Контакт

Економија

Девизниот курс е стабилен, а девизните резерви се во комфорна зона

Објавено пред

Советот на Народната банка одржа редовна седница на која беше разгледан и усвоен годишниот извештај за 2017 година, при што беше утврдено дека и во текот на минатата година централната банка успешно ги оствари своите законски дефинирани цели. Девизниот курс беше стабилен, а девизните резерви и натаму се во комфорната зона. Во однос на ценовната стабилност, во 2017 година беше остварен мал раст на домашните цени во услови на нагорно придвижување на базичната инфлација, делумно заради еднократните фактори и енергетската компонента на инфлацијата во согласност со движењето на светските цени на енергентите. Во текот на минатата година успешно беше одржана и финансиската стабилност како дополнителна поддршка во остварувањето на основната цел на Народната банка.

dobivaj vesti na viber

При разгледувањето на извештајот, на седницата беше истакнато дека амбиентот за спроведување на монетарната политика беше значително поповолен во однос на 2016 година, но со пролонгирана неизвесност од домашниот политички контекст. Во првите два месеца од 2017 година централната банка продолжи со нормализирањето на монетарната политика намалувајќи ја каматната стапка до нивото пред мај 2016 година кога како одговор на ефектите од политичката криза каматната стапка беше зголемена. Нормализацијата на монетарната политика беше одраз на стабилизирањето на амбиентот и подобрувањето на согледувањата на економските субјекти. Во отсуство на нерамнотежи во економијата и при здрави економски основи движењата на девизниот пазар видливо се подобрија во втората половина од годината. Неизвесноста и променливоста на движењата беа карактеристика и за надворешното окружување, што дополнително налагаше потреба од претпазливо водење на монетарната политика.

Во извештајот, меѓу другото, е нагласено дека домашниот политички контекст, кој создаде неизвесност и во 2017 година, беше фактор на ризик и за макроекономските проекции на кои се заснова монетарното одлучување. Продолжената неизвесност од политичкиот амбиент дејствуваше врз растот на БДП, чија проекција во текот на годината беше надолно ревидирана. Пролонгираната политичка неизвесност се одрази врз инвестицискиот циклус, со што и покрај стабилниот раст на приватната потрошувачка и зајакнувањето на извозниот сектор, вкупната активност во економијата во 2017 година забележа стагнација. Гледано од аспект на динамиката, пад на реалниот БДП имаше во првата половина од годината, а во втората половина домашната економска активност закрепна бележејќи раст од 0,7 отсто на годишна основа. Значаен извор на растот минатата година беше извозната активност, поддржана од постимулативното надворешно окружување и од активноста на новите производствени капацитети во странска сопственост. Истовремено, поволните трендови во извозниот сектор, заедно со приватните трансфери, придонесоа за значително подобрување на дефицитот на тековната сметка, кој беше помал од очекувањата.

Постепеното стабилизирање на очекувањата во 2017 година обезбеди натамошен раст на паричната маса и вкупните депозити во банкарскиот систем. Анализирано од валутен аспект, вкупниот депозитен раст во 2017 година главно произлезе од денарските депозити, што го одразува постепеното стабилизирање на очекувањата, на што упатуваат и промените од аспект на рочната структура на депозитната база со натамошно зголемување на придонесот на долгорочните депозити. Кредитната активност и натаму растеше, со поволни поместувања од секторски аспект во полза на зајакнато кредитирање и на корпоративниот сектор.

Годишниот извештај содржи осврт и на преостанатите активности на Народната банка. Во 2017 година Народната банка и натаму го јакнеше институционалниот капацитет преку натамошни активности во доменот на унапредување на активниот пристап на управување со девизните резерви, изврши надградба на платниот систем МИПС на НБРМ за плаќања и во евра, работеше на усвојување стандарди во разни сфери од работењето, вклучително во делот на статистиката, платните системи, управувањето со оперативните ризици, како и сигурноста на информацискиот систем. Исто така, продолжија активностите за натамошно унапредување на транспарентноста, односите со јавноста и финансиската едукација.
На денешната седница Советот го усвои и извештајот за ризиците на банкарскиот сектор во 2017 година, при што беше заклучено дека домашните банки минатата година работеа во услови на нестабилна политичка состојба во земјата и на намалена економска активност, особено во првото полугодие, но банкарскиот систем ја одржа својата стабилност, но и сигурноста.

