Економија
Анализа на Владата: „Економијата е посилна од било кога“

Тимот на вицепремиерот Анѓушев, заедно со министрите од економските ресори, изработија анализа, базирана на официјални податоци и статистики, информираат од Владата.
Анализата, како што се наведува во владиното соопштение, споредува три сетови од по 8 квартали, односно периодите од јули 2013 до јуни 2015, јули 2015 до јуни 2017 и од јули 2017 до јуни 2019 година.
„Фактите и бројките се непобитни, економијата е посилна од било кога“, заклучуваат од Владата.
Заклучоците од анализата, изнесени во владиното соопштение ги пренесуваме во целост.
„Бројот на нови работни места сега е многу поголем во споредба со периодот 2013 – 2017
Во периодот од јули 2013 – јуни 2015, во Северна Македонија се вработиле 21.111 лица.
Во периодот од јули 2015 – јуни 2017, во Северна Македонија се вработиле 40.314 лица.
Во периодот од јули 2017 – јуни 2019, во Северна Македонија се вработиле 54.391 лица.
Разликата помеѓу периодот 1 и периодот 3 е +158% зголемување на бројот на вработени лица.
Намалувањето на невработеноста е едно од првите прашања на кои Владата сериозно се посвети. Преку директните мерки на Министерството за труд и социјална политика и Агенцијата за вработување, и со мерките за поддршка на компаниите и привлекувањето на странските инвестиции, Владата успеа за 2 години да отвори повеќе од 54.000 нови работни места. Со помош на овие политики, Северна Македонија дојде до историски најниската стапка на невработеност од 17,4%.
Како Влада сметаме дека е најважно за сите млади од Северна Македонија е да им обезбедиме добро платена и квалитетна работа, која ќе ги привлече да останат дома. Токму затоа беа отворени многу нови можности за нив преку Агенцијата за млади и спорт и Фондот за иновации и технолошки развој (ФИТР).
Просечната плата порасна за 2.297 денари во овие две години, за разлика од растот од само 821 денари во времето на претходната Влада.
Во периодот од јули 2013 – јуни 2015, во Северна Македонија просечната нето-плата пораснала за 821 денари.
Во периодот од јули 2015 – јуни 2017, во Северна Македонија просечната нето-плата пораснала за 842 денари.
Во периодот од јули 2017 – јуни 2019, во Северна Македонија просечната нето-плата пораснала за 2.297 денари.
Спиралата за раст на платите, започна во август 2017 година со првото покачување на минималната плата на 12.000 денари.
Сега, во ноември 2019 година, следуваше и дополнително покачување на минималната плата на 14.500 денари. Владата започна и мерка за субвенционирање на придонесите за работодавците кои ќе ги покачат платите на своите вработени до 100 евра.
Наставниците на почетокот на 2020 година ќе добијат ново покачување на платите. Лекарите и медицинските сестри веќе добија сериозно покачување. Еден лекар специјалист ќе зема и до 100.000 денари плата. Припадниците на Армијата земаат поголема плата, како и полицијата и пожарникарите.
Цената на струјата е пониска и стабилизирана, во време на претходната влада порасна за 100%
Северна Македонија беше прогласена за „регионален шампион“ за реформи во енергетиката, од Енергетската заедница.
Преку новиот Закон за енергетика и со силните инвестиции во обновливи извори на енергија и гасификација, Владата го стабилизираше вртоглавиот раст на цената на струјата. Денеска, граѓаните плаќаат пониска просечна цена за киловат/час.
Дополнително, ЕСМ своите годишни профити, преку општествено одговорно работење, ги насочува назад кон граѓаните и издвои 40 милиони евра за субвенција на инвертер клими и 24 милиони евра за филтри во Битола.
Отвораме повеќе нови фабрики
Во периодот од јули 2013 – јуни 2015, потпишани се 7 договори за поддршка за градба на фабрики, а отворени се 6 фабрики.
