Економија
Ангеловска-Бежоска: Новата Стратегија за зелени финансии на НБ ќе го зајакне потенцијалот на банкарскиот систем за поддршка на зелената трансформација на економијата
Гувернерката Анита Ангеловска-Бежоска се обрати пред присутните високи претставници на банките, државните институции, Европската банка за обнова и развој и Европската Унија, на свечената вечера којашто по повод на плодната соработка ја организира Инвестицискиот фонд за зелен раст. Притоа, таа се осврна на едно од најважните прашања во светот – климатските промени, што заедно со геополитичката фрагментација, според последното истражување на Светскиот економски форум, се едни од двата главни светски ризици, на среден и на долг рок. Беа посочени оцените според кои климатските промени го намалуваат глобалниот економски раст за 0,4 п.п., со поизразен ефект во економиите во развој (0,7 п.п.), притоа имајќи го предвид негативното влијание од сѐ почестите рекордни суши, топлотните бранови и поплавите коишто предизвикаа страдања и огромни загуби на секој континент. Гувернерката дополни и дека е особено важно ефектите од климатските промени да се составен дел од водењето политики на централните банки, особено во помалку развиените економии коишто вообичаено се многу чувствителни на климатските ризици, но немаат соодветни фискални и финансиски ресурси за нивно ублажување, велат од НБ.
Климатските ризици беа тема и на средбата меѓу раководството на Народната банка и претставниците на еден од водечките светски менаџери со средства „Финансии во движење“ и на Инвестицискиот фонд за зелен раст, советуван од компанијата, предводени од претседателот на Одборот на директори на Фондот, Кристофер Ноулс и извршната директорка на „Финансии во движење“, Елвира Лефтинг.
На средбата, гувернерката Ангеловска-Бежоска се осврна на ризиците од климатските промени и потребата за зелено финансирање, односно за зголемување на финансирањето зелени проекти, како неминовност за банкарскиот сектор.
„Ова е особено важно прашање за нас, како и за централните банки во глобални рамки, поради можните ефекти на климатските промени врз финансиската стабилност, но и врз стабилноста на цените, имајќи предвид дека сѐ почестите природни катастрофи доведуваат до шокови на страната на понудата и засилена пазарна неизвесност. Нашите заложби во доменот на зелените финансии ќе се засилат во наредниот период во согласност со неодамна донесениот Среднорочен план за активностите на Народната банка во доменот на управувањето со ризиците поврзани со климатските промени за периодот 2023 ‒ 2025 година“, истакна гувернерката Анита Ангеловска-Бежоска.
Претставниците на „Финансии во движење“ и Инвестицискиот фонд за зелен раст ја посочија како добар пример посветеноста на Народната банка на предизвиците коишто ги наметнуваат климатските промени. Беа истакнати заложбите на Народната банка за подобрување на потенцијалот на банкарскиот систем за поддршка на преминот на економијата кон зелен и одржлив развој, вклучително и преку донесувањето на Среднорочниот план со кој се предвидени повеќе активности за поголема поддршка на зеленото финансирање, а со тоа и натамошно одржување на финансиската стабилност. Во овој дел значајна улога ќе има и користењето на кредитните линии на европските фондови коишто поттикнуваат инвестиции за енергетска ефикасност, за обновливи извори на енергија. Целта на Фондот е да ѝ обезбеди поддршка на земјата преку својата посветена финансиска поткрепа за енергетската и ефикасноста на ресурсите и обновливите извори на енергија, но и да им помогне на компаниите и на нивните партнерски кредитни институции подобро да се подготват за бизнисот на утрешницата и за предизвиците коишто ги очекуваат на ова патување.
Инвестицискиот фонд за зелен раст, оформен во 2009 година како иницијатива на Европската инвестициска банка и Германската банка за развој, подржан од „Финансии во движење“, во нашата држава е активен преку финансирање на банките и обезбедување инвестиции за проектно финансирање, како и преку проекти за техничка поддршка. Досега, Фондот има обезбедено финансиска поддршка во вкупна вредност од 50 милиони евра, вклучувајќи и 26 наменски проекти за локалните финансиски институции во износ од еден милион евра во форма на неотповиклива техничка поддршка, се додава во соопштението на НБ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Претставени новите правила за учество на пазарот на електрична енергија
Националниот оператор на пазар на електрична енергија – МЕМО ДООЕЛ Скопје, одржа презентација и јавна расправа за „Правилата за регистрација на учество на пазарот на електрична енергија и уредување на пазарот на билатерални договори“. На настанот беше презентиран и Извештајот за работа на МЕМО за тековната година.
На расправата присуствуваа претставници од Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини, Регулаторната комисија за енергетика, МЕПСО, ЕСМ, како и компании снабдувачи, трговци и производители на електрична енергија. Стручните тимови на МЕМО и раководството презентираа и беа отворени за дискусија со учесниците на настанот.
Управителот на МЕМО, Зоран Ѓорѓиевски, истакна дека во тековната година активно се реализираат зацртаните цели на Операторот, кој ги интегрира функциите поврзани со управување со пазарот на билатерални договори, интеграцијата на обновливите извори на пазарот на електрична енергија како и Македонската берза за електрична енергија.
„Расте бројот на компании кои тргуваат на домашната берза, како и истргуваната количина, што претставува показател за поголема ликвидност и транспарентност. Веќе 39 компании активно тргуваат и споредено со 2024 година забележуваме раст на истргуваната количина од 40%. До октомври годинава истргувани се над 1 TWh електрична енергија,“ истакна Ѓорѓиевски.
