Гувернерката на Народната банка, Анита Ангеловска-Бежоска, учествуваше на тркалезна маса којашто се одржа на Економскиот факултет во Осиек, во рамките на Регионалната средба на гувернери на централни банки. Во своето излагање, таа истакна дека сѐ поголемиот број трговски препреки може да се одразат врз светските економски текови, како и врз економиите во регионот на Централна и Југоисточна Европа, како економии со висок степен на интегрираност во светската трговија. На настанот, воведно излагање имаше Пјеро Чиполоне, член на Извршниот одбор на Европската централна банка (ЕЦБ).

Според процените на ЕЦБ, доколку САД воведат царини од 25% на увозот од Европа, би се намалил растот на европската економија за околу 0,3 до 0,5 п.п. на краток рок. Доколку Европската Унија (ЕУ) исто така воведе царини, инфлацијата во еврозоната би се зголемила за околу 0,5 п.п. Со оглед на високиот степен на трговија со ЕУ, можни се преносни ефекти и во регионот.

За намалување на овие ризици, од особена важност е водењето претпазливи макроекономски политики и засилувањето на структурните реформи со кои економиите од регионот би ја зголемиле својата отпорност на надворешните шокови и би ја забрзале доходовната конвергенција.

На регионалната средба се разговараше и за важноста на реформите во сферата на прекуграничните плаќања за поттикнување на трговијата, вклучително и на регионалната трговија и економскиот раст. Во нашиот регион, токму членството во СЕПА би придонесло за брз и ефикасен платежен систем со помали трошоци, зголемувајќи ја конкурентноста на нашата економија.

На гувернерската тркалезна маса, покрај гувернерката Ангеловска-Бежоска, учествуваа и гувернерот на Хрватската народна банка, Борис Вујчиќ, в.д. гувернерот на Банката на Словенија, Примож Доленц, гувернерката на Централната банка на Црна Гора, Ирена Радовиќ и гувернерката на Централната банка на Босна и Херцеговина, Јасмина Селимовиќ.

Кога финтекот не само што менува правила, но и поставува нови стандарди.

Кога зборуваме за финтек, често првата асоцијација е брза, динамична индустрија предводена од математички прецизни алгоритми и високо-технолошки иновации. Но, финтекот денес не е само за бројки, туку и за луѓе. И ако постои компанија што го редефинира начинот на кој оваа индустрија се гради, тоа е MINT Fintech Group – каде жените не само што се дел од процесот, туку го водат.

Во свет каде што менаџирањето во технологијата и финансиите сè уште се поврзува со машки имиња, MINT Fintech Group докажува дека иновативноста нема пол, туку има визија. Христина Ивановиќ Блажевска, заменик директор во компанијата, е дел од тим што не само што го предводи финтек секторот во регионот, туку и поставува нови правила за тоа како изгледа една модерна, инклузивна и паметно дизајнирана финансиска иднина.

Во ова интервју разговараме за новата апликација на MINT, за тоа што значи да бидеш дел од тим каде жените се доминантни на сите нивоа, но и за тоа како вистинските менаџери не се препознаваат по титулите, туку по промените што ги носат.

Финансиските технологии се меѓу најбрзо растечките индустрии денес. Што значи MINT Fintech Group за оваа еволуција, и каде ја гледате улогата на вашата нова апликација?

Во последната деценија, финтек стана повеќе од индустрија – тоа е движење кое го менува начинот на кој луѓето размислуваат за парите. Од традиционални банкарски услуги до нови модели на плаќање, инвестирање и управување со средства, финтек не е само олеснување на процесите – тој ја менува целата култура на финансиските навики.

MINT отсекогаш се стремел да биде повеќе од само уште една финтек компанија. Ние не сакаме само да го следиме трендот – сакаме да го поставуваме. Новата апликација што ја лансиравме е дизајнирана да им даде на корисниците контрола врз сопствените финансии на еден паметен и персонализиран начин. Користиме алгоритми кои анализираат потрошувачки навики и нудат паметни предлози за буџетирање, инвестиции и финансиска писменост, што во основа ја претвора апликацијата во виртуелен финансиски советник.

