Економија
Вижн дајнамикс со тродимензионално мапирање со дрон

Автономната навигација на дрон за креирање тридимензионални мапи е новиот предизвик на спин-оф компанијата Вижн дајнамикс (Vison Dynamix), која почна да работи на Факултетот за електротехника и информациски технологии при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“.
Компанијата е формирана од професори и студенти на Факултетот, врз база на магистерска работа која предвидува ЗД мапирањето со употреба на СЛАМ алгоритам да се развие во комерцијален производ. Крајниот продукт би бил комплетно хардверско и софтверско решение кое најголема примена би имало во геодезијата, катастарот, градежништвото, но и во имплементација на системи за автоматска навигација и управување.
„Отсекогаш ме интересираше авијацијата и затоа ја избрав оваа област како најблиска до мојата пасија. Продуктот кој што го развиваме претставува систем за 3Д мапирање на простор во реално време. Ваков продукт моментално не е присутен на пазарот во светот. Идејата е со користење на најсовремени алгоритми за симултано локализирање и мапирање, да направиме систем кој во реално време ќе креира тродимензионална мапа на околината со употреба на повеќе сензори и компјутер на самото летало”, објаснува магистер Душко Муртовски, ко-сопственик и проект менаџер во компанијата.
Со магистерската теза се покажало дека е можно да се развие целосен систем за реалновременско 3Д мапирање реализиран на беспилотно летало. На развојот на овој производ покрај сопствениците на компанијата ќе работат и тројца студенти кои се очекува да дипломираат во наредните месеци.
„Ова, за мене како професор, е сериозен предизвик, кој заедно со колегите, ќе го реализираме. Нашиот продукт е иновативен. Младите се занимаваат со сериозни модерни ангажмани, а во исто време, ќе продолжат со својата доедукација на магистерски или докторски студии во рамки на компанијата. Ова е еден од најдобрите начини за нивно задржување во Македонија. Доколку на факултетите се отворат што поголем број на вакви компании и тие ангажираат млади инженери бројот на младите кои одат во странство исклучително ќе се намали“, вели Миле Станковски, професор на ФЕИТ.
Компанијата Вижн дајнамикс доби целосна поддршка од Фондот за иновации и технолошки развој.
„Фондот е државна институција која обезбедува финансиска поддршка на македонските претпријатија со цел да спроведат активности за истражување, развој на иновативни решенија и нивно пласирање на пазарот. Досега, Фондот поддржа 37 претпријатија со вкупен износ од 1.5 милиони евра. На последниот повик беше избран за финансирање и проектот на Вижн Дајнамикс, кое работи на развивање и продажба на нова посовремена и попрецизна технологија и давање значително подобрена услуга во областа на градежништвото и геодетскиот сектор. Особено значајно е тоа што компанијата е едно од ретките спин оф претпријатија кои произлегуваат од универзитетите, односно чие иновативно решение потекнува од научно-истражувачка работа на магистранти и професори на ФЕИТ. Ваквите претпријатија се особено значајни бидејќи го пренесуваат знаењето од високо-образовните и научно-истражувачки институции во Македонија во приватниот сектор и овозможуваат негова комерцијализација. Се надеваме дека и други тимови од студенти и професори од факултетите ќе ги искористат можностите за финансирање до 100.000 евра по проект кои ги нуди Фондот на најновиот повик и ќе започнат сопствен бизнис чија конкурентска предност ќе се потпира токму на креативноста на тимот. Со ова на најдобрите студенти им даваме можност да ги комерцијализираат нивните истражувања и да се вработат по студиите“, објаснува Јасмина Поповска од Фондот за иновации и технолошки развој.
Компанијата ја има целосната поддршка од Факултетот за електротехника и информациски технологии, којшто ја негува науката и во голема мерка ги развива и претприемачките способности на своите студенти. Потврда за тоа е и фактот што повеќе од половина досегашните грантови за финансирање на старт ап и спин оф компании од Фондот за иновации и технолоќки развој ги добиваат сегашни и поранешни студенти на ФЕИТ. При последното доделување на грантови за развој на нови компании, два од четирите гранта се на компании поврзани со ФЕИТ.
Една од најчесто спомнуваните компании за автономна навигација е Google со нејзиното автономно возило, потоа компанијата Tesla која произведува електрични автомобили со автопилот за самостојна навигација и избегнување на препреки. Освен нив, слични решенија развиваат и голем број стартап компании од целиот свет./крај/со/бб
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Нови цени на горивата од полноќ

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 0,93 % во однос на одлуката од 13.10.2025 година.
Од 21.10.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 73,00 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 75,00 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 67,00 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 36,047 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 36,047 (денари/килограм)
Малопродажните цени на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се намалуваат за 1,00 ден/лит.
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 не се менуваат.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се намалува за 0,614 ден/кг и сега ќе изнесува 36,047 ден/кг.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините за 1,270%, кај дизелот за 3,247%, кај екстра лесното масло за 3,963% и кај мазутот намалувањето е за 3,144%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е повисок за 0,5468%.
Економија
Славески на средби со ММФ: Мерките на Народната банка придонесуваат за постепено намалување на инфлацијата и задржување на финансиската стабилност

