Економија
Битиќи: Циркуларната економија носи развој за секоја економија и заштита на животната средина
„Вложувањето кое го правиме во енергетска ефикасност со производство на енергија од обновливи ресурси и забрзаното напуштање на фосилните горива е клучниот и највиталниот аспект на зелената транзиција“, рече заменик-претседателот на Владата на Република Северна Македонија задолжен за економски прашања, Фатмир Битиќи на конференцијата „Недела на циркуларна економија на Западен Балкан“ во организација на Цивил што го спроведува регионалната мрежа ЛогЕкс, на иницијатива на угледната тинк-тенк организација Балкан Форум од Косово, а со поддршка од Rockefeller Brothers Fund од САД.
Во неговото обраќање, вицепремиерот Битиќи рече дека да се зборува за циркуларна економија, значи да се зборува за ефикасноста и ефективноста на економските активности, за тоа како продуктивноста, конкурентноста и економскиот раст добиваат нови развојни патеки кои се одржливи.
„Глобализацијата и економскиот модел на зголемување на потрошувачката и само црпење од природата и природните ресурси во последните декади е драстично зголемен. Следствено на ова, на планетата Земја и се потребни година и пол за да го обнови она што го користиме, односно го трошиме за една година. Како цивилизација се соочуваме со овој дисбаланс, кој се испречува и пред одржливоста на нашата економија“, рече Битиќи.
Jа подвлече важноста за развивање на свеста за потребата од усвојувањето на циркуларниот пристап во економијата, кој веќе не е спореден аспект, туку централна тема која треба да насочува во сè што правиме.
„Првата, можеби и најважна перспектива во трансформацијата на економиите е тие да вложуваат во креирање на производи кои имаат поголема долготрајност и истовремено да можат да се рециклираат за целиот циклус да биде одржлив. Клучен момент во овој процес е и нашето вложување во енергетска ефикасност и производство на енергија од обновливи ресурси. Забрзаното напуштање на фосилните горива е клучниот и највиталниот аспект на зелената транзиција. Ова вклучува проширување на употребата на соларна, ветерна и хидро енергија, како и инвестирање во енергетски ефикасни технологии и инфраструктура“, рече Битиќи.
Подвлече дека национална економија која транзитира кон циркуларна не може да го заобиколи развојот на зелената инфраструктура.
„Ова вклучува инвестирање во одржливи транспортни системи, како што се електрични возила, јавен превоз и велосипедска инфраструктура, вклучувајќи и промовирање на енергетски ефикасни згради, зелени површини и одржливо урбанистичко планирање. Промовирањето на локално и одржливо производство на храна и поттикнувањето на здрава исхрана е од витално значење за градење на еко-пријателски систем во земјоделство, кое вклучува поддршка на практиките за органско земјоделство, односно намалување на употребата на хемиски препарати во производството на храна“, посочи Битиќи и додаде дека најзначајните позитивни аспекти кои со себе ги носи транзицијата кон зелена економија е тоа што таа нуди можности за отворање на работни места и социјална вклученост.
„Меѓународната организација на трудот проценува дека глобалната вработеност би можела да порасне за шест милиони работни места преку зелена транзиција. Ова вклучува промовирање на развој на зелени вештини, преквалификација на работниците за зелените индустрии, но и обезбедување на праведна транзиција кон новите работни места. Транзицијата кон зелена економија бара меѓународна соработка и партнерства. Соработката со други земји, споделувањето на најдобрите практики и размената на знаења и технологии може да ја забрза зелената трансформација и да одговори на глобалните еколошки предизвици“, рече Битиќи.
.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Америка го продолжи рокот за купување странски средства на рускиот „Лукоил“
Соединетите Американски Држави го продолжија рокот за завршување на преговорите за купување странски средства на руската нафтена компанија „Лукоил“ до 17 јануари, објави Министерството за финансии.
Според општата дозвола на Канцеларијата за контрола на странските средства (OFAC) при Министерството за финансии на САД, договорот за купопродажба може да се склучи до 17 јануари 2026 година.
Продолжувањето на рокот се однесува само на трансакции чие спроведување е експлицитно условено од добивање посебна дозвола од Канцеларијата за контрола на странските средства, се наведува во дозволата.
На крајот на октомври Министерството за финансии на САД воведе санкции врз „Лукоил“ и “Роснефт“ со образложение дека сака да го ограничи буџетскиот капацитет на Русија за финансирање на војната во Украина.
Неколку дена подоцна, „Лукоил“ објави дека има намера да ги продаде своите странски средства потврдувајќи дека прифатил понуда од швајцарскиот мултинационален трговец со суровини „Гунвор“.
На почетокот на ноември „Гунвор“ ја повлече понудата откога Вашингтон сигнализира дека нема намера да му додели лиценца за бизнис.
На средината на минатиот месец, американското Министерство за финансии, преку Канцеларијата за контрола на странските средства, го продолжи рокот за склучување на договорот за продажба на средствата на „Лукоил“ до 13 декември.
