Вицепремиерот за економски прашања, Фатмир Битиќи, денеска во рамки на Првиот економски форум, во Скопје, учествуваше на панел дискусијата на тема „Економското закрепнување на Северна Македонија по пандемијата“ заедно со министерот за финансии Фатмир Бесими.

Форумот, чиј фокус се поставувањето темели за стабилност и просперитет во Северна Македонија, го отвори претседателот на Владата, Зоран Заев, а, министри, владини претставници и претставници на Амбасади и истакнати бизнисмени учествуваат во повеќе панел дебати, посветени на стабилноста и соработката во регионот на Балканот, економскиот развој на земјата по пандемијата од Kовид-19, за странските инвестиции, унапредувањето на инфраструктурата, енергијата, туризмот и одржливиот економски развој.

„Ако говориме за влијанието на глобалната пандемија врз нашата економија, ние не почувствувавме тешки последици како останатите земји, бидејќи ако можам да кажам, многу брзо ги увидовме можностите за ефективно справување и ја согледавме можноста кризата да ја искористиме за економски развој и конкурентност на нашата економија и во днос на привлекување на странски инвестиции“, рече вицепремиерот Битиќи.

Тој истакна дека како држава бевме единствени во справувањето со кризата и следејќи ја ситуацијата, Владата донесе шест пакети економски мерки, што овозможи како што рече, брзо да се прилагодиме на новонастанатите ситуации.

„Според речиси сите статистички податоци, посебно во последниот месец, јасно е дека постои тенденција на заздравување на економијата на Северна Македонија“, додаде Битиќи.

Моментот кој сега мораме да го искористиме, според него е засилена работа на остварување на целите од Берлинскиот процес и креирање на заедничка – регионална економска зона.

„Да одиме чекор понапред и да гледаме кон регионална конкурентност наспроти регионална конкуренција што е практичен чекор за како да ги искористиме потенцијалите на регионот и да бидеме дел од вредносниот ланец на поголемите економии, но и да сме регионално конкурентни и единствени во привлекувањето на странските инвестиции“, истакна Битиќи.

Организатор на денешниот Форум е Делфи економскиот форум, познат по годишните средби во Грција, заедно со Грчката бизнис асоцијација од Северна Македонија, во партнерство со домашните компании.

Целта на Економскиот форум во Скопје е да прерасне во средба на високо ниво на најсилните локални и меѓународни политички лидери и бизнисмени во пресрет на континуираните предизвици со кои се соочува Северна Македонија, но и во поширокиот регион.

Дирекцијата за ТИРЗ и Меѓународната финансиска корпорација (ИФЦ), која е дел од групацијата на Светска Банка потпишаа договор за соработка и партнерство во чии рамки ќе се работи на програма за подготовка на домашните компании за поголема вклученост во глобалните вредносни синџири.

„Наша цел како држава и како ТИРЗ е на домашните компании да им обезбедиме можности да земат поголем дел од колачот во зоните каде годишно се создава извоз близу 4 милијарди евра, или 50% од вкупниот извоз во земјава. Заедно со нашите меѓународни партнери од ИФЦ работиме на практични механизми со кои ќе им помогнеме да го подигнат нивото на технолошка подготвеност, да имаат зголемена продуктивност и да добијат меѓународно признаени сертификати со што ќе влезат во синџирите за набавка, особено кај компаниите во зоните. Ова значи долгорочно и стратешко вложување во повисоки плати за сите наши сограѓани, нови вработувања и дејности, како и засилен рамномерен економски развој,“ изјави директорот на ТИРЗ, Јован Деспотовски.

Тој најави дека во рамки на овој договор ќе развива и мерка со која покрај советодавна, домашните компании ќе добијат и финансиска поддршка за технолошки напредок.

„Сакаме успешниот модел кој го развивме во ФИТР, за поддршка за технолошки развој, да го унапредиме и во ТИРЗ. Заедно со реномираниот меѓународен партнер, ИФЦ креираме програма со која домашните компании ќе станат конкурентни и на глобално ниво. Овој модел потоа би го пресликале и на регионално ниво, бидејќи верувам дека компаниите од земјите во регионот се соочуваат со слични предизвици како нашите кога им пристапуваат на странските инвеститори за соработка,“ рече Деспотовски.