Гувернерот на Народната банка, Трајко Славески, во рамки на Годишните средби на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) и Светската банка, што се одржуваат во Вашингтон, оствари низа билатерални средби со високи претставници на ММФ. На средбите присуствуваше и министерската за финансии Гордана Димитриеска Кочоска.
Славески се сретна со заменик-директорот на ММФ Бо Ли, директорот на Европскиот оддел во ММФ Алфред Камер, извршниот директор Јерон Клик, заменик-директорите Марникс ван Рај и Владислав Рашкован и шефот на Мисијата на ММФ за нашата земја Ник Гигинеишвили.
На средбите, високите претставници на ММФ го поздравија приклучувањето и реализацијата на првите трансакции во СЕПА, како и потпишувањето на Писмото на намери со Банката на Италија за развивање на клон на ТИПС системот на ЕЦБ за земјите од Западен Балкан за натамошна модернизација и овозможување инстант плаќања во домашните, меѓусебните прекугранични плаќања и плаќањата со другите земји во СЕПА.
На средбите се разговараше за најновите макроекономски случувања во земјата, како и за очекувањата за идните движења. Славески истакна дека Народната банка е цврсто посветена на одржувањето на ценовната стабилност, за што се осврна на мерките преземени од страна на централната банка во насока на остварувањето на оваа цел. Дополнително, гувернерот ги образложи новите макропрудентни мерки донесени од страна на Народната банка насочени кон понатамошно одржување на финансиската стабилност.
Претставниците на ММФ посочија дека прудентната монетарна политика што ја спроведува Народната банка придонесува за ефективно управување со ризиците и постепено намалување на инфлацијата, при што создава услови за стабилен економски раст, што се потврдува и со најновите проекции на ММФ за македонската економија, со очекуван растот годинава од 3,4%, а за следните години одржување на нивото околу 3%. Истовремено, инфлацијата се очекува во континуитет да продолжи да забавува и да се сведе на историското ниво од околу 2% на среден рок.
Во разговорите беше потврдена и континуираната успешна соработка меѓу Народната банка и ММФ. Во изминатиот период, преку техничките мисии на ММФ беа реализирани повеќе активности за модернизација на монетарните операции, подобрување на проекциите за ликвидноста на банкарскиот систем и зајакнување на супервизорските капацитети на Народната банка. Со тоа се зголеми ефикасноста и предвидливоста во спроведувањето на монетарната политика, како и отпорноста на банкарскиот систем на потенцијални ризици. Соработката со ММФ ќе продолжи и во наредниот период, со цел понатамошно усогласување со меѓународните стандарди и унапредување на аналитичките и оперативните капацитети на Народната банка.
Економија
Ѓорѓиевски: Регионалниот пристап за земјите од Западен Балкан е можност за раст на економиите и подобро позиционирање на европскиот пазар

Делегација на Сојузот на стопански комори на Македонија учествуваше на дводневната престижна конференција во Будва, Република Црна Гора организирана по 14 пат од страна на Стопанската комора на Црна Гора. Во рамките на конференциите ЕЕN – IFNNO на која покрај презентациите за европските проекти се остварија значајни контакти на групацијата за проекти при ССКМ со потенцијалните партнери и донатори од Европската Унија за идна соработка.
На маргините од првиот ден претседателот на ССКМ , Горан Ѓорѓиевски со делегацијата оствари средба со министерот за земјоделство, шумарство и води на Црна Гора, Владимир Јоковиќ. На средбата се потврди подготвеноста за соработка во aгро сегментот, заедничка соработка и споделување на искуства во развојот на руралниот туризам како неискористен потенцијал на двете земји. Се искажа подготвеност за заедничка соработка во аплицирањето на европските проекти како и соработката во споделување на искуства од страна на ССКМ со министерството за земјоделиe, шумарство и водостопанство на Република Црна Гора.
Претседателот на ССКМ Ѓорѓиевски истакна дека идниот период потребно е двете земји да се фокусираат за зголемување на меѓусебната економска размена, развој на aгро сегментот, фокус на aгро и екотуризмот кој ќе доведе до успорување на миграцијата и намалување на притисокот во делот на човечките ресурси.
Покрај излагањето на врвни експерти за економија на конференцијата кои ги трасира идните чекори кон раст на регионот, на маргините од вториот ден Ѓорѓиевски оствари средба со претседателката на стопанската комора на Црна Гора, Нина Дракиќ, на која се предложија поголем број од иницијативи за развој на човечките ресурси како клучен елемент на идниот развој на бизнисите на двете земји, организирање на В2В состаноци во најзначајните економски сектори на двете земји, заеднички настап на европски проекти како и зајакнување на регионалниот пристап како клуч на успехот за економии на двете земји.
Ѓорѓиевски на средбата истакна дека во периодот пред нас потребно е да се изградат уште поцврсти мостови на соработка помеѓу двете бизнис комори во повеќе економски гранки од кои во следните години се очекува најзначаен удел во Бруто домашниот производ на Република Македонија и Република Црна Гора.