Економија
Новиот закон за буџети наскоро влегува во собраниска процедура
На денешната редовна седница Владата го разгледа и усвои предлог-законот за буџети со цел имплементација на реформите во процесите на планирање и извршување на буџетот, зајакнување на фискалната дисциплина, стабилни фискални проекции за среднорочен период, интегрирање на процесите во јавните финансии и подобрена транспарентност.
Со оглед на тоа што постојниот Закон за буџети е од 2005 година, со новиот предлог-закон се предвидени неколку дополнителни измени и допрецизирања и со него се уредени постапките за изготвување, донесување и извршување на буџетот и буџетите на единиците на локалната самоуправа и Град Скопје, како и известување за извршување на буџетот. Потребата за изработка на целосно нов закон е со цел подобрување на управувањето со јавните финансии и зајакнувањето на среднорочното буџетирање како еден од најголемите приоритети на Владата, како дел од процесот за пристапување во Европската Унија.
Новиот закон за буџети, кој треба да важи од 1.1.2023 година се вклопува во концептот СМАРТ- финансии, односно истиот е со цел да обезбеди рамка за водење здрава, предвидлива и одржлива фискална политика, како и зголемување на буџетската дисциплина и одговорност и ќе биде доставен во собраниска процедура.
Денеска на седницата беше разгледан и прифатен и предлог-закон за изменување и дополнување на Законот за акцизите, по скратена постапка. Со предложените измени и дополнувања се предлага со денот на влегување во сила на Предлогот на Законот да престане да важи Уредбата со законска сила за примена на Законот за акцизите за време на вонредна состојба. Предложените измени сè со цел да се продолжи со примена на новиот начин на пресметување на акцизата за одредени енергенти во зависност од движењето на малопродажната цена на соодветниот енергент на светските берзи и истовремено ќе се овозможи и понатаму да се користи и механизмот кој овозможува постепено враќање на постојните износи на акциза во услови на нормализирање на цените на пазарот на нафтени деривати, а кои се веќе воспоставени со донесувањето на Уредбата со законска сила. Дополнително, со измените се предлагаат одредби кои се во насока на доработување, појаснување и прецизирање на одредбите од Законот за акцизите.
Владата ја разгледа и усвои Информацијата за усвојување на ревидирана единствена листа на проекти усогласена со Економскиот и инвестициски план на Европската Унија за Западниот Балкан, во која ќе влезат сите планирани проекти во следната фаза. Се задолжуваат сите институции кои сакаат да аплицираат на повиците објавени во рамките на Инструментот „Инвестициска рамка за Западен Балкан (ВБИФ) за техничка помош и инвестициски грант, да ја почитуваат процедурата за аплицирање преку обезбедување позитивни мислења од меѓународните финансиски институции, Министерство за финансии и надлежните министерства (доколку се работи за јавни претпријатија) до 25 јануари 2021 година и за истото да го известат Секретаријатот за европски прашања, кој подоцна ќе ја информира Владата на Република Северна Македонија.
На денешната седница беа разгледани и усвоени повеќе Програми за работа во разни области за тековната 2021 година меѓу кои: Од Министерството за наука и образование, Програмата за научно-истражувачката дејност за 2021 година, кој ги опфаќа финансиските средства наменети за финансирање на научно-истражувачката дејност и тоа за:
1. Програми на Јавните научни установи и единици насочени кон науката при државните универзитети,
2. Национални научноистражувачки проекти
3. Билатерални научноистражувачки проекти,
4. Организација на научни собири,
5. Издавачка дејност (научни книги),
6. Учество на домашни истражувачи на меѓународни научни собири во странство,
7. Студиски престои во странство и престој на странски научни истражувачи во Република Северна Македонија,
8. Објавување на научни трудови во странски научни списанија (со импакт фактор), надоместок за средства за објавени научни трудови во списание со импакт-фактор,
9. Стипендии за млади научноистражувачки кадри на втор и трет циклус во земјата и странство:
– стипендии и уписнини за студии од втор циклус во странство според Шангајската ранг-листа,
– стипендии и уписнини за студии од трет циклус во странство според Шангајската ранг-листа,
– еднократен надомест за одбрана на магистерски труд,
– еднократен надомест за одбрана на докторски труд,
– стипендии и уписнини за студии од втор циклус за студии во странство од областите на ликовната уметност, кинематографијата и филмската продукција, драмската уметност и музиката,
– стипендии за последипломски студии на Јавна научна установа Институт за филм, филмска академија-Охрид,
– стипендии и уписнини за постдипломски студии по старотурски јазик,
– стипендии и уписнини за студии од втор циклус за ФАМУ, Република Чешка,
– објавување на творечки субвенции за творечки дејности,
– стипендии за студии од втор и трет циклус на студии на странски државјани кои престојуваат во Република Северна Македонија по основ на билатерална и мултилатерална меѓународна соработка,
– Стипендии „Борис Трајковски“ студии од втор циклус за извршната МБА програма на Универзитетот Шефилд и
– Стипендии и школарини за последипломски и докторски студии во согласност со Законот за правата на претседателот на Република Северна Македонија и неговото семејство по престанување на функцијата,
10. Програма за техничка култура,
11. Државна награда „Гоце Делчев“,
12. Контрибуција на членарини во Меѓународни организации,
13. Ќе се подржува престојот на постдипломци, универзитетски професори во Република Северна Македонија во рамките на ЦЕЕПУС програмата за 2021 година,
14. Други расходи – исплата на експертски и советодавни тела, исплата на рецензии, објавување на огласи, конкурси и други активности.
