Економија
(Видео) Бектеши: До 2040 година земјава ќе инвестира во целосна модернизација на енергетскиот сектор

Министерот за економија, Крешник Бектеши, учествуваше на самитот за Западен Балкан, кој во организација на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), денеска се одржа во Лондон. Министерот Бектеши имаше свое излагање на панел-дискусијата, која се одржа во рамките на самитот на тема: „Транзиција на зелена енергија“, каде што го презентира напредокот на Северна Македонија во делот на инвестиции и производство на електрична енергија од обновливи извори. Република Северна Македонија во изминатите две и пол години направи големи реформи во енергетскиот сектор, пред сè, со донесување на новиот Закон за енергетиката и на Законот за енергетската ефикасност, со што се отвори простор за зголемени инвестиции во зелена енергија. Министерот изјави дека инвестициите за енергетско поврзување и диверзификација на изворите на енергенси многу се важни не само за Северна Македонија туку и за граѓаните на земјите од Западен Балкан.
„Разговаравме за сите реформи што беа преземени во нашата земја во областа енергетика, за Законот за енергетиката, за Законот за енергетската ефиканскот и можностите што произлегуваат од овие законски решенија. Имав можност да ги повикам сите заинтересирани инвеститори да ги искористат можностите што ги нудиме, да дојдат да инвестираат во областа енергетика, особено во областа на обновливите извори. Друга тема важна што ја дискутиравме со директорот на ЕБРД е можноста за изградба на интерконекторот за природен гас со Косово, што ќе ѝ даде дополнителна можност на Северна Македонија да стане транзитна земја за природен гас за Западен Балкан. Од тоа придобивки ќе имаат и граѓаните и државата, освен што ќе го диверзифицираме снабдувањето со енергенти, ние исто така ќе добиеме поевтин енергент, а истовремено нашите граѓани ќе имаат подобра животна средина, што преку гасификацијата може да се влијае позитивно“, изјави министерот Бектеши.
Министерот пред присутните претставници од Европската Унија, Светската трговска организација, Светскиот економски форум, како и инвеститори од целиот свет, кои беа присутни на панелот, ја презентира Стратегијата за енергетика на Северна Македонија до 2040 година, со која се дефинираат долгорочните цели за развој на одделни енергетски дејности за да се обезбеди сигурност во снабдувањето со разни видови енергија, притоа обезбедувајќи услови и начин за заштита на животната средина и мерки за реализација на заштитата.
„Стратегијата обезбедува платформа за целокупната модернизација и трансформација на енергетскиот сектор во согласност со енергетските трендови на ЕУ придонесувајќи за зголемен пристап, интеграција и достапност на енергетските услуги, намалување на локалното и на глобалното загадување и зголемено учество на приватниот сектор земајќи ги предвид развојниот потенцијал на Македонија и домашните специфики. Со тоа Стратегијата ги интегрира климатските и околинските аспекти на енергетскиот сектор, истовремено предлагајќи достапна, сигурна и одржлива енергија за иднината. Паралелно, развиена е стратешка оцена на влијанијата врз животната средина како посебен документ за процена на околински остварливите и одржливите опции за постигнување на целитe. Значајно е да се напомене дека изработивме прва Стратегија за развој на енергетиката до 2040 година меѓу земјите членки на Енергетската заедница. Стратегијата се потпира на зелениот раст и нуди решенија за справување со климатските промени, особено во зеленото сценарио. Зеленото сценарио предвидува да постигне учеството на обновливи извори на енергија до 44 отсто во 2040 година во вкупната потрошувачка на финална енергија“, потенцира министерот Бектеши пред присутните на панелот.
Министерот ги повика инвеститорите да ги разгледаат можностите за инвестиции во обновливи извори.
