Економија
Политиките на Бектеши заслужни за тешката состојба во енергетскиот сектор, велат од ЕСМ

Крешник Бектеши како поранешен министер за економија, во чија надлежност до неодамна беше и енергетиката, наместо да преземе одговорност за затекнатите лоши состојби во оваа дејност, шета по медиуми и критикува за состојби директно создадени од неговите политики, истакнуваат од ЕСМ.
„Тој како кадар на ДУИ и раководителите кои оваа партија ги поставила во рамките на енергетските компании, преку низа погрешни потези, одиграле значајна улога да го доведат АД ЕСМ во незавидна состојба. Факт е дека претходната власт не успеала да реализира ниту еден енергетски проект кој ќе придонесеше кон енергетската независност на Македонија, или барем ќе ја намалеше увозната зависност на земјата од енергија. Наспроти тоа, од некогаш силна компанија во државна сопственост, со нестручно управување создале фирма со милионски долгови и загуби, наследени доспеани долгови, очајна техничко-технолошка подготвеност на производните капацитети, лошо изведени или воопшто непочнати ремонти, празни хидроакумулации и неплански третирани рудници за јаглен“, додаваат во соопштението.
Во однос на проектот Александрополис, Бектеши, како што нагласуваат од ЕСМ, ја изманипулирал јавноста дека Македонија има некакви придобивки, а всушност „има само наследени обврски кои АД ЕСМ, го чинат три милиони евра годишно, односно повеќе од 45 милиони евра за наредните 15 години за закупен капацитет за природен гас во терминалот кој засега нема да биде во можност да го користи. Тој треба да биде доблесен и да и признае на јавноста дека Владата во која тој беше министер влезе во проектот целосно неподготвена без бизнис план и стратегија. Според фактите, ниту НОМАГАС стана сопственик на 10 отсто од гасниот терминал, ниту АД ЕСМ сопственик на 25 отсто од гасната електрана во Александрополис. Бектеши спинува информации во врска и со ослободените количини на капацитетот на интерконекторот Ќустендил-Ждилово и си ги припишува како реализиран успех. Вистината е дека АД ЕСМ и ЕСМ Продажба немале потпишано билатерални договори со Булгартрансгас за ослободување на капацитет на интерконекторот Македонија Ќустендил-Ждилово со кој ќе се гарантира преносот на количини за овие компании, туку ослободените количини биле и се предмет на аукција за кои за гасните години 2023, 2024,2025, 2026, 2027 и 2028 година претходното раководство на АД ЕСМ не ги закупи, иако учествуваше на годинешните и кварталните аукции“, се појаснува во информацијата.
Од компанијата ги истакнуваат и условите за набавка на гас од ЕСМ Продажба и во минатите години.
„Имено, секогаш услов за продавачот, во јавните повици за прибирање понуди за набавка на природен гас, било тој да достави сертификат за квалитет на природниот гас, а не сертификат за потекло. Во овој контекст за споменување е фактот дека државата никогаш немала забрана на увоз на руски гас.
ЕСМ Продажба согласно со законската и подзаконската регулатива за грејната сезона 2024/2025 распиша јавен повик за набавка на гас на јавен и транспарентен начин, овозможувајќи им на сите добавувачи на природен гас кои ги исполнуваат условите од јавниот повик да достават понуди.
Понатаму, Бектеши зборува за увоз на струја, без притоа да објасни кои се причините и потребата од набавка. Целосна лага е дека цената на електричната енергија набавена за втората половина на септември и првата половина на октомври е повисока во однос на средствата издвоени во времето кога тој бил министер. Според фактите, токму во мандат на раководствата во кои учествувала ДУИ во АД ЕСМ се купувала струја по цена и преку 250 евра за мегават-час, а за набавка на овој енергент за потребите на АД ЕСМ, само за 2022 и 2023 година, се потрошени над 298 милиони еврa. Кумулативната набавка на електрична енергија само за минатата 2023 година изнесува 100,3 милиони евра за набавена
електрична енергија од 774.146 MWh“, напоменуваат во напишаното.
Од ЕСМ потсетуваат дека производната цена на електричната енергија на РЕК Битола само во периодот 2022 до 2024 била за повеќе од двојно зголемена од 61,9 евра MWh на 133,79 MWh. Тоа всушност, како што велат, е најдобар показател и доказ колку „домаќински“ се управувало со државните ресурси и колку биле успешни енергетските политики на Бектеши.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Мицкоски: По седум години застој градиме интерконектор за гас со Грција, од увозно зависна земја, ќе станеме земја која извезува електрична енергија

Премиерот Христијан Мицкоски на денешната собраниска седница за пратенички прашања истакна дека конечно по 7 години застој се работи на интерконекторот за гас со Грција и стануваме земја низ која ќе транзитира гас, што заедно со другите проекти во енергетиката од увозно зависна земја, ќе нè направат земја која извезува електрична енергија што ќе влијае позитивно во финансиските биланси.
