Економија
Еуромакс Ресоурцес со писмо до МЖСПП: Во рудникот „Иловица – Штука“ нема да се користи цијанид, планираме „суво јаловиштe“ и нов водоводен систем за локалното население
Со писмо адресирано до министерот за животна средина и просторно планирање, г-ѓата Каја Шукова, Еуромакс Ресоурцес ги расчистува сите дилеми и заблуди кои во изминатиов период се создадоа во однос на работата на идниот рудник за бакар „Иловица- Штука“ и уште еднаш бара од надлежните органи да го разгледаат и да одговорат на барањето за спојувањето на концесиите „Иловица 6“ и „Иловица 11“ за кое нема никакви законски пречки да биде позитивно.
Во писмото, потпишано од највисоките членови на раководниот тим на Еуромакс Ресоурцес, Тимоти Морган Вин, претседател на Одборот на директори и главен извршен директор и Николас Треанд, извршен директор, компанијата нагласува дека во процесот на експлоатација на минералните суровини во рудникот нема да се користи цијанид, ниту било каква цијанидна супстанција. Компанијата се заложува да инвестира во најсовремени технологии кои овозможуваат управување со отпадот според методологијата за „суво јаловиште“ односно јаловината би била со слична текстура на обичната почва, како и плановите за инвестирање во нов водоводен систем за локалните села и населението.
„Во ова писмо ја нагласуваме нашата заложба дека во процесот на експлоатација нема да има употреба на цијанид. Повторувам, нема да има употреба на цијанидна супстанција во која било форма. Што се однесува до загриженоста за управувањето со јаловина, веќе имаме исклучително безбеден дизајн за управување со јаловина. Сепак, со оглед на неодамнешните важни технолошки подобрувања, ќе нарачаме студија за спроведување на капацитет за управување со „сува јаловина“. Доколку е остварливо, тоа значи уште едно постепено подобрување на безбедноста, дополнително намалување на ризикот од дефекти на браната, загадување на околните води или оштетување на околниот биодиверзитет и елиминирање на потенцијалното прелевање на јаловината. Во секој случај, нема да има брана со висок ѕид што ќе задржува огромна количина [загадена] вода. За да обезбедиме безбедно и стабилно водоснабдување за домаќинствата, ние се обврзуваме да инвестираме во нов водоводен систем за локалните жители да имаат чиста вода; и се обврзуваме да изградиме цевковод од акумулацијата Турија до Иловица, обезбедувајќи сигурно снабдување со вода за жителите да не останат без вода во текот на топлите лета“, истакна Тимоти Морган – Вин, претседател на Одборот на директори и главен извршен директор на Еуромакс Ресоурцес Лтд.
Нашата примарна цел е да ги ублажиме стравувањата околу спроведувањето на нашиот проект, истакна Николас Треанд, извршен директор на Еуромакс Ресоурцес Лтд, изразувајќи уверување дека планот за отворање на рудникот не само што ќе придонесат позитивно за економскиот раст, туку и ќе се усогласат со целите на еколошките активисти кои се залагаат за транзиција кон зелена енергија.
„Според Светската банка, зголемената побарувачка за „зелена“ технологија и производство на обновлива енергија, заедно со софистицираните решенија за складирање енергија, се предвидува да доведе до пораст од 500% на производството на критични минерали и метали потребни до 2050 година, вкупно околу 3 милијарди тони. Според сегашниот проект, рудникот Иловица Штука ќе произведува 24.000 тони бакар годишно. Нагласувајќи ја важноста на нашиот проект за рударство, од витално значење е да се забележи дека во текот на неговиот животен век, тој ќе игра клучна улога во исполнувањето на овие растечки глобални барања. Рударската индустрија значително еволуираше во последниве години, водена од принципите на одговорно рударство. Ние се придржуваме до современите технологии кои даваат приоритет на заштитата на животната средина, ги подобруваат работните услови и поддржуваат значителна општествена одговорност. Ќе го повторам она што Тим веќе го кажа многу јасно, рудникот Иловица Штука ќе биде без цијанид, со методологија на сув талог за управување со јаловина, нема да има опасност од прелевање, сегашното водоснабдување нема да биде во опасност и ќе инвестираме во нов цевковод кој обезбедува побезбедно и стабилно снабдување со вода за локалното население“, истакна извршниот директор, Николас Треанд.
Меѓу највисоките приоритети на компанијата останува и одржувањето на соработката и комуникацијата со локалното население. Реализацијата на овој проект не значи сценарио или-или. Сосема спротивно, напредокот во современите технологии го отвора патот за соживот и истовремен развој и на рударската индустрија и на земјоделството под поволни услови, нагласи Дамиан Петровски, извршен директор на Еуромакс Ресоурцес ДОО Скопје.