Во периодот од јули 2015 – јуни 2017, потпишани се 9 договори за поддршка за градба на фабрики, а отворени се 7 фабрики.
Во периодот од јули 2017 – јуни 2019, потпишани се 22 договори за поддршка за градба на фабрики, а отворени се 12 фабрики.
За 2 години, Владата потпиша 34 нови договори за странски и домашни инвестиции. Од нив, 12 фабрики се изградени, а 22 фабрики се во процесот на изградба.
Растат странските инвестиции
Во периодот од јули 2013 – јуни 2015, има 457 милиони евра странски директни инвестиции.
Во периодот од јули 2015 – јуни 2017, има 555 милиони евра странски директни инвестиции.
Во периодот од јули 2017 – јуни 2019, има 741 милиони евра странски директни инвестиции.
Покрај зголемувањето на домашните инвестиции, Владата се посвети и на зголемување на странските директни инвестиции во Северна Македонија.
За две години, во Северна Македонија се инвестираа 741 милиони евра. За ова се одговорни два фактори: (1) Надминувањето на политичката криза и започнување со работа на нашата одговорна и транспарентна влада и (2) решавањето на сите наши билатерални спорови со соседите и откочувањето на евро-атлантските интеграции. Фокусот на економијата, заедно со членството во НАТО ќе донесе уште повеќе странски инвестиции.
Денес, на Северна Македонија се гледа како на безбедна и заштитена земја, мозаик од можности, со Влада која е тука да помогне да се отвори бизнис и да се инвестира.
Раст на индустриското производство
Во периодот од јули 2013 – јуни 2015, има пад од -5,86% на индустриското производство.
Во периодот од јули 2015 – јуни 2017, има зголемување од 3,29% на индустриското производство.
Во периодот од јули 2017 – јуни 2019, има зголемување на 8,87% на индустриското производство.
Извозот се зголемува
Во периодот од јули 2013 – јуни 2015, остварен е извоз од 7,4 милијарди евра.
Во периодот од јули 2015 – јуни 2017, остварен е извоз од 8,9 милијарди евра.
Во периодот од јули 2017 – јуни 2019, остварен е извоз од 11,6 милијарди евра.
Со решавањето на сите отворени билатерални прашања кои ги имаше државата, покажавме дека сме стабилна и безбедна земја. Тоа што е важно да се напомене е дека растот на извозот, придонесува и до слевање на повеќе средства во Буџетот на државата.
Тоа значи повеќе средства за инвестирање назад во човечкиот капитал за следната година.
Резултатите на Владата во овие две години се видливи и опипливи. Владата ќе продолжи да инвестира во силна и стабилна економија, а со тоа и во инвестирање во човечкиот капитал – во граѓаните!
Државата и Владата постојат за граѓаните и наша задача е да враќаме назад кон граѓаните“, наведуваат од Владата во заклучоците од анализата.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Нова поддршка за малите бизниси од Прокредит банка – 90 претприемачи ќе имаат можност да учествуваат во првата „Прокредит бизнис-академија“

ПроКредит Банка официјално ја претстави новата едукативна програма за поддршка на микро и малите бизниси во нивниот раст и развој. „ПроКредит бизнис академија“ беше претставена на настанот кој се одржа вчера во Forza Fusion Bar, каде што претставници на медиумите и бизнис заедницата имаа можност да се запознаат со целосната програма и нејзините придобивки.
Академијата е дел од пошироката иницијатива на ПроКредит Банка насочена кон зајакнување на домашната бизнис заедница преку нефинансиска поддршка. Како банка која континуирано создава можности за едукација и вмрежување, преку оваа академија ќе им овозможи на претприемачите пристап до интерактивни работилници, експертски совети и практични алатки за унапредување на деловните вештини.
