Економија
Ангеловска-Бежоска: Забавување на инфлацијата следната година, на среден рок, се очекува дека ќе се врати на 2 отсто

Гувернерката Анита Ангеловска-Бежоска ги претстави најновите макроекономски проекции на Народната банка пред дипломатскиот кор и пред претставниците на меѓународните институции. На настанот, кој се организира редовно по секој нов циклус макроекономски проекции на НБ, присуствуваа претставници на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), Обединетите нации (ОН), Програмата за развој на ОН (УНДП), Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), делегацијата на Европската Унија (ЕУ), како и на дипломатските претставништва на Албанија, Бугарија, Германија, Грција, Кина, Полска, Романија, Словачка, Словенија, Унгарија, Франција, Холандија, Хрватска, Швајцарија, Шведска и на Шпанија.
На презентацијата беше посочено дека нарушувањата на понудата поради војната во Украина, застоите во глобалните синџири на снабдување и логистика и повисоките производствени трошоци предизвикани од повисоките цени на енергијата предизвикуваат раст на цените на храната на светските берзи. Ваквите ценовни движења на светските берзи се пренесоа и во домашната економија, имајќи предвид дека сме исклучително отворена економија (140% од БДП). Тргнувајќи од фактот дека цените на храната и енергијата кај нас формираат три четвртини од вкупната инфлација годинава, Народната банка изврши нагорна ревизија на инфлацијата за оваа година на 14,3%.
Сепак, како што посочи гувернерката Ангеловска-Бежоска на презентацијата, најновите проекции за движењата на светските пазари навестуваат постепено стивнување на ценовните притисоци од увозните цени, при што се очекува дека цените на храната и на нафтата ќе забележат пад во текот на наредната година. Следствено на ова, како и под влијание на најавените мерки за субвенционирање на цената на електричната енергија за прехранбената индустрија од страна на државата и ефектите од постепеното затегнување на монетарната политика, во 2023 година се предвидува забавување на инфлацијата на околу 8% – 9% на годишна основа. На среден рок се очекува стабилизирање на инфлацијата и сведување на историските стапки од околу 2%, односно 2,4% и 2% во 2024 и 2025 година. Дотогаш се очекува дека целосно ќе се исцрпат на ефектите од тековниот пораст на цените на примарните прехранбени и енергетски производи на светскиот пазар, а под претпоставка дека нема да има нови шокови на страната на понудата.
Гувернерката посочи дека уште од минатата година Народната банка започна со затегнување на монетарната политика преку низа инструменти, заради стабилизирање на инфлациските очекувања, пред сè преку интервенција на девизниот пазар со која оптимално се регулира ликвидноста којашто е во оптек. Годинава централната банка продолжи со интервенции кај каматната стапка, така што покрај основната каматна стапка, се изврши зголемување и кај каматната стапка на кредитите преку ноќ, депозитите преку ноќ и на седумдневните депозити. Имаше реакција и преку задолжителната резерва, со мерки коишто би требало да влијаат позитивно врз склоноста за штедење во домашна валута, а беше активирана и мерката за воведување противцикличен заштитен слој, како превентивна мерка за одржување на финансиската стабилност.
На презентацијата беше посочено дека неповолното надворешно опкружување, видливите ефекти од кризата врз дел од домашните производствени капацитети при зголемени производствени трошоци, главно поврзани со енергијата, како и намалената куповна моќ на населението, се фактори коишто влијаат за надолна корекција на растот за 2022 и 2023 година. Очекувањата за растот на македонската економија е дека тој ќе забави годинава и догодина, како што, впрочем, се очекува и за глобалната економија. Според основното сценарио на НБ, стапките на раст изнесуваат 2,3% и 2,6% за 2022 и 2023 година, додека со алтернативното сценарио се очекуваат стапки на раст од 2% и 1,8%, соодветно за оваа и за следната година. На среден рок, се предвидува забрзување на економскиот раст на 3,6% во 2024 година и 4% во 2025 година.
