Економија
Два труда презентирни на 30. сесија на Клубот на истражувачи во НБРМ
Во Народната банка на Република Македонија денска се одржа 30. сесија на Клубот на истражувачи, на која по поздравното обраќање на гувернерката на НБРМ, Анита Ангеловска-Бежоска, беа презентирани истражувачките трудови: „Финансирање на малите и средните претпријатија преку банкарскиот сектор во Република Македонија ‒ резултати од анкетно истражување“ од Тања Јакимова и Неда Поповска-Камнар и „Трансмисискиот механизам на монетарната политика во Македонија преку каналот на преземање ризици: наоди од податоците од Кредитниот регистар“, од Мите Митески, Ана Митреска и Михајло Васков.
Првиот труд, информираат од НБРМ, кој во име на двете авторки, на сесијата го презентира Тања Јакимова, содржи анализа на резултатите од анкетното истражување за финансирањето на малите и средните претпријатија преку банкарскиот систем во Република Македонија, спроведено од страна на НБРМ. Целта на истражувањето е да се согледаат факторите коишто влијаат врз пристапот до финансирање за малите и средни претпријатија во Република Македонија, од аспект на понудата на кредити од банките, како и предизвиците со кои се соочуваат домашните банки во процесот на кредитирање на овој сектор. Резултатите од анкетното истражување спроведено кај банките укажуваат дека пазарот за кредитирање на малите и средни претпријатија е голем, конкурентен, не многу заситен и со многу позитивни изгледи.
Во рамки на презентацијата на трудот беше потенцирано дека главниот двигател за поголемо вклучување на банките во понудата на кредити на малите и средните претпријатија е профитабилноста и добрата перспектива на овој сектор. Истовремено, беше даден подетален осврт и на резултатите од истражувањето коишто упатуваат на присуство на одредени фактори поврзани со малите и средни претпријатија, како што се слабиот квалитет на финансиските извештаи и недостатокот на соодветно обезбедување, коишто го отежнуваат процесот на нивно кредитирање преку банкарскиот сектор во Република Македонија.
Пред присутните на сесијата беше изнесен и генералниот заклучок од анализата дека пристапот до финансирање за малите и средните претпријатија преку банките треба и натаму да се подобрува, со што ќе се зголемува и нивниот придонес во поддршката на растот на економијата. Во вториот презентиран труд беа изложени согледувањата и заклучоците од емпириското испитување на монетарната трансмисија во Македонија преку каналот на преземање ризици. Ова испитување е и прв обид да се оцени функционирањето на каналот на преземање ризици во нашава земја, со користење на микроекономски податоци за кредитирањето на корпоративниот сектор добиени од Кредитниот регистар на НБРМ.
Презентирајќи го трудот во име на тројцата автори, Митески посочи дека резултати добиени од емпириското испитување покажуваат дека постои инверзна врска помеѓу каматната стапка на НБРМ и кредитниот рејтинг којшто банките ex ante го доделуваат на секој поединечен новоодобрен кредит. Ваквата поврзаност укажува на присуство на каналот на преземањe ризици при спроведувањето на монетарната политика. Но, и покрај статистичката значајност, економската важност на оваа врска е релативно мала, што е во склад со наодите од истражувањата за другите земји каде што исто така е утврдено неговото постоење.
Во рамките на трудот е истражено и прашањето дали ефектот од каматната стапка врз ризиците што ги преземаат банките зависи од нивото на капитализираност, а заклучокот е дека помалку капитализираните банки преземаат поголеми ризици во услови на олеснување на монетарната политика, иако разликата во однос на ризиците што ги преземаат покапитализираните банки е минимална.
На крајот од излагањето беше посочено дека истражувачките резултати синтетизирани во овој труд се релевантни за носителите на политиките и придонесуваат за подобро разбирање на функционирањето на трансмисискиот механизам на монетарната политика во Република Македонија.
Во завршницата на сесијата, поттикнати од изнесените видувања и заклучоци, присутните на сесијата дискутираа за повеќе прашања и аспекти на темите на двата презентирани труда. Следната сесија на Клубот на истражувачи ќе се одржи во декември годинава.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Од полноќ поскапуваат бензинот, дизелот и екстра лесното масло за домаќинство
Регулаторната комисија за енергетика донесе Одлука со која се врши зголемување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 2,00 отсто во однос на одлуката од 20 јуни.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат зголемување во просек: кај бензините за 6,182%, кај дизелот за 2,172%, кај екстра лесното масло за 6,442% и кај мазутот зголемувањето е за 2,609%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е повисок за 0,1578%.
