Економија
Живко Мукаетов: Годинава ќе ја завршиме со извоз од 180 милиони евра, планираме силен раст на извозот на европските пазари
Најуспешната македонска компанија “Алкалоид” годинава ќе ја заврши со извоз од околу 180 милиони евра, што се високи 70% од вкупните консолидирани продажби на компанијата. Живко Мукаетов, првиот човек на “Алкалоид” очекува тешка, но успешна година за компанијата, која и покрај бројните предизвици во изминатиот период успеа значително да го зајакне присуството на многу европски пазари, кои се најголем приоритет за зголемување на извозот во следниот период.
Силно сме фокусирани на многу внатрешни подобрувања и оптимизации, со цел да ја зголемиме рационалноста на сите можни процеси. На тој начин сме убедени дека ќе излеземе уште поподготвени во насока на надминување на тековните и пресретнување на идните предизвици.
Изминатите три години донесоа многу големи промени и неизвесност во работењето на извозните компании. Кои се најголемите проблеми и ограничувања со кои Алкалоид се соочува во работењето?
Мукаетов: Точно е тоа. Изминативе неколку години беа исклучително динамични и бараа огромнапосветеност со цел надминување на бројните предизвици од најразлична природа. Она што перзистира веќе одредено време од пандемијата, па наваму се нарушувањата во синџирите за снабдување. Предвидливоста во набавките и обезбедувањето на неопходните репроматеријали значително се влошени. Ова дополнително е проследено и со континуираното покачување на набавните цени на многу влезни суровини и материјали. Повеќе од една година во економиите е присутна и инфлацијата, која, како што сѐ повеќе одминува времето, ги манифестира своите ефекти во насока на одложување на потрошувачката и на сѐ позначителното намалување на платежната моќ на потрошувачите. Секако, и континуираното зголемување на каматните стапки го одбележа изминатиов период, дополнително влошувајќи го економскиот амбиент. Овие трендови, покрај на домашниот и на регионалните пазари, се сѐ позабележителни и во поголем број на останатите пазари каде што ги пласираме нашите производи.
Што значи да се произведува и да се извезува во време на висока инфлација? Како се одразуваат поскапувањата врз работењето и врз извозот? Дали високата инфлација и економското забавување резултираат со пад на побарувачката за производите на “Алкалоид”?
Мукаетов: Не е едноставно да се стопанисува во вакви времиња. Правиме големи напори одредени закани и ризици да ги претвориме во можности. Нашата индустрија е сериозно регулирана и во одредени сегменти не постои простор за брзи подесувања. Затоа сме силно фокусирани на многу внатрешни подобрувања и оптимизации, со цел да ја зголемиме рационалноста на сите можни процеси. На тој начин сме убедени дека ќе излеземе уште поподготвени во насока на надминување на тековните и пресретнување на идните предизвици.
Какви се очекувањата и проценките за производството и за извозот за годинава и за следната година? Какви сигнали доаѓаат од најважните извозни пазари?
Мукаетов: И покрај сѐ, нашите очекувања во овој момент се дека во тековната година ќе успееме да оствариме двоцифрен раст во клучните финансиски параметри. Ова, пред сѐ, се должи на забележителниот недостиг на антибиотици, како и на сирупи за настинка од други производители на повеќето извозни пазари. Овие недостатоци успеавме да ги покриеме преку зголемен обем на производство и на продажба на вакви производи од нашето портфолио.
Во тек е и процесот на подготовка на плановите за наредната година, а првичните најави од нашите пазари се дека повторно ќе нѐ очекува тешка, но и успешна година.
Во изминатите неколку години се случија големи геостратешки поместувања кои ги менуваат тековите на трговијата и на синџирите на снабдување. Како влијае тоа врз работењето и колку како компанија сте посветени на диверзификација за да се намалат ризиците и зависноста од одредени пазари или клиенти?
Мукаетов: Една од областите на која ѝ посветивме сериозно внимание изминативе години е токму диверзификацијата. Резултат на тоа се континуираното ширење на нашето портфолио со нови производи и освојувањето нови пазари. Истото се рефлектира и во постоењето алтернативни добавувачи или синџири на снабдување. Во фармацевтската индустрија овие процеси се многу долготрајни и сега, на пример, ги собираме плодовите на вложените напори од изминативе десетина години. Поради тоа неопходни се правовремени одлуки и голема истрајност и упорност за долгорочен успех.
