Економија
Битиќи на СЕФФ 2023: Конкурентна економија е патот кон единствениот пазар на Европската Унија
Вицепремиерот задолжен за економски прашања, координација на економските ресори и инвестиции, Фатмир Битиќи, учествуваше на третиот Скопски економски и финансиски форум (СЕФФ), на тема „Европа – ДА, Европа – СЕГА“, во организација на Министерството за финансии.
Битиќи го водеше вториот Панел, „Пазари, институции и економски просперитет“, на кој учествуваа и Крешник Бектеши, министер за економија, Благој Бочварски, министер за транспорт и врски, Томаш Бочек, вицегувернер на Банката за развој на Советот на Европа, Матео Коланџели, директор на ЕБОР за Западен Балкан, Жак Минијане, шеф на мисијата на Меѓународен монетарен фонд, Иваило Изворски, главен економист на Светска банка за Регионот на Европа и Централна Азија, Живко Мукаетов, извршен директор на Алкалоид АД Скопје, и Бјорн Габриел, претставник на ЕИБ во Република Северна Македонија.
Во продолжение интергрално го проследуваме излгањето на вицепремиерот Битиќи на тема „Пазари, институции и економски просперитет“.
„Искрено верувајќи дека сега е времето за преземање акции и цврсто чекорење со конкретни и храбри чекори кон Европската Унија е СЕГА, сакам да ја отворам оваа панел дискусија со тоа кој е клучот за отклучување нашиот целосен потенцијал, како земја и регион.
Цврсто стојам на ставот дека просперитетот, растот, развојот и издржливоста може да се постигнат само преку создавање силни меѓузависности. Мора да го напуштиме веќе воспоставениот економски пристап на создавање зависности и да се фокусираме на меѓузависностите како победнички пристап на среден и долг рок.
Во пракса, ова е – Европа ДА, затоа што се темели на принципите на ЕУ за соработка и заедничко дејствување за да се обезбеди стабилност, а во исто време и просперитет и раст, проводен амбиент со цел да се постигнат живи економии со високи перформанси.
Ова исто така е и Европа сега, затоа што само жива економија со високи перформанси ќе им донесе можности на нашите граѓани, особено на нашите млади, да останат тука, градејќи ја својата иднина, нивните семејства во земјата. Така, градиме капацитети и создаваме можности во земјата, ја зајакнуваме нашата конкурентност, а во исто време чекориме по интегративниот пат кон ЕУ.
Како регион, треба да се фокусираме на една единствена агенда, заедничка регионална акција кон создавање конкурентни и еластични економии, засновани на четирите основни слободи кои се суштината на создавањето на ЕУ: слобода на движење на стоки, работници, обезбедување услуги, и капитал.
Само преку зајакнување на нашата заедничка конкурентност можеме да обезбедиме повисоки стапки на развој на нашите економии и да ги направиме подготвени за поголеми предизвици, во нашата потрага да бидеме дел од единствениот пазар на ЕУ. Нашето делување треба да биде насочено кон градење силни институции, поддршка и промоција на МСП и, создавање поквалификуван човечки капитал. Морам дополнително да ја нагласам важноста од поддршката на Истражувањата и иновациите и пристапот до финансии кои се неизбежни на нашиот пат кон интеграција во глобалните синџири на вредности.
Искрено кажано, постигнувањето на овие цели, а во исто време и меѓусебно натпреварување во регионот на Западен Балкан е тешко да се постигне, затоа мораме да се фокусираме на соработка на целиот регион за да ја достигнеме нашата цел, целосна економска интеграција во единствениот ЕУ пазар.
Така, за време на ова патување ние како креатори на политики треба да се водиме од визијата за да не се фокусираме само на економскиот раст како епицентар на нашите економски политики, бидејќи сите ние во салата сме свесни дека економскиот раст е апстрактно, а не кохерентна цел или мисија.