Она што навистина ја прави оваа апликација посебна е тоа што таа не е само финансиски алат, туку личен финансиски асистент кој учи од вас, се адаптира на вашите потреби и ви помага да носите подобри финансиски одлуки – без разлика дали сте претприемач, млад професионалец или искусен инвеститор.

Да бидеш жена во индустрија што традиционално била машка територија е предизвик сам по себе. Како гледате на улогата на жените во финтек?

Постојат две перспективи кога зборуваме за жените во финтек – една што е чисто статистичка и една што е многу подлабока. Статистички, бројот на жени на водечки позиции во финансиската технологија е значително понизок од оној на мажите генерално, но не и во MINT. Aко постои компанија што го редефинира начинот на кој оваа индустрија се гради, тоа е MINT Fintech Group – каде жените не само што се дел од процесот, туку ги има прилично голем број на водечки позиции.

Во свет каде што лидерството во технологијата сè уште се поврзува со машки имиња, MINT Fintech Group докажува дека иновативноста нема пол, туку има визија. Но, ако погледнеме подлабоко, ќе видиме дека жените кои се во оваа индустрија не само што се успешни, туку носат и многу поинаков пристап кон менаџментот и иновациите.

Во финтек, како и во секоја индустрија каде брзината и промените се клучни, различните перспективи создаваат предност. Жените имаат природна склоност кон мултитаскинг, емпатија и долгорочна визија, а тоа се особини кои во еден комплексен и динамичен систем прават огромна разлика.

Се разбира, има и предизвици. Но, мојот пристап никогаш не бил да гледам на тоа како на пречка, туку како на можност да направиме нешто што ќе постави нови стандарди.

Дали добар заменик менаџер треба да биде повеќе шахист, стратег што ги пресметува потезите однапред, или маратонец кој знае да ја издржи трката?

И шахистот и маратонецот се симболи на дисциплина, интелигенција и стратегија, но јас би додала уште една димензија – менаџирањето денес бара и флексибилност, нешто што го гледаме можеби кај сноубордерите, на пример.

Да, морате да имате јасна стратегија, да ги анализирате чекорите однапред, како шахист. Но, истовремено, морате да ја имате и издржливоста на маратонец, бидејќи вистинските резултати не доаѓаат преку ноќ. Сепак, без способноста за брзо адаптирање – нешто што го прават сноубордерите на непредвидлив терен – нема успех.
Лидерството во финтек е токму тоа – знаење кога да останеш на курсот, кога да смениш правец и кога да преземеш ризик.

Се зборува дека успешните луѓе немаат приватен живот. Како изгледа вашето „неработно“ време?

Ова е едно од оние прашања кои сите сакаат да ги слушнат, но ретко кој сака искрено да одговори. Мајка сум на две деца на возраст од 5 и 1 година. Реалноста е дека кога сте на менаџерска позиција, работата никогаш не завршува во 17:00 часот. Финтек индустријата е брза, динамична и понекогаш непредвидлива, што значи дека секогаш мораш да бидеш достапен, информиран и подготвен за акција.

Но, дали тоа значи дека немам приватен живот? Не. Тоа значи дека мора да научиш како да го создадеш балансот, наместо да го бараш. За мене, тоа се неколку основни принципи:
Квалитет пред квантитет – Времето поминато со семејството и пријателите мора да биде квалитетно, а не само „одработено“. Дури и еден час вистинска посветеност е повреден од цел ден во кој си физички присутен, но мислите ти се на работата.

Не е лесно, но не е невозможно.

Имам неколку ситни навики што ми помагаат да останам поврзана со себе.

Поставувам приоритети, а не компромиси. Луѓето често мислат дека балансот е компромис, но тоа не е точно. Баланс значи да знаеш кога нешто е најважно и да му дадеш приоритет без чувство на вина.