Тој додаде дека е забележан раст и во производството од обновливи извори кај 178 повластени производители, што го зголемува учеството на зелената енергија во националната енергетска структура. Воедно, значително расте и бројот на издадени Гаранции за потекло – од април до денес издадени се 127.907 гаранции.
Во делот на идните активности, Ѓорѓиевски најави дека се работи на воспоставување на пазар во тековниот ден (Intraday Market), кој се очекува да стане оперативен до крајот на вториот квартал од 2026 година, како и на подготовките за пазарно спојување со европскиот пазар.
Во однос на новите Правила за регистрација на учество на пазарот на електрична енергија и уредување на пазарот на билатерални договори, беше истакнато дека нивната цел е обезбедување ефикасен, конкурентен и финансиски одржлив пазар, заснован врз транспарентност и недискриминација, согласно законската регулатива од областа на енергетиката и обновливите извори.
Правилата ја утврдуваат целокупната организација, функционирање и регулирање на пазарот на електрична енергија, вклучувајќи ги условите, постапките, правата и обврските на сите учесници, начинот на тргување – домашно и прекугранично – како и уредувањето на набавките, евиденциите и односите со повластените и виртуелните производители.
Новитет во Правилата се воведувањето на Оператор на складиште и Агрегатор како нови учесници на пазарот на големо, согласно новиот Закон за енергетика. По јавната расправа следи процес на одобрување на Правилата од страна на Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги од јавен интерес.
Економија
Димитриеска-Кочоска: Есенскиот извештај на ЕК сигнал дека се движиме во позитивна насока
Есенските економски проекции на Европската комисија, кои што се објавени вчера, се јасен сигнал дека се движиме во позитивна насока, оценува министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска.
Во објава на Фејсбук наведува дека проекцијата за раст на македонската економија е зголемена за 2025 и 2026 година, што е потврда за стабилноста, издржливоста и довербата во нашите економски политики.
Како што стои во објавата во Извештајот е нотирано дека во првата половина од годината растот на БДП беше повисок од очекуваното, поддржан од инвестиции, приватна потрошувачка и подобрени извозни перформанси. Инвестициите во инфраструктурата и приватниот сектор се позиционираат како двигатели на растот во следните години, а стабилизирањето на инфлацијата дополнително ја зајакнува економската предвидливост. Дополнително, реализацијата на големите инфраструктурни проекти и спроведувањето на реформите од Планот за раст на ЕУ ќе имаат поголем придонес за уште побрз развој.
Како што пишува министерката ова се позитивни сигнали од ЕК коишто се силен поттик да продолжиме со одговорни политики што ја зајакнуваат економијата и го подобруваат животниот стандард на граѓаните.
„Како Влада и како Министерство за финансии, остануваме посветени на стабилни јавни финансии, фокусирани инвестиции и реформи што го забрзуваат економскиот развој“, истакнува министерката во објавата.
Имено, во Есенскиот извештај на Европска комисија (ЕК) проекцијата за економски раст за 2025 година изнесува 3,2% и истата е зголемена за 0,2 п.п. во однос на претходниот извештај. Исто така, проекцијата за 2026 година ЕК ја ревидираше нагоре, односно истата е зголемена на 3,3% и за 2027 година предвиден е раст од 3,3%.
Економија
Кузманоска: Домашните капитални инвестиции во 2026 година ќе бидат мотор за економскиот раст на земјата
Биљана Кузманоска, пратеничка од редовите на ВМРО-ДПМНЕ во Собранието, на денешната комисиска расправа за Предлог-буџетот за 2026 година порача дека Предлог-буџетот за 2026 година носи ред, мерливи резултати и стабилен економски раст, со силен фокус на инфраструктурата и инвестиции кои треба да отворат нови работни места.
,,Буџетот за 2026 година не е само финансиска рамка, тој е одраз на новиот начин на работа, на новата политика што ја ветивме, политика на одговорност, ред и чесност“, рече Кузманоска и додаде:
,,Воведуваме јасни прагови за реализација, и тоа не на хартија туку со мерливи рокови. До крајот на првиот квартал, 15% до вториот 40% до третиот 65% и најмалку 70% до 15 ноември“.
Кузманоска посочи дека фокусот на Предлог-буџетот за 2026 година е и инфраструктурата.
,,Фокусот е на инфраструктурата што ја поврзува Македонија. Патишта, железници, училишта, болници, локални проекти. Со овој буџет имаме реален раст и стабилност. Буџетот е поставен на реални и внимателни проекции. Раст на економијата од 3,8% проекти, инфлација стабилна на 2,5%, и дефицит кој е намален н 3,5% од БДП“, истакна Кузманоска.
Таа дополни дека во 2025 година Македонија имаше рекордни странски инвестиции, што според неа, покажува стабилност, а истакна и дека во 2026 година се очекува инвестициите заедно со домашните капитални вложувања да бидат мотор на економскиот раст и да отворат нови работни места.
,,Минатата година го достигна највисокото ниво на странски директни инвестиции во својата историја, над 1 милијарда евра. Тоа не се бројки, туку доказ дека инвеститорите гледаат стабилност, предвидливост и волја за работа. Во 2026 година, заедно со домашните капитални вложувања очекуваме инвестициите да бидат мотор што ќе го движи економскиот раст и ќе отвора многу нови работни места“, кажа Кузманоска.