Пред да се посветиме на одредени цели (било да е тоа раст на БДП, севкупно производство, намалување на индексот Џини и слично), ние како влади треба да се фокусираме на економскиот развој. Бидејќи економскиот развој се однесува на економската благосостојба и квалитетот на животот на една нација во поширока перспектива, затоа мора постојано да работиме на социјалната благосостојба на сите наши граѓани. Обезбедувањето еднаков пристап до образование, здравство и вработување е почетна точка за сите земји од Западен Балкан, со цел да продолжат по нивниот пат за максимизирање на нашиот потенцијал.
Сега доаѓаме до клучната состојка на економскиот развој, а тоа е финансирањето. Меѓународното финансирање е камен-темелник во потрагата на Западен Балкан за интеграција во Европската унија (ЕУ). Како што понатаму ќе разговараме со панелистите, меѓународните фондови од институциите како Европската инвестициска банка, ЕБРД и Светската банка се од суштинско значење повеќе од кога било за стимулирање: економски развој, институционално зајакнување, унапредување на инфраструктурата, правни и судски реформи, еколошка и енергетска транзиција, социјален развој и благосостојба, прекугранична соработка, отпорност и стабилност при кризи.
Вистинскиот моментум на МФИ е да го сменат курсот, од пополнување на празнините во економиите кон поддршка на планираните и буџетските инвестиции во земјите. Овој пристап ќе биде покорисен за нашите економии бидејќи тоа ќе биде додадена вредност во јавното финансирање кое ќе го максимизира импактот.
Со поддршка на Светската банка, земјата успеа да создаде Стратегија за паметна специјализација, која ќе биде многу корисна алатка во создавањето поефикасно и поефективно користење на јавните фондови. Британската амбасада и Словачка се наши поддржувачи во креирањето на нашата Национална стратегија за развој 2023-2043, која треба да биде финализирана до крајот на оваа година, како долгорочна развојна стратегија каде четирикратниот хеликс (влада, бизнис, граѓанско општество, академија) вложуваат напори да ги дефинираат најголемите приоритети на земјата што треба да се постигнат во следните 20 години. Различни други МФИ финансираат неколку проекти во нашата земја во рамките на нивните мисии за постигнување на Целите за одржлив развој од ОН, кои исто така се дел од нашата владина агенда.
Сите финансирања, јавни и финансии кои доаѓаат од МФИ треба да се насочат кон постигнување на нашите стратешки цели, со цел да се постигне посакуваниот исход, економски развој кој ќе обезбеди еластични и конкурентни економии, поддржани со човечки капитал кој е подготвен да преземе развојниот пат за постигнување конкурентност за приклучување кон единствениот европски пазар без да се предизвикуваат огромни нарушувања на нашиот национален или на пазарите од регионот на Западен Балкан.
Европа ДА, за поконкурентен регион со другите 27 земји-членки на ЕУ СЕГА.
Затоа што Европа СЕГА не е целосна, без Европа да каже ДА на сите земји кандидати кои се обидуваат да ги исполнат критериумите за членство“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Вицегувернерката Нацевска: Кога плаќањата се извршуваат без напор, економијата расте со доверба
„Единствената област за плаќања во евра, СЕПА, веќе е дел од нашата реалност. Тоа не е само симбол, туку и услуга. Преку пониските трошоци, брзината и едноставниот сет информации потребен за извршување на плаќањето, граѓаните и компаниите од нашата земја веќе ги чувствуваат придобивките кога испраќаат пари или кога плаќаат снабдувачи во странство или, пак, кога примаат дознаки од странство“, порача вицегувернерката на Народната банка, Емилија Нацевска, во завршното обраќање на 16. конференција за плаќањата и пазарната инфраструктура, одржана под наслов „Преповрзување на плаќањата во дигиталната ера“.
Вицегувернерката истакна дека следниот приоритет е развивањето и воведувањето инстант плаќања, како нова навика, а не само можност. „Целта е практична – да можете да платите и да ви биде платено за неколку секунди, во секое време (24/7/365), преку безбеден систем и со сигурно порамнување преку централната банка“, рече Нацевска, додавајќи дека меѓусебното поврзување на платните системи на земјите од Западен Балкан, како и со европскиот ТИПС ќе придонесе за побрза економска интеграција на регионот во Европската Унија.
