Економија
(Видео) Бектеши: До 2040 година земјава ќе инвестира во целосна модернизација на енергетскиот сектор

Министерот за економија, Крешник Бектеши, учествуваше на самитот за Западен Балкан, кој во организација на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), денеска се одржа во Лондон. Министерот Бектеши имаше свое излагање на панел-дискусијата, која се одржа во рамките на самитот на тема: „Транзиција на зелена енергија“, каде што го презентира напредокот на Северна Македонија во делот на инвестиции и производство на електрична енергија од обновливи извори. Република Северна Македонија во изминатите две и пол години направи големи реформи во енергетскиот сектор, пред сè, со донесување на новиот Закон за енергетиката и на Законот за енергетската ефикасност, со што се отвори простор за зголемени инвестиции во зелена енергија. Министерот изјави дека инвестициите за енергетско поврзување и диверзификација на изворите на енергенси многу се важни не само за Северна Македонија туку и за граѓаните на земјите од Западен Балкан.
„Разговаравме за сите реформи што беа преземени во нашата земја во областа енергетика, за Законот за енергетиката, за Законот за енергетската ефиканскот и можностите што произлегуваат од овие законски решенија. Имав можност да ги повикам сите заинтересирани инвеститори да ги искористат можностите што ги нудиме, да дојдат да инвестираат во областа енергетика, особено во областа на обновливите извори. Друга тема важна што ја дискутиравме со директорот на ЕБРД е можноста за изградба на интерконекторот за природен гас со Косово, што ќе ѝ даде дополнителна можност на Северна Македонија да стане транзитна земја за природен гас за Западен Балкан. Од тоа придобивки ќе имаат и граѓаните и државата, освен што ќе го диверзифицираме снабдувањето со енергенти, ние исто така ќе добиеме поевтин енергент, а истовремено нашите граѓани ќе имаат подобра животна средина, што преку гасификацијата може да се влијае позитивно“, изјави министерот Бектеши.
Министерот пред присутните претставници од Европската Унија, Светската трговска организација, Светскиот економски форум, како и инвеститори од целиот свет, кои беа присутни на панелот, ја презентира Стратегијата за енергетика на Северна Македонија до 2040 година, со која се дефинираат долгорочните цели за развој на одделни енергетски дејности за да се обезбеди сигурност во снабдувањето со разни видови енергија, притоа обезбедувајќи услови и начин за заштита на животната средина и мерки за реализација на заштитата.
„Стратегијата обезбедува платформа за целокупната модернизација и трансформација на енергетскиот сектор во согласност со енергетските трендови на ЕУ придонесувајќи за зголемен пристап, интеграција и достапност на енергетските услуги, намалување на локалното и на глобалното загадување и зголемено учество на приватниот сектор земајќи ги предвид развојниот потенцијал на Македонија и домашните специфики. Со тоа Стратегијата ги интегрира климатските и околинските аспекти на енергетскиот сектор, истовремено предлагајќи достапна, сигурна и одржлива енергија за иднината. Паралелно, развиена е стратешка оцена на влијанијата врз животната средина како посебен документ за процена на околински остварливите и одржливите опции за постигнување на целитe. Значајно е да се напомене дека изработивме прва Стратегија за развој на енергетиката до 2040 година меѓу земјите членки на Енергетската заедница. Стратегијата се потпира на зелениот раст и нуди решенија за справување со климатските промени, особено во зеленото сценарио. Зеленото сценарио предвидува да постигне учеството на обновливи извори на енергија до 44 отсто во 2040 година во вкупната потрошувачка на финална енергија“, потенцира министерот Бектеши пред присутните на панелот.
Министерот ги повика инвеститорите да ги разгледаат можностите за инвестиции во обновливи извори.
„Во Стратегијата се предвидени инвестиции во фотоволтаични централи, кои е предвидено да имаат вкупен инсталиран капацитет од 1.357 MW, односно 41,8 отсто од вкупниот инсталиран капацитет за производство на енергија, за инвестиции во електроцентрали на биогас и биомаса се планира да имаат вкупен инсталиран капацитет од 38 MW, односно 1,2 отсто од вкупниот инсталиран капацитет за производство на енергија, потоа во новите големи хидроцентрали („Чебрен“, „Градец“, „Велес“, „КВ Козјак“, „Глобочица“) за кои се планира да имаат вкупен инсталиран капацитет од 775 MW, односно 23,9 отсто од вкупниот инсталиран капацитет за производство на енергија, а во новите мали хидроцентрали планирано е да имаат вкупен инсталиран капацитет од 223 MW, односно 6,9 отсто од вкупниот инсталиран капацитет за производство на енергија. Предвидени се и инвестиции во термоцентрали на гас за кои се планира да има вкупен инсталиран капацитет од 141 MW, односно 4,3 отсто од вкупниот инсталиран капацитет за производство на енергија“, презентира министерот Бектеши.
Министерот информира за двата огласа за производство на електрична енергија од фотоволтаични централи на приватно и државно земјиште по премиум-тарифа, кои првпат беа објавени во земјата и имаа голем успех гледано според интересот на инвеститорите.
На крајот ги презентира новините во Законот за енергетската ефикасност, кој стапи во сила на почетокот на февруари, со кој нашата држава во целост ги имплементира соодветните прописи за енергетска ефикасност на Европската Унија и со кој се овозможува реализација на потребните инвестиции и мерки во областа на енергетска ефикасност следејќи ги позитивните примери од земјите на ЕУ и регионот, каде што енергетската ефикасност донесува корист на повеќе нивоа како за граѓаните така и за економијата воопшто.
На панелот „Транзиција на зелена енергија“, освен министерот Бектеши, свое излагање имаа Геновева Руиз Калавера, директорка за Западен Балкан во Европската Унија, Љубо Кнежевиќ, државен советник за енергетика на премиерот на Црна Гора, Мартина Ларкин, директорка за Европа во Светскиот економски форум, и Џенифер Вишони од „Индиа пауер корпорејшн“.
Во рамките на самитот за Западен Балкан министерот Бектеши заедно со премиерот Оливер Спасовски и министерката за финансии, Нина Ангеловска, оствари средба со претседателот на Европската банка за обнова и развој, Сума Чкарабарти, со која беше дискутирано за идните потенцијални проекти, како и со Мартина Ларкин, директорка за Европа во Светскиот економски форум, со која беше разговарано за развојот на претприемаштвото и иницијативата за регионален акцелератор за земјите од Западен Балкан.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
МЗШВ: Во четвртиот квартал од 2025 година ќе биде објавен јавниот повик за претприемачите во прехранбената индустрија

Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство ја информира јавноста дека во четвртиот квартал од оваа година ќе биде објавен Јавниот повик 02/2025 за користење на средства од ИПАРД Програмата 2021-2027, мерка 3 – „Инвестиции во основни средства за преработка и маркетинг на земјоделски и рибни производи”.
Оваа мерка претставува исклучителна можност за македонските претприемачи во прехранбената индустрија да ги унапредат своите капацитети и да станат поконкурентни на домашниот и меѓународниот пазар.
Мерката 3 – „Инвестиции во основни средства за преработка и маркетинг на земјоделски и рибни производи”од ИПАРД Програмата овозможува финансиска поддршка за модернизација на преработувачките капацитети, инвестиции за преработка и маркетинг на земјоделски и рибни производи, како и усогласување со европските стандарди. Преку оваа мерка се поддржува зголемувањето на конкурентноста на земјоделското производство и земјоделско-прехранбениот сектор во целина.
Средствата за оваа мерка се обезбедени преку Инструментот за претпристапна помош за рурален развој на Европската Унија (ИПАРД Програмата за периодот 2021 – 2027 година).
Министерството ги повикува сите заинтересирани да започнат со навремена подготовка на потребната документација и да ги следат официјалните објави на Агенцијата за финансиска поддршка во земјоделството и руралниот развој.
Економија
Издадени првите лиценци за батериски систем за складирање на електрична енергија од обновливи извори

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад (РКЕ) ги издаде првите лиценци за батериски систем за складирање на електрична енергија од обновливи извори на компанијата ЕНЕРГО СОЛАР СИСТЕМИ.
Станува збор за два батериски системи со вкупна инсталирана моќност од 2 600 kW, што се инсталирани во склоп на две различни фотонапонски електроцентрали кои се веќе изградени и во функција.
„Издавањето на овие лиценци во кои се вклучени батериски системи за складирање на електрична енергија, всушност го означува почетокот на еден нов инвестициски циклус во енергетиката. Воведувањето на батериите во пракса значи забрзана енергетска транзиција преку создавање на одржлив, ефикасен и еколошки енергетски систем во земјава. Во РКЕ очекуваме голем број сопственици на ФЕЦ да поднесат барање за инсталирање на “сториџи“, но исто така очекуваме интерес да појават и компании кои би биле самостојни оператори на складишта само со батериски системи. Употребата на батериите ќе придонесе за сигурно и доверливо функционирање на системите, а едновремено и за економски посигурен и поефикасен енергетски пазар. Истите можат да даваат услуги на операторот на електропреносниот систем за балансирање на истиот, како и одржување на одредени параметри на мрежата во пропишани граници. Складирањето на енергија во периоди кога има вишок и нејзино користење во периоди кога потребите од електричната енергија се зголемуваат се очекува дека ќе влијае и врз намалување на вкупните трошоци во системот.“ посочи Марко Бислимоски, претседател на РКЕ.
Условите, постапката и потребната документација за добивање на лиценца за складирање на електрична енергија се уредена во Законот за енергетика и Правилникот за лиценци, .
Економија
Владата усвои измени: Се укинува ослободувањето од ДДВ за онлајн пратки во вредност до 22 евра

Со цел зајакнување на домашната економија, поддршка на локалните компании и создавање нови работни места, Владата усвои измени и дополнувања на Законот за данок на додадена вредност, со кои се укинува ослободувањето од ДДВ за онлајн пратки во вредност до 22 евра. Законските измени веќе се во собраниска процедура, а нивното спроведување се очекува да има директни позитивни ефекти врз економијата и работењето на домашните компании.
Со оваа мерка, околу 4 милиони денари месечно, колку што во одредени периоди изнесува прометот кон странските онлајн платформи, ќе се пренасочат кон домашното стопанство. Овие средства ќе придонесат за развој на локалните компании, отворање нови работни места и исплата на повисоки плати на вработените.
Ова претставува значаен чекор во заштита и поддршка на домашната економија, особено во услови на зголемена глобализација и дигитална трговија.
Дополнително, измените ќе помогнат во намалување на сивата економија, имајќи предвид дека досегашниот систем овозможуваше злоупотреби – односно увоз на стоки ослободени од данок кои понатаму се продаваат на домашниот пазар.
Со оваа измена, државата испраќа јасен сигнал на поддршка за домашните компании кои создаваат додадена вредност и вработуваат граѓани во земјата, велат од Министерството за финансии.