Контакт

Економија

Десетта меѓународна конференција на Народната банка: Независноста на централните банки во ЈИЕ овозможи справување со инфлацијата, без рецесија и финансиски кризи

Објавено пред

Независноста и кредибилитетот на централните банки во регионот на Југоисточна Европа (ЈИЕ) беа столбовите врз основа на кои тие ги спроведоа политиките за справување со последните глобални економски шокови, со кои за само една година се намали најголемата инфлација во изминатите пет децении на едноцифрени стапки, а притоа беа избегнати рецесии и беше задржана финансиската стабилност. Ова беше посочено на отворањето на Десетата меѓународна конференција на високо ниво, во организација Народната банка во соработка со Комитетот за преобразување на Бретон Вудс (КПБВ), на тема „Централни банки и централнобанкарското работење во комплексно окружување: Покажување на посветеност и одржување на кредибилитетот“.

dobivaj vesti na viber

Конференцијата ја отворија претседателката на државата, Гордана Силјановска Давкова, гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска и извршниот директор на КПБВ, Марк Узан. Воведно обраќање на конференцијата имаше директорот на Меѓународниот монетарен фонд за Европа, Алфред Камер.

Претседателката Сиљановска-Давкова во своето излагање посочи дека е неопходно да се изнајде модел за амортизирање на шоковите во нестабилен и постојано променлив економски амбиент. „Еден од столбовите на стабилноста во непредвидливи услови се токму централните банки. Тие треба да ја зачуваат монетарната стабилност од двата екстрема: преголемиот страв што води кон паника и преголемата самодоверба што води кон опортунизам. За да можат успешно да ја реализираат својата важна задача, централните банки мора да бидат независни од централните власти, заради отпорност на политичките влијанија и притисоци, што особено се засилуваат во кризни и изборни години, каква што е оваа 2024-та година, која важи за најизборната во историјата на демократијата. Всушност, независноста им овозможува на централните банки да ја извршуваат својата незаменлива улога во намалувањето на инфлацијата, стабилизацијата на цените и одржувањето на макроекономската стабилност како предуслов за долгорочен економски раст“, посочи Давкова.

Во своето обраќање, гувернерката Анита Ангеловска-Бежоска се осврна на значењето на независноста на централните банките за спроведување на нивниот мандат, особено во контекст на предизвиците кои ги донесоа глобалните економски кризи во изминатите неколку години. Наведувајќи ја Народната банка како пример за независна централна банка, Ангеловска-Бежоска, посочи дека одредбите за независност се вградени во Уставот и Законот за Народната банка, и истите се оценети дека имаат високо ниво на усогласеност со правото на ЕУ. Гувернерката потенцираше дека независноста оди „рака под рака“ со отчетноста и транспарентноста, кои кај нашата централна банка се високо оценети од повеќе меѓународни институции.

Зборувајќи за идните предизвици за централните банки во регионот, гувернерката Ангеловска-Бежоска посочи дека иако инфлацијата се намалува, се забележува поголема отпорност кај инфлацијата кај услугите, што ја потенцира потребата од водење на соодветни политики поврзани со платите. Понатаму, за стабилизирање на инфлацијата на потрајна основа од големо значење ќе биде и поддршката од фискалната политика, како и спроведувањето на структурни реформи. „Деглобализацијата, стареењето на населението и климатските закани, би можеле да ги намалат производните капацитети, правејќи ја понудата помалку еластична и на тој начин создавајќи „свет со поголема склоност кон инфлација“. Од друга страна, брзиот напредок во технологијата, како вештачката интелигенција, не само што може да го ублажи влијанието на горенаведените негативни сили, туку и да го подигне потенцијалот за раст. Овие трансформации бараат добро поставени реформи со цел да се зголеми отпорноста на економиите и да се намалат среднорочните инфлациски притисоци“, порача Ангеловска-Бежоска.

Директорот на ММФ за Европа, Алфред Камер, истакна дека независноста на централните банки може да биде основата на модерното централно банкарство, но и дека транспарентноста и отчетноста се она што ја балансира независноста на централната банка со принципите на демократијата.„Северна Македонија е импресивен пример. Создавањето независна централна банка во 1992 година беше клучно за да се намали хиперинфлацијата од раните 1990-ти. Народната банка е рангирана многу високо во новиот Индекс на независност на Централната банка на ММФ“, посочи Камер.