Од истото министерство беше предложена и усвоена и предлог-програмата за остварување и развој на дејноста во студентскиот стандард за 2021 година, како и предлог-програма за остварување и развој на дејноста во ученичкиот стандард за истата година.
На предлог на Министерството за труд и социјална политика за оваа година беа разгледани и усвоени предлог-програмата за развој на дејноста за заштита на децата, како и Предлог -програмата за остварување на социјалната заштита, кои опфаќаат исплаќање на средства за исплатата на декемвриските надоместоци од сферата на детската и социјалната заштита.
На денешната седница беше разгледан и утврден и текстот на предлог-законот за изменување на Законот за социјалната заштита, кој во редовна постапка ќе биде доставен до Собранието. Со измените се предвидува овозможување на услугата лична асистенција да ја користат и деца од шестгодишна возраст со намален функционален капацитет, со цел да се овозможи индивидуална помош и поддршка и на децата за вршење на секојдневни активности и тоа заради пристап до образовните институции, центрите за рехабилитација и вклучување во заедницата, кои дете без попреченост вообичаено ги врши без поддршка. Со предложените измени се очекува 200 деца да добијат услуга на лична асистенција и тоа од 80 часа во текот на еден месец.
Владата соопшти дека ја усвоила и Информацијата за содржината на Програмата за изградба на нови објекти и за реконструкција, санација и адаптација на постојните објекти што ги користат националните установи од областа на културата за 2021 година. Годишната програма за инвестиции во културата за 2021 година содржи 14 проектни активности кои ќе се реализираат од страна на Министерството за култура и Националните установи од областа на културата кои се носители на активностите. Финансиските средства потребни за реализација на активностите од Годишната програма за инвестиции во културата за 2021 година, се предвидени во Буџетот на Министерството за култура за 2021 година во износ од 207.000.000,00 денари.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Димитровски: ЦЕФТА не е само регионален трговски механизам, туку наша практична подготовка за членство во Европската Унија
Заменик-министерот за надворешни работи и надворешна трговија, Зоран Димитровски, учествуваше на ЦЕФТА неделата 2025, што се одржа во Приштина, Косово. Настанот, организиран од актуелното косовско претседателство со ЦЕФТА, беше фокусиран на унапредување на конкурентноста, дигиталната трансформација и на постепената интеграција на регионот во Европската Унија.
Во своето обраќање, Димитровски, нагласи дека од декември минатата година, Министерството за надворешни работи и надворешна трговија ја презеде и надлежноста за надворешната трговија. Во таа смисла, посочи дека оваа трансформација е дел од пошироката определба на Владата да ја зајакне економската дипломатија, да го подобри економскиот настап на државата во странство и да создаде поцврсти врски со меѓународните пазари.
„Активностите поврзани со ЦЕФТА се само дел од пошироката економска агенда на Министерството, чија цел е да создаде подобра деловна клима и да ја зајакне позицијата на државата на регионалните и европските пазари“, рече тој.
Димитровски во своето излагање, особено го акцентираше претседавањето на Република Северна Македонија со два клучни органи во рамките на ЦЕФТА – Комитетот за олеснување на трговијата и Поткомитетот за нетарифни мерки. Тој посочи дека под наше водство биле постигнати значајни и практични резултати во однос на подобрени процедури за стопанството, дигитални алатки кои го олеснуваат пристапот до пазарите, поефикасни системи за следење на трговските бариери, како и унапреден процес на меѓусебно признавање на одредени професионални стандарди.
Во овој контекст, тој објасни дека модернизацијата и дигитализацијата кои ги спроведуваат земјите од ЦЕФТА придонесуваат регионот постепено да се усогласува со европските правила и практики, што е важно за економиите и за деловната заедница.
„ЦЕФТА не е само наш регионален трговски механизам, туку наша практична подготовка за членство во Европската Унија,“ нагласи Димитровски.
Во дискусиите беше потврдено дека напредокот на Заедничкиот регионален пазар 2025–2028 останува клучно достигнување на регионот, а дека ЦЕФТА продолжува да се развива во попредвидлив и поконкурентен систем ориентиран кон потребите на стопанството.
Заменик-министерот истакна дека посакува ЦЕФТА до 2030 година природно да го заврши своето постоење, бидејќи Република Северна Македонија, земјите од Западен Балкан и Молдавија ќе станат членки на ЕУ, исто како што тоа се случи со земјите од Централна Европа, со што ЦЕФТА целосно ќе ја исполни својата мисија.