„Во Стратегијата се предвидени инвестиции во фотоволтаични централи, кои е предвидено да имаат вкупен инсталиран капацитет од 1.357 MW, односно 41,8 отсто од вкупниот инсталиран капацитет за производство на енергија, за инвестиции во електроцентрали на биогас и биомаса се планира да имаат вкупен инсталиран капацитет од 38 MW, односно 1,2 отсто од вкупниот инсталиран капацитет за производство на енергија, потоа во новите големи хидроцентрали („Чебрен“, „Градец“, „Велес“, „КВ Козјак“, „Глобочица“) за кои се планира да имаат вкупен инсталиран капацитет од 775 MW, односно 23,9 отсто од вкупниот инсталиран капацитет за производство на енергија, а во новите мали хидроцентрали планирано е да имаат вкупен инсталиран капацитет од 223 MW, односно 6,9 отсто од вкупниот инсталиран капацитет за производство на енергија. Предвидени се и инвестиции во термоцентрали на гас за кои се планира да има вкупен инсталиран капацитет од 141 MW, односно 4,3 отсто од вкупниот инсталиран капацитет за производство на енергија“, презентира министерот Бектеши.
Министерот информира за двата огласа за производство на електрична енергија од фотоволтаични централи на приватно и државно земјиште по премиум-тарифа, кои првпат беа објавени во земјата и имаа голем успех гледано според интересот на инвеститорите.
На крајот ги презентира новините во Законот за енергетската ефикасност, кој стапи во сила на почетокот на февруари, со кој нашата држава во целост ги имплементира соодветните прописи за енергетска ефикасност на Европската Унија и со кој се овозможува реализација на потребните инвестиции и мерки во областа на енергетска ефикасност следејќи ги позитивните примери од земјите на ЕУ и регионот, каде што енергетската ефикасност донесува корист на повеќе нивоа како за граѓаните така и за економијата воопшто.
На панелот „Транзиција на зелена енергија“, освен министерот Бектеши, свое излагање имаа Геновева Руиз Калавера, директорка за Западен Балкан во Европската Унија, Љубо Кнежевиќ, државен советник за енергетика на премиерот на Црна Гора, Мартина Ларкин, директорка за Европа во Светскиот економски форум, и Џенифер Вишони од „Индиа пауер корпорејшн“.
Во рамките на самитот за Западен Балкан министерот Бектеши заедно со премиерот Оливер Спасовски и министерката за финансии, Нина Ангеловска, оствари средба со претседателот на Европската банка за обнова и развој, Сума Чкарабарти, со која беше дискутирано за идните потенцијални проекти, како и со Мартина Ларкин, директорка за Европа во Светскиот економски форум, со која беше разговарано за развојот на претприемаштвото и иницијативата за регионален акцелератор за земјите од Западен Балкан.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
ММФ оценува дека Народната банка успешно се справила со кризата

Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) во завршниот исказ на редовната мисија според член IV од договорот за членство, искажува поддршка за успешната политика на Народната банка во изминатиот период и справувањето со предизвиците во економското окружување. Во најновата процена, ММФ ја нагласува важноста на оперативната и функционалната самостојност на Народната банка, истакнувајќи дека нејзината независност и кредибилитет се од особена важност за одржувањето на ценовната стабилност и стабилноста на денарот. Фондот заклучува дека солидниот раст на девизните резерви во 2024 година ја зајакна стабилноста на девизниот пазар, додека макро и микропрудентните мерки преземени од Народната банка придонесоа за натамошно јакнење на отпорноста на финансискиот систем.
Во актуелниот економски контекст, ММФ нагласува дека е важно Народната банка, како и досега, да продолжи со внимателното следење на движењата на инфлацијата и финансиските текови и да ги формулира политиките соодветно на тоа, заради одржување на макроекономската стабилност. ММФ потенцира на внимателност во однос на инфлациските ризици и нивното евентуално остварување, вклучително и на оние што произлегуваат од домашните фактори коишто влијаат на побарувачката, што може да наметне потреба од натамошни мерки.
ММФ заклучува дека финансискиот систем и натаму е стабилен и отпорен, при што банкарскиот сектор е добро капитализиран, ликвиден и профитабилен. Народната банка ќе продолжи со примената на макропрудентните мерки, заради одржување на стабилноста на финансискиот систем и заштита од потенцијалните ризици. ММФ ја поддржува оваа стратегија и ја нагласува нејзината важност во обезбедувањето долгорочна финансиска сигурност.