Меѓу другото, при разгледување на извештајот беше истакнато дека непредвидливото домашно опкружување влијаеше врз согледувањата на домашните економски субјекти и придонесе за нивно воздржување од инвестициски активности, што неминовно се одрази и врз скромниот годишен раст на вкупните средства на банкарскиот систем од 3,9 отсто. Незначителниот раст на вкупните активности на банките е одраз на динамиката на депозитите на нефинансиските субјекти како главен извор на финансирање на домашните банки, кои во првата половина од годината бележеа стагнација, а во втората половина го обновија нивниот раст. На седницата беше потенцирано дека тоа претставува јасен знак за позитивната спрега меѓу стабилизирањето на политичкиот амбиент и стабилизирањето на очекувањата на економските субјекти. Но, беше одбележано и дека, сепак, заживувањето на депозитниот раст во втората половина на годината сè уште не е со обем што би можел целосно да ги надомести стагнираните движења во претходниот речиси двегодишен период на политичка нестабилност.

Според извештајот, депозитите на населението се носител на растот на вкупните депозити во 2017 година при малку посилен раст на денарските во споредба со девизните депозити. Во услови на присутна претпазливост на домашните нефинансиски субјекти при носењето инвестициски или потрошувачки одлуки и следствено нивна намалена побарувачка за кредити во првата половина од 2017 година, банките, сепак, одржаа задоволителна динамика на кредитната активност. Кредитниот раст во текот на минатата година главно произлезе од зголемената кредитна поддршка на банките на домаќинствата, која придонесе со речиси три четвртини во вкупниот годишен раст на кредитите на нефинансиските субјекти. Кредитната поддршка за корпоративниот сектор, иако беше послаба во споредба со кредитирањето на домаќинствата, сепак забележа забрзување во однос на 2016 година. Валутната трансформација на кредитното портфолио на банките продолжи и во минатата година, што се согледува преку растот на денарските кредити при годишно намалување на девизните кредити.

Податоците од извештајот укажуваат дека во 2017 година вкупните нефункционални кредити на банкарскиот систем забележаа мал раст, 2 отсто, главно поради побрзиот раст на нефункционалните кредити на нефинансиските друштва. Учеството на нефункционалните во вкупните кредити на годишна основа благо се намали и на крајот од 2017 година изнесува 6,3 отсто. На седницата беше нагласено дека ликвидноста на банкарскиот систем е задоволителна. Профитабилноста на банкарскиот систем, иако растеше побавно во споредба со претходните години, и натаму е висока. Притоа, за разлика од претходните неколку години кога нето каматните приходи имаа најголем придонес во растот на добивката на банките, во 2017 година најголем придонес во зголемувањето на добивката имаа некаматните приходи.

При разгледувањето на извештајот, Советот утврди дека банкарскиот систем и во 2017 година успешно ја одржуваше својата солвентност. Капиталните позиции на банките забележаа побрз раст во споредба со активата пондерирана според ризиците, главно поради реинвестирањето на дел од добивките на банките и издавањето нови субординирани инструменти. Ова овозможи зголемување на показателите за солвентноста, при што стапката на адекватност на капиталот на крајот од годината изнесуваше 15,7 отсто или половина процентен поен повеќе во споредба со крајот на 2016 година.

Банките во 2017 година се усогласија со новите регулаторни барања во поглед на структурата на сопствените средства и заштитните слоеви на капиталот. Релативно високиот износ и квалитет на сопствените средства со кои располагаа банките им овозможи овој процес на усогласување со новите капитални барања да го поминат без поголеми ограничувања во активностите или потреба од позначителни нови докапитализации. Со ова и во домашниот банкарски систем е применета една од поважните компоненти на меѓународната спогодба – „Базел 3“.