Директорот на директор на КПБВ, Марк Узан, се осврна на функционирањето на централните банки во поликризното опкружување и како тие успеаа да ја задржат довербата кај јавноста и да се изборат со инфлцијата. „Довербата којашто централните банки ја уживаа ширум светот, во текот на многу години, можеше да се изгуби доколку општеството почнеше да се сомнева во нивната посветеност на стабилноста на цените. Некои генерации за првпат го доживеаја ризикот од транзиција на економијата кон режим со висока инфлација. Затоа, за да се врати ценовната стабилност, беше неопходно и соодветно централните банки решително да ја заострат политиката преку повисоки каматни стапки“, посочи Узан.

Во рамки на Десетата меѓународна конференција во организација на Народната банка и КПБВ, ќе се одржат четири панел дискусии, посветени на заштитата на независноста и кредибилитетот на централните банки, перспективите за мандатите на централните банки, родово инклузивни финансии во регионот на ЈИЕ, како и лекции од изминатите кризи. На панелите ќе дискутираат гувернери на централните банки на Молдавија, Словенија, Хрватска, Албанија, Србија, Црна Гора, Босна и Херцеговина и на Косово, член на Одборот на централната банка на Литванија, претседавачот на Европскиот банкарски орган, извршниот директор на Алијансата за финансиска инклузија, високи претставници на Светската банка, Европската инвестициска банка (ЕИБ), Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) и на Европската централна банка (ЕЦБ), како и на други истакнати меѓународни институции и академски претставници.

Економија

Перински: Нови 116 милиони денари за поддршка на развојот на најмалку развиените региони

Објавено пред

Од

Денеска, на 40. седница на Советот за рамномерен регионален развој, со која претседаваше министерот за локална самоуправа, Златко Перински, беа разгледани и усвоени предлог одлуките за распределба на средства од Програмата за рамномерен регионален развој. Практично, со ова заврши првата фаза за распределба на средствата од буџетската Програма за рамномерен регионален развој и одлуките ќе бидат доставени до Владата на усвојување, со што ќе се овозможи финансирање на 47 проекти во вкупна вредност од приближно 116 милиони денари.

dobivaj vesti na viber

Проектите што ќе бидат поддржани се насочени кон развојот на планските региони, подрачјата со специфични развојни потреби, селата и урбаните подрачја. Средствата се распределуваат според степенот на развиеност на регионите, при што најголема поддршка добиваат регионите со најнизок степен на развој.

„Оваа програма е од исклучително значење за нашата држава. Соодветната распределба на финансиските средства ќе придонесе за зајакнување на локалните заедници, унапредување на инфраструктурата и создавање подобри услови за живот на граѓаните“, истакна министерот Перински по седницата на Советот кој практично е координативно тело меѓу надлежните министерства што имаат буџетски програми со влијание на регионалниот развој, но обезбедува и координација со Советите за развој на планските региони, каде членуваат градоначалниците од соодветниот плански регион.

Прикажи повеќе...

Економија

Огњен Лазиќ ја презема функцијата генерален директор на Пивара Скопје

Објавено пред

Од 1 јуни, нов генерален директор на Пивара Скопје е Огњен Лазиќ. Тој доаѓа на местото на Душан Митрев, кој е унапреден на нова позиција во рамки на Coca-Cola HBC групацијата.

dobivaj vesti na viber

Новиот генерален директор Лазиќ доаѓа од позицијата директор за маркетинг и комерцијална извонредност во „Бамби“, Србија. Има богато искуство во индустријата за пијалаци и финансиски менаџмент, како и во управување со развој на стратегии за раст на бизнисот.

„Голема чест е да се преземе раководење на компанија со едновековна традиција, која зад себе има препознатливост, стабилност, тим со искуство, но и огромен потенцијал за раст. Заедно со тимот ќе работиме на унапредување на ефикасноста, воведување иновации во работата, проширување на нашето портфолио и уште поголема поврзаност со консументите. Целта е јасна, да останеме вистински 24/7 партнер за пијалаци и прв избор на пазарот“ изјави Лазиќ.

Лазиќ претходно бил директор за финансии на „Бамби“ од 2018 година, а исто така работел и во индустријата за пијалаци и како консултант во ЕУ. Лазиќ е препознатлив по својот иновативен пристап во менаџирањето, како и по креирање ефикасни синергии помеѓу различни сектори и тимови, со цел подобрување на резултатите и оптимизација на процесите.

Неговата експертиза и постигнати резултати ќе бидат силна основа за понатамошен раст на Пивара Скопје, со фокус на иновации во бизнисот, унапредено корисничко искуство и поттикнување на развој на таленти во рамки на компанијата.

Пивара Скопје останува посветена на својата мисија, да креира 24/7 портфолио за секој ден од денот слушајќи ги потребите на консументите. Компанијата продолжува да работи на јакнењето на позициите на пазарот, градењето највисоко ниво на задоволство кај потрошувачите, како и со реализацијата на бројни општествено-одговорни проекти кои се една од нејзините главни одлики. Пивара Скопје е дел од глобалните групации Coca-Cola HBC и Heineken N.V.

