Економија
Означен почетокот за Пловечката единица за складирање и регасификација во Александрополис од страна на премиерите на Грција и Бугарија
Александрополис како нова порта за енергетска безбедност и автономија за Грција и Југоисточна Европа
Почетокот за реализација на Пловечката единица за складирање и регасификација (FSRU) на течен природен гас (LNG) во Александрополис од страна на Gastrade SA беше означен на специјална церемонија што се одржа на царината на пристаништето Александрополи на 3 мај 2022. Премиерот на Грција, Киријакос Мицотакис и премиерот на Бугарија, Кирил Петков, заедно потпишаа специјална симболична плоча за започнување на реализацијата на проектот, кој ќе стане нова енергетска порта, играјќи клучна улога не само за енергетската безбедност и независност на Грција, туку и на цела Југоисточна Европа, со што ќе придонесе за непречена енергетска транзиција и енергетски плурализам на овој исклучително чувствителен регион.
На настанот присуствуваа и се обратија и претседателот на Европскиот совет, Чарлс Мишел, претседателот на Србија, Александар Вучиќ, премиерот на Северна Македонија, Димитар Ковачевски, амбасадорот на САД, Џефри Пјат, како и претставници на локалната Влада, вклучително и регионалниот гувернер на Источна Македонија и Тракија, Христос Метиос и градоначалникот на Александрополи, Јанис Зампукис.
Учествуваа и акционерите на Gastrade SA, основачкиот акционер и претседател на Одборот на директори на Gastrade, г-ѓа Елмина Копелузу, извршниот директор на Gaslog Cyprus Investments Ltd, г-дин Паоло Еноизи, претседателот на DEPA Commercial, г. Јоанис Пападопулос и извршниот директор на компанијата, г-дин Константинос Ксифарас, извршниот директор на Bulgartransgaz EAD, г-дин Владимир Малинов и извршниот директор на ДЕСФА, г-ѓа Марија Рита Гали.
Изградбата и функционирањето на Александрополис ќе ја зајакне стратешката улога на Грција како енергетски центар за поширокиот регион на Југоисточна Европа и ќе понуди алтернативни извори и рути за снабдување со гас во регионот, зајакнувајќи ја енергетската безбедност на снабдувањето и енергетската автономија во предизвикувачки времиња. Проектот, исто така, ќе го направи Александрополис енергетска порта за целиот регион на Југоисточна Европа, истакнувајќи ја стратешката важност на градот и стимулирајќи ја локалната економија и вработување.
Пловечката единица за складирање и регасификација со капацитет од 153 500 c.m. на ЛНГ, ќе се поврзе со Националниот систем за пренос на природен гас (NNGTS) на Грција со цевковод долг 28 километри, преку кој гасифицираниот ЛНГ ќе се пренесува на пазарите во Грција, Бугарија и поширокиот регион (Романија, Србија, Северна Македонија итн.) а веројатно и на Украина.
Александрополис се очекува да работи до крајот на 2023 година, при што договорениот капацитет за регасификација ќе достигне веќе до 60% од неговиот технички капацитет од 5,5 милијарди c.m. годишно. Забележано е дека Самостојниот систем за природен гас (INGS) на Александрополис е вклучен и финансиран од Оперативната програма на НСРР „Конкурентност, претприемништво и иновации 2014-2020“ (EPAnEK), со јавна потрошувачка од 166,7 милиони евра.
Гастрејд до Регулаторното тело за енергетика (RAE) достави и барање за нова лиценца за независен систем за природен гас (INGS), за проектот „Тракија INGS“, кој исто така ќе се состои од Пловечка единица за складирање и регасификација (FSRU) и ќе биде развиен во близина на првата пловечка единица на Тракиското Море, близу брегот на Александрополис.