Советот ја разгледа и информацијата за управување со билансот на Народната банка за периодот 2011-2017 година, во која се констатира дека и покрај многуте и силни предизвици што во тој период доаѓаа од надворешното и од домашното окружување, централната банка успешно го оствари одржувањето на ценовната стабилност преку одржување на стабилноста на девизниот курс и на финансиската стабилност во земјата, а притоа ја задржа својата финансиска независност преку ефикасно управување со својата актива и пасива. Во информацијата е укажано дека во рамките на седумгодишниот период е остварен позитивен финансиски резултат за распределба, што придонесе за градење на општите резерви и одржување стабилна капитална позиција, а се кумулираа и резерви за специјална намена и се извршија годишни дивидендни уплати во буџетот.

Притоа, меѓу другото, беше истакнато дека одржувањето стабилна финансиска позиција е одраз на заложбите на Народната банка за ефикасно извршување на своите задачи. Како резултат на активниот пристап и на здравиот и прудентен финансиски менаџмент, во изминатите седум години постигната е подобрена ефикасност во речиси сите сфери на дејствување на Народната банка, со позитивни влијанија врз билансот и финансискиот резултат, со што се придонесе за зачувување на финансиската независност, кредибилитетот и репутацијата на централната банка, што претставува основа за ефикасно извршување на нејзините функции и во следниот период.

На денешната седница Советот ја донесе одлуката за методологијата за управување со ризикот од перење пари и финансирање тероризам. Со оваа одлука, која се однесува и на деловните банки и на штедилниците, се остварува усогласување со промените на меѓународните стандарди и со регулативата на Народната банка во делот на корпоративното управување и во делот на управувањето со ризиците. Со неа се дефинирани минималните стандарди за одредување на нивото на инхерентен ризик и адекватна поставеност на системот на внатрешна контрола, што подразбира преземање соодветни мерки и дејства за спречување перење пари и финансирање тероризам.

Истовремено, беше донесена и одлуката за методологијата за сигурност на информативниот систем на банката, со која Народната банка има цел да направи дополнување на воспоставениот процес на информативна сигурност кај деловните банки преку вградување на најдобрите практики утврдени од страна на европските регулаторни тела во периодот од 2008 до 2017 година. На потребата од оваа одлука укажаа сознанијата стекнати од теренските контроли за оценка на ИТ-ризиците извршени во изминатите девет години и анализите спроведени во земјава и регионот.

Економија

Лагард предупредува: Економијата на ЕУ зависи од странските работници

Објавено пред

Претседателката на Европската централна банка (ЕЦБ), Кристин Лагард, изјави дека приливот на странски работници во изминатите години значително ја поттикнал економијата на еврозоната, помагајќи да се надомести намаленото работно време и падот на реалните плати.

dobivaj vesti na viber

Говорејќи на годишниот симпозиум на Федералните резерви на САД, што се одржува во Џексон Хол, сојузната држава Вајоминг, Лагард нагласи дека миграцијата кон Европската Унија довела до рекорден број жители и покрај негативниот природен прираст.

„Странските работници дадоа значителен придонес за европската економија. Тие овозможија да се компензираат структурните предизвици, како што се пократкото работно време и пониските плати во одредени сектори“, изјави Лагард.

Таа додаде дека иако растот на бројот на работници ја поддржа економската стабилност, одредени влади на земјите-членки воведуваат ограничувања за нови мигранти, поради зголемено незадоволство кај дел од локалното население.

Според Лагард, оваа динамика ќе остане еден од клучните фактори во обликувањето на идните економски и социјални политики во Унијата.

Прикажи повеќе...

Економија

Македонија е големо градилиште, над 1.200 проекти во општините, велат Перински и Николоски

Објавено пред

Во моментов целата Македонија е едно големо градилиште, а само во општините се реализираат повеќе од 1.200 активни проекти поддржани од Владата и Министерството за транспорт, истакна Александар Николоски, потпретседател на ВМРО-ДПМНЕ и министер за транспорт, на Саем-Отчетот на градоначалниците на ВМРО-ДПМНЕ.

dobivaj vesti na viber

„Тоа се само проекти преку Министерството за транспорт, а да не зборуваме за големите инфраструктурни проекти како автопатите Охрид-Кичево, Кичево-Букојчани, Букојчани-Гостивар, Гостивар-Тетово, Прилеп-Битола, како и експресните патишта Прилеп-Градско и Куманово-Крива Паланка. Сега започнатите проекти се завршуваат, а граѓаните гледаат резултати“, рече Николоски.