На маргините на настанот, заменик-министерот оствари и повеќе средби со претставници од земјите партиципиенти на ЦЕФТА при што бес разменети мислења за продлабочување на економската соработка и зајакнување на интегративните процеси во регионот на Западен Балкан.
Економија
Доделени наградите од конкурсот за ликовна и литературна творба по повод Светскиот ден на штедењето
Во Народната банка се одржа традиционалната свеченост по повод доделувањето на наградите од Конкурсот за ликовна и литературна творба за основните и средните училишта, којшто Народната банка го организира во соработка со Министерството за финансии по повод Светскиот ден на штедењето. На настанот се обрати гувернерот на Народната банка, Трајко Славески и заменик-министерот за финансии, Николче Јанкуловски.
Гувернерот Славески, во своето обраќање, ги истакна посветеноста, знаењето и креативноста на младите генерации, нагласувајќи дека пристигнатите трудови ја потврдуваат значајната улога на финансиската едукација во градењето свесни, одговорни и финансиски писмени млади луѓе.
„Штедењето не е само собирање средства. Тоа е филозофија на животот којашто ни овозможува да ги исполнуваме нашите желби, да обезбедиме сигурност за нашата иднина, но и да ги градиме стабилноста и благосостојбата на целото општество. Денес, овој пристап добива уште поголема важност, бидејќи живееме во време на брзи промени, дигитализација и нови финансиски предизвици и можности“, истакна гувернерот.
Заменик-министерот Јанкуловски поздравувајќи ги учесниците рече дека младите покажуват дека секое мало штедење може да биде почеток на голема цел.
„Вие сте пример дека знаењето, вложениот труд и желбата да се мисли за иднината се вредности кои го движат општеството напред. Овој ден нека биде поттик да продолжиме сите заедно – ученици, наставници, родители и институции – да ја негуваме финансиската писменост, да развиваме здрави навики и да создаваме генерации кои ќе знаат да донесуваат мудри одлуки“, посочи Јанкуловски.
Оваа година на Конкурсот пристигнаа неколку стотици трудови од ученици од основното и средното образование на теми посветени на важноста на штедењето, финансиската писменост и улогата на финансиските услуги во современата дигитална ера. Основците твореа на темата „Да штедиме за нашите желби, да штедиме за нашата иднина“, а средношколците на темата „Штедењето, парите и финансиските услуги во современата дигитална ера“.
Конкурсот, којшто се објавува од 2012 година, прерасна во значајна платформа за поттикнување на младите да размислуваат за финансиските концепти, штедењето и одговорното управување со средствата. Низ литературните творби, ликовните цртежи и есеите, учениците ги претставија своите погледи, знаења и лични цели.
Економија
Дурмиши во Берлин: Северна Македонија нуди нови можности за странски инвестиции
Министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, денес учествуваше на панел-дискусија на тема „Можности за странски инвестиции во Северна Македонија“, што се одржа во Амбасадата на Република Северна Македонија во Берлин. Настанот беше организиран од Германско–македонскиот бизнис клуб (DNMBC) во соработка со Министерството за надворешни работи и надворешна трговија.
Министерот Дурмиши во своето обраќање истакна дека Северна Македонија се наоѓа во клучен развоен момент, во кој реформските процеси се насочени кон создавање предвидлива, стабилна и европски ориентирана економска средина. Тој ги нагласи приоритетите на Владата – дигитална и зелена трансформација, модернизација на индустријата, поттикнување на иновации и унапредување на човечкиот капитал.
„Нашата цел е да изградиме економија што создава додадена вредност и нуди јасни, долгорочни услови за инвеститорите. Со новиот модел на финансиска поддршка што ќе стартува во 2026 година, државата ги наградува квалитетните инвестиции, отворањето работни места, технолошките центри и проектите што придонесуваат за регионален развој,“ истакна министерот Дурмиши.
Тој подвлече и дека Германија останува еден од најзначајните економски партнери на Северна Македонија, додавајќи дека заедничката визија е да се зајакнат деловните врски, да се поттикнат модерни инвестиции и да се создадат нови можности за економски раст.
Министерот им се заблагодари на организаторите и деловната заедница во Германија за континуираната поддршка, оценувајќи дека ваквите настани се важна платформа за градење доверба и нови партнерства.
Настанот продолжи со динамична панел-дискусија во која учесниците разменуваа искуства и предлози за унапредување на инвестициската клима и можностите за продлабочување на соработката меѓу двете земји.
На отворањето се обратија Гафар Вејсели, претседател на DNMBC, министерот за европски прашања Орхан Муртезани, како и амбасадорот на Северна Македонија во Германија, проф. д-р Илбер Села. Панелот обедини значајни имиња од економскиот и институционалниот сектор, меѓу кои и директорот на ДТИРЗ Гоце Димовски, поранешната гувернерка на НБРСМ Анита Ангеловска-Бежоска, претставници од Министерството за надворешни работи и надворешна трговија и германската делегација за индустрија за регионот.

