Економија
Народната банка – домаќин на јавна дебата за мерливоста на вредностите
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2022/09/Народната-банка-–-домаќин-на-јавна-дебата-за-мерливоста-на-вредностите.jpg)
Во рамки на одбележувањето на 30-годишнината на македонската монетарна самостојност и воведувањето на денарот како национално платежно средство, Народната банка е домаќин на дебата – В/редности и вредности, чија цел е преку три одделни панел дискусии да овозможи платформа за споделување на видувања и искуства за мерливоста на вредностите од повеќе сегменти од општественото живеење: економијата која е значајна за сите, културата која не надградува и науката која ја одредува иднината. Јавните дебати се одвиваат во Музејот на Народната банка, во рамки на поставката на отворената изложбата, на која се изложени историските и културни вредности преточени на македонските пари.
Вчера беше одржан првиот панел: „Мерливоста на вредностите: економски визури“, посветен на изградените вредности во процесот на монетарното осамостојување, утврдените цели и идни перспективи, како и на неопходните мерки за нивно зачувување кои се одговор на тековните предизвици.
Отворајќи ја дебатата, гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска истакна дека со одржување на макро-финансиската стабилност и со независната и силна централна банка воспоставени уште во иницијалниот бран на транзицијата, поставени се темелните вредности во економијата. „Стабилен денар, стабилни цени и стабилен банкарски систем, изградена свесност и на граѓаните и на носителите на политиките за важноста на таа стабилност за нацијата и државата, за актуелните и идните поколенија. Тоа се дел од најважните вредности коишто Народната банка ги вгради во нашата економија“ потенцира Гувернерката, додавајќи дека „ Народната банка во тоа успеа заради принципите на однесување, одлучување и вреднување коишто се и нејзини институционални вредности – целосна посветеност, независност, професионализам, како и заради стандардите што одговорно ги инкорпорира во своето работење.“
Ангеловска-Бежоска се осврна на макроекономската стабилност која е основа за раст, на која влијание имаат не само монетарните, туку и структурните фактори. Притоа, подвлече, дека се неопходни сериозни промени во структурни сегменти како што се доброто владеење, владеењето на правото, во квантитетот и квалитетот на човечкиот потенцијал, во спречување на демографското опаѓање. „ Силните шокови со кои во изминативе неколку години се соочува светот, вклучително и нашава економија, уште повеќе на површина ги исфрлаат структурните слабости и критичната потреба за реформирање и зголемување на потенцијалот на економијата.“ оцени Бежоска, дополнувајќи дека „предизвикот за стабилизација на инфлацијата на носителите на политиките е огромен. Како и останатите централни банки, остануваме доследни на примарниот мандат којшто го имаме, а тоа е одржување на среднорочната ценовната стабилност со сите расположливи инструменти.“ Гувернерката потсети на историската одговорност на институциите – „какви вредности ќе афирмираме и создадеме со нашите сегашни одлуки, колку во нив ќе го вградиме стекнатото искуство и научените лекции од минатото, но и колку ќе демонстрираме јасна визија за иднината.“
За главните предизвици и вредностите на носителите на економските политики на почетокот на воспоставувањето на монетарната самостојност и на пазарно ориентиран систем, како и за видувањата за мерките за справување со тековните предизвици, во контекст на забрзаниот раст на инфлацијата и забавувањето на светскиот раст, пред присутните дебатираа панелистите академици Таки Фити и Абдулменаф Беџети, поранешниот министер за финансии и поранешен член на Советот на Народна банка, Џевдет Хајредини, неизвршниот член на Советот на Народната банка, универзитетски професор и поранешен министер за финансии, Никола Поповски и универзитетската професорка при Економскиот институт при УКИМ-Скопје, Силвана Мојсовска.
Панелистите се осврнаа на одржувањето на економските вредности, како и на придонесот од Народната банка, која како што истакнаа е столб за соочување и сузбивање на инфлацијата преку примена на соодветни алатки и мерки.
