Економија
Не е важно дали сте први, важно е да бидете вистински: Христина Ивановиќ-Блажевска за жените во финтек и за иднината на парите
Кога финтекот не само што менува правила, но и поставува нови стандарди.
Кога зборуваме за финтек, често првата асоцијација е брза, динамична индустрија предводена од математички прецизни алгоритми и високо-технолошки иновации. Но, финтекот денес не е само за бројки, туку и за луѓе. И ако постои компанија што го редефинира начинот на кој оваа индустрија се гради, тоа е MINT Fintech Group – каде жените не само што се дел од процесот, туку го водат.
Во свет каде што менаџирањето во технологијата и финансиите сè уште се поврзува со машки имиња, MINT Fintech Group докажува дека иновативноста нема пол, туку има визија. Христина Ивановиќ Блажевска, заменик директор во компанијата, е дел од тим што не само што го предводи финтек секторот во регионот, туку и поставува нови правила за тоа како изгледа една модерна, инклузивна и паметно дизајнирана финансиска иднина.

Во ова интервју разговараме за новата апликација на MINT, за тоа што значи да бидеш дел од тим каде жените се доминантни на сите нивоа, но и за тоа како вистинските менаџери не се препознаваат по титулите, туку по промените што ги носат.
Финансиските технологии се меѓу најбрзо растечките индустрии денес. Што значи MINT Fintech Group за оваа еволуција, и каде ја гледате улогата на вашата нова апликација?
Во последната деценија, финтек стана повеќе од индустрија – тоа е движење кое го менува начинот на кој луѓето размислуваат за парите. Од традиционални банкарски услуги до нови модели на плаќање, инвестирање и управување со средства, финтек не е само олеснување на процесите – тој ја менува целата култура на финансиските навики.
MINT отсекогаш се стремел да биде повеќе од само уште една финтек компанија. Ние не сакаме само да го следиме трендот – сакаме да го поставуваме. Новата апликација што ја лансиравме е дизајнирана да им даде на корисниците контрола врз сопствените финансии на еден паметен и персонализиран начин. Користиме алгоритми кои анализираат потрошувачки навики и нудат паметни предлози за буџетирање, инвестиции и финансиска писменост, што во основа ја претвора апликацијата во виртуелен финансиски советник.
Она што навистина ја прави оваа апликација посебна е тоа што таа не е само финансиски алат, туку личен финансиски асистент кој учи од вас, се адаптира на вашите потреби и ви помага да носите подобри финансиски одлуки – без разлика дали сте претприемач, млад професионалец или искусен инвеститор.

Да бидеш жена во индустрија што традиционално била машка територија е предизвик сам по себе. Како гледате на улогата на жените во финтек?
Постојат две перспективи кога зборуваме за жените во финтек – една што е чисто статистичка и една што е многу подлабока. Статистички, бројот на жени на водечки позиции во финансиската технологија е значително понизок од оној на мажите генерално, но не и во MINT. Aко постои компанија што го редефинира начинот на кој оваа индустрија се гради, тоа е MINT Fintech Group – каде жените не само што се дел од процесот, туку ги има прилично голем број на водечки позиции.
Во свет каде што лидерството во технологијата сè уште се поврзува со машки имиња, MINT Fintech Group докажува дека иновативноста нема пол, туку има визија. Но, ако погледнеме подлабоко, ќе видиме дека жените кои се во оваа индустрија не само што се успешни, туку носат и многу поинаков пристап кон менаџментот и иновациите.
Во финтек, како и во секоја индустрија каде брзината и промените се клучни, различните перспективи создаваат предност. Жените имаат природна склоност кон мултитаскинг, емпатија и долгорочна визија, а тоа се особини кои во еден комплексен и динамичен систем прават огромна разлика.
Се разбира, има и предизвици. Но, мојот пристап никогаш не бил да гледам на тоа како на пречка, туку како на можност да направиме нешто што ќе постави нови стандарди.

