Економија
Грантовите на Фондот за иновации пет месеци во предистражна постапка во обвинителство
Основно јавно обвинителство за гонење организиран криминал и корупција пет месеци води предистражна постапка за можните злоупотреби при одобрувањето на грантовите во Фондот за инвестиции и технолошки развој. Постапката беше покрената откако јавноста реагираше на одобрувањето грантови на тукушто формирани компании и на компании поврзани со носители на јавни функции.
„Предметот е во предистражна постапка. По прибраната материјална документација, надлежниот обвинител издаде наредба за прибирање информации од стручните лица што постапувале во постапките на јавниот повик“, велат од Обвинителството за гонење организиран криминал.
Обвинителството, на крајот на јули годинава, соопшти дека оформило предмет по допрен глас за да утврди дали Фондот за иновации направил злоупотреби. Обвинителството извести дека презема мерки за утврдување факти во предметот, а во врска со сторени кривични дела во постапката по јавен повик за финансирање проекти за финансирање проекти во третиот столб од Планот за економски раст – прв инвестициски бран.
Откако обвинителството оформи предмет, апликациите за грантови ги повлекоа компаниите поврзани со вицепремиерот Кочо Анѓушев и пратеникот Хари Локвенец, а Фондот побара сите останати да достават изјави за поврзаност со функционери. Само четири од 77 компании се изјаснија дека се поврзани со носители на јавни функции. Со нив не се потпишани договори и парите не им се префрлени, а одлуката за тоа дали ќе ги добијат парите Комитетот за одобрување инвестиции во Фондот за инвестиции треба да ја донесе на крајот на јануари. Тоа се компаниите „Декодикс“ поврзана со советничката за култура на премиерот Цветанка Ласкова, „Микросам“ на поранешниот министер без ресор Веле Самак, „Контура“ поврзана со поранешниот амбасадор Јован Донев и „Т – сенс“ поврзана со актуелниот министер за култура, Асаф Адеми. За овие четирити фирми „Транспаренси интернешнал – Македонија“ направи проценка на ризик и утврди ниво на среден ризик од влијанието на јавната личност кај сите, со тоа што „Микросам“ на Веле Самак е поблиску до низок ризик, а „Декодикс“ поврзана со Цветанка Ласкова е на граница со висок ризик па не ги исполнува условите за добивање на парите.
Последниот скандал поврзан со Фондот за иновации беше одобрениот грант на фирмата „Билд ДООЕЛ Скопје“ од 200 000 евра, сопственост на сопруг на вработена во Фондот која пред две недели добила решение за вработување на определено време. Од Фондот објаснија дека договорот со „Билд“ не е потпишан поради недовршена првна процедура, а во периодот кога на незиниот сопруг му бил одобрен грантот, таа не била вработена во Фондот туку била надворешен соработник.
Вчера Фондот на 65 компании им додели грантови за кофинансирање проекти од вториот инвестициски бран во рамки на првиот повик од третиот столб од Планот за економски раст. Овој пат од Фондот изјавија дека ги провериле сите компании и дека ниту една не е поврзана со носители на јавни функции.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Од полноќ нови цени на горивата
Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши зголемување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 0,59% во однос на одлуката од 29.10.2025 година.
Од 31.10.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 73,50 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 75,50 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 70,00 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 69,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 36,057 (денари/килограм)
Малопродажната цена на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се зголемува за 2,00 ден/лит.
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98, како и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Мазутот М-1 НС не се менуваат.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат зголемување во просек: кај бензините за 3,480%, кај дизелот за 1,760%, кај екстра лесното масло за 5,965% и кај мазутот зголемувањето е за 3,830%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок за 0,0496%
Економија
СДСМ: Предлог-буџетот за 2026 година е признание за економската неспособност на Владата
Предлог-буџетот за 2026 година е признание за економската неспособност на Владата, велат од СДСМ.
„По усвојувањето на Предлог-буџетот за 2026 година СДСМ изразува сериозна загриженост за насоката по која се движи фискалната политика и нејзините последици врз граѓаните и стопанството. Наместо ветената „строга фискална дисциплина“, Владата предлага дефицит од 3,5% од БДП и со тоа повторно директно го прекршува фискалното правило утврдено во Законот за буџети, кое поставува лимит од 3%. Не станува збор за дисциплина, туку отстапување од законската рамка што ќе ја платат граѓаните и економијата. Особено е проблематично што Владата буџетската рамка од 374,7 милијарди денари приходи и 413,9 милијарди денари расходи ја нарекува „развојна“, а истовремено ги намалува капиталните инвестиции. Со предлог-буџетот за 2026 година тие се планираат на 40,5 милијарди денари – речиси 7 милијарди помалку од 47,3 милијарди денари кои беа утврден со ребалансот за 2025 година“, велат од партијата.