„Во согласност со оваа визија, нашата компанија се обврзува да биде поддршка за локалното земјоделство. Нашата посветеност планираме да се материјализира преку различни начини, вклучително и финансиска помош за набавка на напредни земјоделски машини. Ја препознаваме клучната улога на технологијата во современото земјоделство и, како дел од нашите заложби, имаме за цел да го олесниме пристапот до најсовремените алатки и знаења кои можат значително да го подобрат локалното производство“, рече Петровски.
Од овие причини компанијата повикуваме властите да го разгледаат нашето писмо и очекуваме во најскоро време соодветна одлука за нашето барање за спојување на концесиите.
„Предметот предолго е заглавен во управните и судските постапки. Сметаме дека во најдобар интерес на жителите, државата и проектот е да се донесе брза одлука за иднината на овој проект – или регионот ќе добие мега инвестиција што ќе го поттикне економскиот развој во годините што доаѓаат, или ќе бидеме принудени да разгледаме други решенија за заштита на нашата инвестиција“, порача на крајот претседателот на Одборот на директори и главен извршен директор, Тим Морган – Вин.
Реализацијата на планот за изградба на рударскиот комплекс „Иловица – Штука“ означува значителна инвестиција во износ од 340 милиони евра. Оваа иницијатива ветува дека ќе генерира приближно 1.000 директни работни места во фазата на изградба и 500 директни работни места за време на работата на рудникот. Покрај неговото непосредно влијание врз вработувањето, проектот е ќе даде значителен придонес во бруто домашниот производ на земјата, вбризгувајќи средства и во државниот и во општинскиот буџет. Позитивен ефект ќе има врз локалните бизниси, кои ќе имаат значителни придобивки. Проекциите сугерираат годишен прилив од околу 74 милиони евра во овие локални претпријатија.
ПР
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Божиновска: Зависноста од еден извор е ризик од минатото
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, учествува на Berlin Global Dialogue 2025.
Оваа година, форумот се одржува под мотото „Shifting Power, Shaping Prosperity“, со фокус на тоа како новата мултиполарна реалност може да создаде стабилен и одржлив глобален развој.
Божиновска беше говорник на панелот „Shifts of Power: Strengthening Energy Resilience“, на кој истакна дека концептот на енергетска безбедност во новиот геополитички контекст се менува суштински — од класичен пристап кон енергенсите, кон отпорни и зелени системи со долгорочна стабилност.
„Енергетската безбедност повеќе не значи само количина и извор на енергија. Денес тоа е прашање на отпорност, диверзификација и транзиција кон почисти, поодржливи извори,“ рече Божиновска. „Геополитичките промени нѐ научија дека зависноста од еден снабдувач претставува сериозен ризик. Затоа нашата стратегија е јасна – поврзување со повеќе пазари, изградба на интерконектори и зајакнување на стабилноста, дури и во услови на глобална неизвесност.“
Во своето излагање, министерката се осврна на конкретните чекори што Македонија ги презема во насока на енергетска независност и одржливост:
„Го диверзифицираме снабдувањето со гас преку интерконекторот со Грција и подготвуваме инфраструктура за идниот транспорт на водород. Истовремено, ја зголемуваме домашната генерација од сонце и ветер, ја модернизираме преносната мрежа и инвестираме во складирање и дигитализација. Нашата визија е едноставна, но амбициозна – енергетски систем што е доволно флексибилен за да ги апсорбира глобалните шокови, доволно зелен за да обезбеди одржливост и доволно стабилен за да гарантира достапна енергија за сите.“
Осврнувајќи се на прашањето за рамнотежата меѓу безбедност, достапност и одржливост, Божиновска потенцираше дека трите цели не се исклучуваат меѓусебно, туку се меѓузависни.
„Не станува збор за избор меѓу безбедност, достапност или одржливост – туку за тоа како ги поврзуваме овие цели. Тоа бара стратегија, долгорочни инвестиции и пред сè соработка. Ниту една земја не може сама да ги реши глобалните енергетски предизвици, но заедно можеме да изградиме посилни и поотпорни системи.“
Министерката укажа и на значењето на новите технологии и вештачката интелигенција во енергетиката, кои, според неа, се потенцијал за подобра ефикасност, а не закана:
„Вештачката интелигенција може да ја зајакне отпорноста на системот, преку попрецизно предвидување на побарувачката, оптимизација на производството и подобра интеграција на обновливите извори. Ако се користи мудро, таа ќе ни овозможи да сме поефикасни и поподготвени за иднината.“
Економија
Детското штедење „Халки“ ја поттикнува вредната навика да се мисли на иднината
Во октомври, месецот на штедење, Халкбанк уште еднаш потсетува дека навиката за штедење не се сучи само преку бројки, туку и преку љубов, грижа и трпение. Со детското штедење Халки, банката повеќе од една деценија ги учи најмладите дека секој мал чекор денес може да донесе голема промена утре. Со слоганот „Мали чекори – големи соништа“, Халки праќа порака дека вистинската вредност не е во тоа колку имаме, туку како се грижиме за она што го имаме. Секоја уплата во детското штедење е повеќе од бројка – тоа е порака на љубов, посветеност и сигурност кон иднината на детето.