Во таа насока дебатираше и академик Таки Фити истакнувајќи дека „Народната банка денес е најкредибилна економско – финансиска институција во земјата. Својот висок кредибилитет таа го стекна со одржување на ниски стапки на инфлација во целиот период по осамостојувањето на земјата, со одржување на стабилен девизен курс, со воспоставувањето на модерна регулација на банкарскиот систем, со спроведување на прудентна монетарна политика и со остварување на добра координација со фискалната политика.“ Академик Фити додаде „НБРМ успешно го бранеше и го одбрани фиксниот девизен курс на денарот дури и во епизоди на сериозни кризни нарушувања, верувам, така ќе биде и успешно ќе се преброди и актуелнава криза.“ Тој се осврна и на поддршката од меѓународните финансиски институции, образложувајќи дека „благодарение на аранжманите со овие институции се извршија бројни реформи на патот кон изградба на пазарна економија, успешно завршените аранжмани го јакнеа кредибилитетот на земјата и кај приватните инвеститори и особено е значајно што низ овие аранжмани, стекнавме драгоцено искуство за добра, координација на клучните политики – монетарната и фискалната.“
Потребата од содејство на монетарната политика со фискалната политика и задржување на создадените вредности на економијата, беа аспекти во дискусијата на проф. д-р Никола Поповски. Притоа, потенцира „Тоа што е многу важно за монетарната самостојност е дека таа кај нас се поклопи со две антиинфлациски програми. Антиинфлациските програми во тоа време се исто толку важни како монетарното осамостојување, бидејќи го одржаа денарот стабилен. Базично го фиксиравме курсот на денарот за марката, а потоа за еврото, заедно со релативно рестриктивна фискална политика.“
На дебатата стана збор и за потребата од поддршка на економските политики за поодржлив раст и развој, без да се ризикува макроекономската стабилност и стабилноста на финансискиот сектор кои се нивни основни предуслови.
Денеска, се отвори плодна дискусијата за предизвиците од влијанието на енергетската криза, потребата од консензус на сите релевантни чинители за економската стабилност.
Во рамки на Јавната дебата „В/редности и вредности, на 5 септември ќе се одржат преостанатите два панела. Со почеток во 11 часот, на панелот насловен „Мерливоста на вредностите: интеракции“, еминентни лица од културата ќе дискутираат за вредностите создавани од уметниците и ставање на овие вредности во општествениот контекст како средства за акција и канали за комуникација. Третиот панел насловен „Мерливоста на вредностите: комплементарности и спротивности“ ќе започне во 13:30 часот и е платформа на која меѓународно признати професионалци од областа на природните науки ќе дебатираат за вредностите од науката и значењето на индивидуалното знаење во одржување на вредностите во општеството.
Панелите можат да се проследат на Фејсбук и Јутјуб каналот на Народната банка.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2022/08/makfax_logo_350px.jpg)
Економија
Министерот Дурмиши одржа средба со косовскиот амбасадор
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/07/thumbnail_449947940_1063515235211848_2262756623624084505_n.jpg)
Министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши оствари средба со амбасадорот на Република Косово во нашата држава Флоријан Ќехаја
Амбасадорот упати честитка до новата Влада и до министерот Дурмиши за неговото преземање на фунцијата министер за економија и труд.
На средбата беа разменети мислења за можностите за продлабочување на билатералната и регионалната соработка.
Министерот Дурмиши изрази очекување дека позитивниот тренд во развојот на економските односи со Косово, како наш значаен трговски партнер, ќе продолжи и во иднина.
Економија
За 450 евра минимална плата ќе се разговара на првата седница на економско-социјалниот совет, најави министерот Дурмиши
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/07/besr-durmisi2.jpeg)
Барањето на синдикалците минималната плата да биде 450 евра новиот министер за економија и труд, Бесар Дурмиши, најави дека ќе се разгледува на првата седница на економско-социјалниот совет. Министерот Дурмиши не кажа за кога е планирана првата седница, но уверува дека на дневен ред ќе бидат сите отворени прашања и од сидикатите и од работодавците.
