Владата и Министерството за финансии целат кон примена на европските стандарди за модерно и одговорно управување со јавните финансии со цел ефикасно управување со средства и транспареност и одговорност на институциите. Ова го порача министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска на 5-тата Меѓународна контролинг конференција што се одржа во Скопје, а беше посветена на процесот на контролинг во приватниот и во јавниот сектор.

„Темата на конференцијата носи силна симболика за контролингот како Рубикова коцка. Односно алатка која помага да се доведе ред комплексноста – да се направи стратегија од хаосот, да се поврзат различни делови од системот во функционална и ефективна целина.
На овој процес не треба да се гледа како на луксуз, туку како неопходност и тоа и во приватниот и во јавниот сектор. Во приватниот сектор, тој дава можност за навремено следење на резултати, планирање, алоцирање ресурси и подобрување на профитабилноста. Постапки кои[што се особено важни за развој и создавање одржлив бизнис.“, рече министерката.

Таа појасни дека ефикасното управување со јавните финансии и институции, како и развиени претпријатија ќе придонесат за севкупниот национален развој. Затоа покрај посветеноста на реформските процеси од страна на државата, значајни се и воведување вакви процеси во приватниот сектор со цел тој да обезбеди сопствен развој, кој ќе влијае и на развојот на државата. Заедно сме во постигнување на таа цел, преку индивидуален план до колективни резултати.

Таа упати порака дека процесот на контролинг е важен и во приватниот и во јавниот сектор, затоа што преку сопствен развој на компаниите се постигнува повисок економски раст во земјата, што е еден од приоритетите на Владата.

Министерката за финансии е една меѓу првите сертифицирани контролери во Македонија, била дел од едногодишната контролинг академија спроведена од Менаџмент центар Белград, лиценцирана од CA AKADEMIE AG во Минхен, па своето знаење подоцна го применува во својата долгогодишна кариера во приватниот сектор.

Македонија е подготвена да стане стратешка транзитна точка за гас кон Европа. Ваква порака упати заменик-министерот за енергетика, рударство и минерални суровини, Мирослав Лабудовиќ, кој ги предводеше македонската делегација на 11. министерска средба на Советодавниот совет за Јужниот гасен коридор (SGC) и на 3. министерска средба на Советодавниот совет за зелена енергија, што се одржаа во Баку, Азербејџан.

„До крајот на годината почнуваме со изградба на нов гасовод кон Грција, што ќе нè поврзе со Трансјадранскиот гасовод и ќе овозможи директен пристап до алтернативни извори на снабдување“, истакна Лабудовиќ во своето обраќање. Тој нагласи дека ова не е само инфраструктурен проект, туку клучен чекор за зацврстување на позицијата на Северна Македонија како сигурен партнер во европските енергетски стратегии.

На маргините на конференцијата заменик-министерот Лабудовиќ и раководителот на секторот нафта и гас во Министерството за енергетика, Горан Николовски, остварија средби со претставници од Азербејџан, ЕУ и со членови на присутните делегации од 24 земји, 7 меѓународни финансиски институции и 42 енергетски компании, со кои во фокусот на разговорите беа унапредување на соработката во областа на природниот гас, обновливите извори и борбата со метанските емисии.

„Гасната соработка со Азербејџан е директен придонес за намалување на зависноста и обезбедување алтернативни извори на снабдување со цел стабилност на европскиот пазар. Северна Македонија е подготвена да биде дел од решението“, заклучи Лабудовиќ.

Од Министерството потсетуваат дека Јужниот гасен коридор беше инициран од Европската комисија во 2008 година како дел од напорите за намалување на зависноста на Европа од рускиот гас и зголемување на диверзификацијата на снабдувањето.

Коридорот од Азербејџан до Европа ги вклучува SCPX, TANAP и TAP, со вкупна инвестиција од речиси 35 милијарди американски долари. Главниот извор на снабдување е гасното поле Шах Дениз во Каспиското Море.

Податоците за зелените кредити доставени од банките покажуваат раст во четвртиот квартал од 2024 година. На крајот на декември 2024 година, растот на зелените кредити во однос на истиот период лани изнесува 2,3 милијарди денари, или 8,5%. Во споредба со крајот на 2019 година, кога започна прибирањето и објавувањето на овие податоци, зелените кредити се зголемени за 4 пати. Зелените кредити се заеми наменети за проекти коишто поддржуваат одржливи, еколошки цели, или цели коишто придонесуваат за зелената транзиција во општеството, како што се инвестициите во нова еколошка технологија.

Според податоците на Народната банка, на крајот од четвртото тримесечје од 2024 година, состојбата на зелените кредити во билансите на банките изнесува 29.177 милиони денари. За споредба, на крајот на 2019 година тие изнесувале 7.176 милиони денари. Зелените кредити одобрени на компаниите, коишто на крајот на 2024 година изнесуваат 28.032 милиона денари, преовладуваат во вкупното зелено кредитно портфолио на банките.

Уделот на зелените во вкупните кредити на крајот на 2024 година изнесува 6%, што е речиси тројно зголемување во однос на крајот на 2019 година, кога изнесувале 2,2%.

Народната банка, препознавајќи ги ризиците од климатските промени на долг рок, зазеде проактивен став и како една од своите стратегиски цели ја постави зголемената свесност за климатските промени и придонесот кон зелената одржлива економија. Преку низа активности, нашата централна банка придонесува за поттикнување на зеленото финансирање, вклучувајќи ги и монетарните мерки.

За таа цел, Народната банка на својата веб-страница од 2022 година почна да објавува и квартални податоци за кредитите за зелено финансирање одобрени на домаќинствата и нефинансиските друштва, коишто можете да ги најдете на следнава врска: https://www.nbrm.mk/podatotsi_i_pokazatieli_za_bankarskiot_sistiem_na_riepublika_makiedonija.nspx