Од 24.6.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 77,50 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 79,50 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 73,00 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 72,00 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 41,687 (денари/килограм)
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 се зголемуваат за 1,50 ден/лит.
Малопродажната цена на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) се зголемува за 1,00 ден/лит.
Малопродажната цена на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се зголемува за 2,00 ден/лит.
Напоменуваме дека ова се максималните цени на нафтените деривати од 00:01 часот на 24.6.2025 година. Трговците на големо и трговците на мало со нафтени деривати и горива за транспорт можат да ги формираат цените на одделни нафтени деривати и горива за транспорт и пониско од највисоките утврдени цени.
Економија
Божиновска на „Козјак“: Пример за стратешко инвестирање во обновливи извори на енергија
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, ја посети хидроелектраната „Козјак“, каде што се информираше за тековното функционирање на капацитетот, безбедносните стандарди, како и можностите за понатамошно унапредување на производните перформанси.
Хидроелектраната „Козјак“, која е дел од производниот систем на АД „ЕСМ“, располага со инсталирана моќност од 80 мегавати и служи како еден од клучните столбови за производство на електрична енергија од обновливи извори, но и како заштита од поплави на сливот на реката Треска.
„Со формирањето на Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини, затекната беше исклучително тешка хидролошка состојба. Нивото на водостојот во акумулациите беше под алармантни 4%, што сериозно ја загрозуваше енергетската стабилност на државата. Но, преку одговорно и домаќинско менаџирање, координација со институциите и стратешко планирање на производството, денес состојбата е значително подобрена. Последните податоци покажуваат дека водостојот во акумулациите надминува 50% – јасен показател дека системот се стабилизира“, рече Божиновска.
Министерката истакна дека „Козјак“ претставува значаен дел од енергетскиот систем кој има повеќекратна функција.
„ХЕ ’Козјак‘ е пример за одржлива инвестиција – произведува чиста енергија, штити од поплави и позитивно влијае на локалната микроклима. Овој капацитет ја покажува вредноста на стратешкото планирање во енергетиката“ изјави министерката Божиновска.
За време на посетата, министерката беше информирана од страна на раководството на ХЕ „Козјак“ и претставниците на АД „ЕСМ“, дека објектот се одржува согласно највисоките безбедносни и еколошки стандарди, со редовен мониторинг на состојбата на браната, нивото и квалитетот на водата, како и биодиверзитетот во езерото.
Министерството за енергетика најавува дека во следниот период ќе се работи на подготовка на студии за можни подобрувања: зголемување на капацитетот, подобрена автоматизација и воведување на нови технологии за управување со резервите на вода.
„Ќе продолжиме со инвестиции во модернизација на постојните капацитети и во развој на нови проекти од хидроенергетиката. Нашата цел е јасна: стабилен, чист и независен енергетски систем“ нагласи министерката Божиновска.
Економија
Од полноќ поскап дизел
Од полноќ максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
– Моторен бензин – ЕУРОСУПЕР БС – 95 – 76,00 (денари/литар)
– Моторен бензин – ЕУРОСУПЕР БС – 98 – 78,00 (денари/литар)
– Дизел гориво – ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) – 72,00 (денари/литар)
– Масло за горење – Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) – 70,00 (денари/литар)
– Мазут М-1 НС – 40,928 (денари/килограм)
Малопродажнaта цена на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) се зголемува за 2,00 ден/лит.
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98, на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) и на Мазутот М-1 НС не се менуваат.
Ова се максималните цени на нафтените деривати од 00:01 часот на 21.6.2025 година. Трговците на големо и трговците на мало со нафтени деривати и горива за транспорт можат да ги формираат цените на одделни нафтени деривати и горива за транспорт и пониско од највисоките утврдени цени.
Беџети најави проширување на Европскиот фронт и ги повика Влен и ВМРО-ДПМНЕ на предвремени избори
Координаторот на пратеничката група на Европскиот фронт, Блерим Беџети најави проширување на коалицијата не само со политички партии туку и...
Мајка и нејзините три деца ќе бидат евакуирани од Тел Авив со лет до Грција, МНР апелира да не се патува на Блискиот Исток
Мајка и нејзините три деца утре ќе бидат евакуирани од Тел Авив и со авион пренесени до Атина, во рамки...
Топлотен бран во Македонија: од среда температури до 40 степени
Под влијание на многу топла воздушна маса од југ следува период на топло време со пораст на температурите. Особено топло...