Дали добар заменик менаџер треба да биде повеќе шахист, стратег што ги пресметува потезите однапред, или маратонец кој знае да ја издржи трката?
И шахистот и маратонецот се симболи на дисциплина, интелигенција и стратегија, но јас би додала уште една димензија – менаџирањето денес бара и флексибилност, нешто што го гледаме можеби кај сноубордерите, на пример.
Да, морате да имате јасна стратегија, да ги анализирате чекорите однапред, како шахист. Но, истовремено, морате да ја имате и издржливоста на маратонец, бидејќи вистинските резултати не доаѓаат преку ноќ. Сепак, без способноста за брзо адаптирање – нешто што го прават сноубордерите на непредвидлив терен – нема успех.
Лидерството во финтек е токму тоа – знаење кога да останеш на курсот, кога да смениш правец и кога да преземеш ризик.
Се зборува дека успешните луѓе немаат приватен живот. Како изгледа вашето „неработно“ време?
Ова е едно од оние прашања кои сите сакаат да ги слушнат, но ретко кој сака искрено да одговори. Мајка сум на две деца на возраст од 5 и 1 година. Реалноста е дека кога сте на менаџерска позиција, работата никогаш не завршува во 17:00 часот. Финтек индустријата е брза, динамична и понекогаш непредвидлива, што значи дека секогаш мораш да бидеш достапен, информиран и подготвен за акција.

Но, дали тоа значи дека немам приватен живот? Не. Тоа значи дека мора да научиш како да го создадеш балансот, наместо да го бараш. За мене, тоа се неколку основни принципи:
Квалитет пред квантитет – Времето поминато со семејството и пријателите мора да биде квалитетно, а не само „одработено“. Дури и еден час вистинска посветеност е повреден од цел ден во кој си физички присутен, но мислите ти се на работата.
Не е лесно, но не е невозможно.
Имам неколку ситни навики што ми помагаат да останам поврзана со себе.
Поставувам приоритети, а не компромиси. Луѓето често мислат дека балансот е компромис, но тоа не е точно. Баланс значи да знаеш кога нешто е најважно и да му дадеш приоритет без чувство на вина.
Што ќе биде следната голема работа во финтек?
Финтекот денес не е повеќе само алатка за дигитални плаќања – тој станува суштински дел од животниот стил на луѓето. Она што го гледаме како следен голем чекор е финансиска интелигенција во реално време – системи кои не само што ќе им овозможат на корисниците да управуваат со своите пари, туку и да ги насочуваат кон подобри финансиски одлуки.
Во MINT веќе работиме на проекти каде што вештачката интелигенција и машинското учење ќе бидат во центарот на финтек. Замислете апликација која ќе ви каже кога е најдобро да инвестирате, кога треба да паузирате со трошењето или кога некоја одлука може да има поголемо влијание врз вашиот буџет отколку што мислите.

Исто така, гледаме како финтекот почнува да влегува во области кои порано биле резервирани за традиционалните банки – персонализирани кредитни решенија, peer-to-peer инвестирање, па дури и целосна интеграција со Web3 и blockchain технологиите.
Нашата визија за MINT е едноставна – да бидеме двигатели на оваа промена, не само пасивни набљудувачи. Ако традиционалните финансиски системи се старата школа, ние сакаме да бидеме иднината која на корисниците им дава контрола, знаење и моќ да управуваат со сопствените финансии на нов начин.
Ако можете да дадете само еден совет на идните менаџери?
„Прво во времето, прво во правото”- ова е личен мој цитат по кој ме знаат моите колеги.
Менаџирањето не е само во тоа да знаете што сакате, туку и во тоа да препознаете кога е вистинскиот момент да делувате. Без разлика дали сте жена или маж, во финтек или во кој било друг сектор, вистинските менаџери се оние кои имаат храброст да направат промена, но и мудрост да знаат кога треба да застанат и да научат нешто ново.

Храброст да преземеш ризик, храброст да излезеш од сопствената комфорна зона и храброст да направиш нешто што никој пред тебе не го направил.
Многу луѓе мислат дека менаџирањето е во зборувањето, во носењето големи одлуки, во тоа да бидеш најгласниот во просторијата. Но, вистината е дека тоа е многу повеќе во тоа да знаеш кога да слушаш. Најдобрите менаџери не се оние кои секогаш имаат одговори, туку оние кои знаат да ги постават вистинските прашања.
Ако го најдеш тој баланс – помеѓу слушањето и дејствувањето, помеѓу стратегијата и интуицијата, помеѓу визијата и реалноста – тогаш не само што ќе бидеш добар во она што го работиш, туку и инспирација за другите околу тебе.

