Економија
НБРМ: Стабилноста на денарот е успешно одржана, банките отпорни на шокови
Стабилноста на финансискиот систем беше одржана успешно и во 2021 година, при што речиси сите сегменти од финансискиот сектор остварија забрзан раст. Банкарскиот систем како главен дел од финансискиот систем ја задржа својата сигурност, а со носењето на макропрудентните мерки во доменот на противцикличниот заштитен слој на капиталот дополнително се зајакнува неговата отпорност на шокови. Стабилноста на девизниот курс како клучен предуслов за финансиската стабилност беше одржана успешно, со што уште еднаш се потврди цврстата определба на Народната банка за доследно спроведување на стратегијата на фиксен девизен курс за што гарантира и соодветното ниво на девизни резерви. Ова се наведува во извештајот за финансиската стабилност за 2021 година, кој беше усвоен на редовната седница на Советот на Народната банка.
Народната банка од март 2022 година почна со постепено зголемување на основната каматна стапка, со што се придонесува за смирување на инфлациските очекувања и одржување на среднорочната ценовна стабилност.
Пазарот на недвижности се покажа како отпорен на неповолното влијание на пандемијата. Обемот на трансакции со недвижности во 2021 година значително го надмина претпандемичното ниво, а растот на цените на становите забрза и е над долгорочниот просек и долгорочниот тренд. Растот на цените на становите во еден дел е одраз на факторите на страната на понудата, како што се зголемените трошоци на градежните материјали и ефектите од пандемијата врз понудата на станови во претходната година. Растот на станбеното кредитирање втора година по ред придонесува за речиси половината од растот на вкупниот долг на домаќинствата, кој и во 2021 година се зголемуваше со забрзана стапка на раст, која сепак беше пониска од растот на номиналниот БДП.
Банкарскиот сектор добро се справи со ризиците од пандемијата и е подготвен да одговори на предизвиците што би можеле да произлезат од руско-украинскиот конфликт. Кредитното портфолио е здраво и стапката на нефункционални кредити бележи подобрување во однос на претпандемичниот период. Кредитниот раст забрза поддржан од растот на депозитите и беше речиси еднакво насочен кон домаќинствата и кон корпоративниот сектор. Отпорноста на банкарскиот сектор се потврдува и со редовните стрес-тестови, кои покажуваат дека банките се отпорни на можни шокови.
Капитално финансираното приватно пензиско осигурување и во текот на 2021 година остваруваше раст на акумулираните средства и забележа подобар принос од инвестирањето, но реалниот принос за период од седум години се намали. Во структурата на средствата на пензиските фондови и натаму преовладуваат вложувањата во должнички финансиски инструменти, а изложеноста на ризици го нагласува значењето на кредитниот ризик и ризикот од промена на цените на странските сопственички инструменти.
Осигурителниот сектор во 2021 година закрепна од шокот на пандемијата и оствари раст на активностите, притоа задржувајќи ја високата солвентност.
Другите финансиски институции (штедилниците, друштвата за лизинг, инвестициските фондови и финансиските друштва) и натаму се со мал обем на активности и засега имаат многу ограничено значење како извор на системски ризик за финансиската стабилност.
Предизвиците за домашниот финансиски сектор во следниот период главно произлегуваат од зголемената геополитичка нестабилност и ризиците за инфлацијата и за економската активност поврзани со тоа. Важно е што банките имаат способност за апсорбирање на ризиците и се отпорни на шокови. Народната банка и во следниот период ќе биде подготвена за преземање соодветни мерки доколку оцени дека е потребно за да се одржи стабилноста на банкарскиот сектор, како и севкупната финансиска стабилност, се истакнува во извештајот.
Покрај извештајот за финансиската стабилност, Советот на Народната банка на својата редовна седница го усвои и етичкиот кодекс, со кој се утврдуваат принципите врз кои се темелат независното работење, доброто управување, професионалните стандарди, достоинственото работење, транспарентната комуникација со јавноста, односно професионалната и деловната етика за успешно и ефикасно извршување на работата на Народната банка. Целта на овој кодекс е одржување висок степен на професионално и етичко однесување при спроведувањето на целите и задачите на Народната банка од страна на членовите на Советот и вработените на Народната банка.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Меџити на отворањето на Инвестициско-трговски форум меѓу Македонија и Турција: турските инвестиции помогнаа во развојот на инфраструктурата и отворањето работни места
Првиот потпретседател на Владата и министер за животна средина и просторно планирање Изет Меџити денеска учествуваше и имаше oбраќање на отворањето на Инвестициско-трговскиот форум меѓу Северна Македонија и Турција.
