Економија
Народната банка продолжува со затегнување на монетарната политика
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2017/12/28092017133226_web_nbrm_1.jpg)
На 9 мај 2023 година се одржа редовна седница на Комитетот за оперативна монетарна политика на Народната банка, на која беа разгледани најновите податоци и информации за домашната и глобалната економија и најновите случувања на меѓународните и на домашните финансиски пазари во контекст на поставеноста на монетарната политика, соопшти НБРМ.
Народната банка, како што информираат од таму, продолжува со затегнување на монетарната политика. На седницата на Комитетот беше одлучено каматната стапка на благајничките записи да се зголеми за дополнителни 0,25 п.п. до нивото од 5,75 %. На седницата беше донесена одлука за зголемување и на каматните стапки на расположливите депозити, исто така за 0,25 п.п., со што каматните стапки на депозитите преку ноќ и на 7 дена ќе изнесуваат 3,65 и 3,70 % соодветно. Понудата на благајнички записи на редовната аукција е непроменета и изнесува 10 милијарди денари.
Со последната промена, додаваат од таму, продолжува циклусот на затегнување на монетарната политика, кој почна од крајот на 2021 година, прво преку активно управување со ликвидноста преку интервенциите на девизниот пазар, а потоа од април минатата година и со зголемување на каматната стапка на благајничките записи, како и на каматните стапки на другите монетарни инструменти. Ваквата монетарна поставеност е поддржана и зајакната и со неколкуте промени кај инструментот задолжителна резерва, насочени кон раст на штедењето во денари, како и со системски и макропрудентни мерки, како што е воведувањето противцикличен заштитен слој на капиталот и прагови за следење на квалитетот на кредитната побарувачка, со што дополнително се јакне отпорноста на банкарскиот систем.
„Најновите податоци важни за оценување на амбиентот за спроведување на монетарната политика главно се движат во рамките на очекувањата, но ризиците и натаму опстојуваат. Од тие причини е неопходна натамошна претпазливост при водењето на политиките заради стабилизирање на инфлацијата и инфлациските очекувања на потрајна основа. Имено, во согласност со очекувањата, и во април 2023 година годишната стапка на инфлација бележи забавување, кое почна од ноември минатата година, но таа и натаму, како и во глобални рамки, е над историскиот просек. Исто така, базичната инфлација и натаму е на повисоко ниво, што упатува дека преносните ефекти од цените на енергијата и храната врз оваа компонента сè уште не се целосно исцрпени. Очекувањата за идната динамика на увозните цени и натаму се движат по надолна патека, но се проследени со неизвесност поврзана со развојот на војната во Украина. На девизниот пазар движењата се стабилни, при зголемена склоност за штедење во домашна валута, но и натаму постои неизвесност. Гледано од аспект на странската каматна стапка, како битен надворешен фактор за спроведувањето на домашната монетарна политика, на состанокот во мај ЕЦБ повторно донесе одлука за зголемување на основните каматни стапки, но поумерено – со покачување на основната камата за 0,25-процентни поени во согласност со изгледите за одржување на инфлацијата на повисоко ниво од очекуваното, со посебен акцент на притисоците врз базичната инфлација.
Во однос на најновите показатели, кај домашните цени, во согласност со очекувањата, и натаму има тренд на забавување на растот, што во април 2023 година се сведе на 13 % (14,7 % во март). Побавниот годишен раст на инфлацијата главно произлегува од помалиот раст на цените кај прехранбената компонента. Најновите очекувања за движењата кај увозните цени упатуваат на надолно придвижување на берзанските цени на нафтата и храната, што поволно би влијаело и врз домашните цени, но и понатаму е нагласена неизвесноста во следниот период, условена од ефектите од војната во Украина.
Во согласност co меѓународните стандарди, нивото на девизните резерви на крајот на април е соодветно за одржување на стабилноста на курсот на домашната валута. Движењата на домашниот девизен пазар и во текот на април беа главно стабилни, при што Народната банка само повремено беше присутна на девизниот пазар. Во однос на последните расположливи податоци од надворешниот сектор, движењата и натаму се поволни, односно трговскиот дефицит во првиот квартал од 2023 година е значително понизок од очекувањата според октомврискиот циклус проекции. Поволни се и остварувањата на менувачкиот пазар, кои од почетокот на годината, заклучно со април, се малку подобри од проектираните нето-приливи од приватните трансфери.
Што се однесува до домашната економска активност, во последното тримесечје од 2022 година реалниот раст на БДП очекувано забави, со што во просек, за цела 2022 година, економијата бележи реален раст од 2,1 %, што е многу блиску до очекувањата од октомвриската проекција на Народната банка. Високофреквентните податоци за првиот квартал од 2023 година, со кои се располага во моментот, упатуваат на минимален годишен раст кај индустриското производство, мал реален годишен раст на прометот во вкупната трговија, како и солидни стапки на раст кај градежништвото и угостителството. Овие движења посочуваат на веројатно умерено забрзување на растот во првото тримесечје на 2023 година“, се истакнува во соопштението.
Во однос на монетарните движења, според првичните податоци за април 2023 година, растот на кредитната активност на годишна основа и натаму забавува, посилно од очекувањата според октомвриската проекција. Од друга страна, забрзува растот кај депозитите и тој е над очекувањата за вториот квартал.
