Економија
Два труда презентирни на 30. сесија на Клубот на истражувачи во НБРМ
Во Народната банка на Република Македонија денска се одржа 30. сесија на Клубот на истражувачи, на која по поздравното обраќање на гувернерката на НБРМ, Анита Ангеловска-Бежоска, беа презентирани истражувачките трудови: „Финансирање на малите и средните претпријатија преку банкарскиот сектор во Република Македонија ‒ резултати од анкетно истражување“ од Тања Јакимова и Неда Поповска-Камнар и „Трансмисискиот механизам на монетарната политика во Македонија преку каналот на преземање ризици: наоди од податоците од Кредитниот регистар“, од Мите Митески, Ана Митреска и Михајло Васков.
Првиот труд, информираат од НБРМ, кој во име на двете авторки, на сесијата го презентира Тања Јакимова, содржи анализа на резултатите од анкетното истражување за финансирањето на малите и средните претпријатија преку банкарскиот систем во Република Македонија, спроведено од страна на НБРМ. Целта на истражувањето е да се согледаат факторите коишто влијаат врз пристапот до финансирање за малите и средни претпријатија во Република Македонија, од аспект на понудата на кредити од банките, како и предизвиците со кои се соочуваат домашните банки во процесот на кредитирање на овој сектор. Резултатите од анкетното истражување спроведено кај банките укажуваат дека пазарот за кредитирање на малите и средни претпријатија е голем, конкурентен, не многу заситен и со многу позитивни изгледи.
Во рамки на презентацијата на трудот беше потенцирано дека главниот двигател за поголемо вклучување на банките во понудата на кредити на малите и средните претпријатија е профитабилноста и добрата перспектива на овој сектор. Истовремено, беше даден подетален осврт и на резултатите од истражувањето коишто упатуваат на присуство на одредени фактори поврзани со малите и средни претпријатија, како што се слабиот квалитет на финансиските извештаи и недостатокот на соодветно обезбедување, коишто го отежнуваат процесот на нивно кредитирање преку банкарскиот сектор во Република Македонија.
Пред присутните на сесијата беше изнесен и генералниот заклучок од анализата дека пристапот до финансирање за малите и средните претпријатија преку банките треба и натаму да се подобрува, со што ќе се зголемува и нивниот придонес во поддршката на растот на економијата. Во вториот презентиран труд беа изложени согледувањата и заклучоците од емпириското испитување на монетарната трансмисија во Македонија преку каналот на преземање ризици. Ова испитување е и прв обид да се оцени функционирањето на каналот на преземање ризици во нашава земја, со користење на микроекономски податоци за кредитирањето на корпоративниот сектор добиени од Кредитниот регистар на НБРМ.
Презентирајќи го трудот во име на тројцата автори, Митески посочи дека резултати добиени од емпириското испитување покажуваат дека постои инверзна врска помеѓу каматната стапка на НБРМ и кредитниот рејтинг којшто банките ex ante го доделуваат на секој поединечен новоодобрен кредит. Ваквата поврзаност укажува на присуство на каналот на преземањe ризици при спроведувањето на монетарната политика. Но, и покрај статистичката значајност, економската важност на оваа врска е релативно мала, што е во склад со наодите од истражувањата за другите земји каде што исто така е утврдено неговото постоење.
Во рамките на трудот е истражено и прашањето дали ефектот од каматната стапка врз ризиците што ги преземаат банките зависи од нивото на капитализираност, а заклучокот е дека помалку капитализираните банки преземаат поголеми ризици во услови на олеснување на монетарната политика, иако разликата во однос на ризиците што ги преземаат покапитализираните банки е минимална.
На крајот од излагањето беше посочено дека истражувачките резултати синтетизирани во овој труд се релевантни за носителите на политиките и придонесуваат за подобро разбирање на функционирањето на трансмисискиот механизам на монетарната политика во Република Македонија.
Во завршницата на сесијата, поттикнати од изнесените видувања и заклучоци, присутните на сесијата дискутираа за повеќе прашања и аспекти на темите на двата презентирани труда. Следната сесија на Клубот на истражувачи ќе се одржи во декември годинава.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Microbalkans 2025: Никола Јошевски за усогласувањето на правните рамки со директивите на ЕУ
Никола Јошевски, генерален менаџер и сопственик на Mint Fintech Group и претседател на Групацијата на финансиски друштва при Стопанската комора на Македонија, учествуваше на престижната регионална конференција Microbalkans 2025, што се одржа во Дубровник, Хрватска, од 5 до 7 ноември 2025 година.