Основачкиот акционер и претседател на Одборот на директори на Гастрејд, г-ѓа Елмина Копелузу истакна: „Енергетската мапа се менува. Сега влегуваме во последната фаза на имплементација на Александрополис (FSRU), важен и иновативен проект за Грција. Во период на висока нестабилност во геополитичкиот и енергетскиот пејзаж, со овој проект, Грција и покажува на Европа дека може да одговори со цврсти стратешки чекори на неизвесноста на времето и, преку растот, да понуди решенија од кои секој може да има корист. Александрополис отвара нова енергетска врата за Грција и Југоисточна Европа, која во критичен момент одговара на итните национални и европски потреба. Од акритичкиот град Александрополис кој толку многу го прифати овој проект, ја правиме Грција енергетска референтна точка во регионот, придонесувајќи за енергетската безбедност и диверзификацијата на изворите на снабдување, со придобивки за милиони граѓани во многу различни земји“.
Потпретседателот и извршен директор на Гастрејд, г-дин Константинос Сифнаиос, истакна дека: „Стратешката и економската неопходност, но и важноста на проектот на ЛНГ станицата на Александрополис е повеќе од очигледна во новиот енергетски пејзаж. Со овој многу важен проект кој ги обедини земјите кои живеат во ова соседство на Европа, промовирајќи соработка, солидарност и на крајот мир во регионот, ја зајакнуваме регионалната енергетска безбедност, енергетската ликвидност, безбедноста и благосостојбата на граѓаните низ регионот на Југоисточна Европа. Би сакале да им се заблагодариме на нашите акционери, кои се темелите на севкупниот успех, како и на големата мрежа на организации и луѓе кои придонесоа за пуштање во употреба на станицата за ЛНГ Александрополис и секако на централната влада и лично на премиерот на земјата за непоколебливата и суштинска поддршка на проектот. Александрополис е вратата, а Бугарија е поврзувачката алка на синџирот за снабдување со кој доаѓа овој проект, на патот кон Србија и Романија. Втората пловечка единица за складирање и регасификација, која беше лиценцирана од Регулаторното тело за енергетика минатиот четврток, овозможува понатамошно проширување на овој синџир до Молдавија и Украина. Со овие два проекта придонесуваме за создавање на вистински регионален енергетски центар во регионот кој ќе ја зајакне економијата, безбедноста и соработката“.
Од негова страна, извршниот директор на Gaslog Cyprus Investments Ltd, г. Паоло Еноизи, истакна: „Сите во ГасЛог се исклучително горди за нашето учество во проектот Александрополис кој започна денес овде во Александрополис. Трагедијата што моментално се случува во Украина ја истакна важноста на ЛНГ не само како гориво што ќе овозможи транзиција кон помали емисии низ светот, но и како критичен елемент на плановите за енергетска безбедност на многу земји. Таква безбедност се овозможува само со значителна инвестиција во инфраструктурата, која во денешно време има цена и време на испорака што, во споредба, ја покажува предвидливоста на основачите на Гастрејд, Владата на Грција и различните акционери кои однапред ја планираа оваа инвестиција. GasLog како водечки снабдувач на транспорт со ЛНГ придонесе за севкупната спецификација на Пловечката единица за складирање и регасификација, нејзиниот дизајн и на крајот нејзината изградба и ќе ја испорача физичката пловечка единица во Александрополис до крајот на 2023 година. Искусните тимови на GasLog на бродот и на брегот ќе управуваат со безбедни и сигурни операции на единицата во текот на годините што доаѓаат“.
Претседателот на DEPA Commercial S.A, г. Јоанис Пападопулос, и извршниот директор, г-дин Константинос Ксифарас, заеднички изјавија дека: „ ЛНГ терминалот Александрополис, како најголемиот енергетски проект во Грција во последните години, е стратешка инвестиција што ќе придонесе за безбедно снабдување со природен гас за нашата земја. Тој ја подобрува и геополитичката позиција и улогата на Грција како енергетски центар за Југоисточниот Медитеран, бидејќи оваа инвестиција се спроведува во време кога улогата на ЛНГ на пазарот на природен гас е веќе значително засилена. Вклучувањето на DEPA Commercial во проектот ја потврдува нејзината водечка улога во нашата земја, докажувајќи дека е движечка сила зад енергетските случувања во Грција и Југоисточна Европа“.