ПР

Прикажи повеќе...

Економија

Божиновска: Соларни покриви, стабилни сметки, Македонија гради енергетска иднина за сите

Објавено пред

Македонија е подготвена за нов енергетски модел – праведен, транспарентен и социјално одговорен. Тоа беше пораката на денешниот настан на кој беше промовиран извештајот на Центарот за развој на ОЕЦД: „Цени на енергија и субвенции во Западен Балкан: Реформи за фер и зелена иднина“, на кој се обрати министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска.

dobivaj vesti na viber

Извештајот, подготвен со поддршка на меѓународни партнери, дава јасен преглед на фискалните трошоци поврзани со субвенционирањето на енергијата, со посебен фокус на периодот на енергетската криза во 2021–2022 година.

Според анализата, Македонија во периодот 2018–2023 издвојува сериозни средства, директна поддршка за енергетскиот сектор. Како што истакна министерката Божиновска, најголем дел од овие средства биле наменети за амортизирање на ценовните шокови и заштита на животниот стандард на граѓаните во време на глобални кризи. Но, како што укажува и извештајот, постојниот модел на униформни субвенции често придонесува за поголем трансфер кон домаќинствата со повисока потрошувачка, наместо кон ранливите категории.

„Со новиот Закон за енергетика направивме клучен исчекор – преминуваме од универзална поддршка кон таргетирана социјална заштита, базирана на реалните услови на домаќинството, а не само на потрошувачката,“ изјави Божиновска, најавувајќи дека во соработка со Министерството за социјална политика се воспоставува и методологија за мерење на енергетската сиромаштија.

Министерката го потенцираше и системот на блок-тарифи што се применува од јули 2022 година, но посочи на неговите ограничувања: „Семејства со повеќе членови или лица со хронични заболувања, кои имаат реална потреба од повисока потрошувачка, се изложени на повисоки цени и покрај нивниот социјален статус.“

Во панел-дискусијата со клучни чинители од институциите, граѓанскиот сектор и меѓународни партнери, беа отворени прашањата за либерализацијата на пазарот, финансирањето на енергетската транзиција и потребата од иновативни решенија и праведна распределба на јавните средства.

Законот за енергетика предвидува и нови механизми за заштита на ранливите потрошувачи – како директна финансиска поддршка, забрана за исклучување од мрежа во зимски услови и субвенции за енергетска ефикасност. Дополнително, се воведува и можност секој потрошувач да го смени својот снабдувач за струја во рок од 48 часа, без трошоци, што го отвора пазарот за фер конкуренција.

„Овој закон не е само техничка регулатива – тој е одраз на нашата решеност да изградиме енергетски систем кој ќе биде економски одржлив, социјално праведен и еколошки одговорен. Нашата визија е јасна – Македонија со соларни панели на покривите, електрични возила на патиштата и стабилни сметки за струја,“ изјави Божиновска, потенцирајќи дека токму извештаи како овој на ОЕЦД се алатка за подобри политики, со јасна цел – фер транзиција во која никој нема да биде изоставен.

Настанот ги обедини носителите на политики, претставници на граѓанскиот сектор и меѓународни организации во заедничка заложба за фер и зелена енергетска иднина на Македонија.

Прикажи повеќе...

Најново

Свет7 часа

Трамп најави одмазда на Путин врз Украина: Mи стави до знаење дека ќе мора да одговори на неодамнешниот напад врз руските воени воздухопловни бази

Американскиот претседател Доналд Трамп објави дека разговарал по телефон со рускиот претседател Владимир Путин. Разговорот, според американскиот претседател, траел околу...

Европа7 часа

Путин бесен, жестоко го нападна режимот на Зеленски

Рускиот претседател Владимир Путин за прв пат ги коментираше најновите украински напади на руска територија. Тој рече дека „намерните напади...

Европа8 часа

Зеленски предлага прекин на огнот до средба со Путин

Украинскиот претседател Володимир Зеленски денес предложи прекин на огнот до евентуална средба со рускиот претседател Владимир Путин. „Мојот предлог, и...

Македонија8 часа

Мухамед Елмази до Арсовска: Ќе барате ли од вашите партнери да се откажат од бесправните објекти, ќе побарате ли и тука дигалка или ќе свртите глава

Мухамед Елмази од „Влен“ на прес-конференција денеска, упати неколку прашања до градоначалничката на Град Скопје, Данела Арсовска. „Денес сме тука...