Што ќе биде следната голема работа во финтек?

Финтекот денес не е повеќе само алатка за дигитални плаќања – тој станува суштински дел од животниот стил на луѓето. Она што го гледаме како следен голем чекор е финансиска интелигенција во реално време – системи кои не само што ќе им овозможат на корисниците да управуваат со своите пари, туку и да ги насочуваат кон подобри финансиски одлуки.

Во MINT веќе работиме на проекти каде што вештачката интелигенција и машинското учење ќе бидат во центарот на финтек. Замислете апликација која ќе ви каже кога е најдобро да инвестирате, кога треба да паузирате со трошењето или кога некоја одлука може да има поголемо влијание врз вашиот буџет отколку што мислите.

Исто така, гледаме како финтекот почнува да влегува во области кои порано биле резервирани за традиционалните банки – персонализирани кредитни решенија, peer-to-peer инвестирање, па дури и целосна интеграција со Web3 и blockchain технологиите.

Нашата визија за MINT е едноставна – да бидеме двигатели на оваа промена, не само пасивни набљудувачи. Ако традиционалните финансиски системи се старата школа, ние сакаме да бидеме иднината која на корисниците им дава контрола, знаење и моќ да управуваат со сопствените финансии на нов начин.

Ако можете да дадете само еден совет на идните менаџери?

„Прво во времето, прво во правото”- ова е личен мој цитат по кој ме знаат моите колеги.

Менаџирањето не е само во тоа да знаете што сакате, туку и во тоа да препознаете кога е вистинскиот момент да делувате. Без разлика дали сте жена или маж, во финтек или во кој било друг сектор, вистинските менаџери се оние кои имаат храброст да направат промена, но и мудрост да знаат кога треба да застанат и да научат нешто ново.

Храброст да преземеш ризик, храброст да излезеш од сопствената комфорна зона и храброст да направиш нешто што никој пред тебе не го направил.

Многу луѓе мислат дека менаџирањето е во зборувањето, во носењето големи одлуки, во тоа да бидеш најгласниот во просторијата. Но, вистината е дека тоа е многу повеќе во тоа да знаеш кога да слушаш. Најдобрите менаџери не се оние кои секогаш имаат одговори, туку оние кои знаат да ги постават вистинските прашања.

Ако го најдеш тој баланс – помеѓу слушањето и дејствувањето, помеѓу стратегијата и интуицијата, помеѓу визијата и реалноста – тогаш не само што ќе бидеш добар во она што го работиш, туку и инспирација за другите околу тебе.

Можеби, ќе звучи како клише, но јас целосно верувам дека кога нешто се сака, се може многу, се може сѐ.

Гласот на разумот е оној кој ме води, етиката и правичноста. Како магистер на правни науки, од областа на финансовото право верувам во личното рацио, водено од правото и законите. Така и работам во она што најдобро го знам, така и ги менторирам сите мои колеги и соработници.

ПР

Најниската пензија во март изнесува 18.192 денари, додека просечната околу 26.258 денари, соопштија од Владата.

„Исполнето е ветувањето за зголемување на пензиите од 5.000 денари на над 330.000 пензионери. Со исплата на мартовската пензија за 2.500 денари, се заокружи циклусот за линеарно покачување на пензионерите за 5.000 денари. Со сегашното зголемување најниската пензија во март изнесува 18.192 денари, додека просечната пензија изнесува околу 26.258 денари. Пензионерите заслужуваат сигурен и достоинствен живот“, се наведува во соопштението.

Дополнително, велат од Владата, доказ дека работиме во интерес на граѓаните покажува и фактот што како Влада имаме став дека нема да ја зголемиме старосната граница за пензионирање која сега е 62 години за жени и 64 години за мажи и најмалку 15 години стаж.

„Грижата за пензионерите е наша обврска и цел. Како Влада продолжуваме целосно посветено и одговорно да работиме за подобар и поквалитетен живот за сите граѓани“, велат од таму.