Од СДСМ велат дека на денот на усвојување на предлог-буџетот, реализацијата на капиталните расходи изнесувала само 44,94%. „Со екстремно слаба реализација, тврдењето дека „капиталните проекти ќе бидат главен двигател на растот во 2026 година“ е контрадикторно и признание за неспособност“, смета СДСМ.
Проекцијата за раст на економијата (БДП) од 3,8%, велат од СДСМ, дополнително ја разоткрива суштината на промашените фискални политики на Владата.
„Станува збор проекција базирана на потрошувачка, поддржан со најавено зголемување на плати и пензии. Кога ова се случува во услови на намалени капитални расходи и во отсуство на структурни реформи, тогаш оправдано се поставува прашањето: дали се најавува уште една година во која економските промашувања се маскираат со краткорочни, популистички потези? Оваа буџетска стратегија за наредната година нема да донесе корист ниту за граѓаните, ниту за стопанството, затоа што ова ќе значи повисоки трошоци за камати, ново задолжување, притисок врз даночната база и истиснување на продуктивните инвестиции. Загрозената продуктивност на стопанството ќе донесе само повисоки цени на услуги и производи, односно намалена можност за реално зголемување на животниот стандард на граѓаните. Зголемените платите и пензиите ќе потонат во растечката месечна потрошувачка за основните животни потреби. Со Предлог-буџетот за 2026 година Владата не нуди развој, туку маска за економски промашувања“, обвини СДСМ.
Економија
„Лукоил“ го продава имотот надвор од Русија на шведски милијардер
Рускиот нафтен гигант „Лукоил“ соопшти дека прифатил понуда од глобалниот трговец со енергија „Гунвор“ да го купи целиот негов странски имот. Потегот на втората по големина руска нафтена компанија е директен резултат на санкциите што ги воведе Вашингтон минатата недела, објави „Ројтерс“.
Планираната продажба е најзначајниот чекор досега преземен од руска компанија како одговор на западните санкции воведени поради војната во Украина, која почна со руската инвазија во 2022 година.
„Лукоил“ потврди во соопштение дека ја прифатил понудата на „Гунвор“ да ја продаде „Лукоил интернешнл ГмбХ“, која управува со сите странски средства на нафтениот гигант.
„Клучните услови на трансакцијата беа претходно договорени меѓу страните. Од своја страна, „Лукоил“ ја прифати понудата обврзувајќи се да не преговара со други потенцијални купувачи“, соопшти „Лукоил“.
„Гунвор“, во мнозинска сопственост на шведскиот милијардер Торбјорн Тернквист, исто така потврди дека е во преговори со „Лукоил“ за можна аквизиција.
Министерството за финансии на САД издаде дозвола со која им се дава рок на компаниите до 21 ноември да ги завршат сите трансакции со „Лукоил“ и „Роснефт“, уште една руска енергетска компанија погодена од нова рунда санкции.
„Гунвор“ доби популарност во 2000-тите како најголем трговец со руска нафта во светот. Меѓу неговите акционери во тоа време беше Генадиј Тимченко, близок соработник на Владимир Путин, кој го продаде својот удел кога САД му воведоа санкции по руската анексија на Крим во 2014 година.
„Гунвор“ оствари значителен профит од порастот на цените на нафтата и гасот по почетокот на војната во Украина и европското свртување кон руските производители на енергија. Овие профити сега ги користат „Гунвор“ и конкурентите, како што се „Витол“ и „Трафигур“, за да стекнат средства, од рафинерии и нафтени полиња до електрани и ветерни фарми.
„Лукоил“, со седиште во Москва, е одговорен за речиси 2 % од глобалното производство на нафта. Нејзин најголем странски имот е нафтеното поле „Западна Курна 2“ во Ирак, едно од најголемите во светот, во кое поседува 75 % удел, а чие производство надмина 480.000 барели дневно во април.
Компанијата исто така е сопственик на рафинеријата „Лукоил нефтохим Бургас“ во Бугарија, најголемата на Балканот, и рафинеријата „Петротел“ во Романија. Покрај тоа, „Лукоил“ испорачува нафта во Унгарија, Словачка и во турската рафинерија СТАР.
Портфолиото вклучува и акции во нафтени терминали, малопродажни синџири за гориво во Европа и многу бројни проекти во централна Азија, Африка и во Латинска Америка.