Можеби, ќе звучи како клише, но јас целосно верувам дека кога нешто се сака, се може многу, се може сѐ.
Гласот на разумот е оној кој ме води, етиката и правичноста. Како магистер на правни науки, од областа на финансовото право верувам во личното рацио, водено од правото и законите. Така и работам во она што најдобро го знам, така и ги менторирам сите мои колеги и соработници.
ПР
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Народната банка и Државниот секретаријат за економски прашања на Швајцарија (SECO) потпишаа меморандум за соработка и јакнење на институционалните капацитети
Народната банка и Државниот секретаријат за економски прашања на Швајцарија – СЕKО (SECO) потпишаа Меморандум со кој се воспоставува рамка за соработка во периодот 2025 ‒ 2028 година. Меморандумот го потпишаа гувернерот на Народната банка, Трајко Славески и амбасадорот на Швајцарија во земјава, Кристоф Зомер.
Соработката опфаќа обезбедување техничка помош и размена на знаење заради унапредување на истражувачката активност, модернизација на алатките неопходни за водење монетарна политика, зајакнување на стабилноста на финансискиот сектор, како и за понатамошно јакнење на институционалните капацитети на Народната банка.
„Воспоставената соработка претставува значаен поттик за натамошно зајакнување на капацитетите на Народната банка во повеќе важни области на работењето и потврда на долгогодишното партнерство меѓу нашата земја и Швајцарија“, истакна гувернерот Славески нагласувајќи ја улогата на централната банка во обезбедувањето макроекономска стабилност и поддршката на одржливиот економски развој.
„Швајцарија е посветен партнер за развој на Северна Македонија повеќе од 30 години. Преку овој меморандум за соработка, ја потврдуваме нашата поддршка за економските институции и реформите во земјата, како и за силна, независна и кредибилна централна банка којашто ги применува меѓународните и европските стандарди. Швајцарија го почитува ова партнерство и е посветена на унапредување на макроекономската стабилност и на одржливиот економски развој“, истакна амбасадорот Зомер.
Во рамките на Програмата, активностите се насочени кон унапредување на спроведувањето на монетарната политика, промовирање стабилен и сеопфатен финансиски сектор, зајакнување на отпорноста, одржливоста и ефикасноста во работењето. Поддршката опфаќа анализа и спроведување на монетарната политика, макроекономски податоци и статистика, истражувања, финансиска стабилност и вклученост, развивање нови дигитални решенија за модернизација на платежната инфраструктура преку подобрување на пристапот до платежните услуги, еколошката одржливост, управувањето со ризиците, како и управувањето со човечките ресурси и меѓународната соработка.
Соработката се остварува во рамките на Програмата за билатерална помош и градење капацитети за централните банки (Bilateral Assistance and Capacity Development for Central Banks – BCC), финансирана од СЕКО и спроведена од Женевскиот институт за меѓународни и развојни студии. Програмата има за цел да ги зајакне капацитетите на централните банки во земјите во развој преку унапредување на нивната аналитичка и техничка експертиза за водење ефикасна монетарна политика и одржување стабилен финансиски систем. Со потпишувањето на Меморандумот, Народната банка ќе биде дел од оваа мрежа на институции коишто преку оваа програма инвестираат во знаење и напредок.
Економија
Божиновска пред Енергетската заедница: Македонија ја забрзува интеграцијата во европскиот енергетски пазар
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, се обрати на состанок на Енергетската заедница, каде што ја презентираше реалната и мерлива динамика на напредокот на Северна Македонија во усогласувањето со европското енергетско и климатско законодавство и во јакнењето на регионалната енергетска интеграција.
Во своето обраќање, министерката истакна дека изминатата година била обележана со предизвици, но и со конкретни институционални резултати, пред сè во делот на законодавните реформи и стратешките инфраструктурни чекори.
Како клучна пресвртница, Божиновска го нагласи усвојувањето на новиот Закон за енергетика, со кој во голема мера е транспониран Пакетот за интеграција на електричната енергија. Според неа, Законот создава јасна правна основа за активна интеграција на националниот електроенергетски и гасен систем во регионалниот и во внатрешниот пазар на Европската Унија и претставува најзначајниот чекор кон идното спојување на македонскиот пазар со европскиот пазар на електрична енергија.