„Преку ПроКредит бизнис академијата сакаме да им овозможиме на претприемачите пристап до знаење и ресурси кои ќе им помогнат да го направат следниот голем чекор во развојот на нивниот бизнис. За нас, да се биде партнер на бизнисот, значи да се оди чекор понапред од нудење на стандардни банкарски услуги. Затоа вложуваме во тоа што е клучно за градење успешен бизнис – знаење и мрежа на контакти. Веруваме дека едукацијата е клучна за одржлив раст, а оваа иницијатива е уште еден начин на кој ја зајакнуваме локалната бизнис заедница,“ изјави Милан Дамчевски, Член на Управниот Одбор на банката.
Програмата ќе биде реализирана под менторство од искусни професионалци од регионалната консултантската компанија Alphabet Group која повеќе од 7 години им помага на малите бизниси да го реализираат својот целосен потенцијал преку иновативни и интерактивни обуки и програми за развој.
Академијата е структурирана во пет клучни модули, кои ги опфаќаат темите: разбирање на финансиски концепти, продажба, комуникациски вештини, интерно претприемништво и дигитална трансформација.
Програмата ќе се реализира од април до октомври 2025 година во Управната зграда на ПроКредит Банка во Скопје. По завршувањето на предавањата на учесниците ќе им бидат доделени сертификати.
Учеството е без финансиски надомест, како дел од континуираната инвестиција на ПроКредит банка за градење вештини и капацитети кај локалните претприемачи. Заинтересираните претприемачи можат да аплицираат до 30 март 2025 година. По
процесот на селекција, ќе бидат избрани 90 учесници кои ќе се приклучат на првата генерација на ПроКредит бизнис академијата. Пријавувањето е отворено преку официјалната страница biznisakademija.pcb.mk каде што се достапни сите детали за академијата.
(ПР)
Економија
„Алкалоид“ со консолидирани продажби од 308,9 милиони евра, извоз од 210,5 милиони евра и со инвестиции од 23,3 милиони евра во периодот јануари – декември 2024 г.

Приходи од продажби
Според единечниот биланс на успех, во периодот јануари – декември 2024 година продажбите достигнуваат 13.433.299.470 денари, што е за 10 % повеќе во споредба со истиот период од минатата година. Вкупните консолидирани продажби, пак, достигнуваат 19.005.696.029 денари, што е за 15 % повеќе во споредба со истиот период од минатата година.
Продажби според региони
Консолидираните продажби остварени на домашниот пазар се зголемени за 17 %, а вкупниот консолидиран извоз на компанијата е зголемен за 14 %. Компанијата, преку своите застапувања на производите на светски реномирани фармацевтски производители, активно учествува во обезбедувањето најсовремени ретки и специфични терапии, со што како докажан партнер на јавното здравство обезбедува значителна поддршка за здравствениот систем во земјава. Иако профитабилноста на овие програми е ограничена, тие значително го зголемуваат учеството на домашниот пазар во вкупните консолидирани продажби. Од вкупните консолидирани продажби 32 % се остварени на домашниот пазар, додека, пак, 68 % се остварени на странските пазари. Гледано според региони, во земјите од Југоисточна Европа се остварени 27 %, во земјите од Западна Европа (ЕУ и ЕФТА) се остварени 22 %, во земјите од Источна Европа (ЗНД, УКР…) се остварени 18 %, а на другите пазари е остварен 1 % од вкупните консолидирани продажби.
Најголем пораст кај извозните пазари, во споредба со минатата година, бележат продажбите остварени на Кипар, кои се зголемени 9-пати; потоа во Литванија, каде што се зголемени 2,5-пати. Потоа следуваат оние во Чиле (раст од 92%), Велика Британија (раст од 62%), Јордан (раст од 59 %), во Грузија (раст од 57 %), Украина (раст од 48 %), Португалија (раст од 45 %), во Монголија (раст од 36 %), Германија (раст од 26 %), Швајцарија (раст од 24 %), во Романија (раст од 21 %), Албанија (раст од 21 %), Ерменија (раст од 18 %) итн.