Покрај СЕПА и инстант плаќањата, во фокусот на Конференцијата беа и отпорноста и довербата во платните системи, како предуслов за стабилност, којашто е неопходна за непречено функционирање на економијата. Нацевска истакна дека размената на искуства, тестирањето и координираното реагирање при инциденти се клучот за одржувањето на довербата на јавноста.
Посебно внимание ѝ беше посветено на улогата на финтек-компаниите и на небанкарските даватели на платежни услуги, коишто веќе се рамноправен дел од системот. „Тие носат брзина, практичност и конкуренција, но со тоа и одговорност за заштита на корисниците и податоците“, нагласи таа.
Во однос на иновативните решенија и регулативата, вицегувернерката порача дека тие не треба да се гледаат како спротивности, туку дека регулаторите треба да создадат простор за нови идеи, но и да обезбедат сигурност на плаќањата и заштита на клиентите, бидејќи рамнотежата меѓу иновацијата и стабилноста е исклучително важна, рече Нацевска, нагласувајќи ја важноста на пропорционалноста во регулирањето, заради обезбедување еднакви правила и правични услови за сите учесници на пазарот.
Во своето завршно обраќање, Нацевска потсети дека ако на претходната конференција се зборуваше за планови, оваа година веќе се истакнуваат конкретни резултати и реални решенија.
„Се движиме во вистинската насока – од дизајн кон услуга, од концепти кон видливи придобивки“, заклучи вицегувернерката, изразувајќи им благодарност на сите учесници, партнери и организатори на Конференцијата за нивните идеи, соработка и посветеност во градењето подобар и посигурен платен екосистем.
Економија
Истече рокот за поднесување и плаќање на ДДВ обврските за третиот квартал
Управата за јавни приходи ја информира јавноста дека заклучно со 27 октомври 2025 година, кога истече законскиот рок за поднесување на ДДВ-04 пријавите и плаќање на даночниот долг за третиот квартал од 2025 година, сè уште постојат даночни обврзници кои не ги исполниле своите законски обврски.
Според евиденцијата на УЈП, остануваат неподнесени 2.209 тримесечни и 146 месечни пријави, како и 7.436 тримесечни и 1.270 месечни даночни обврзници кои не го извршиле плаќањето на пријавениот даночен долг. Редовноста во исполнувањето на обврските е знак на одговорност и доверба, вредности што заеднички го градат системот во кој сите учествуваме и веруваме.
Управата за јавни приходи веќе достави персонализирани известувања до сите обврзници со пријавен, а ненаплатен долг за соодветниот даночен период.
Во тек е спроведување на активности и мерки во координација со сметководителите и обврзниците, со цел да се избегнат блокади на сметки и дополнителни трошоци за присилна наплата. Важно е да се внимава на роковите, бидејќи за секој ден на задоцнување се пресметува камата во износ од 0,03% од преостанатиот долг, како и изрекување на дополнителни глоби. Оттука, потсетуваме на обврската за точно, целосно и навремено плаќање на поднесените ДДВ-04 пријави. По доставата на опомените, Управата ќе пристапи кон присилна наплата кај сите обврзници кои нема да го подмират долгот доброволно. УЈП апелира до сите засегнати обврзници да постапат одговорно и навремено, со цел да се обезбеди стабилна даночна историја и да се избегнат непотребни последици. За дополнителна помош и поддршка, даночните обврзници и сметководителите можат да се обратат преку е-пошта на [email protected] или телефонски на 0800 33 000 (од фиксен) и 02 3253 200 (од мобилен). Вашата дисциплина денес е вашата предност утре.