„Со овој закон се редефинираат улогите, обврските и одговорностите на институциите, операторите на преносните системи и пазарните оператори – не само во имплементацијата, туку и во активното учество во креирањето на заедничките правила за регионалните енергетски пазари“, беше истакнато во обраќањето.
Дополнително, министерката информираше дека во 2025 година е усвоен и Законот за изменување и дополнување на Законот за енергетска ефикасност, со кој се отстрануваат регулаторните и нерегулаторните бариери за реализација на проекти за енергетска ефикасност, се зајакнува соработката меѓу сите чинители, се поттикнува користењето обновливи извори на енергија кај крајните корисници и се овозможува поефикасно користење на финансиски механизми и стимулации.
Во делот на стратешкото планирање, Божиновска информираше дека Ревидираниот Национален енергетски и климатски план (НЕКП) за периодот 2025–2030 се наоѓа во финална фаза пред усвојување. Јавната консултација со сите релевантни засегнати страни, вклучително и со Енергетската заедница, е завршена, а усвојувањето се очекува во најкраток можен рок.
Посебно беше истакнат и пристапот на МЕПСО кон Заедничката канцеларија за алокација (JAO) – заедничката европска платформа за аукција на прекугранични преносни капацитети, што, како што кажа Божиновска, претставува стратешки исчекор за националниот електроенергетски систем и практична интеграција во најголемата и најтранспарентна европска платформа од овој тип.
Во таа насока, министерката најави дека МЕПСО има намера да номинира еден преносен инфраструктурен проект во рамки на процесот за избор на Проекти од интерес на Енергетската заедница / Проекти од заемен интерес (PECI/PMI) во циклусот за 2026 година, како дел од заложбите за јакнење на регионалната поврзаност и усогласување со европските плански рамки.
На крајот, Божиновска подвлече дека државата паралелно работи на критични инвестиции во регионалните електроенергетски и гасни интерконекции, со цел зголемување на енергетската безбедност, вклучително и проектот за гасен интерконектор со Грција и продолжување на разговорите со Србија.
Економија
Николоски: Се работи на нов просторен план на Македонија, стратешки документ за развој на државата
Изработката на новиот просторен план на Македонија треба да ги даде насоките за просторниот развој на државата со што ќе се овозможат бенефити за целокупното општество. Планот кој го изработува Агенцијата за просторно планирање, а во соработка со надлежни институции треба да понуди нов инфраструктурен концепт за развојот на Македонија, истакна вицепремиерот и министер за транспорт Александар Николоски на настанот по повод 20 години постоење на Агенцијата за просторно планирање.
Како што потенцира тој, Агенцијата има централна улога во обликување на идниот развој на државата.
„Би сакал да ја потенцирам важноста на новиот просторен план од следните причини: Македонија како природна крстосница меѓу Југоисточна и Централна Европа, има геостратешка важност која произлегува од положбата на коридорите Исток–Запад и Север–Југ, односноа Коридорите 8, 10 и 10 – д. Понатаму близината на јужните пристаништа и улогата како транзитна земја за транспорт, енергија и трговијата. Гледаме во овие глобални предизвици колку е важно Македонија енергетски да се поврзува и во таа насока изградбата на интерконекторот кој не поврзува со Грција како и планираниот интерконектор со Србија, ќе значи дека Македонија ќе стане и енергетска раскрсница. А во меѓувреме интензивно се работи и на далноводно поврзување и со Албанија преку далноводот Охрид-Елбасан. Тука се автопатите, железничките поврзувања, логистичките центри, мултимодуларните јазли особено јазолот со вкрстувањето на коридор 10 со коридор 8, подобрување на меѓуграничната поврзанот и др. И затоа сметам дека треба да постои добра соработка со сите институции на изработка на тој документ кој ќе се почитува и со кој ќе се следи развојот на државата”, кажа Николоски.
Тој го потенцира институционалното партнерство со Министерството за транспорт во спроведување на стратешките политики на Владата, а најави дека министерството работи на изработка на софтвер за развој и управување со геопросторни податоци. Вицепремиерот упати честитки за јубилејот на Агенцијата.