Секоја година отвораме по неколку нови пазари, па во 2023 година може да обележиме дека обезбедивме наше присуство и во Италија, на Малта, понатаму во Чиле, Австрија, Саудиска Арабија итн. Оваа година, исто така, отворивме и наша компанија во Букурешт, со што правиме нов квалитативен исчекор врзано за нашето присуство на романскиот пазар.
Кои извозни пазари имаат потенцијал за раст за “Алкалоид” и за индустријата во која
работите? Имате ли отворено некој нов пазар во изминатата година и дали планирате влез на нов извозен пазар следната година?
Мукаетов: Традиционалните пазари од регионот се основата на нашето работење. Но, во изминативе години значително го зајакнавме нашето присуство и на многу ЕУ-пазари. Според тоа, потенцијалот за раст на компанијата, пред сѐ, го гледаме токму на овие пазари, како прв приоритет.
Секоја година отвораме и по неколку нови пазари, па во 2023 година може да обележиме дека обезбедивме наше присуство и во Италија, на Малта, понатаму во Чиле, Австрија, Саудиска Арабија итн.
Оваа година, исто така, отворивме и наша компанија во Букурешт, со што правиме нов
квалитативен исчекор врзано за нашето присуство на романскиот пазар.
Нашите очекувања се оваа година да оствариме вкупен извоз од околу 180 милиони евра, што би претставувало учество од близу 70% во вкупните консолидирани продажби на “Алкалоид”.
Каква поддршка и системски промени се потребни од државата за извозот на “Алкалоид”
и фармацевтската индустрија да стане поконкурентен? Кои досегашни политики или мерки ги оценувате како ефикасни и од корист за извозниците?
Мукаетов: Сметам дека извозот е единствената движечка сила која може да придвижи напред помала национална економија како нашата. Сите чинители во нашето опкружување може многу да помогнат кон остварување на оваа основна економска цел. Во тој контекст, потребно е да се обезбеди рационализација во бирократските постапки од сите нивоа на власта, кои може да бидат уште попродуктивно поставени или олеснети со цел обезбедување подобри предуслови за работа. Несомнено дека за подобри резултати на извозниците од голема полза е и обезбедувањето уште поголема финансиска поддршка за оние кои континуирано инвестираат во производство, во истражување и развој и во зголемување на извозните активности, што на долг рок овозможува повеќекратно обезбедување поврат на тие средства.
Несомнено дека за подобри резултати на извозниците од голема полза е и обезбедувањето уште поголема финансиска поддршка за оние кои континуирано инвестираат во производство, во истражување и развој и во зголемување на извозните активности, што на долг рок овозможува повеќекратно обезбедување поврат на тие средства.
Во борбата со инфлацијата, со растот на цените на енергијата и со геополитичката неизвесност, каде е местото на одржливоста и на зеленaта транзиција? Дали и колку овие трендови за одржливост се одразуваат врз работењето на “Алкалоид” и какви промени преземате за да ги следите?
Мукаетов: Обезбедувањето одржлив раст е основата на секоја успешна компанија која го поставува работењето на долги патеки. Тоа е, едноставно, неминовност и составен дел на нашето деловно одлучување.
Она што беше карактеристично во изминатава година е вложувањето во фотоволтаични системи, со кои обезбедивме извесно ниво на покривање на сопствените потреби од електрична енергија. Во нашите планови е да не застанеме тука, туку да продолжиме и позасилено во таа насока, со цел обезбедување поевтин извор на електрична енергија, но и повисок степен на независност во тој поглед.
Исто така, оваа година инвестиравме во пречистителна станица на локалитетот во Автокоманда, со што обезбедуваме подобрување на третманот на отпадни води, во согласност со зголемените капацитети на нашето производство. Многу детали од овој сегмент на нашето работење обелоденивме и во првиот ЕСГ-извештај, кој го издадовме оваа година, што ќе претставува и наша редовна пракса во иднина.
(ПР текст)
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Пуштена во употреба новата микробиолошка лабораторија за квалитет на „Алкалоид“ при официјалната посета на владина делегација на компанијата
ГЛАВНАТА ЦЕЛ НА МИКРОБИОЛОШКАТА ЛАБОРАТОРИЈА ЗА КОНТРОЛА НА КВАЛИТЕТ, НАЈНОВАТА ИНВЕСТИЦИЈА НА „АЛКАЛОИД“ АД ВРЕДНА 3,1 МИЛИОНИ ЕВРА, Е ОБЕЗБЕДУВАЊЕ НАЈВИСОКО НИВО НА КОНТРОЛА НА МИКРОБИОЛОШКИОТ КВАЛИТЕТ НА СУРОВИНИТЕ, ПРИМАРНАТА АМБАЛАЖА, ПОЛУПРОИЗВОДИТЕ И НА ГОТОВИТЕ ПРОИЗВОДИ.
