туку и во развој, ќе се сметаат за подобни за финансирање со овој инструмент.
Пари од Фондот може да се побараат и за набавка, изнајмување или изработка на опрема, со тоа што под опрема не се подразбира само информатичка технологија, туку може да биде сè што се смета за технологија.
Специфично за овој повик е и тоа што еден од критериумите е компанијата апликант во изминатите две години да нема регистрирано загуба.
Предност на овој повик ќе имаат компаниите од помалку развиените региони и компаниите управувани од жени или компании што во сопственичката структура имаат жени.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Македонија доби речиси 2,5 милиона евра од планот за раст за постигнати резултати во намалување на неформалната економија, извести Министерството за економија

Европската комисија, во најновиот извештај за имплементацијата на Планот за раст, потврди дека Северна Македонија преку министерството за економија и труд целосно и успешно ја спроведе реформската мерка 4.1.1 – „Справување со неформалната економија во поддршка на Стратегијата за формализација на неформалната економија“, извести Министерството за економија и труд.
„Целта на мерката е унапредување на формалната економија преку интензивирање на инспекцискиот надзор и примена на пристап заснован на проценка на ризик, со фокус на секторите најподложни на неформални активности, градежништво, туризам и земјоделство.
Според оценката на Европската комисија, земјата далеку ги надминала поставените цели за зголемување на бројот на инспекции и резултатите од надзорот во рамките на оваа реформа со вкупна вредност од приближно 2,5 милиони евра, насочени кон јакнење на институциите, дигитализација на инспекциските служби и зајакнување на формалната економија.
Државниот инспекторат за труд (ДИТ) спроведе 16.464 инспекции во периодот јули 2024 – јуни 2025, што претставува 242% зголемување во однос на целта за 20% зголемување во однос на просекот од 2020–2023 година.
Притоа се откриени 543 нерегистрирани работници, што е зголемување од над 200% во однос на претходните години.
Државниот пазарен инспекторат (ДПИ) реализира 669 инспекции, што е 40% повеќе од целната вредност, при што издадени се 222 управни решенија, а 18 нерегистрирани економски оператори се затворени поради непочитување на законите.
Овие постигнувања се резултат на спроведување на пристап заснован на проценка на ризик при планирањето на инспекциските активности, со приоритетно насочување кон секторите најпогодени од неформална економија – градежништво, туризам и земјоделство. Двете институции применуваат методологии за управување со ризик и активно користат дигитални алатки за подобрување на ефективноста и транспарентноста во своето работење
Европската комисија во својата оценка нагласува дека Северна Македонија ја реализирала реформата „целосно и успешно“, без утврдено двојно финансирање и со целосна усогласеност со европските стандарди.
Ова признание од Европската комисија е потврда за сериозната работа на институциите и за конкретните резултати кои носат корист и за граѓаните и за бизнисот. Справувањето со сивата економија е еден од клучните приоритети на Владата и Министерството за економија и труд– заедно со европските партнери ќе продолжиме да градиме одржлива, конкурентна и формална економија“, соопшти Министерството за економија и труд.
Свет
(Видео) Трамп до австралискиот амбасадор: Не те сакам и веројатно никогаш нема да те сакам

Претседателот на САД, Доналд Трамп, му рече на австралискиот амбасадор во САД и поранешен премиер, Кевин Рад, дека не го сака и веројатно никогаш нема да го сака.
Трамп вчера се сретна со сегашниот австралиски премиер, Ентони Албанезе. Политичкиот уредник на австралискиот „Скај њуз“, Ендру Кленел, го праша Трамп зошто требало толку долго време за да се организира состанокот. Тој беше заинтересиран дали има некаква врска со ставот на Австралија за климатските промени, Палестина или изјавите на Рад.
🤪 Trump to Australia’s ambassador: “I don’t like you either.”
An awkward exchange took place between the U.S. president and the Australian ambassador🇦🇺
After signing an agreement on rare earth minerals, a journalist reminded Trump that Ambassador Kevin Rudd had once called him… pic.twitter.com/UEooOxvqYs
— NEXTA (@nexta_tv) October 20, 2025
„Не знам ништо за него. Ако рекол нешто лошо, тогаш можеби би сакал да се извини. Дали амбасадорот рекол нешто лошо? Не кажувајте ми. Не сакам да знам. Каде е тој? Дали сè уште работи за вас“, Трамп го праша Албанезе.
Албанезе одговори дека Рад е сè уште амбасадор и покажа кон него. Рад призна дека кажал лоши работи за Трамп пред да стане амбасадор. „Ги повлекувам тие изјави“, рече тој.
„Ни мене не ми се допаѓаш. И веројатно никогаш нема да ми се допаднеш“, рече Трамп.
Во ноември минатата година, откако Рад беше потврден како избор на Албанезе за амбасадор на САД, се појави интервју од 2021 година во кое тој го опиша Трамп како селски идиот. Подоцна се дозна дека Рад избришал некои стари објави на социјалните мрежи во кои го нарекол Трамп предавник на Западот и лудак.
Економија
Цените на нафтата паѓаат

Цените на нафтата паднаа под 61 долар на меѓународните пазари денес, поради мрачни проценки за вишок понуда и знаци за затоплување на односите меѓу САД и Русија што би можело да значи полесен пристап до руска нафта.
На лондонскиот пазар, цената на барел по пладне беше за 72 центи пониска отколку на затворањето на трговијата на крајот од минатата недела, на 60,57 долари. На американскиот пазар, барелот се тргуваше по цена за 66 центи пониска, на 56,88 долари.
Расположението на пазарите е намалено од проценките за вишок понуда на крајот на оваа година и почетокот на следната година.
Понудата брзо расте, додека побарувачката е пригушена, објави Меѓународната агенција за енергија (ИЕА) минатата недела.
Во такви услови, светските залихи достигнаа највисоко ниво за четири години во август, од 7,9 милиони барели, пресмета агенцијата, а вишокот на понуда треба нагло да се зголеми најдоцна од следната година.
Инвеститорите се загрижени и за затворањето на американската влада поради спор околу буџетските трошоци.
Демократите го условуваат прифаќањето на предлогот за буџет за 2026 година со продолжено финансирање на програмата за здравствено осигурување за најранливите групи граѓани, додека републиканците ја отфрлаат оваа отстапка.
Дури 750.000 владини службеници би можеле да бидат испратени на неплатен одмор, што исто така ќе значи пониски трошоци, предупреди независниот институт CBO.