Извршниот директор на Bulgartransgaz EAD, г-дин Владимир Малинов, истакна: „Важноста на независниот систем за природен гас во Александрополис како нова енергетска порта е клучна за Југоисточна Европа. Терминалот ќе ги обезбеди потребните дополнителни количества природен гас, нудејќи пристап до производителите од целиот свет и поврзување со соодветни рути за снабдување на сите заинтересирани корисници во регионот. Нивото на резервиран капацитет и интересот на трговците и потрошувачите го докажуваат и стратешкото значење на терминалот и неговата економска ефикасност. Благодарение на терминалот, Бугарија, Грција и соседните земји ќе можат целосно да ги искористат предностите на растечкиот пазар на ЛНГ и сигурноста и конкурентните цени што ги обезбедува. Пристапот до алтернативни снабдувања со гас, од САД, Катар, Египет и други земји, ќе обезбеди конкурентни цени на гасот во овие земји. Имплементацијата на проектот ќе ја зајакне диверзификацијата на изворите на природен гас и ќе ја стимулира конкуренцијата во корист на деловните и крајните корисници, додека растечката ликвидност преку пристап до ЛНГ ќе го забрза процесот на декарбонизација во енергетскиот сектор. Драго ми е што работиме заедно за успех на проектот“.
Извршниот директор на DESFA S.A, г-ѓа Марија Рита Гали, изјави: „Александрополис има за цел да ја воспостави Грција како земја со водечка улога во регионалните енергетски случувања, решително зајакнувајќи ја, среде предизвикувачкиот меѓународен пејзаж, енергетската безбедност на Грција и поширокиот регион. Меѓусебното поврзување на овој стратешки важен проект со постојните и новите извозни рути кон Бугарија и Северна Македонија, преку мрежата на ДЕСФА, ќе овозможи зголемување на извозот на земјата на пазарите во Југоисточна и Централна Европа, дополнително воспоставувајќи ја Грција како енергетски центар. ДЕСФА кон овој проект придонесува со својата водечка експертиза и своето широко знаење за изградба и успешно функционирање на терминал за регасификација повеќе од 20 години, останувајќи посветен на развојот на енергетската инфраструктура со висока додадена вредност, која ја зајакнува безбедноста на снабдувањето овозможувајќи натамошна диверзификација на изворите на снабдување и енергетска транзиција на државата и поширокиот регион“.
(ПР-текст)
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
ССКМ ја поздравува одлуката со која данокот од 5 отсто останува при првата продажба на недвижностите
Сојузот на стопанските комори на Македонија ја поздравува одлуката со која данокот од 5 % останува при првата продажба на недвижностите.
„Ја поздравуваме одлуката на Владата за 5 % ДДВ, кој е при првата продажба на станбен простор, ова ги покажува позитивните заложби на бизнис-секторот и ССКМ претставен преку Градежната комора во соработка на Министерството за финасии и Владата. Сојузот на стопанските комори на Македонија смета дека одлуката на државата стапка за првата продажба на новоизградени станови да остане 5 % е оправдана.
Според ССКМ, оправдана е и одлуката на Министерството за продолжување на важноста на повластената стапка од 5 % ДДВ и сметаат дека со нејзиното продолжување најголема корист ќе имаат купувачите на станбени единици, односно населението.
Ивица Јаќимовски, член на управниот одбор при ССКМ, посочува дека со продолжување на данокот за купување станови на 5 %, почнувајќи од 2026 година, се очекува секторот за недвижности да добие нов импулс.
„Оваа повластена стапка на ДДВ има цел да го поддржи пристапот на граѓаните до домување, да ја стимулира градежната активност и да ја зајакне стабилноста на пазарот. Имплементацијата на даночната стапка од 5 % носи неколку важни привилегии и за купувачите и за индустријата: намалувањето на даночната стапка значително ги намалува вкупните трошоци за купување стан правејќи го сопствеништвото на домот подостапно за пошироката популација; се очекува прифатливоста создадена од данокот од 5 % да ја зголеми побарувачката за нови и постојни станови, што може да ги поттикне градежните и недвижните сектори и со поповолна даночна средина, домашните и странските инвеститори може да покажат зголемен интерес за пазарот на домување, што ќе придонесе за економски раст“, вели тој.
