Економија
НБРМ: Промени во задолжителната резерва за натамошна поддршка на денаризацијата и зголемување на каматните стапки за 0,15-процентни поени

Вчера, се одржа седница на Советот на Народната банка, како и редовна седница на Комитетот за оперативна монетарна политика на Народната банка, на која беа разгледани најновите податоци и информации за домашната и глобалната економија и најновите случувања на меѓународните и на домашните финансиски пазари во контекст на поставеноста на монетарната политика, информираат од НБРМ.
Соодветно на тековните економски и финансиски услови, на седницата на Советот беше донесена одлуката за зголемување на стапката на издвојување задолжителна резерва во девизи како натамошна поддршка на процесот на денаризација. Воедно, на седницата на Комитетот за оперативна монетарна политика беше одлучено каматната стапка на благајничките записи да се зголеми за 0,15-процентни поени до нивото од 6,30 %. На седницата беше донесена одлука за зголемување и на каматните стапки на расположливите депозити, исто така за 0,15-процентни поени, со што каматните стапки на депозитите преку ноќ и на 7 дена ќе изнесуваат 4,20 и 4,25 %, соодветно. Понудата на благајнички записи на редовната аукција е непроменета и изнесува 10 милијарди денари.
Поради зајакнување на досегашните позитивни ефекти врз валутната структура на штедењето, како и за поддршка на процесот на монетарна трансмисија, Советот на Народната банка донесе одлука за дополнително зголемување на стапката на задолжителна резерва на девизните обврски на банките од 20 на 21 %, а зголемен е и процентот на одржување на задолжителната резерва од обврските во странска валута, која се исполнува во евра, од 80 на 81 %. Овие измени ќе се применуваат од 20 декември 2023 година. Измените во задолжителната резерва, заедно со макропрудентните мерки преземени досега, ќе придонесат за зајакнување на системската отпорност и претставуваат дополнителна поддршка на монетарните промени. Монетарното затегнување почна од крајот на 2021 година, првин преку интервенциите на девизниот пазар и оптималното управување со ликвидноста, а потоа од април минатата година и со зголемувањето на каматната стапка на благајничките записи, како и на каматните стапки на другите монетарни инструменти.
Одлуката за промена во каматните стапки е условена од најновите податоци и оцени за клучните показатели за монетарната политика, кои упатуваат на постепена стабилизација, иако сè уште постојат ризици. Во согласност со монетарните мерки преземени од крајот на 2021 година наваму, како и намалените притисоци од увозните цени, домашната инфлација и натаму забавува и во август 2023 година на годишна основа изнесува 8,3 %. Базичната стапка на инфлација исто така забавува укажувајќи на значително помали ценовни притисоци од помалку променливите ценовни категории, а во согласност и со постојаното забавување на растот на личната потрошувачка. Во однос на светските цени, и натаму се очекува нивно намалување при поголема надолна корекција, во споредба со претходните оцени. Сепак, домашната инфлација и натаму е на релативно високо ниво, што претставува ризик за инфлациските очекувања. Овие аспекти, заедно со непредвидливоста на светските пазари поради војната во Украина, налагаат потреба од натамошна претпазливост во водењето на монетарната политика. Со оглед на применуваната монетарна стратегија при носењето на монетарните одлуки се зема предвид и поставеноста на политиката на Европската централна банка (ЕЦБ), која на последната седница повторно ги зголеми каматните стапки заради натамошно стабилизирање на инфлацијата во еврозоната.
Што се однесува до домашната економска активност, во вториот квартал од 2023 година реалниот раст на БДП забави сведувајќи се на 1,1 % на годишна основа од 2,1 % во претходниот квартал. Од структурен аспект растот произлегува од нето-извозот, надополнет и од личната потрошувачка, која постепено забавува. Остварувањата во првата половина од годината се малку подобри од проекциите на Народната банка, но ризиците од надворешното окружување за економската динамика и натаму се неповолни. Високофреквентните податоци за третиот квартал од 2023 година, со кои се располага во моментот, се недоволни за согледување на состојбите во целина, но засега податоците за јули покажуваат мали негативни движења кај индустриското производство, како и умерено продлабочување на реалниот пад кај прометот во вкупната трговија.
Во согласност со меѓународните стандарди, нивото на девизните резерви на крајот на август е соодветно за одржување на стабилноста на курсот на домашната валута. Од почетокот на годината девизните резерви бележат раст при поволни поместувања на девизниот пазар. Народната банка, збирно од јануари наваму, интервенира со нето-откуп на девизи при исклучително поволни движења во текот на периодот јули – август. Во однос на последните расположливи податоци од надворешниот сектор, трговскиот дефицит во јули 2023 година засега е понизок од очекувањата според априлската проекција, но периодот на оцена е премногу кус за да може да се изведат попрецизни заклучоци. Податоците за менувачкото работење заклучно со август 2023 година упатуваат на подобри остварувања и повисоки нето-приливи од приватните трансфери, во однос на априлската проекција.