Општо земено, инфлациските остварувања, во комбинација со неизвесното и променливо надворешно окружување и ризиците што сè уште постојат, налагаат натамошна претпазливост од носителите на макроекономски политики и соодветна реакција со цел да се закотват инфлациските очекувања и да се стабилизира инфлацијата на потрајна основа. Народната банка внимателно ги следи макроекономските податоци и ризиците и е подготвена да ги употреби сите неопходни инструменти и да презема мерки со кои ќе се придонесе за задржување на стабилноста на девизниот курс, стабилизирање на инфлациските очекувања и за ценовна стабилност на среден рок.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2022/08/makfax_logo_350px.jpg)
Економија
Просечната плата во април изнесува 41.085 денари
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2017/08/denari-plata-126565.jpg)
Просечната месечна исплатена нето-плата по вработен, во април 2024 година, изнесува 41.085 денари.
Според податоците на Државниот завод за статистика, индексот на просечната месечна исплатена нето-плата по работен во април 2024 година, во однос на април 2023 година, изнесува 113.7.
Ваквото зголемување се должи, пред сѐ, на зголемувањето на просечната месечна исплатена нето-плата по вработен во секторите: Образование (21.8%), Земјоделство, шумарство и рибарство (18.6%) и Информации и комуникации (18.0%).
Зголемување на просечната месечна исплатена нето-плата по вработен, во однос на претходниот месец, е забележано во секторите: Земјоделство, шумарство и рибарство (6.3%), Информации и комуникации (5.7%) и Транспорт и складирање (4.9 %).
Економија
Нова цена на горивата од полноќ
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2023/02/benzin-gorivo-960x639-1-2.jpg)
РКЕ донесе нова одлука за цената на горивата од полноќ.
Цената на бензините и дизелот остануваат исти, а „мазутот“ поскапува 1,2 денар.
Моторен бензин ЕВРОСУПЕР БС-95 – 81,00 (денар/литар)
Моторен бензин ЕВРОСУПЕР БС-98 – 83,00 (денари/литар)
Дизел-гориво ЕВРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) – 74,00 (денари/литар)
Масло за горење екстра-лесно 1 (ЕЛ-1) – 73,00 (денари/литар)
„Мазут М-1 НС“ – 45,680 (денари/килограм)
Економија
Ангеловска-Бежоска: Извештајот на ММФ покажува висока транспарентност на Народната банка
![](https://makfax.com.mk/wp-content/uploads/2024/06/thumbnail_Angelovska-Bezhoska-JVI.jpg)
На покана на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), гувернерката Ангеловска-Бежоска ги презентира позитивните искуства од оцената на транспарентноста на Народната банка во согласност со најновите стандарди за транспарентност на ММФ. На настанот којшто се одржа во Обединетиот виенски институт учествуваа и експерти од ММФ и од Швајцарската централна банка.
ММФ во Извештајот за оцената на транспарентноста заклучува дека: „Народната банка практикува високо ниво на транспарентност. Ова придонесува за висока доверба на јавноста во Народната банка, за одржување на нејзината независност и за ефективноста на нејзините политики.“
Осврнувајќи се подетално на состојбите во домашната економија, гувернерката Ангеловска-Бежоска ја истакна позитивната повратна спрега од унапредувањето на комуникацијата и транспарентноста во работењето на Народната банка, што придонесува за зголемување на ефективноста во спроведувањето на макроекономските политики, како и на кредибилитетот на институцијата.
„Народната банка посветено работи на подобрување на транспарентноста, преку сеопфатна, јасна, поедноставена и навремена комуникација, којашто е основа за градење доверба и успешно справување со предизвиците во овој кризен период. Во изминатите неколку години постојано расте бројот на соопштенија за јавноста, којшто е повисок за 30% во однос на 2018 година, а бројот на јавните настапи на раководните лица на Банката е зголемен дури повеќе од 6 пати и тие се насочени кон различни целни групи. Централно место во оваа област зазема и финансиската едукација на јавноста, за што во 2022 година е формирана и посебна дирекција во Народната банка. Бројот на активности во оваа сфера постојано расте преку организирање работилници, обуки, предавања и издавање едукативни брошури за подигнување на нивото на финансиската писменост во земјава“, истакна гувернерката.
Зајакнувањето на транспарентноста го препознаа и граѓаните, што се покажа преку анкетата спроведена од Светската банка, според која Народната банка ужива највисока доверба кај јавноста помеѓу домашните институции во земјава, што е резултат на претпазливата монетарна политика којашто ја спроведува централната банка насочена кон задржување на стабилните инфлациски очекувања, стабилноста на девизниот курс на денарот и кон зајакнување на довербата во домашната валута. Но, довербата на јавноста се гледа и во ефективноста на спроведуваните монетарни мерки и мерките за задржување на финансиската стабилност, што редовно се бележи и во извештаите на Европската комисија, на Меѓународниот монетарен фонд и на други релевантни меѓународни финансиски институции.
Гувернерката Ангеловска-Бежоска истакна дека централната банка ќе продолжи со натамошно унапредување на транспарентноста, којашто е една од петте стратегиски цели и во планот на Народната банка 2025-2027 година, во согласност со насоките од мисијата за оцена на усогласеноста на практиките на Народната банка со Кодексот на транспарентност на Меѓународниот монетарен фонд.