На простор од близу 700 м2 се спроведуваат активности како што се мониторинг на просториите и површините, мониторинг на системите за производство и дистрибуција на прочистена фармацевтска вода, мониторинг на компримираниот воздух, верификација на чистењето на процесната опрема, тестови за стерилност, идентификација на микроорганизми, тестирање на антимикробната ефикасност, потврда за ефикасноста на дезинфициенсите, како и други анализи, во согласност со регулаторните барања.


Оваа најнова инвестиција на „Алкалоид“ беше пуштена во употреба при официјалната посета на владина делегација на компанијата, предводена од Претседателот на Владата проф. д-р Христијан Мицкоски, придружуван од д-р Азир Алиу, Министер за здравство, и од г. Сашо Клековски, Директор на Фондот за здравствено осигурување.
„Со Микробиолошката лабораторија за контрола на квалитет Македонија се позиционира како регионален лидер не само во фармацевтската микробиологија, туку и во целокупната контрола на лекови. Проектот е целосно финансиран и реализиран од ’Алкалоид’ АД, со сопствени ресурси, интерна експертиза и со инвестиција од околу 3,1 милиони евра реализирана во период од речиси две години, што е јасна потврда за визијата, знаењето и за долгорочната посветеност на компанијата на врвниот квалитет“, изјави Живко Мукаетов, Генерален директор и Претседател на Управниот одбор на „Алкалоид“ АД Скопје.

„За мене претставува огромна чест и задоволство што денеска во ’Алкалоид’ видовме работи кои ги гледаме во најсовремените светски фармацевтски индустрии. Горди сме што се македонски. Благодарност до Генералниот директор и до сите вработени кои денеска стручно ни објаснија со што сè се занимава оваа компанија и можам со задоволство да констатирам дека над 3000 вработени ја градат својата иднина во ’Алкалоид’. Извозното портфолио на компанијата, кое е повеќе од две третини од производството, позитивно влијае во насока на економската состојба на државата и зголемувањето на БДП и на индустриското производство, па затоа ние како Влада секогаш ќе поддржуваме успешни македонски приказни бидејќи нема подобра промоција за државата од ваква успешна приказна надвор од границите“, изјави Претседателот на Владата проф. д-р Христијан Мицкоски.

Новата Микробиолошка лабораторија за контрола на квалитет на „Алкалоид“ АД Скопје има капацитет да изведува околу 20.000 различни микробиолошки анализи годишно, a во неа работи 21 високостручно лице. Одделот за контрола на квалитет носи стратешка одговорност за усогласеност со меѓународните регулаторни стандарди во фармацијата, а со него раководи д-р Ѓорѓи Петрушевски, доктор по хемиски науки со значаен научен придонес (33 објавени научни трудови во меѓународни списанија со фактор на влијание и повеќе од 500 цитати) и со експертиза на полето на фармацевтската хемија и фармацевтските системи за квалитет.


Економија
Народната банка и Државниот секретаријат за економски прашања на Швајцарија (SECO) потпишаа меморандум за соработка и јакнење на институционалните капацитети
Народната банка и Државниот секретаријат за економски прашања на Швајцарија – СЕKО (SECO) потпишаа Меморандум со кој се воспоставува рамка за соработка во периодот 2025 ‒ 2028 година. Меморандумот го потпишаа гувернерот на Народната банка, Трајко Славески и амбасадорот на Швајцарија во земјава, Кристоф Зомер.
Соработката опфаќа обезбедување техничка помош и размена на знаење заради унапредување на истражувачката активност, модернизација на алатките неопходни за водење монетарна политика, зајакнување на стабилноста на финансискиот сектор, како и за понатамошно јакнење на институционалните капацитети на Народната банка.
„Воспоставената соработка претставува значаен поттик за натамошно зајакнување на капацитетите на Народната банка во повеќе важни области на работењето и потврда на долгогодишното партнерство меѓу нашата земја и Швајцарија“, истакна гувернерот Славески нагласувајќи ја улогата на централната банка во обезбедувањето макроекономска стабилност и поддршката на одржливиот економски развој.