Се очекува банкарскиот сектор и понатаму да обезбедува поддршка за економијата, при што во претстојниот период се предвидува натамошен раст кај кредитирањето, иако со поумерена динамика. Се очекува дека растот на кредитите во 2022 година ќе изнесува 9,2% на годишна основа, што би значело одредено забавување на кредитирањето во втората половина на годината, под влијание на очекувањата за послаба економска активност, зголемената неизвесност, умерениот раст на депозитната база и одреден ефект од мерките на Народната банка преку позатегната монетарна политика. Кредитниот раст, како и досега, ќе биде поддржан од растот на депозитите, како главен извор на финансирање. Благодарение на мерките што ги презеде Народната банка, растот на депозитите продолжи и се очекува до крајот на 2022 година да достигне до 3,9%. На среден рок, со засилување на економската активност, се очекува раст на депозитите од околу 8% во периодот 2024 – 2025 година.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Владата нема да ги толерира триковите на трговците ако ги зголемат цените без основа

Премиерот Христијан Мицкоски изјави дека будно се следи состојбата со цените и најави дека Владата ќе реагира доколку се утврдат непринципиелни однесувања кај трговците, посочувајќи дека мерки ќе бидат донесени доколку е потребно.
„Состојбата со цените апсолутно ја следам одблиску, реков дека нема да толерирам трикови, внимателно следиме што се случува во маркетите и се разбира, доколку има одредени непринципиелни однесувања што јас ги нарекувам трикови, ќе делуваме. Инаку, имаме во план да носиме мерки со кои јавноста ќе биде запознаена благовремено“, рече Мицкоски, одговарајќи на новинарско прашање за време на манифестацијата „Од нива до трпеза“ во општина Аеродром.
Тој најави дека Владата ќе го разгледа Извештајот на Државниот пазарен инспекторат кој се однесува на состојбата со цените по завршувањето на владините мерки, по што ќе излезе со официјален став во јавноста.
Во однос на цените на овошјето, премиерот истакна дека покачувањето кај црешите и јаболките е резултат на неповолните временски услови, и најави дека намалениот род ќе влијае на понудата.
„Нивната цена не е 500 денари, туку од 200 до 300 денари по килограм, но и тоа е многу. Тоа е така поради студот, тоа што беше елементарна непогода за црешите, истото го афектираше и ресенското јаболко. Иако оваа година очекувавме и таму голем род, за жал тоа нема да се случи, ќе биде преполовено, ако не и трипати намалено поради неколкуте недели кога имаше ниски температури. Ретка е понудата на трпезата, очекувам истото да се случи и со јаболката кога ќе дојде редот“, изјави Мицкоски.
Од друга страна, министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, изјави дека нема драстично зголемување на цените на основните прехранбени производи, и уверува дека пазарните инспектори ја следат состојбата низ целиот синџир – од производство до продажба.
„Нема драстично зголемување на цените во делот каде што ние сме надлежни, во делот на прехранбени основни производи. Секој месец Државен пазарен инспекторат ќе биде на терен, ќе гледа, и ако случајно се случува да имаме зголемување енормно без економска оправданост од трговците, нормално дека ќе донесеме пак одлуки. И тоа сум го кажал и во други изјави – ќе донесеме поригорозни мерки од тие што сме ги презеле досега“, рече Дурмиши на новинарско прашање во Тетово, каде присуствуваше на настан за промоција на Оперативниот план за вработување за 2025 година.
Министерството за економија и труд на 20 февруари предложи мерка што Владата ја изгласа, со која беа ограничени маржите за 100 групи производи, а замрзнати цени за осум артикли. Мерката траеше до 30 април, по што започна мониторинг на цените во цел месец мај.
Економија
Од идеја до бизнис со помош на државата, Владата обезбеди 40 милиони евра

Министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, денеска престојуваше во Тетово каде што оствари работна посета и средба со граѓани, локални претприемачи и претставници на институции. Целта на посетата беше директна презентација на активните мерки за вработување кои се предвидени со Оперативниот план за 2025 година.