Меџити го оцени како значаен овој настан организиран од Инвестициско-трговскиот форум меѓу Северна Македонија и Турција, како одлична можност уште еднаш да се истакнат силните врски меѓу Северна Македонија и Турција, а особено големиот потенцијал напред, заснован на многу пријателските односи.
„Економската соработка меѓу нашите две земји донесе бројни придобивки, додека турските инвестиции во Северна Македонија помогнаа во развојот на инфраструктурата и отворањето работни места, придонесувајќи за стабилноста и економскиот раст на Скопје, Тетово, Гостивар и Северна Македонија во целина“, изјави Меџити.
Оцени дека интересот на нашите бизниси да ги искористат можностите на турскиот пазар е голем, додека инвестициите од Турција се охрабрувачки и модел како се развива вистински бизнис.
“Во овој контекст, Форумот за инвестиции и трговија игра клучна улога, бидејќи нуди платформа за размена на идеи, искуства и за создавање нови врски. Тоа е одлична можност да се истражат можностите за соработка во различни сектори, од градежништво и производство до технологија и услуги“, рече Меџити.
На Форумот присуствуваа бизнисмени од Турција и Македонија, претседатели на стопански комори, пратеници и амбасадори.
Економија
Потпишан нов договор за соработка меѓу Народната банка и Државниот завод за статистика
Квалитетната статистика е клучна за процесот на носење добри одлуки и за водењето солидни економски политики. Оттаму, функционалниот статистички систем и соработката помеѓу институциите од тој систем се од суштинско значење за осмислувањето на јавните политики, но и за носењето деловни одлуки од приватниот сектор.
Потпишувањето на новиот договор за меѓусебна соработка и размена на податоци и публикациски материјали помеѓу Народната банка и Државниот завод за статистика, со кој понатаму се унапредува досегашната соработка на овие две институции, е од особено значајно за функционалноста и ефикасноста на домашниот статистички систем, којшто го исполнува највисокиот статистички стандард за дисеминација на податоците на Меѓународниот монетарен фонд – СДДС плус. Со новосклучениот договор се проширува опфатот на податоците коишто се разменуваат, се олеснува и се осовременува начинот на таа размена, а истовремено се скусуваат и роковите за доставување податоци. Сето ова ќе придонесе за исполнување на статистичките барања на европските и меѓународните институции и подготовка на квалитетни, веродостојни и навремени статистички податоци. Договорот за соработка во име на институциите го потпишаа гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска и в. д. директорот на Државниот завод за статистика, Дејан Станков.
На средбата беше истакнато дека во изминатиот период, следејќи ги глобалните статистички трендови и меѓународните иницијативи, националната статистика е надградена со нови податоци, како и дека подготовката и дисеминацијата на статистичките податоци е во согласност со најновите европски и меѓународни стандарди. Беше посочено и дека секој учесник има своја улога и одговорност во производството на статистики од својот домен на работење, затоа координацијата и усогласеноста на сите чинители во статистичкиот систем е предуслов за исполнување на целите и обврските на овие институции.
Економија
Зеколи Шаќири: Патниот транспорт е важна алка во синџирот на економијата за целата држава, за следната година го зголемивме бројот на ЕКМТ дозволи
Заменик министерката за транспорт, Калтрина Зеколи Шаќири денеска присуствуваше на традиционалната средба со превозници организирана од страна на асоцијацијата МАКАМ – ТРАНС.
Заменик министерката во својот говор пред траспортерите го истакнa огромното значење на патниот транспорт во развојот на економијата на државата. Таа, исто така додаде дека Министерството за транспорт оваа година воведе нов систем за распределба на ЦЕМТ дозволите.
„За нас како Влада и како Министерство, развојот на оваа дејност, развојот на вашите компании и зачувување на работните места се многу важни во одржување на стабилноста во економијата и затоа преземаме иницијативи и активности да обезбедиме непречен и континуиран транспорт.
Веќе знаете дека министерството разви нов систем за распределба кој е поефикасен, надрграден од претходниот и систем кој е интероперабилен и за прв пат е поврзан со Агенцијата за вработување и Централниот регистар.
Би ја искористила приликата да информирам и за бројот на транспортните дозволи за следната година за кои знам дека интересот е најголем.
За наредната 2025 година имаме зголемување на бројот на дозволи така што на располагање имаме 1.750 годишни ЦЕМТ дозволи што е за 70 дозволи повеќе отколку оваа година. Во однос на месечните, за 2025 година на располагање имаме 2.736 месечни ЦЕМТ дозволи и тоа за ЕВРО 5 имаме 720 дозволи, а за ЕВРО 6 имаме 2016 дозволи“, истакна заменик министерката Зеколи Шаќири.
Таа пред транспортерите најави дека министертвото и во наредниот период ќе продолжи со преговори со неколку држави околу зголемувањето на квотите на дозволите.