Во монетарниот сектор последните податоци заклучно со август 2023 година и натаму упатуваат на посилен раст кај депозитите во однос на априлските очекувања, а на кредитниот пазар кредитната активност е во согласност со очекувањата во априлската проекција.
Општо земено последните расположливи податоци за клучните макроекономски показатели укажуваат дека е неопходна натамошна претпазливост во водењето на макроекономските политики, кои може да влијаат на побарувачката. Народната банка внимателно ги следи макроекономските податоци и ризиците и е подготвена да ги употреби сите неопходни инструменти и да презема мерки со кои ќе се придонесе за задржување на стабилноста на девизниот курс, стабилизирање на инфлациските очекувања и за ценовна стабилност на среден рок.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Трипуновски: Со кампања ја подигаме свеста за купување домашни земјоделски производи

Цветан Трипуновски, претседател на Комисијата за земјоделство на ВМРО-ДПМНЕ имаше обраќање на денешната трибина на тема „Една година ги градиме темелите на македонското земјоделство и храна“, која се одржа во општина Струмица. Трипуновски зборуваше околу кампањата која би била насловена Македонско најдобро, а целта е да се подигне свеста за важноста од купувањето на домашни земјоделски производи и преработки со што се поддржуваат земјоделците и економијата во земјава. Тој додаде дека во рамки на кампањата ќе биде воведена и платформа која ќе овозможи лесен пристап до информации за производителите и продавачите на земјоделски производи, како и подобра евиденција на земјоделското производство во Македонија.
„Во изминатите месеци работевме еден проект кој сакаме да поттикнеме купување на домашни македонски земјоделски производи. Исто така и преработки. Кампањата би се викала Македонско најдобро, во текот на наредните 10тина дена ќе има и официјална презентација на истата кaмпaња со сите цели и аспекти кои што истата треба да се спроведат и да се постигнат“, рече Трипуновски.
Трипуновски истакна дека купувањето македонски земјоделски производи значи поддршка за домашните земјоделци, преработувачи и целата економија.
„Она што е суштината, сржта на оваа кампања е да ја подигнеме свеста кај македонскиот потрошувач дека со купувањето на македонските земјоделски производи и преработки од истите при самото купување помагаме пред се на оној кој што го произведува тој производ. Тоа е оној почитуван земјоделец којшто упорно работи надвор на полињата за да произведе и да имаме доволна количина на храна. При самото купување на било кој земјоделски производ, ја помагаме и домашната економија, ги помагаме сите преработувачи кои што учествуваат во секторот бидејќи истите имаат вработени кои што делат плата и едноставно нивните семејства ги издржуваат“, вели Трипуновски.
Тој посочи дека кампањата е добро прифатена од јавноста, а новина е воведувањето на платформа што ќе овозможи поврзување на производители, преработувачи и потрошувачи, со цел полесен пристап до домашни земјоделски производи и подобра евиденција на производството.
„Првиот впечаток од јавноста дека кампањата е убаво прифатена, исто така една од новините во оваа кампања ќе биде една платформа која што ќе биде изработена. Во платформата ќе имаме регистрација на сите земјоделски производители по тип на производство. Исто така ќе бидат регистрирани сите потрошувачи односно сите маркети, сите производители и преработувачи на земјоделски производи. Секој еден граѓанин со еден клик ќе може да си избере тип на производ кој што го сака да го купи, каде тој се продава од неговото место на живеење и на тој начин ќе имаме една база на податоци која што ќе значи целокупна евиденција на целокупното земјоделско производство во нашата држава,“ кажа Трипуновски.
Трипуновски додаде дека кампањата има за цел преку медиумска промоција да ја поттикне свеста кај потрошувачите за значењето на купувањето домашни земјоделски производи, со што, според него, директно се поддржуваат земјоделците, селото и македонската економија.
„Оваа кампања ќе биде пропратена со низа на медиумски елементи што ќе значи промоција на домашното производство, единствено целта е да ја подигнеме свеста кај потрошувачот, бидејќи со секое купување на било кој земјоделски производ ја помагаме нашата економија, нашето село и нашиот земјоделец којшто вредно работи“, заклучи Трипуновски.
Економија
Пенков: Поддршката на Владата за локалната самоуправа е клучна, развиени општини се основа за развиена држава

Златко Пенков, пратеник од ВМРО-ДПМНЕ, на денешната Комисија за финансирање и буџет во Собранието, истакна дека клучната поента е стабилизација на економијата, преку растот на БДП од 3% и зголемената економска активност во сите сектори. Тој посочи дека особено е значајна поддршката од страна на Владата за локалната самоуправа, со цел да се унапреди развојот на општините како основа за стабилна држава.
,,Клучна поента, клучен збор е стабилизација. Стабилизација со 3% раст во првиот квартал на БДП. За мене клучна поента на целокупниот документ наречен Ребаланс или предлог за измени и дополнување на буџетот е стабилизацијата која што јас ја гледам како одлична основа“, рече Пенков.