Како панелист на високопрофилната дискусија „Усогласување на правните рамки со директивите на ЕУ“, Јошевски се приклучи на водечки европски партнери и институции кои активно придонесуваат за развојот на социјалните финансии во регионот на Западен Балкан.

Панелот се фокусираше на регулаторната хармонизација, финансиската инклузија, платните системи и усогласувањето со процесот на пристапување кон ЕУ, со посебен акцент на улогата на микрофинансиските институции и финтек решенијата во одржливиот развој и регионалната соработка.
Во своето обраќање, Јошевски ја нагласи потребата од создавање на стабилен и интегриран финансиски систем што ги надминува класичните регулаторни рамки, посочувајќи:
„Главниот предизвик не е само во пренесувањето на директивите на ЕУ во националното законодавство, туку во создавањето на целосен екосистем – таков што нè прави конкурентни, инклузивни и силни дома.“
Панелот поттикна значајна дискусија за иднината на финансиската регулатива во регионот и улогата на микрофинансиските институции во зајакнување на финансиската стабилност, транспарентност и дигитална трансформација.

Конференцијата Microbalkans 2025, поддржана во рамките на соработката со Европската унија, го обедини врвот на експертизата од Европа и Западен Балкан, создавајќи дијалог за унапредување на социјалните финансии, микрокредитирањето и финтек иновациите.
Присуството на Mint Fintech Group на овој настан уште еднаш ја потврди посветеноста на компанијата кон модернизација на финансискиот сектор во Македонија, создавање инклузивна економија и промовирање европски вредности во финансиските услуги.
Со своето учество, Јошевски ја зацврсти позицијата на Македонија како активен партнер во градењето на современ, конкурентен и одржлив финансиски екосистем, кој ја поврзува регионалната соработка со европските стандарди и отвора нови можности за раст и развој.
(ПР)
Економија
СДСМ: Инфлацијата зголемена на 4.5%, граѓаните скапо ги чинат промашените економски политики на власта
Инфлацијата повторно расте и во октомври достигна 4,5 проценти, спротивно на владините уверувања дека ќе се намали и под 3%, велат од СДСМ.
„Овој пораст е јасен показател дека економските политики на владата на ВМРО-ДПМНЕ се целосно промашени и без никаков резултат. Инфлацијата го јаде стандардот на граѓаните, ги јаде платите кои не се покачуваат туку стагнираат, цените на храната и основните производи растат, сметките се повисоки, граѓаните имаат се помалку пари во џебовите. Платите и пензиите заостануваат далеку зад растот на цените, граѓаните секојдневно плаќаат повисоки цени за леб, млеко, масло, лекови, за сметки а платите не мрдааат. За само година и половина ДПМНЕ донесе економска стагнација, раст на инфлацијата и пад на животниот стандард“, се наведува во соопштението.
Економија
Електродистрибуција го имплементира најновиот систем SIEMENS SCADA за дигитално управување со мрежа – Скопје
Во финална фаза на имплементација е најновиот SIEMENS SCADA систем за дигитално управување со среднонапонска и високонапонска мрежа, со што значително ќе се унапреди дигиталната трансформација и системите за далечинско управување и мониторинг, соопштија од компанијата.
Со помош на најновиот SCADA систем, како што е појаснето, ќе се оствари меѓусебно поврзување на диспечерските центри на ЕВН и МЕПСО со цел поквалитетно водење на целата електроенергетска мрежа во државата.
„Со инвестиција од еден милион евра, најсовремениот SCADA систем овозможува повисоко ниво на автоматизација, сигурност и оперативна контрола, што претставува клучен предуслов за ефикасна енергетска транзиција и поголема диверзификација на изворите на електрична енергија во земјата. Системот има особено значење во периоди кога сѐ поголем број фотонапонски централи се приклучуваат на дистрибутивната мрежа. Досега се регистрирани 2.963 нови приклучоци од обновливи извори, со вкупна инсталирана моќност од 860 MW, што во одредени ситуации може да претставува предизвик за стабилноста на енергетскиот систем. Со ваквите инвестиции во дигитализација на клучните процеси, Електродистрибуција обезбедува поквалитетни, доверливи и поефикасни услуги за своите корисници и ја зацврстува сигурноста и ефикасноста на мрежата, потврдувајќи ја својата заложба за модерна, транспарентна и дигитална енергетска инфраструктура“.

