Економија
Ангеловска-Бежоска на средба на гувернерите од регионот
„Во изминативе години се забележува побрз раст на секторот финтек во Централна и Југоисточна Европа, иако тој значително заостанува зад оној во развиените економии. Финансиските иновации поттикнати од финтек-компаниите во основа водат до подобри и поконкурентни финансиски услуги, а истовремено поттикнуваат поголема конкуренција и иновирање кај традиционалните финансиски институции-банките“, истакна гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска на 7. средба на гувернерите од регионот, којашто се одржа вчера во Савудрија, Хрватска.
Во центарот на вниманието на овој значаен настан, организиран од едно од најугледните и највлијателни деловни списанија на хрватскиот пазар, бизнис-неделникот „Лидер“, годинава беа предизвиците коишто ги носат технолошките иновации на полето на финансиските услуги – финтек.
Се засегнаа прашањата околу тоа како централните банки ги следат случувањата и трендовите во сферата на финтек и на што посветуваат најмногу внимание, може ли финтек да влијае врз монетарната политика и врз остварувањето на централнобанкарските цели, дали и какво влијание може да има врз финансиската стабилност во иднина. Ова се само дел од прашањата за кои покрај гувернерката Ангеловска-Бежоска, вчера дискутираа и гувернерите на централните банки на Словенија, Хрватска и Црна Гора, како и вицегувернерката на централната банка на Босна и Херцеговина. Свое излагање на средбата имаше и поранешната гувернерка на Централната банка на Израел, д-р Карнит Флуг.

На првата панел-дискусија на средбата, петтемина високи претставници на централните банки од регионот беа едногласни во оценката дека развојот на секторот финтек може да доведе до бројни полезности за корисниците на финансиските услуги, но и дека е потребно соодветно следење од страна на регулаторите, заради навремено откривање и реагирање на потенцијалните ризици.
Во своето излагање, гувернерката Ангеловска-Бежоска се осврна и на активностите на нашата централна банка поврзани со ова прашање, како што се новиот Нацрт-закон за платежни услуги и платни системи, којшто треба да овозможи поголема конкуренција во сегментот на платежните услуги, унапредувањето на платежната статистика заради подобро следење на иновациите во финансискиот сектор, како и подготвителните активности за формирање иновациски центар во рамки на Народната банка, којшто ќе претставува платформа за дискусија за новите финансиски производи и услуги на финансиската индустрија.
Учесниците на оваа панел-дискусија говореа и за постојната регулаторна и институционална рамка во поглед на финтек, како и за различни аспекти на заштитата на потрошувачите. Истовремено, беа отворени и повеќе прашања за тоа како може финтек да влијае врз деловните банки сега и на долг рок. Во завршницата на панел-дискусијата беше подвлечено дека финансиските иновации не се новост, но дека е нов начинот на користење на технологијата во сферата на финансиите, со што значително се зголемува конкуренцијата во финансискиот сектор. Притоа, беше нагласена потребата од поголеми вложувања во технологијата и од страна на деловните банки.
Втората панел-дискусија беше посветена на инвестициите во Југоисточна Европа и на неа учествуваа претставници на повеќе деловни банки од регионот.
Гувернерката Ангеловска-Бежоска го искористи своето учество на годинешното издание на Средбата и за билатерални состаноци со колегите од другите централни банки од регионот, како и со претставниците на меѓународните институции и организации кои присуствуваа на настанот. На состаноците, акцентот беше ставен на идеите и можностите за натамошно унапредување и јакнење на регионалната соработка меѓу централнобанкарските институции.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
ЕВН Македонија учествуваше на 14-тиот Меѓународен форум за енергетика и одржлив развој
Високи претставници на ЕВН Македонија земаа активно учество на 14-тиот Меѓународен форум за енергетика и одржлив развој, кој оваа година се одржа во Скопје под мотото „Од цели кон акција: Напојување на иднината со одржлива енергија“.
Настанот се организираше од Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини во соработка со Канцеларијата на Програмата за развој на Обединетите нации УНДП и петте регионални комисии на ОН.
На отворањето се обрати министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, која истакна: „Енергетската отпорност денес значи способност системот да издржи, да се прилагоди и да продолжи да функционира, дури и во услови на неизвесност и геополитички потреси.“
Тридневниот форум обедини над 500 учесници од 70 земји, вклучувајќи и претставници на влади, меѓународни организации, финансиски институции, како и експерти и претставници од бизнис зедницата.