Пенков истакна дека буџетскиот дефицит останува стабилен што значи дека одговорно се управува со јавните финансии.
,,На приходната страна се проектирани 362 милијарди 377 милиони денари, а на расходната страна имаме проектирано 403 милијарди 727 милиони денари. Дефицитот, останува ист. Проектирана 41 милијарда и 350 милиони денари, т.е нема промена во висината на буџетскиот дефицит. Според доставените податоците, секако и во директна комуникација со заменикот министер, заклучивме дека станува збор за економски термин реалокација на средства“ истакна Пенков.
Пенков посочи дека БДП во првиот квартал од 2025 година пораснал за 3%, што укажува на продолжена стабилизација и зголемена економска активност во сите сектори.
,,Најважниот показател, БДП, во првиот квартал во 2025 година расте со стапка од 3%. Односно, продолжува позитивниот тренд. Она што во експозето на заменик министерот стои како продолжена стабилизација, мислам дека е јасно зошто, затоа и во претходните два квартали имаме исклучително позитивна стапка на раст меѓутоа за мене најважно е како е настанат тој раст. Со зголемена економска активност во сите сектори. Посебно ги издвојувам градежништовото со 7,1% меѓутоа не помалку важно и растот во преработувачката индустрија, со 3,7 процентни поенти“, кажа Пенков.
Според Пенков, растот на БДП се должи на зголемената домашна побарувачка, значаен раст на бруто инвестициите и позитивен придонес од растот на извозот.
,,На расходната страна растот на БДП се должи на зголемена домашна побарувачка. Бруто инвестициите имаат раст од 18% и на сето ова може слободно да додадеме и еден позитивен сигнал од растот на извозот од 1,2% на реална основа“, рече Пенков, и додаде:
,,Стапката на невработеност, често пати е екплоатирана тема, 11,7% и имаме намалување од 0,2 процентни поени додека стапката на вработеност во истиот период изнесува 46,3%“.
Тој посочи и на поддршката на Владата за општините преку финансирање инфраструктурни проекти и обезбедување финансиска стабилност, бидејќи според него, развиени општини се основа за развиена држава.
,,Многу значајна продолжува и останува поддршката на Владата до единиците на локалната самоуправа по најмалку два сегменти, првата е да се овозможи финансирање на инфраструктурни проекти од една страна и од друга страна да се работи на финансиската стабилност за единиците на локалната самоуправа. Затоа што конечно сите мораме да разбереме дека една држава за да биде развиена мора да има развиени општини“, додаде Пенков.
Пенков истакна дека Владата има приоритет да ги развие локалните самоуправи преку продолжување на децентрализацијата, пренесувајќи надлежности од централната власт на општините, со цел подобри услуги за граѓаните.
,,Врвниот приоритет на Владата се развиени единици на локалната самоуправа од една страна а од друга страна е продолжување на процесот на децентрализација, тоа значи надлежностите кои што ги имаат органите на управата кои што се по директни јурисдикција на Владата постепено да се пренесат на единиците на локалната самоуправа и тоа јас сум убеден дека ќе биде дополнителен инпут за секоја општина и за граѓаните на таа општина“, заклучи Пенков.
Економија
(Видео) Мицкоски: Нова инвестиција од 30 милиони евра и 300 нови вработувања

Gentherm со нов инвестициски циклус го потврдува она што сите го чувствуваме, дека Македонија станува сигурна дестинација за долгорочни, стратешки и технолошки напредни инвестиции, истакна
премиерот Христијан Мицкоски.
Инвестицијата согласно деловниот план на компанијата ќе изнесува повеќе од 30 милиони евра со 300 нови вработувања и станува збор за високо интегрирани системи за автомобилската индустрија – со нова технолошка опрема, автоматизирани линии и современо производство. Ова значително ќе го зголеми извозот и ова е високо технолошко производство кое докажува дека сме конкурентни и на тој пазар, најави Мицкоски.
Со тоа, како што рече, стануваме регионален хаб на Gentherm за Европа.
Ова, додаде Мицкоски не е само уште една инвестиција туку двигател на нашата економија.
„Со вакви проекти расте индустриското производство, се отвораат нови работни места, се зголемува извозот, а со тоа расте и довербата во нашата економија, расте вредноста на македонското знаење, умеење и труд. Во време кога владите трошеа енергија на корупција, на непотизам и на лажни ветувања, ние градиме реално, отвораме фабрики, носиме инвеститори, креираме иднина.
Се бориме за секој инвеститор домашен и странски. За секоја нова хала, секое ново работно место, секој денар инвестиран овде“, додаде тој.
Оцени дека економијата не се води со пароли, туку со проекти, со партнерства и со сигурни инвестиции.
„Gentherm е уште еден доказ дека доаѓа времето на Македонија“.