„Во рамките на економско-социјалниот совет, со кој сега ќе претседавам јас како министер за економија и труд, кое е највисоко тело составено од претставници и од синдикатите, и од работодавците, и од Владата, ќе почнеме дијалог за сите отворени прашања и од страна на синдикатите и од страна на работодавците. Со реорганизацијата што се прави сега со новата Влада ќе се формираат нови членови и ова прашање на првиот состанок ќе биде ставено на маса за дискусија. Кака Влада од особено значење ни е социјалниот дијалог, односно вклучување на сите засегнати страни при креирање на новата мерка за ова прашање. Мора да ги имаме предвид интересите на работниците, но и интересите на бизнис-секторите“, рече министерот Дурмиши.
Тој извести дека во меѓувреме продолжува процесот за подготовка на новиот закон за работни односи и законот за безбедност при работа. Дурмиши извести дека од денес па натаму ќе се посвети преку креирање мерки да почне нов циклус за економско заживување на државата и подобрување на работничките права.
Со новата реорганизација главен фокус на Министерството за економија и труд ќе биде засилена поддршка на индустријата, креирање мерки за микро, малите и средните компании, зголемување на конкурентноста на бизнисот, внатрешниот пазар, трговијата, како и поддршката на работодавците, креирање мерки и политики за вработување, подобрување на пазарот на труд и заштита на работничките права.
Ќе продолжи финансиската поддршка за инвестициите за домашните и странските компании регулирана со Законот за финансиската поддршка, кој е во надлежност на ова Министерство.
„Планираме постапката и условите за добивање државна помош да бидат ревидирани во насока на поголем износ на поддршка за домашните компании што извезуваат и компаниите од секторите за конкурентна предност“, вели министерот Дурмиши.
Во наредниот период Дурмиши најави дека ќе поднесе барање до Државниот завод за ревизија за целосна ревизија на работењето на Министерството за економија почнувајќи од 2015 година кога последен пат е направена целосна ревизија на работењето на Министерството од страна на Државниот завод за ревизија. Целта на ревизија е и тие и јавноста да видат како се работело во време на претходната власт.
Економија
Димитриеска-Кочоска – Ангеловска-Бежоска: Координираниот пристап во водење на монетарната и фискалната политика фактор за макроекономска стабилност и економски раст
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/07/kocoska-bezoska.jpg)
Меѓусебна соработка и координиран пристап во спроведување на фискалната и монетарната политика е клучот за обезбедување макроекономска и финансиска стабилност. Ова беше констатирано на денешната средба на министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска и гувернерката на Народната банка Анита Ангеловска-Бежоска.
Министерката Димитриеска-Кочоска на средбата потенцира дека Министерството за финансии ќе води фискална политика насочена кон враќање на макроекономската стабилност и поддршка на економската активност преку постепена фискална консолидација и подобрување на управувањето на јавните финансии и одржување високо ниво на капитални расходи. „Фискална политика“, додаде, „која ќе биде во функција на економскиот раст, во услови на умерено и одржливо ниво на дефицит и јавен долг“.
Очекува дека добрата координација на монетарната и фискалната политика заедно со одржувањето умерен буџетски дефицит и стабилност на девизниот курс ќе придонесат кон намалување на инфлацијата којашто се очекува во периодот 2025-2028 година да изнесува помеѓу 2% и 2,5% на годишно ниво.
На средбата од страна на министерката беше посочено дека Владата ќе ја почитува независноста на Народната банка и очекува дека таа преку навремени мерки и активности ќе одржува ниска инфлација, стабилност на девизниот курс и ќе се грижи за ефикасен и стабилен финансиски систем.
Гувернерката Ангеловска-Бежоска ѝ го честиташе стапувањето на функција на министерката Димитриеска-Кочоска и ја истакна заложбата за координирање помеѓу монетарната и фискалната политика заради задржување на макроекономската стабилност.
„Ефикасната соработка помеѓу монетарната и фискалната политика е од витално значење за надминување на економските предизвици од денешницата и за поттикнување одржлив раст. Во услови на глобална неизвесност, усогласувањето на овие политики е исклучително важно за стабилизирање на инфлацијата на трајна основа, за поддршка на инвестициите и на вработеноста. Со овој координиран пристап се зајакнува економската отпорност и на преден план се става стабилноста во окружувањето коешто постојано се менува“, посочи гувернерката Ангеловска-Бежоска.