„Меѓународната финансиска корпорација (ИФЦ) има за цел да и помогне на Северна Македонија да привлече нови приватни инвестиции кои ќе придонесат кон опоравување од кризата предизвикана од Ковид-19“, рече Ари Нам, регионален менаџер на ИФЦ за Централна и Југоисточна Европа. „Денес потпишавме договор со Дирекцијата за технолошко развојни зони за да им помогнеме на локалните производствени фирми да се поврзат и да влезат во регионални синџири на вредности како снабдувачи, кое ќе придонесе кон создавање нови работни места и зголемување на конкурентноста на земјата“.

Преку овој нов модел на соработка, ТИРЗ се вклучува во советодавната програма на ИФЦ преку која во Северна Македонија, Србија и Косово треба да се овозможи финансирање од 45 милиони американски долари за производствените фирми. Во рамките на овој проект ИФЦ креираше и дигитална платформакоја од јуни ја започна пилот фазата со 100 компании од регионот. Целта е да се зголеми поврзаноста помеѓу фирмите од Западниот Балкан и регионалните и глобалните синџири на вредност како и да се подобрат производствените капацитети на компаниите што ќе придонесе економското закрепнување на регионот од пандемијата Ковид-19.

Проектот во чии рамки се остварува соработката на Дирекцијата за ТИРЗ со ИФЦ е финансиски поддржан со билатерални фондови од Владата на Швајцарија и е предвидено да трае до 2025 година.

Северна Македонија ги негува европските вредности, демонстрира европски манири, политичка волја и гради добро-соседски односи, неопходни за економски просперитет и подобар стандард за граѓаните, истакна претседателот на Владата, Зоран Заев во своето обраќање на отворањето на Првиот Економски Форум во Скопје.

„ Пораката која на националните и регионалните медиуми се пренесуваше од Делфи Самитот во Атина кој се одржа пред еден месец, ја упатувам и тука од Скопје: „Потребен ни е економски просперитетен Балкан на 21 век, интегриран во Европската Унија“. Денес, ќе додадам и Балкан кој живее во сегашноста и гради просперитетна иднината, а минатото е поука дека поделби и раздори меѓу народите на Балканот не водат никаде.

Тој ги повика инвеститорите, да ги искористат можностите и да го вложат својот капитал во Северна Македонија, нагласувајќи дека Владата креира поволен деловен амбиент и еднакви услови како за домашните така и за странските инвеститори.

„ Дури и во време на пандемија, компаниите во зоните одржуваат стабилен број на вработени, над 14.000 вработени со тренд на зголемување. Во моментов повеќе од 30 компании, сегашни и потенцијални инвеститори, официјално ги изразија своите намери за инвестиции и во тек се преговори, со вкупен обем на инвестиции од над 425 милиони евра и нов план за нови 8.500 работни места. Во следните недели се очекува затворање на најголемиот договор за странски директни инвестиции досега во Северна Македонија, со инвестиција поголема од 100 милиони евра“ рече Заев.

Тој посочи дека следи – прво, унапредување на регионалната трговска размена на стоки и услуги, како и движењето на луѓе, капитал и знаење, што претпоставува отстранување на сите постоечки бариери. Второ, неопходно е надградување и на процесот на дигитализација во државата, преку обезбедување на дигитални вештини, дигитална инфраструктура и дигитална безбедност. И потоа следи подобрување и на конкурентната способност на македонската економија, преку структурни промени низ „паметна специјализација“, подобрени вештини преку подобро образование, истражување и иновации и вклучување во постојните, како и креирање на нови индустриски вредносни вериги.

„ Дополнително, многу важен дел од идната визија за економскиот развој на Северна Македонија е и „зелената агенда“ и трансформација. Зелената агенда е јасен сигнал и чекор напред за поблиска интеграција во политиките на ЕУ во врска со климата и животната средина“ додаде Заев.