Во однос на изградбата на интерконекторот за гас со Грција, Мицкоски појасни дека на минатата влада и бил оставен завршен проект со потпишани договори, обезбедено финансирање, проектирање, но по 7 години тие ништо не направиле освен тендер со основ за корупција кој го довел во прашање финансирањето на истиот.
„Заемодавателите рекоа дека не го финансираат затоа што во тендерската документација има делови кои укажуваат на корупција и рекоа дека се повлекуваат или да се коригира тендерската документација да почне од почеток. Имајќи предвид дека овој интерконектор е многу значаен за иднината на државата, затоа што со него и интерконекторот во соседна Србија и крак до соседно Косово, ние стануваме многу значаен играч во делот на транзитот на енергенси, затоа што капацитетот на овој интерконектор околу е 3 милијарди метри кубни, со оние кои доаѓаат од исток ќе дојдеме до 4 или 4,5 милијарди метри кубни, а ние како држава трошиме половина милијарда, значи 4 милијарди ќе транзитираат. Прв пат стануваме земја која ќе биде на мапата транзит држави на ваков тип на енергенси и замислете тие си играат 7 години и тендерот паѓа затоа што имало основ за корупција. Ние ја коригиравме тендерската документација, ја објавивме, избравме изведувачи, пративме до заемодавателите и тие дадоа зелено светло“, изјави Мицкоски.
Додаде дека фирмата од пред еден месец е воведена во работа, теренските активности се завршуваат и се оди со исклучително брза динамика и околу 10 јули се планира официјално да им се претстави на македонските граѓани дека се гради втор интерконектор.
„Досега имавме еден со Бугарија, но еднонасочен, овој е двонасочен. И тој кој планираме да го градиме со Србија за да бидеме земја низ која ќе транзитира гас. Очекувам крајот 2026 година или почетокот на 2027 година, овој да биде функционален и поврзан со националниот гасовод на Македонија. Тоа е сериозна работа, бидејќи ќе може да се донесат нови количини за новите гасни централи кои ги планираме во Скопје, но и низ државата. Енергетската независност не е само со овој интерконектор, туку продолжуваме да ја градиме бидејќи тоа е архитектура за иднината на државата“, потенцираше Мицкоски.
Тој посочи дека се почнува и со многу значаен проект, а тоа е ветерниот парк во Штип, Карбинци и Радовиш кој годишно со максимален капацитет ќе произведува 1 терават час електрична енергија, тоа е околу 20% од денешно планирано производство на АД ЕСМ и за прав пат оваа година се очекува да заврши годината со резултат еднаков на нула, односно ќе произведеме онолку колку ќе потрошиме.
„Се разбира ќе има периоди од годината кога ќе увезуваме, тоа е најчесто зимно, ќе има и кога ќе извезуваме, но на крајот на годината за прв па ќе бидеме нула, нема да бидеме увозно зависна, а потоа откако ќе бидат пуштени првите количини ќе бидеме извозник, што е историски показател, ќе имаме вишок на електрична енергија и тоа ќе влијае и во финансиските биланси и во БДП“, изјави Мицкоски.
Додаде дека со Косово обезбедуваме околу милион тони јаглен кој понатаму ќе се плати со струја, а не како порано со тендери, високи цени, броење кеш, сега е поразлично и прашање е зошто порано се плаќал јагленот поскапо од сега и каде одела таа разлика.
Економија
Славески со претставници на членките на МБА: во фокусот предлозите за намалување на трошоците што ги сносат граѓаните и компаниите при користење на платежните услуги

Во просториите на Македонската банкарска асоцијација се одржа работна средба помеѓу гувернерот на Народната банка, Трајко Славески, и претставници на членките на Асоцијацијата. На состанокот, гувернерот ги претстави ставовите и предлозите на централната банка во насока на намалување на трошоците што ги сносат граѓаните и компаниите при користење на платежните услуги.