Економија
(Видео) Филипче: Буџетскиот дефицит изнесува рекордни 7,8 милијарди денари

Македонската економија се движи во погрешна насока, наместо напредок, сведоци сме на продлабочување на кризата, неконтролирано трошење, пад на инвестициите и намалување на животниот стандард, посочи претседателот на Социјалдемократскиот сојуз на Македонија, Венко Филипче на денешната прес-конференција.
Во однос на економските параметри, Филипче потенцираше дека бројките покажуваат негативни резултати што е последица на погрешните владини економски политики. Намалување е регистрирано кај капиталните инвестиции и индустриското производство, кои треба да бидат двигатели на економскиот раст.
„Во првите два месеци од 2025 година, реализацијата на капиталните инвестиции е само 2,43%. За споредба, во истиот период минатата година биле реализирани 12,1%, Сега, инвестициите во инфраструктура и економски развој се целосно запрени. Без капитални инвестиции, нема економски раст. Владата очигледно нема капацитет да исполни ниту едно ветување за модернизација и развој, иако ова им беше една од главните пораки. Индустриското производство опаѓа веќе четири месеци јасен индикатор дека стопанството слабее. Во декември 2024 година падот изнесувал 1,4%, во ноември 3,5%, во октомври 1,1%, а во септември цели 7,9%. Без силна индустрија, нема економски раст и развој“, рече Филипче.
Наспроти падот на капиталните инвестиции и индустриското производство, се продлабочува буџетскиот дефицит, што ќе придонесе за раст на ионака зголемениот јавен долг.
„Во првите два месеци од 2025 година, буџетскиот дефицит изнесува рекордни 7,8 милијарди денари. Државата троши многу повеќе отколку што прибира. Владата создава опасен јаз помеѓу приходите и расходите, кој ќе мора да се покрива со нови долгови. Ова е рецепт за финансиски колапс. Во тој контекст логично е што расте и јавниот долг и сега е над 70% од БДП. Владата избегнува да ги објави точните бројки. Државниот бројчаник не работи, а Министерството за финансии молчи. Граѓаните имаат право да знаат колку навистина должиме а и кои се плановите за враќање на тие долгови“, рече Филипче.
При тоа, Филипче потенцираше дека додека економијата се движи во погрешна насока, македонските компании се уште ја чекаат поддршката од унгарскиот кредит од 250 милиони евра. Останува непознато како што кажа Филипче дали овие средства ќе стигнат до економијата или ќе завршат во нетранспарентни зделки, а недостигот на информации создава сериозен сомнеж за начините на трошење на јавните средства.
Daily news
Бислимовски – Лорковски: Реформите во енергетиката мора да продолжат

Претседателот Марко Бислимовски, заедно со членовите и раководителите на секторите на Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад (РКЕ) остварија средба со Артур Лорковски, директорот на Енергетската заедница.
Реформите во енергетиката мора да продолжат, континуитетот е клучен – фокусот да се задржи на активностите поврзани со интегрирање на пазарите за електрична енергија, нивна транспарентност и интегритет, како и неопходните реформи на пазарот со природен гас, што ќе обезбедат фер пристап за сите учесници, согласно новите европски мрежни правила – се сложија соговорниците.
Претседателот Бислимоски му се заблагодари на директорот Лорковски за позитивниот наратив за работата на РКЕ при презентацијата на Извештајот за имплементација на законодавството на Енергетската Заедница за 2024 година за државава во Собранието.
„Во очекување на новиот Закон за енергетика, РКЕ во соработка со Министерството за енергетика континуирано работи на подготовка за имплементација на новиот енергетски пакет. Интегрираниот пристап помеѓу сите чинители досега покажа дека е клучен за квалитетна и успешна регулатива, која ќе биде основа за развој на енергетските пазари . Капацитетите со кои располагаме, професионалниот тим кој се гради со години наназад и овој пат може да одговори на сите предизвици кои претстојат. “ изјава Марко Бислимоски, претседател на РКЕ
Лорковски посочи дека Енергетска Заедница ќе остане партнер во понатамошните процеси и дека стојат на располагање за поддршка во делот на креирање на подзаконските акти, откако ќе се донесе новиот закон за енергетика. Процесот на транспонирање на ЕУ правилата е клучно за да осигура работата на РКЕ за стратешките прашања поврзани со обезбедување на сигурна, стабилна и континуирана испорака на енергија.