Македонија9 часа

Арсовска до Мухамед Елмази: Дали си ти криминалец од ДУИ или од ВЛЕН?

„Таман мислиш не може да демонстрираат поголем очај за криминалот во кој се фатени, тие наоѓаат нов првенец од ДУИ!...

Македонија11 часа

Кривична против Здружение за коњички спортови и 34-годишна битолчанка за измама и фалсификување исправа

СВР Битола, до Основното јавно обвинителство Битола, поднесе кривична пријава против Здружение за коњички спортови и заштита на коњи од...

Топ12 часа

Загина 20-годишно момче, со мотоцикл удрило во бетонски столб

Дваесетгодишно момче загина во сообраќајна несреќа што се случила вчера на патот Куманово – Свети Николе. Според информациите на МВР,...

Македонија13 часа

(Видео) По години трупање смет, се чисти депонијата на патот кон Езерани

По години трупање смет, утрово, ученици од Преспа и механизација од ЈКП „Пролетер“ почнаа да го чистат ѓубрето од депонијата...

Македонија14 часа

(Видео) Манасиевски: Вработените во Министерството за здравство знаеле дека договорот и анексот на Филипче се коруптивни и криминални, одбивале да ги потпишат

Сите вработени во Министерството за здравство и стручните лица во комисиите знаеле дека Венко Филипче направил криминал во случајот со...

Македонија14 часа

(Видео) Дали Македонија е пред државен банкрот, прашува Кузеска

Додека Мицкоски зборува за некаква си силна економија, Македонија се наоѓа пред историски најсериозната економска и финансиска криза каква што...

Македонија16 часа

ДУИ за „Вреди“: Албанците никогаш нема да прифатат нивниот глас да се замени со луѓе покорени од страв од кривична одговорност

Откривањето на незаконските активности на раководството на „Вреди“, како дел од т.н. „Урбан криминал“, само го потврдува предупредувањето: ВМРО-ДПМНЕ ги...

Свет17 часа

Трамп потпиша: царините за челик и за алуминиум се удвојуваат на 50 проценти

Претседателот на САД, Доналд Трамп, потпиша декрет со кој од денес се удвојуваат царините за челик и за алуминиум на...

Свет18 часа

Орбан против влезот на Украина во ЕУ: „Ќе ги проголтаат сите евра“

Унгарскиот премиер Виктор Орбан повторно го критикува потенцијалниот влез на Украина во Европската Унија ветувајќи дека ќе направи сè за...

Македонија18 часа

Арсовска за власта: Сковале план да го дестабилизираат Скопје, ќе почнат со ЈСП, па со „Комунална хигиена“ и ќе создадат хаос за да дефокусираат и да владеат

Градоначалничката на Скопје, Данела Арсовска, со нов напис на социјалните мрежи, во кој упатува критика до власта. „Им се дестабилизира...

Македонија1 ден

(Видео) СДСМ: Советниците на ВМРО-ДПМНЕ и ЗНАМ повлекоа сопствена точка, само за да ја спасат урбаната мафија

„Ако на некој досега не му беше кристално јасна криминалната коалиција на ВМРО-ДПМНЕ, ВЛЕН и привезокот од ЗНАМ, денес на...

Македонија1 ден

Кирков: Една седница нема да ги реши дивоградбите кои ДУИ ги гради 20 години, Данела да не прави театар

Една седница нема да ги реши дивоградбите кои ДУИ ги гради 20 години, Данела Арсовска да не прави театар, истакна...

Македонија1 ден

Мицкоски: БДП во првиот квартал од 2025 е 3,4 проценти, Македонија во петте најбрзо растечки економии во Европа

Во политиката понекогаш ќе слушнете како некој ќе рече дека „бројките не значат многу доколку не се почувствуваат“. Денес сакам...

Македонија2 дена

Арсовска прави циркус и парада пред локалните избори, Тошковски вели дека ќе било искрено ако пријавувала дивоградби во првата година од мандатот

Вклучувањата во живо од градилишта за кои вели дека се дивоградби, јавните повици да постапуваат институциите, обвинувањата дека власта им...

Македонија2 дена

(Видео) Јакимовски: Чувствува ли власта одговорност за хаосот во Скопје

Градоначалникот на Општина Карпош, Стевчо Јакимовски, реагира на нефункционалноста на државниот систем, укажувајќи на сериозните проблеми со кои се соочува...

Топ2 дена

(Видео) Скриени во цистерни, запленети 55 штеки цигари, ИТ-опрема, 30 илјади евра, соопшти Царинската управа

Во текот на минатата недела, царински службеници и мобилни царински тимови спречиле обиди за криумчарење цигари, вино, ИТ опрема, автомобилски...