Продажби според групи производи
Гледано според групи производи, во структурата на вкупните консолидирани продажби најголемо учество заземаат производите од сегментот фармација, и тоа 91 %. Од нив поголем удел имаат антибиотиците со 26 %, препаратите ОТЦ со 19 %, невролошките препарати со 12 %, кардиолошките препарати со 11 % од вкупните консолидирани продажби итн. Сегментот хемија, козметика и билкарство учествува со 9 % во вкупните консолидирани продажби, поточно хемија учествува со 2 %, козметика со 6 %, а билкарство учествува со 1 %. Вкупните продажби бележат пораст кај сите профитни центри во споредба со остварените во истиот период од 2023 година. Сегментот фармација бележи раст од 16 %, хемија раст од 7 %, козметика раст од 5 %, а билкарство раст од 6 %.
Инвестиции
Во 2024 година, во насока на посветеноста за постојана модернизација и за проширување на производствените капацитети, производствените волумени и на асортиманот, АЛКАЛОИД АД Скопје ја комплетираше реализацијата на својот најголем инвестициски потфат во последните две децении – новиот погон за производство на цврсти фармацевтски форми Таблетно одделение 2.0 и придружните технички простории. Новиот техничко-технолошки капацитет, чија цел е повеќе од двојно зголемување на обемот и поголема флексибилност во производството на цврсти фармацевтски форми, зафаќа површина од 6.200 м2 (производствени и технички простории), а за него АЛКАЛОИД вложи вкупно 19,4 милиони евра.
Во првото полугодие од годинава се реализираше стратешка инвестиција и во ПЦ Козметика. Инсталирана е нова производствена линија за производство и за пакување влажни марамчиња, во вредност од 1,7 милиони евра. Новата производствена опрема за производство на влажни марамчиња е со капацитет од 120 парчиња/минута и е дополнета со целосно автоматизирани линии за пакување. На овој начин се овозможи удвојување на капацитетите за производство на влажни марамчиња и се прошири палетата на производи кои може да се произведуваат и да се пакуваат.
Вкупните инвестиции во основни средства во периодот јануари – декември 2024 година изнесуваат 1.435.215 илјади денари.
Вложувања
Во 2024 година АЛКАЛОИД АД Скопје регистрираше ново друштво во Хрватска, со назив АЛКАЛОИД ФАРМА ИНТЕРНАЦИОНАЛ ДОО Загреб. Имајќи предвид дека 68 % од пласманот на производите на компанијата се наменети за извоз, од исклучително значење е присуството на производствената програма на пазарите во ЕУ, како и проширувањето на нови пазари. Во таа насока, новоотворениот правен субјект е осми по ред кој е основан во рамките на земјите членки на Европската Унија.
Компанијата регистрираше и ново капитално поврзано друштво во Казахстан, со назив АЛКАЛОИД КАЗАХСТАН ДОО, кое е прва подружница на компанијата во Азија. Отворањето на ова друштво претставува исклучителна можност за искористување на големиот потенцијал за пласирање фармацевтски производи на овој пазар, чија вредност на годишно ниво изнесува над 2 милијарди евра. Казахстан е пазар со 19,6 милиони жители и е економија со најдобри перформанси во Централна Азија. Портфолиото на АЛКАЛОИД во Казахстан за почеток ќе опфаќа антибиотици и додатоци во исхраната наменети за бремени жени. Во иднина компанијата планира проширување на асортиманот, како и присуство и во други земји од тој регион на интерес. Подружницата во Казахстан, лоцирана во градот Алмати, е 26-то по ред капитално поврзано друштво на АЛКАЛОИД.