Меѓународната филијала на „Лукоил“, со седиште во Виена, поседува рафинерии во Бугарија, Романија и во Холандија, акции во нафтени полиња во Казахстан, Узбекистан, Ирак, Мексико, Гана, Египет и во Нигерија, како и мрежа на бензински пумпи во 20 земји, вклучувајќи ја Македонија. Вредноста на меѓународните средства на рускиот нафтен гигант се проценува на речиси 22 милијарди долари, објавува „Ројтерс“.
Според извори и медиумски извештаи, голем број компании изразиле интерес за купување на средствата на „Лукоил“, вклучувајќи ги американските нафтени гиганти „Шеврон“ и „Ексон мобил“ и инвестициската фирма „Карлајл“, како и Националната нафтена компанија во Абу Даби и конгломератот „Интернешнл холдинг компани“ од Обединетите Арапски Емирати (ОАЕ).
Според неименувани извори, унгарскиот МОЛ исто така го искажал својот интерес за купувањето на американските претставници, првенствено за рафинериите и бензинските пумпи на „Лукоил“ во Европа, како и за удели во наоѓалишта во Казахстан и Азербејџан.
Економија
Божиновска: Праведната транзиција ќе успее само ако ја водиме заедно
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, учествуваше на Националниот настан за вмрежување на Локалните економско-социјални совети, каде што уште еднаш ја потврди силната определба на Министерството да работи отворено, во соработка и директен дијалог со сите засегнати страни.
„Транзицијата мора да донесе подобар живот за сите нас. А тоа е можно само ако сме отворени, достапни и ако работиме заедно. Министерството е партнер за секоја општина, секоја организација, секој работник и секоја компанија што носи иницијатива. Можете да ни се обратите во секој момент“, изјави министерката Божиновска.
Локалните економско-социјални совети – се платформа којашто ги обединува општините, синдикатите, бизнис-заедницата, граѓанските организации и институциите во процесот на праведната енергетска транзиција.
„Ако не работиме заедно, ако работниците, општините, локалниот бизнис и граѓанските организации не се во процесот – тогаш процесот нема да успее. Многу е едноставно“, истакна Божиновска.
Божиновска се осврна и на Инвестициската платформа за праведна енергетска транзиција, која веќе функционира и создава можност за финансирање на локални проекти:
„Со тоа се отвора реален простор за инвестиции што ќе ја придвижат транзицијата напред. Но мора, сите вклучени чинители, посебно општините, да се поодговорни, да се понудат реални издржани проекти за да ги користиме средствата ефикасно. Нашата задача е да обезбедиме јасна политичка насока, координација меѓу институциите и поддршка за квалитетни локални проекти. Ние не сакаме транзиција само на хартија. Сакам секоја општина да има шанса да развие проект, секој работник да има пристап до нови можности, а секоја заедница да почувствува дека ова е процес што создава вредност — не страв. Затоа сме тука, затоа сме отворени“, додаде Божиновска.
Економија
Петкоска: 32 милиона 260 илјади денари повеќе во буџетот за промоција и поддршка на туризмот и културата
Буџетот е крвната слика на државата, стратешки документ во кој се насликани приоритетите на граѓаните. Сите знаеме дека закрепнувањето на економијата е најважната работа која влијае врз животниот стандард, рече пратеничката од ВМРО-ДПМНЕ, Лидија Петкоска на денешната собраниска седница на која се дискутира за Предлог-буџетот за 2026 година.
За жал, посочи Петкоска, поминавме години кога и небото не беше граница за висината на јавниот долг, а дното на буџетската дупка немаше крај, но за среќа денес говориме за стабилизирање на јавните финансии со, буквално, воена дисциплина при трошењето на народните пари.
„Инвестициите, инфраструктурните проекти, поддршката на приватниот сектор, како и транспарентноста и отчетноста во работата кои веќе станаа препознатливи и видливи во работењето на Владата, ми даваат за право, конечно да бидеме горди на фактот што после долги години говориме за последователен економски раст. Денес имаме реални инвестиции, а не трансфери кои завршуваа за исплати на плати. Денес имаме држава што инвестира и Влада што знае што прави, затоа што за оваа Влада зборот навистина има тежина“, истакна Петкоска.
Во своето излагање, таа истакна дека ќе се задржи на делот од Буџетот за следната година, што се однесува на растот и развојот на македонскиот туризам.
„Во Буџетот за 2026 година туризмот добива 32 милиони 260 илјади денари повеќе, за промоција и поддршка на културата и туризмот. Секако, средствата за туризам сè уште не се доволни, но сепак, зголемувањето на средствата е охрабрувачки правец во интерес на целокупниот македонски туризам“, рече Петкоска.
Додаде дека туризмот никогаш не стои сам, посочувајќи дека тука се патиштата, културата, дигитализацијата и општинскиот развој, се неговата вистинска инфраструктура.
„Па така од огромна важност е да се напомни дека имаме 40,5 милијарди денари капитални инвестиции за 2026 година, средства во кои спаѓаат патна и комунална инфраструктура, железничка инфраструктура, поддршка на општините, културна заштита и т.н. Секој пат што се гради, секој локален проект што се финансира, секоја подобрена инфраструктурна точка, директно го зголемува туристичкиот потенцијал, бидејќи туризмот е резултат на инвестиции во инфраструктурата“, подвлече Петкоска.