Овој план, кој се спроведува преку Агенцијата за вработување, е една од клучните алатки на Владата за зголемување на вработеноста и поттикнување на претприемништвото. За неговата реализација, во 2025 година се издвоени над 40 милиони евра, што претставува највисок досега буџет наменет за оваа цел.
„Преку Оперативниот план за вработување, државата првпат системски пристапува кон решавање на невработеноста – не само преку финансиска помош, туку и со структурна поддршка, менторство и обука. Граѓаните добиваат реална можност да започнат сопствен бизнис, да креираат работни места и да придонесат во локалната економија“, истакна министерот Дурмиши.
Во рамки на Планот за 2025 година, активни се три главни мерки за самовработување:
Мерка 1.1 – Финансиска поддршка до 7.000 евра за лица постари од 29 години кои сакаат да отворат сопствен бизнис. За работодавачите кои ќе вработат лице со попреченост, се предвидува дополнителна поддршка од 4.000 евра.
Мерка 1.2 – Поддршка до 10.000 евра за млади лица до 29 години кои имаат одржлива и иновативна бизнис-идеја.
Мерка 1А – Поддршка до 20.000 евра за формирање на заеднички бизнис од страна на најмалку две невработени лица.
Сите мерки се спроведуваат преку интегриран пристап, кој опфаќа: идентификација на потреби, професионално советување, обука, развој на бизнис-план, административна поддршка и менторство во првите 12 месеци од работењето.
„Наша цел е да изградиме економија базирана на знаење, иницијатива и локален развој. Овие мерки не се само финансиски поттик – тие се платформа за личен и професионален напредок. На младите не им велиме само да останат тука – туку им даваме услови за да успеат“, нагласи министерот Дурмиши.
Во рамки на теренската комуникација, министерот ќе продолжи со посети во повеќе општини – Гостивар, Кичево, Липково, Сарај и други – со цел директно информирање и вклучување на граѓаните во овие програми.
Аплицирањето за мерките веќе е започнато, а до крајот на вчерашниот ден се регистрирани над 2.500 апликации.
Економија
Мицкоски: Земјоделците се херои на денешницата, Владата останува посветена на нивната поддршка

На манифестацијата „Од нива до трпеза“, која денеска се одржува во Скопје, премиерот Христијан Мицкоски упати јасна порака за поддршка на македонските земјоделци, нагласувајќи дека Владата силно се залага за развојот на земјоделскиот сектор и поддршка на оние кои го одржуваат аграрот жив.
„Македонија има потенцијал – и тоа не е празна фраза, туку фактичка состојба. Имаме сонце, имаме вода, имаме плодна почва, но најважно од сè – имаме луѓе. Луѓе кои не се плашат да станат рано наутро, да ги извалкаат рацете во кал, да работат до доцна навечер. Тие се тивките херои на нашето време. Тие се темелот на нашата економија, чуварите на традицијата и креаторите на иднината“, изјави премиерот.
Мицкоски подвлече дека земјоделството е еден од стратешките приоритети на Владата, наведувајќи дека во последните 11 месеци биле исплатени повеќе од 8 милијарди денари за субвенции и други форми на финансиска помош за земјоделците.
„Ова не се празни ветувања – ова се мерливи резултати. Тие говорат за нов пристап, нова енергија и визија со која сакаме да го издигнеме земјоделството, да ги поттикнеме младите генерации да се вклучат во овој сектор, и пред сè – да ја зајакнеме довербата кај секој земјоделец“, рече премиерот, апелирајќи до граѓаните да избираат македонски производи и со тоа директно да го поддржат домашното производство.
На манифестацијата учествуваат 25 општини од целата земја, претставувајќи уникатни традиционални производи како што се домашни вина, печива, мед и рачни изработки.
Настанот е во организација на здружението „Наша традиција, наша иднина“, со поддршка од Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство. Главната цел е да се истакне богатството на македонската традиционална храна и да се промовира руралниот туризам како ресурс со сериозен економски и културен потенцијал.