АЛКАЛОИД АД Скопје како интернационална генеричка фармацевтска компанија тежнее да биде присутен во сите сегменти на овој бизнис и да им понуди на здравствените системи и на пациентите достапност до што поголемо портфолио и типови на лекови по прифатлива цена. Покрај вообичаените генерички лекови, АЛКАЛОИД АД Скопје има стратешка цел да настапи на пазарот и со биослични лекови. За навреме да настапи во овој растечки бизнис-сегмент во фармацевтската индустрија, АЛКАЛОИД АД, преку докапитализација на своето новоформирано друштво АЛКАЛОИД ФАРМА ИНТЕРНАЦИОНАЛ од Хрватска, вложи во јужнокорејската истражувачко-развојна компанија Rophibio преку купување малцински удел. Преку ова вложување во Јужна Кореја, во противвредност од 1 милион американски долари, АЛКАЛОИД АД, покрај сопственичкиот удел во компанијата, ќе добие и право на првенство при лиценцирање на производите за регионите во кои има свои операции. Земајќи го предвид потенцијалот на пазарот, како и искуството на тимот кој ја предводи компанијата Rophibio, АЛКАЛОИД АД донесе одлука за инвестиција во оваа истражувачко-развојна компанија, која во моментов е во напредна фаза на развој на биослични лекови.
Иновации
АЛКАЛОИД изминативе години започна процес на редизајнирање на постојните генерички фармацевтски производи за нови индикации, со цел создавање лекови со додадена вредност кои овозможуваат третирање и задоволување на потребите на индивидуални или на специфични групи пациенти. Стратешките инвестиции за модернизација на производственото портфолио доведоа до успешен развој на првиот патентиран лек со додадена вредност на АЛКАЛОИД, наменет, пред сѐ, за третман на рефлуксен езофагитис и на гастроезофагеална рефлуксна болест (ГЕРБ). Лекови од прв избор во третманот на рефлуксниот езофагитис и на ГЕРБ се т.н. инхибитори на протонска пумпа, група во која спаѓа и Омепразолот, кои најчесто се достапни во форма на гастрорезистентни таблети и капсули, како и на прашок за растворање. За првпат во историјата АЛКАЛОИД разви течна форма на лекот Омепразол, готов за употреба.
За пероралниот раствор Омепразол АЛКАЛОИД го доби првиот интернационален патент за лек со додадена вредност (Value Added Medicine – VAM), а првите одобренија за ставање во промет на овој иновативен лек веќе се доделени за македонскиот пазар, како и за пазарите во Обединетото Кралство, Ирска, Холандија, во Португалија, Унгарија, Романија, во Словенија, Хрватска, Бугарија и на Косово. Во тек се регистрациските постапки за другите земји во Европа и за пазарите во Европската Унија, при што се очекува добивање одобренија за ставање на лекот во промет и за негово последователно лансирање.
Резултати од работењето
Единечната добивка пред финансиските трошоци, даноците и пред амортизацијата (ЕБИТДА), која изнесува 2.886.531.066 денари, бележи зголемување од околу 12 %, додека, пак, единечната нето-добивка изнесува 1.702.570.214 денари и е, исто така, зголемена за 12 %.
Консолидираната добивка пред финансиските трошоци, даноците и пред амортизацијата (ЕБИТДА) достигна 3.000.938.019 денари и бележи раст од 9 %, додека, пак, консолидираната нето-добивка во износ од 1.684.020.094 денари е зголемена за 7 %.
При извршувањето на оперативните активности АЛКАЛОИД АД Скопје ангажираше повеќе од 1.000 домашни добавувачи.
Вработени
Во периодот јануари – декември 2024 година во АЛКАЛОИД АД Скопје се реализирани 253 нови вработувања во РС Македонија. Со одлука на Управниот одбор на АЛКАЛОИД АД Скопје, во март 2024 година е одобрен и исплатен регрес во висина од 40.500 денари нето-износ за користење годишен одмор за вработените во компанијата. Во декември 2024 Управниот одбор по повод новогодишните и божиќни празници, одобри исплата на новогодишен надоместок за вработените во нето-износ од 37.000 денари. Групацијата АЛКАЛОИД брои 3.042 вработени, од кои 2.302 се во земјава, а 740 се вработени во капитално поврзаните друштва во странство.