Економија
„Реплек“ на најпрестижниот саем за фармација CPHI – потврда за конкурентноста, квалитетот и интернационалниот потенцијал
Портфолиото на фармацевтската компанија „Реплек“ и оваа година предизвикува голем интерес на CPHI саемот за фармација, кој од 28-ми до 30-ти октомври се одржува во Франкфурт, Германија, под мотото „Ја обликуваме иднината на фармацијата“. CPHI саемот е собир на глобалните лидери во фармацијата и во неговите рамки се презентираат иновациите во индустријата.
„Реплек“ го презентира своето производно портфолио – фармацевтски производи и козметика, а значително внимание предизвикуваат производите на компанијата на база на канабис, за кои интересот континуирано расте. Во рамките на саемот, менаџментот на компанијата остварува бројни средби за проширување на соработката и освојување на нови пазари и понатамошно унапредување на позициите кои се градени 80 години, јубилеј кој годинава го одбележува компанијата.
„‚Реплек’ континуирано вложува во дигитализација, иновации, лансирање на нови производи, како и во проширување на пласманите. Наша стратешка цел е продлабочување на постојните партнерства и склучување нови, со цел ширење на компанијата и на пазарите каде што досега не сме биле присутни. Со воведувањето напредни технологии и иновативни решенија во портфолиото, нашите производи и брендови сѐ повеќе го освојуваат меѓународниот фармацевтски пазар, на кој ја потврдуваме нашата позиција како конкурентен производител, но и како сигурен и доверлив партнер. Нѐ радува фактот што реномирани компании од Европската унија, Јужна Америка и Азија го потврдуваат интересот и веќе имаме најава за проширување на соработката. Дополнително, саемот е одлична можност за привлекување потенцијални партнери не само за извоз во регионот и пошироко, туку и за истражување на интересот за Реплек како регионален дистрибутер и партнер за продажба и маркетинг на Балканот“, изјави Душан Пецовски, генерален директор на „Реплек“.
Во рамките на саемот, заедно со меѓународните партнери, „Реплек“ ќе го одбележи и својот 80-годишен јубилеј. CPHI покажува дека долгогодишната фармацевтска традиција е нешто што високо се вреднува на меѓународниот пазар, ја зголемува довербата во компанијата и нејзината конкурентност. Континуираното сертифицирање со EU GMP сертификатот за добри производни практики е уште еден аспект кој значајно влијае на конкурентноста на компанијата на меѓународниот пазар.
CPHI е највлијателниот светски фармацевтски настан, кој годинава се одржува по 36 пат, а свое учество на саемот имаат најзначајните фармацевтски компании. Оваа година саемот на едно место собра повеќе од 62.000 професионалци и експерти од над 166 земји, а нивните предавања за најновите достигнувања во областа на фармацијата предизвикуваат огромен интерес. Присутни се и 2.400 изложувачи од целиот свет. Саемот секоја година се одржува на различна локација. На овој престижен настан компаниите од фармацевтскиот сектор од целиот свет имаат можност за промоција на своите портфолија, како и презентација на нивните иновативни производи и брендови.
Компанијата „Реплек“ околу 75 отсто од своите производи ги пласира на странските пазари, во повеќе од 25 држави во Европската Унија, Централна и Југоисточна Азија, како и во регионот Адрија. Најголема потврда за високиот квалитет и конкурентноста на производите на компанијата која има 80-годишна традиција, е фактот што голем дел од нив на некои од пазарите се во рангот на најпродаваните.
„Реплек“ континуирано инвестира во модернизација и унапредување на своето производно портфолио, со цел зајакнување на своите пазарни позиции. Во таа насока е и значајното двојно меѓународно признание кое компанијата го доби минатиот месец, односно двата EAEU GMP сертификати, кои се резултат на инспекции кои потврдуваат дека производствените процеси и системот за квалитет на „Реплек“ се целосно усогласени со принципите за добра производна пракса регулирани за Евроазиската економска унија. Овие сертификати се потврда за високите стандарди што се применуваат во секоја фаза од работењето и постојаното подобрување на квалитетот на секој чекор, од развојот и производството, до финалната дистрибуција.
(ПР)