Министерот подвлече дека ова ја враќа самодовербата кај граѓаните и покажува дека Македонија е способна да води големи проекти.

„Не е само патната инфраструктура, туку и железничките линии, аеродромите, авио линиите и обновливите извори за енергија. Во помалку од година дена завршивме еден проект со вредност од половина милијарда евра“, додаде тој.

Министерот за локална самоуправа, Златко Перински, истакна дека Владата финансирала околу 1.200 проекти во сите општини.

„На првиот повик беа пријавени 288 проекти, од кои 137 се завршени. На вториот повик беа поднесени 887 апликации, а прифатени беа 828 проекти. Кумулативно, тоа се околу 1.200 проекти кои се реализираат со помош на централната власт“, рече Перински.

Министерот додаде дека општините се соочувале со големи предизвици и немале поддршка од претходната власт.

„Ние им помогнавме да ги детектираат проблемите, да обезбедат одржливост и да ги реализираат поголемите проекти. Секој градоначалник се бори да направи што е можно повеќе, а по изборите се надеваме дека мотивацијата ќе биде уште поголема“, рече Перински.

Прикажи повеќе...

Економија

Вреди: Поддршка за 200 нови зелени работни места во микро, мали и средни претпријатија

Објавено пред

Од Вреди како коалициски партнер на Владата денеска објави историска мерка за поддршка на создавање нови работни места преку зелени инвестиции, во соработка со Министерството за економија и труд и Агенцијата за вработување.

dobivaj vesti na viber

Оваа мерка ќе овозможи вработување на 200 невработени граѓани во микро, мали и средни претпријатија, кои ќе добијат финансиска поддршка преку неповратен грант од 250.000 до 750.000 денари, во зависност од бројот на новите работни места: 250.000 денари за едно работно место, 500.000 за две и 750.000 за три.

Грантовите ќе овозможат компаниите да инвестираат во нова опрема и машини, софтвер и лиценци, како и технологии за обновлива енергија и материјали за енергетска ефикасност. На тој начин, мерката создава не само работни места, туку и зелени работни места кои придонесуваат за одржлива економија.

Јавниот повик е отворен за сите микро, мали и средни претпријатија кои ги исполнуваат законските услови, со приоритет за стратешките сектори: преработувачка индустрија, земјоделство, шумарство, водостопанство, водоснабдување и управување со отпад, градежништво и транспорт. Апликациите можат да се поднесуваат до 1 септември секој работен ден од 08:00 до 14:00 часот во Центрите за вработување низ целата земја, а сите информации се достапни на веб-страницата на Агенцијата за вработување.

„Ова е чекор кој покажува дека владата не се мери со слогани, туку со резултати. Инвестираме во вработување, развој, зелена економија и безбедна иднина за сите. Ова е промената што ја ветивме – влада која работи со срце и визија“, се наведува во соопштението.

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија34 минути

Пратениците се одморија, од утре почнуваат со редовни активности во Собранието

Пратениците од утре официјално почнуваат со работа по годишниот одмор. Претседателот на Собранието, Африм Гаши за утре закажа неформална средба...

Свет3 часа

Зеленски вели дека постои вистинска можност да заврши војната во Украина

Претседателот на Украина, Володимир Зеленски синоќа најави дека следните денови ќе бидат готови безбедносните гаранции за неговата земја. Тој, по...

Македонија18 часа

Тврдењата на д-р Кедев за операциите во приватните болници ќе ги „чешлаат“ експерти од Словенија, Италија и од Германија

Министерот за здравство, Азир Алиу, најави дека до понеделник ќе биде комплетирана листата со странски експерти кои ќе ја анализираат...

Економија18 часа

Македонија е големо градилиште, над 1.200 проекти во општините, велат Перински и Николоски

Во моментов целата Македонија е едно големо градилиште, а само во општините се реализираат повеќе од 1.200 активни проекти поддржани...

Свет18 часа

(Видео) Украинците тешко ранија руски генерал, Абачев изгуби рака и нога по нападот

Украинските специјални сили објавија видео и детали од операцијата во која рускиот генерал-полковник Еседула Абачев беше тешко ранет, јавува „Украинска...