Податоци за акциите
Акциите на АЛКАЛОИД АД Скопје котираат на официјалниот пазар на Македонската берза за хартии од вредност од 2002 година и важат за едни од најтргуваните и најликвидните акции на Берзата. Цената на акцијата во периодот јануари – декември 2024 година се движеше од 18.151,00 до 29.000,00 денари или просечно 22.376,45 денари за една акција. Движењето на цената на акцијата е во рамките на трендот на просечниот годишен раст и се должи на редовното и транспарентно објавување позитивни резултати од работењето на компанијата, позитивното јавно мислење, на довербата во нашите производи, управувањето со друштвото и на генералниот тренд на раст на глобалните и на регионалните берзи. На 31.12.2024 година акциите на АЛКАЛОИД АД Скопје беа во сопственост на 5.945 акционери, физички и правни лица, a пазарната капитализација на компанијата изнесуваше 40,4 милијарди денари.
На 1 април 2024 година, на Годишното собрание на акционерите, е одобрена пресметка и исплата на бруто-дивиденда за 2023 година во износ од 772.931 илјади денари. Во согласност со дивидендниот календар, во мај 2024 година започна исплатата на дивидендата во износ од 540 денари бруто, односно 486 денари нето за една акција. Дивидендата од акција за 2023 година е поголема за 10,2 % во однос на исплатената дивиденда од акција за 2022 година.
Бизнис-план за 2025 година
Бизнис-планот за 2025 година, донесен со одлука на Управниот одбор на АЛКАЛОИД АД Скопје на седницата одржана на 27.12.2024 година, предвидува инвестирање на околу 8 % од консолидираните приходи од продажби во материјални и во нематеријални средства, раст од 8 % на консолидираните продажби во однос на реализираните во 2024 година, како и раст од 7 % на консолидираниот профит пред оданочувањето во однос на 2024 година.
Бизнис-планот за 2025 година е базиран на очекувањата, проекциите и на можностите на тековните и на новите пазари и производи достапни за компанијата во моментот на изготвување на Планот. Околностите и настаните во 2025 година, а со тоа и остварените резултати може да варираат во однос на прикажаните во Бизнис-планот.
Очекувања за претстојниот период
Трендот на работење во отежнати економски услови, кои беа актуелни во изминатите неколку години, сосема е извесно дека ќе продолжи и во 2025 година. Доминанти предизвици беа инфлацијата и порастот на каматните стапки, кои, сепак, според сите очекувања, би требало да влезат во зоната на стагнација, а можеби и на благо опаѓање. Секако, глобалните безбедносни кризи ги отежнуваат економскиот амбиент и предвидливоста, што секогаш може да повлијае и врз цените на енергенсите, да создаде тешкотии во синџирите на испораки, но и да повлијае врз достапноста на одредени материјали.
Очекуваме во 2025 година да продолжиме по патеката на континуираниот раст базиран на можностите од нашите тековни инвестиции во нови производствени капацитети и опрема и од вложувањата во развојно-истражувачки проекти, на тој начин создавајќи конкурентно портфолио и можности за ширење на пазарите. За остварување на овие цели ќе продолжиме и со нови вработувања во земјава, но и на странските пазари, притоа континуирано вложувајќи во подигнување и во усовршување на нивото на знаења и на вештини на нашите вработени и во градење таленти.
(ПР)
Економија
МЗШВ: Исплатени субвенции за пчеларите

Денеска се изврши вкупна исплата во износ од 169.222.200 денари на 5.566 пчелари по мерката, известуваат од Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство.
Извршени се директни плаќања за регистрирани презимени пчелни семејства за земјоделски стопанства кои поседуваат минимум 10 регистрирани презимени пчелни семејства.
Висината на директните плаќања изнесува 600 денари по презимено пчелно семејство.
„Грижата за земјоделецот е приоритет на Министерството. Продолжуваме со редовно исплаќање на субвенциите“, нагласуваат од ресорното министерство.