„Со детското штедење Халки сакаме да создадеме генерација која ќе ја разбере важноста на штедењето и одговорноста што произлегува од него. Сметаме дека е важно и најмладите, но и повозрасните да знаат дека штедењето не е само финансиски чин, туку начин на размислување, основа за стабилност и доверба“, вели Маја Наумовска Савеска, директор за корпоративни комуникации во Халкбанк АД Скопје.
Низ годините, слончето Халки прерасна во симбол на детското штедење и пријател на најмладите. Со својата препознатлива насмевка, Халки потсетува дека штедењето може да биде и игра и лекција. Преку сликовници, видеа, подкасти и едукативни работилници, Халки ги воведува децата во светот на финансиската писменост на едноставен, креативен и забавен начин.
Со цел да ја поттикне навиката за штедење, за сите новоотворени детски депозити во текот на октомври, Халкбанк подарува уникатна Халки касичка, симбол на првата штедна авантура. Минималниот износ за отворање детско штедење изнесува 1.000 денари или 20 евра, а потребни се само лична карта или пасош од родителот/старателот и извод од матична книга на родените за детето.
Во рамки на месецот на штедењето, Халки во соработка со неколку училишта организира едукативни работилници, каде што децата преку игра и цртежи ќе учат за историјата на парите. Целта е да се изгради генерација што ќе знае дека секоја мала паричка има своја вредност, особено кога зад неа стои љубов и цел. Кога ги учиме децата да штедат, ние не ги учиме само како да бројат, туку како да создаваат, да се грижат и да веруваат во себе. Со секоја нова штедна книшка, расте една нова приказна – приказна за љубов, стабилност и иднина.
ПР
Економија
Македонија доби речиси 2,5 милиона евра од планот за раст за постигнати резултати во намалување на неформалната економија, извести Министерството за економија
Европската комисија, во најновиот извештај за имплементацијата на Планот за раст, потврди дека Северна Македонија преку министерството за економија и труд целосно и успешно ја спроведе реформската мерка 4.1.1 – „Справување со неформалната економија во поддршка на Стратегијата за формализација на неформалната економија“, извести Министерството за економија и труд.
„Целта на мерката е унапредување на формалната економија преку интензивирање на инспекцискиот надзор и примена на пристап заснован на проценка на ризик, со фокус на секторите најподложни на неформални активности, градежништво, туризам и земјоделство.
Според оценката на Европската комисија, земјата далеку ги надминала поставените цели за зголемување на бројот на инспекции и резултатите од надзорот во рамките на оваа реформа со вкупна вредност од приближно 2,5 милиони евра, насочени кон јакнење на институциите, дигитализација на инспекциските служби и зајакнување на формалната економија.
Државниот инспекторат за труд (ДИТ) спроведе 16.464 инспекции во периодот јули 2024 – јуни 2025, што претставува 242% зголемување во однос на целта за 20% зголемување во однос на просекот од 2020–2023 година.
Притоа се откриени 543 нерегистрирани работници, што е зголемување од над 200% во однос на претходните години.
Државниот пазарен инспекторат (ДПИ) реализира 669 инспекции, што е 40% повеќе од целната вредност, при што издадени се 222 управни решенија, а 18 нерегистрирани економски оператори се затворени поради непочитување на законите.
Овие постигнувања се резултат на спроведување на пристап заснован на проценка на ризик при планирањето на инспекциските активности, со приоритетно насочување кон секторите најпогодени од неформална економија – градежништво, туризам и земјоделство. Двете институции применуваат методологии за управување со ризик и активно користат дигитални алатки за подобрување на ефективноста и транспарентноста во своето работење
Европската комисија во својата оценка нагласува дека Северна Македонија ја реализирала реформата „целосно и успешно“, без утврдено двојно финансирање и со целосна усогласеност со европските стандарди.
Ова признание од Европската комисија е потврда за сериозната работа на институциите и за конкретните резултати кои носат корист и за граѓаните и за бизнисот. Справувањето со сивата економија е еден од клучните приоритети на Владата и Министерството за економија и труд– заедно со европските партнери ќе продолжиме да градиме одржлива, конкурентна и формална економија“, соопшти Министерството за економија и труд.