Првиот човек на ЕВН Македонија, Волфганг Маиер се обрати за време на сесијата посветена на „Финансирање на енергетската ефикасност и обновливите извори“. Тој истакна дека нема зелена транзиција без силни, паметни и модерни дистрибутивни мрежи.
„Не можеме да градиме зелена енергетска иднина на мрежа од 20-ти век. Надградените и модерни мрежи се суштински за интегрирање на обновливата енергија, но тоа доаѓа со многу висока цена. Затоа, меѓународните фондови, поволните заеми и стабилната регулаторна рамка се клучни за да се остварат неопходните инвестиции.“
Менаџерот во ЕВН Македонија Електроснабдување, Беркант Шен, зборуваше за улогата на ЕВН во развојот на инфраструктурата за полнење на електричните возила во државата, со што директно се придонесува кон забрзување на електричната мобилност и заштитата на животната средина.
Во фокусот на годинешната водечка глобална платформа за унапредување на одржливата енергија се енергетската транзиција, новите технологии и пазарот, производството на енергија, како и меѓународната соработка за енергетска сигурност.
Економија
Од полноќ нови цени на горивата
Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши зголемување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 0,59% во однос на одлуката од 29.10.2025 година.
Од 31.10.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 73,50 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 75,50 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 70,00 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 69,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 36,057 (денари/килограм)
Малопродажната цена на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се зголемува за 2,00 ден/лит.
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98, како и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Мазутот М-1 НС не се менуваат.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат зголемување во просек: кај бензините за 3,480%, кај дизелот за 1,760%, кај екстра лесното масло за 5,965% и кај мазутот зголемувањето е за 3,830%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок за 0,0496%
Економија
СДСМ: Предлог-буџетот за 2026 година е признание за економската неспособност на Владата
Предлог-буџетот за 2026 година е признание за економската неспособност на Владата, велат од СДСМ.
„По усвојувањето на Предлог-буџетот за 2026 година СДСМ изразува сериозна загриженост за насоката по која се движи фискалната политика и нејзините последици врз граѓаните и стопанството. Наместо ветената „строга фискална дисциплина“, Владата предлага дефицит од 3,5% од БДП и со тоа повторно директно го прекршува фискалното правило утврдено во Законот за буџети, кое поставува лимит од 3%. Не станува збор за дисциплина, туку отстапување од законската рамка што ќе ја платат граѓаните и економијата. Особено е проблематично што Владата буџетската рамка од 374,7 милијарди денари приходи и 413,9 милијарди денари расходи ја нарекува „развојна“, а истовремено ги намалува капиталните инвестиции. Со предлог-буџетот за 2026 година тие се планираат на 40,5 милијарди денари – речиси 7 милијарди помалку од 47,3 милијарди денари кои беа утврден со ребалансот за 2025 година“, велат од партијата.
Од СДСМ велат дека на денот на усвојување на предлог-буџетот, реализацијата на капиталните расходи изнесувала само 44,94%. „Со екстремно слаба реализација, тврдењето дека „капиталните проекти ќе бидат главен двигател на растот во 2026 година“ е контрадикторно и признание за неспособност“, смета СДСМ.
Проекцијата за раст на економијата (БДП) од 3,8%, велат од СДСМ, дополнително ја разоткрива суштината на промашените фискални политики на Владата.
„Станува збор проекција базирана на потрошувачка, поддржан со најавено зголемување на плати и пензии. Кога ова се случува во услови на намалени капитални расходи и во отсуство на структурни реформи, тогаш оправдано се поставува прашањето: дали се најавува уште една година во која економските промашувања се маскираат со краткорочни, популистички потези? Оваа буџетска стратегија за наредната година нема да донесе корист ниту за граѓаните, ниту за стопанството, затоа што ова ќе значи повисоки трошоци за камати, ново задолжување, притисок врз даночната база и истиснување на продуктивните инвестиции. Загрозената продуктивност на стопанството ќе донесе само повисоки цени на услуги и производи, односно намалена можност за реално зголемување на животниот стандард на граѓаните. Зголемените платите и пензиите ќе потонат во растечката месечна потрошувачка за основните животни потреби. Со Предлог-буџетот за 2026 година Владата не нуди развој, туку маска за економски промашувања“, обвини СДСМ.