Во своето обраќање, гувернерот истакна дека целта на иницијативата е провизиите да се постават на ниво кое ќе биде одржливо за банките, но истовремено да бидат фер и прифатливи за корисниците. При тоа Народната банка е подготвена да го направи првиот чекор во оваа насока со намалување на надоместоците што ги плаќаат банките за користење на услугите во МИПС. Истовремено очекуваат банките во најкус можен рок да ја ревидираат висината на надоместоците за извршување на плаќањата за граѓаните и компаниите и да ги постават на разумно ниво, односно: намалување на надоместоците за одржување на платежни сметки за правни лица, со акцент на олеснување на товарот врз малите и средни компании; укинување на надоместоците за користење електронско и мобилно банкарство; укинување на надоместоците за плаќања со платен налог во рамки на иста банка; намалување на надоместоците за меѓубанкарски плаќања во денари преку платните системи КИБС и МИПС; поедноставување и намалување на трошоците за подигнување готовина на банкомати на други банки и намалување на надоместоците што банките ги наплатуваат од трговците за прифаќање картички.
Во рамки на средбата претседателката на Македонската банкарска асоцијација, Маја Стевкова Штериева, изрази благодарност до гувернерот Трајко Славески за изнесеното обраќање и ги сподели ставовите на Асоцијацијата по однос на предлозите за намалување на надоместоците за платежни услуги.
Во своето излагање таа потенцираше дека цените на банкарските услуги се определуваат индивидуално од страна на секоја банка, преку органите на управување, и дека Македонската банкарска асоцијација, од своето основање до денес, никогаш не дискутирала за цените на производите или услугите како заедничка тема. „Во иднина, ќе продолжиме да дискутираме за можните насоки на дејствување, но одлуките за цените остануваат во надлежност на секоја банка поединечно“, истакна таа.
Воедно, посочи дека е важно да се согледа контекстот на податоците што се објавуваат во јавноста, особено во однос на учеството на надоместоците во приходите на банките. Таа додаде дека банкарскиот сектор е меѓу најтранспарентните во земјата, обврзан да објавува точни и детални информации согласно регулативата, што не е случај со голем дел од другите сектори во економијата. „Кога правиме споредби, мора да имаме предвид дека банкарскиот сектор функционира на високо ниво на транспарентност, додека кај многу други сектори тоа не е така – податоците често се нецелосни или неточни“, нагласи Стевкова Штериева.
Во однос на евентуалното намалување на одредени надоместоци, таа посочи дека станува збор за сложен процес кој бара внимателна анализа на трошоците, особено имајќи ги предвид значајните расходи што банките ги имаат, како во делот на ИТ, така и за услугите поврзани со меѓународни провајдери во областа на картичниот бизнис. „Затоа се залагаме колку што е можно повеќе услуги да се развиваат со сопствени ресурси во Македонија, што би придонело за намалување на трошоците и овозможување поповолни услови за клиентите“, додаде таа.
Како еден од потенцијалите за намалување на трошоците, беше посочено и најавеното намалување на надоместокот за користење на МИПС-системот, што би можело да се транспонира во пониски трошоци за клиентите во иднина.
Македонската банкарска асоцијација останува отворена за соработка и ќе делува во насока на унапредување на платежните услуги, вклучително и преку разгледување на предлозите и иницијативите изнесени од страна на гувернерот.
Економија
Собранието даде зелено светло за укинување на царините за стока од САД

Собранието го усвои Законот за изменување и дополнување на Законот за царински тарифи. Со изгласувањето на овие измени, Собранието даде зелено светло на планот на Владата за намалување на царинските давачки за голем број суровини и репроматеријали кои се клучни за домашната индустрија и енергетскиот сектор. Со предлогот се предвидува намалување до 50% на царинските стапки кои важат во ЕУ и се укинуваат царините за увоз на стоки со потекло од САД, изјави Љупчо Пренџов, пратеник од Пратеничката група на ВМРО-ДПМНЕ и коалицијата „Твоја Македонија“.
Според него, овие мерки ќе имаат повеќеслојно позитивно влијание: намалени трошоци за производство, подобрена конкурентност на домашните компании на странските пазари и поттикнување на нови инвестиции и отворање нови работни места.
Како што рече, укинувањето на царините за стоки со потекло од Соединетите Американски Држави не е само трговска, туку и стратешка и дипломатска одлука – сигнал за нашата зголемена подготвеност за продлабочена економска соработка со стратешките партнери и поддршка за слободната и фер трговија.
„Со оваа законска измена македонските компании ќе бидат поконкурентни, цените на производството ќе се намалат, извозот ќе се зголеми, што директно ќе се одрази врз растот на националната економија“, рече Пренџов.