Се огласи врховниот лидер на Иран: Ционистичкиот непријател направи голема грешка, мора да биде казнет
Додека светот ја чека најавената иранска одмазда за нападите на САД врз нуклеарните постројки, врховниот лидер на Иран, ајатолахот Али...
ДОМ ја напушта коалицијата со СДСМ
Централниот одбор на ДОМ (Демократска обнова на Македонија) на седницата која ја одржа викендов одлучи да ја напушти коалицијата со...
Нефункционални лифтови и проблеми со топла вода во домовите, алармираат студентите
Универзитетското студентско собрание на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје (УСС-УКИМ), имајќи ја предвид важноста на безбедноста, удобноста и...
Скопјанец ја истепал 4-годишната ќерка кога се качила на креветот за да ги земе играчките, има набиеница на главата, се бара притвор
Против 28-годишен скопјанец е поведена постапка за нанесување телесна повреда врз четиригодишната ќерка. Основното јавно обвинителство Скопје ја иницираше постапката поради...
Иран: Ние претрпевме штета, но нашето нуклеарно знаење не може да биде уништено
По американските напади во неделата, Иран смета дека неговото знаење во нуклеарната технологија не може да биде уништено. „Треба да...
Единаесет македонски државјани чекаат евакуација со лет од Тел Авив, небото над Израел денес е затворено
По денешното повторно затворање на воздушниот простор на Израел и аеродромот „Бен Гурион“ во Тел Авив, сите летови кон и...
12 отсто од вработените на Клинички ќе паркираат на пет минути пеш за да им се олесни пристапот на пациентите, најави Алиу
Триста вработени од вкупно 2.500 на Клиничкиот центар Мајка Тереза од 1 јули ќе можат да ги паркираат своите возила...
Хаос во хотел во Лазарополе: скопјанец фрлал предмети и нападнал сограѓанин
Дваесет и деветгодишен скопјанец, К.Ж. е приведен по инцидент што се случил синоќа во хотел во Лазарополе. Според информациите од...
Инжинери на Македонија: Глоба до 3.000 евра за ЕВН ако не овозможи визуелен пристап до броилото
Потрошувачите на електрична енергија имаат законско право на визуелен пристап до сопствените броила, а секое спречување на тој пристап од...
(Видео) Трамп: Целосно ги уништивме иранските комплекси, или ќе има мир, или нови напади
Американскиот претседател Доналд Трамп, во директното обраќање до нацијата, потврди дека американските сили извршиле напади врз три ирански нуклеарни постројки....
САД го нападнаа Иран
Американскиот претседател Доналд Трамп објави дека САД ги завршиле нападите врз три нуклеарни постројки во Иран, вклучувајќи ги Фордо, Натанц...
Протестираме за вашите деца оти утре ден не дај боже да се случи истото – татко кој загуби син ги повика кочанчани масовно да им се приклучат
Таткото кој го загуби синот во пожарот во дискотеката „Пулс“ во Кочани, го повика населението во градот масовно да излезе...
Скопјанец пијан ја тепал сопругата со чадор во Бутел, ползејќи и губејќи свест стигнала до дворот да повика помош
Семејно насилство во Бутел ја вознемири јавноста. Обвинителството поведе постапка против 54-годишен скопјанец кој во домот на улицата Бутелска ја...
ЗНАМ очекува до крајот на месецот да ги заврши преговорите со ВМРО-ДПМНЕ за взаемна поддршка на некои кандидати за градоначалници
ЗНАМ на локлните избори ќе настапи самостојно, како на советничките листи, така и за изборот на градоначалници, а со ВМРО-ДПМНЕ...
Вработениот во Народната банка се сомничи дека го зел синиот ранец со пиштолот со кој се убиени Вања и Панче, покрената е истрага
Обвинителството покрена истрага за помагање за З.Д., вработениот во Народната банка, член на партијата на Љупчо Палевски, Десна, кој беше...
Движењето со инвалидски колички во Скопје е можно само ако можат да летаат – активистите со провокативна акција
Група млади активисти и уметници под менторство на програмата за креативен активизам на Центарот за современи уметности реализираа впечатлива и...
Вештачката интелигенција постепено ќе навлезе во училиштата во Македонија, Јаневска подготвува документ со насоки
Во процесот на дигитална трансформација на образовниот систем, интеграцијата на вештачката интелигенција претставува следен, логичен чекор кој значително ќе го...