„Швајцарија е посветен партнер за развој на Северна Македонија повеќе од 30 години. Преку овој меморандум за соработка, ја потврдуваме нашата поддршка за економските институции и реформите во земјата, како и за силна, независна и кредибилна централна банка којашто ги применува меѓународните и европските стандарди. Швајцарија го почитува ова партнерство и е посветена на унапредување на макроекономската стабилност и на одржливиот економски развој“, истакна амбасадорот Зомер.
Во рамките на Програмата, активностите се насочени кон унапредување на спроведувањето на монетарната политика, промовирање стабилен и сеопфатен финансиски сектор, зајакнување на отпорноста, одржливоста и ефикасноста во работењето. Поддршката опфаќа анализа и спроведување на монетарната политика, макроекономски податоци и статистика, истражувања, финансиска стабилност и вклученост, развивање нови дигитални решенија за модернизација на платежната инфраструктура преку подобрување на пристапот до платежните услуги, еколошката одржливост, управувањето со ризиците, како и управувањето со човечките ресурси и меѓународната соработка.
Соработката се остварува во рамките на Програмата за билатерална помош и градење капацитети за централните банки (Bilateral Assistance and Capacity Development for Central Banks – BCC), финансирана од СЕКО и спроведена од Женевскиот институт за меѓународни и развојни студии. Програмата има за цел да ги зајакне капацитетите на централните банки во земјите во развој преку унапредување на нивната аналитичка и техничка експертиза за водење ефикасна монетарна политика и одржување стабилен финансиски систем. Со потпишувањето на Меморандумот, Народната банка ќе биде дел од оваа мрежа на институции коишто преку оваа програма инвестираат во знаење и напредок.
Економија
Божиновска пред Енергетската заедница: Македонија ја забрзува интеграцијата во европскиот енергетски пазар
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, се обрати на состанок на Енергетската заедница, каде што ја презентираше реалната и мерлива динамика на напредокот на Северна Македонија во усогласувањето со европското енергетско и климатско законодавство и во јакнењето на регионалната енергетска интеграција.
Во своето обраќање, министерката истакна дека изминатата година била обележана со предизвици, но и со конкретни институционални резултати, пред сè во делот на законодавните реформи и стратешките инфраструктурни чекори.
Како клучна пресвртница, Божиновска го нагласи усвојувањето на новиот Закон за енергетика, со кој во голема мера е транспониран Пакетот за интеграција на електричната енергија. Според неа, Законот создава јасна правна основа за активна интеграција на националниот електроенергетски и гасен систем во регионалниот и во внатрешниот пазар на Европската Унија и претставува најзначајниот чекор кон идното спојување на македонскиот пазар со европскиот пазар на електрична енергија.
„Со овој закон се редефинираат улогите, обврските и одговорностите на институциите, операторите на преносните системи и пазарните оператори – не само во имплементацијата, туку и во активното учество во креирањето на заедничките правила за регионалните енергетски пазари“, беше истакнато во обраќањето.
Дополнително, министерката информираше дека во 2025 година е усвоен и Законот за изменување и дополнување на Законот за енергетска ефикасност, со кој се отстрануваат регулаторните и нерегулаторните бариери за реализација на проекти за енергетска ефикасност, се зајакнува соработката меѓу сите чинители, се поттикнува користењето обновливи извори на енергија кај крајните корисници и се овозможува поефикасно користење на финансиски механизми и стимулации.
Во делот на стратешкото планирање, Божиновска информираше дека Ревидираниот Национален енергетски и климатски план (НЕКП) за периодот 2025–2030 се наоѓа во финална фаза пред усвојување. Јавната консултација со сите релевантни засегнати страни, вклучително и со Енергетската заедница, е завршена, а усвојувањето се очекува во најкраток можен рок.
Посебно беше истакнат и пристапот на МЕПСО кон Заедничката канцеларија за алокација (JAO) – заедничката европска платформа за аукција на прекугранични преносни капацитети, што, како што кажа Божиновска, претставува стратешки исчекор за националниот електроенергетски систем и практична интеграција во најголемата и најтранспарентна европска платформа од овој тип.
Во таа насока, министерката најави дека МЕПСО има намера да номинира еден преносен инфраструктурен проект во рамки на процесот за избор на Проекти од интерес на Енергетската заедница / Проекти од заемен интерес (PECI/PMI) во циклусот за 2026 година, како дел од заложбите за јакнење на регионалната поврзаност и усогласување со европските плански рамки.
На крајот, Божиновска подвлече дека државата паралелно работи на критични инвестиции во регионалните електроенергетски и гасни интерконекции, со цел зголемување на енергетската безбедност, вклучително и проектот за гасен интерконектор со Грција и продолжување на разговорите со Србија.