Економија
„Македонија 2025“ со рекордни резултати во 2025: поддржани 2.573 лидери и таленти, 168 бизниси и 190 стипендисти
„Македонија 2025“ ги објави резултатите од својата работа во 2025 година, при што организацијата постигна рекордни успеси во поддршката на економскиот развој, лидерството и глобалната поврзаност на земјата. Во 2025 година „Македонија 2025“ имплементирала, преку повеќе од 40 програми и иницијативи со кои се поддржани 168 компании, доделени се 190 стипендии за едукација и усовршување, а 2.573 лидери и таленти биле директно опфатени со програмите за развој. Организацијата исто така бележи значително зголемување на својот општествен импакт, со 94 активни членови во управните и советодавните тела и развиени шест клучни предлог-политики кои веќе се интегрираат во национални стратегии и реформски процеси.
2025 беше година на значајни исчекори и во однос на глобалната дијаспора. Македонија2025 ја спроведе првата и најголема глобална анкета на дијаспората со над 1.400 учесници од повеќе од 40 земји, чијашто анализа веќе е основа за новата Национална стратегија за соработка со дијаспората 2025-2030. Во партнерство со Владата беше лансирана и кампањата „Македонска дијаспоро, добредојде дома“, која допре до над 20.000 иселеници ширум светот, а организацијата учествуваше во креирањето и на повеќе стратешки документи во областите дигитализација, конкурентност, високо образование, научно-технолошки развој и односи со дијаспората.
Паралелно, „Македонија 2025“ продолжи континуирано да ја зајакнува бизнис-заедницата и човечкиот капитал преку програми насочени кон модернизација, дигитална трансформација и развој на лидерски компетенции. Преку Центарот за дигитална трансформација – GoDigital беа изработени 30 детални проценки на дигитална зрелост, 15 дигитални стратегии за компании и беше обезбедена практична техничка поддршка за пет компании во процесот на имплементација на нови дигитални решенија. Овие услуги им помогнаа на фирмите да го подигнат својот степен на конкурентност, да ги оптимизираат процесите и да воведат алатки што ја забрзуваат нивната интеграција во современите економски текови. Воедно, 553 професионалци и менаџери посетуваа специјализирани обуки, работилници и вебинари, со што се создаде поширока заедница на практичари кои активно ја применуваат стекнатата експертиза во своите организации. Како дел од напорите за градење силна генерација претприемачи, 27 млади менаџери и основачи на компании го надградија своето бизнис знаење преку реномираната обука што ја спроведе канадската Ајви бизнис-школа во рамките на проектот „Лидер“, со што мрежата на алумни се прошири на 451 член.
Во делот на лидерството, програмите на Македонија2025 и годинава изградија нова генерација на носители на промени. Престижната програма за образование на извршни директори Зафировски, на Келог-школата за менаџмент (САД) во 2025 година ја завршија пет македонски извршни директори кои стекнаа врвни глобални менаџерски знаења и пристап до меѓународна мрежа на лидери. Со ова, нашата Зафировски алумни заедница достигна до 51 член. Дополнително, 5 професионалци беа дел од програмата за извршно образование во Канада, комбинирајќи академски модули со практично учење и размена на искуства во канадски компании.
Стипендиската програма за студентска извонредност „Атанас Близнакоф“ поддржа 121 студент, а особено значајно е што 75% од нив беа поврзани со ментори – успешни македонски професионалци од земјата и дијаспората – кои им помогнаа да ги развијат своите кариерни насоки, академски капацитети и професионални амбиции. На овој начин, програмите на Македонија2025 не само што обезбедуваат финансиска и образовна поддршка, туку создаваат и силен еко-систем на идни лидери, поврзани со глобалната мрежа на знаење и можности.
