Економија
ЕСМ: СДСМ лаже и манипулира за централното греење

Дрско и злонамерно, со пласирање на погрешни податоци и конструкции за причините за зголемување на цената на топлификациското греење – СДСМ систематски пласира невистини, велат од АД ЕСМ.
„Лицемерно е токму тие што ја доведоа енергетиката во колапс во изминатите години, сега да глумат загриженост за граѓаните. Во времето на СДСМ, барањата за зголемување на цените беа значително повисоки бидејќи топлификациските компании енормно ги зголемија трошоците на работењето – со проблематични и сомнителни набавки и масовно полнење на компаниите со нестручни и несоодветни партиски кадри. Токму за овие злоупотреби веќе се водат истраги во обвинителството, а јавноста очекува одговорност за расипничкото работење.
Во последното труење на јавноста, СДСМ манипулираат со изјави дека “над 200.000 граѓани во Скопје ќе добијат зголемени сметки за парно, и тоа поради барање на државната ЕСМ – истата таа компанија што Владата ја контролира!”
Важно е да се напомене дека на територијата на град Скопје, околу 64 илјади семејства се приклучени на топлификацискиот систем, од вкупно 170 илјади семејства во градот. Криејќи се позади наводната грижа за граѓаните, останатите 106 илјади семејства во градот Скопје и 430 илјади семејства на територијата на државата кои се греат на други, поскапи извори на енергија – не беа интересни и не се грижа за СДСМ.
Ако тие навистина искрено се грижеа за трошоците на граѓаните за греење, ќе се трудеа кога беа на власт – да ги намалат а не да ги зголемат повеќе од двојно трошоците за производство на електрична енергија, која сеуште за греење ја користат најголем број на домаќинства во државата.
Сакаме да потсетиме дека производната цена на електричната енергија на РЕК Битола само во периодот 2022 до 2024 била енормно зголемена од 61,9 евра MWh на 133,79 MWh. Ова е најдобар показател и доказ колку домаќински се управувало со државните ресурси и колку биле успешни енергетските политики токму на СДСМ и нивните поранешни коалициони партнери.
Најсилен демант на тезите на СДСМ е фактот дека топлификацискиот систем има сериозна вредност во енергетскиот систем на земјата и е најекономичен. Бројот на приклучени потрошувачи во тек на првата половина од оваа грејна сезона, кои го избираат централниот систем за греење, наспроти другите извори на топлина во урбани средини е зголемен за 930.
Ако СДСМ е одговорна партија како што сака да се претставува, и се грижи за граѓаните – нема патетично и тенденциозно да ја манипулираат јавноста со измислици дека цената на гасот на берзите во јануари била 40 евра за MWh – податок кој лесно се проверува.
Директна причина за поскапувањето на парното греење се глобалните пазарни услови, а одлуките на домашните институции се само последица на истата. Имено, од почетокот на годината – цената на природниот гас на европските берзи бележи раст поради геополитичките случувања, ниските надворешни температури и зголемената побарувачка на пазарот. Најзначајниот фактор беше истекувањето на договорот за транзит на руски гас преку Украина на 1 јануари 2025 година, што предизвика скок на цените на гасот на TTF индексот до 50 евра за мегават-час, највисоко ниво во последните 12 месеци.
Ако СДСМ се искрени кон јавноста, ќе го презентираа фактот дека цената на топлинската енергија во топлификациските системи во регионот се зголеми повеќекратно во повеќе наврати.
Македонија, како и сите земји од регионот, го купува гасот на отворени јавни повици каде берзанските цени имаат огромно влијание, што е главниот фактор за поднесување на барањата за регулиран максимален приход и цена. Согласно законите и актите на Регулаторната комисија за енергетика (РКЕ), компаниите лиценцирани за производство, дистрибуција и снабдување со топлинска енергија имаат обврска да реагираат кога има значителни промени во цената на гасот, енергент што претставува основно погонско гориво за производство на топлинска енергија.
Владата и надлежните институции веќе презедоа мерки за амортизација на овие ценовни притисоци. Субвенциите за енергетски ранливите потрошувачи остануваат во сила, а во тек се и разговори за алтернативни снабдувачки линии кои ќе го намалат влијанието на глобалните турбуленции“, стои во соопштението на АД ЕСМ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Божиновска и македонска делегација во Тушимице: Како Чешка ги модернизира своите термоелектрани?

Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска, заедно со претставници од Министерството, делегација од ЕСМ и македонски новинарски екипи, оствари посета на термоелектраната Тушимице во Чешка. Оваа термоелектрана, лоцирана во близина на градот Кадан, е една од најголемите во земјата и има инсталиран капацитет од 800 MW, со четири генерациски единици од по 200 MW.
За време на посетата, делегацијата беше запознаена со процесите на ископување, преработка и согорување на лигнит, кој се добива од локалните рудници Наступ-Тушимице и се транспортира директно до котларницата преку лентов транспортер.
Претставниците на термоелектраната ги презентираа технологиите кои се користат за зголемување на ефикасноста и намалување на емисиите, вклучувајќи и модернизацијата спроведена во периодот 2007–2011 година, со цел продолжување на работниот век и подобрување на еколошките перформанси.
Министерката Божиновска ја истакна важноста на ваквите посети за размена на искуства и најдобри практики во енергетскиот сектор, особено во контекст на енергетската транзиција и интеграцијата на обновливите извори на енергија. Таа ја нагласи потребата од примена на напредни технологии за намалување на емисиите и зголемување на енергетската ефикасност во термоелектраните во Македонија.
Претставниците на ЕСМ изразија интерес за соработка со чешките колеги во областа на модернизација на постоечките капацитети и имплементација на иновативни решенија за производство на електрична енергија. Новинарските екипи имаа можност директно да се запознаат со функционирањето на термоелектраната, што ќе придонесе за подобро информирање на јавноста за предизвиците и можностите во енергетскиот сектор.
Во периодот од 2007 до 2012 година, Тушимице II беше целосно обновена, што ѝ овозможува работа според најновите европски стандарди до приближно 2035 година, кога се очекува исцрпување на рудникот Либоуш. Ефикасноста на електраната беше зголемена за 6 %, што резултира со заштеда на 14 % од горивото по произведен MWh. Надградената постројка овозможува согорување на јаглен со понизок квалитет од рудникот Либоуш во иднина.
Опремата за десулфуризација на издувните гасови (FGD), изградена во периодот 1994–1997, исто така беше надградена и сега ги исполнува најстрогите стандарди за емисии по 2016 година. Намалувањето на штетните емисии е значително:
Во јуни 2024 година беше објавено дека владата ја одобрила идната санација на рудникот преку негово потопување. Ќе биде создаден резервоар за вода Либоуш по завршувањето на ископувањата во Наступ Тушимице во регионот Хомутов. Според информациите, ископувањето на јаглен би требало да престане во периодот меѓу 2030 и 2040 година.
Оваа посета претставува значаен чекор кон зајакнување на билатералната соработка меѓу Македонија и Чешка во енергетската област, со цел постигнување на одржлив и сигурен енергетски систем.
Економија
Од полноќ нови цени на горивата

Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе oдлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 2,08 % во однос на одлуката од 7.03.2025 година.
Од 11.3.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 74,50 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 76,50 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 70,00 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 69,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 42,261 (денари/килограм)
Малопродажните цени на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се намалуваат за 2,00 ден/лит.
Малопродажната цена на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-98 се намалува за 1,00 ден/лит.
Малопродажната цена на бензинот ЕУРОСУПЕР БС-95 се намалува за 0,50 ден/лит.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се намалува за 1,240 ден/кг и сега ќе изнесува 42,261 ден/кг.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините за 51,432%, кај дизелот за 4,044%, кај екстра лесното масло е за 3,960% и кај мазутот намалувањето е за 2,791%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок за 0,5995%.
Економија
Бојкот на американски производи во Европа поради политиките на Трамп

Движења за бојкот на американските производи добиваат поддршка во Европа како реакција на промените во американската политика, особено во однос на воведените царини за европските производи и политиката кон руската агресија во Украина.
Во Шведска, оваа иницијатива доби посебен замав преку социјалните мрежи. На Фејсбук се формирани групите „Boykot varer fra USA“ со 67.000 членови и „Bojkotta varor från USA“, која брои над 70.000 корисници. Членовите на овие групи повикуваат на бојкот на американските брендови како „Мекдоналдс“, „Кока-Кола“, „Најк“, „Левис“, „Нетфликс“, „Гугл“ и „Ербнб“.
Јаник Кохинур, основачка на групата „Бојкотирам американска стока“, изјави дека овој чекор го презела бидејќи не можела директно да влијае на американските политики, но смета дека со економски притисок може да се испрати силна порака.
„Тешко е, бидејќи речиси сè е под влијание на Америка. Би требало да се бојкотира огромен број производи“, коментира еден од членовите на групата. Друг корисник нагласува дека луѓето при купување ретко размислуваат за потеклото на производите, што го прави бојкотот сложен.
Кохинур, сепак, беше критикувана бидејќи групата ја основала на платформата Фејсбук, која е во сопственост на американскиот технолошки гигант „Мета“. Таа одговори дека во моментов нема подобра алтернатива, но изрази надеж дека ќе се појават нови платформи што ќе им овозможат на активистите поголема независност.