Скопје20 часа

„4 години работа за тебе“: Скопските градоначалници од ВМРО-ДПМНЕ ја заокружија четиригодишната мисија

На денешниот настан, Саем-Отчет под мотото „4 години работа за тебе” свое обраќање на панел дискусијата имаа скопските градоначалници. Градоначалникот...

Македонија22 часа

Мицкоски најави промени: По изборите ќе има нови луѓе во партијата и реконструкција на Владата

Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, на денешниот отчет по повод четиригодишната работа на градоначалниците, порача дека веднаш по локалните избори...

Македонија23 часа

СДСМ: ВМРО-ДПМНЕ за 4 години локална власт ги разочара граѓаните со хаосот и корупцијата во општините

Почетокот на четиригодишниот мандат на ВМРО-ДПМНЕ на локално ниво се оцени како период на разочарувања, нечисти општини, урбанистички хаос и...

Македонија24 часа

Мицкоски на саемот „Четири години работа за тебе“: Делата, а не зборовите ја покажуваат вредноста

На денешниот настан „Саем-Отчет“ под мотото „4 години работа за тебе“, претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, имаше свое обраќање пред...

Топ1 ден

Крвава драма во Битола: Со нож го повредил братот на поранешната сопруга, па ја нападна и неа

30-годишен маж од битолското село Лера е уапсен откако со остар предмет нападнал млад битолчанец и ја претепал својата поранешна...

Македонија1 ден

Алиу вети транспарентност, граѓаните ќе знаат кој го помага македонското здравство

Министерството за здравство воведе нов електронски модул за транспарентен преглед на донациите во здравството, со кој јавноста ќе може во...

Свет1 ден

(Видео) Телохранителите на Путин земаат сѐ, дури и урината и изметот на претседателот и го носат во Русија

Обезбедувањето на рускиот претседател Владимир Путин секогаш е предмет на големо внимание на социјалните медиуми од различни причини. Сега, тие...

Македонија1 ден

Попладне дожд и грмежи во западните делови

Денеска времето во земјава ќе биде променливо облачно со сончеви периоди, а попладневните часови носат локален пороен дожд и ретки...

Свет2 дена

(Видео) Автобус со повеќе од 50 туристи излета од пат во САД, има загинати и повредени

Тешка сообраќајна несреќа се случи во американската држава Њујорк. Туристички автобус кој се враќал од Нијагарините водопади кон Њујорк излетал...

Свет2 дена

(Фото) Трамп: Путин сака да дојде на Светското првенство во САД

Американскиот претседател Доналд Трамп денес изјави дека рускиот претседател Владимир Путин би можел да присуствува на Светското првенство во фудбал...

Топ2 дена

Пронајден возачот кој со автомобил удри во девојчиња на тротинет и побегна од местото на несреќата

Денеска во СВР Скопје бил извршен службен разговор со Ф.Б. од село Света Петка, скопско. На 21.08.2025 во 14:30 часот...

Европа2 дена

Лавров за средбата Зеленски-Путин: Зеленски рече „не“ на сè

Украинскиот претседател Володимир Зеленски денеска изјави дека Русија прави сè што може за да спречи средба меѓу него и рускиот...

Македонија2 дена

Дојранското Езеро пак ќе се полни: со соларни панели Владата ќе ги намалува трошоците за струја од 2,5 милиона евра годишно на хидросистемот „Ѓавато“

По неколкугодишен прекин, Дојранското Езеро повторно ќе се полни со свежа вода преку хидросистемот „Ѓавато“. Премиерот Христијан Мицкоски денес од...

Топ2 дена

Згаснаа животите на две девојчиња од Кичевско, се возеле со четирицикл и излетале од патот

Синоќа на локален пат во селото Колибари, Кичевско, се случи трагична несреќа со четирицикл. 15-годишно девојче од Колибари, управувајќи го...

Македонија2 дена

Документацијата за Стоматолошката комора стигна во рацете на Обвинителството

Министерството за здравство соопшти дека целокупната документација и наодите од извештаите на комисиите што вршеле надзор над работата на Стоматолошката...