Во хуманитарната сфера, како одговор на трагедијата во Кочани, организацијата обезбеди 55.356 евра за медицинска опрема за три здравствени установи во Скопје и во Кочани, а Клубот на амбасадорите на „Македонија 2025“ му донира средства за реновирање дел од детското одделение во Специјалната болница „Св. Еразмо“ во Охрид.
Посебно влијание во 2025 година имаше и 14-тиот годишниот самит „Македонија 2025“, кој повторно се позиционира како водечки бизнис-настан во регионот. Со повеќе од 700 учесници, 38 говорници од 15 земји и богата програма од панели, дискусии и B2B-средби, самитот беше фокусиран на економскиот раст, дигиталната трансформација, иновациите и улогата на дијаспората во забрзувањето на развојот на земјата, создавајќи платформа за идеи и партнерства што ги поврзуваат бизнисите дома и во светот.
Со овие резултати „Македонија 2025“ ја заокружува 2025 година како една од најуспешните досега, поставувајќи високи стандарди за економски развој, иновации и вклученост на дијаспората и поставува темели за уште поамбициозна агенда во 2026 година.
Економија
Божиновска: Енергетиката мора да биде простор каде што жените не се исклучок, туку правило
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, се обрати на конференцијата „Родовата еднаквост во фокусот на пристапувањето кон ЕУ: Патоказ за Северна Македонија“, одржана во Скопје во организација на Министерството за европски прашања и UN Women. Настанот обедини високи претставници на институциите, експерти и партнерски организации во заедничка цел – интегрирање на родовата еднаквост како централна компонента на европската интеграција.
Во своето воведно обраќање, министерката Божиновска истакна дека родовата рамноправност е темелна европска вредност и јасен услов за членство во ЕУ, но пред сè – е инвестиција во стабилноста, економскиот раст и одржливата иднина на државата.
„Европа јасно стави до знаење дека еднаквоста не е избор, туку стандард. А ние тој стандард го прифаќаме затоа што веруваме во држава без привилегирани и непривилегирани граѓани,“ нагласи министерката.
Таа потсети дека токму енергетиката – како стратешки сектор и политички столб на европската интеграција – останува област со најниско учество на жени, што не претставува само општествена неправда, туку и пречка за успешно водена зелена транзиција.
„Жените се најмалку застапени во техничките професии, енергетските иновации и лидерските позиции. Тоа е ограничување што мора да го надминеме ако сакаме модерна, европска и конкурентна економија, Рамноправноста не се случува сама од себе – таа се гради. Во сектор како енергетиката, каде жените често мора двојно да се докажуваат, моја обврска како лидер е да ја отворам вратата за други жени. Ако институциите создадат фер правила и јасни можности, талентот ќе се истакне,“ порача Божиновска.
Министерката го истакна и фактот дека Министерството за енергетика денес е институција со целосен родов баланс – 50% жени и 50% мажи – што, како што нагласи, е доказ дека институциите можат и мора да бидат двигател на еднаквоста.
Во обраќањето беше најавено дека принципите на еднаков третман, еднаква плата, недискриминација и родово вклучување ќе бидат интегрирани во сите клучни енергетски реформи.
Министерката ја поздрави соработката со UN Women и изработката на десетте родови GAP анализи, кои ќе бидат основа за нови мерки, статистички показатели и политики засновани на докази.
„Зелената транзиција нема да успее ако половина од населението остане надвор од процесот. Нашата обврска е да креираме систем кој е стабилен, европски и праведен – систем во кој секоја жена има пристап до образование, технологија, иновации и лидерски позиции во енергетиката, Европа не гради нов енергетски систем за да ја повтори неправдата од стариот. Европа гради систем во кој секој добива шанса да придонесе – и ние мора да бидеме дел од таа визија,“ подвлече Божиновска.
Конференцијата заврши со повик за засилена координација меѓу институциите, донаторите и граѓанскиот сектор, како и со заедничка оценка дека Северна Македонија има потенцијал да стане регионски лидер во создавањето инклузивна и родово еднаква зелена транзиција.

