Банкарскиот гигант „Кредит свис“ со години отворал сметки за автократи, дилери на дрога, осомничени воени злосторници и трговци со луѓе, открија неколку светски медиуми.

Информации за ова на германскиот весник Süddeutsche Zeitung (SZ) му дал свиркач, а потоа била покрената истрагата Suisse Secrets, која открива сопственици на 100 милијарди швајцарски франци (109 милијарди долари, 96 милијарди евра) чувани во тајна институција со седиште во Швајцарија.

„Зидојче цајтунг“, британски „Гардијан“ и „Њујорк тајмс“ беа меѓу повеќе од 40 медиумски организации вклучени во истрагата за Проектот за известување за организиран криминал и корупција.

Што откри истрагата?

Медиумите анализираа податоци за 30.000 клиенти на „Кредит свис“ кои протекоа во оваа истрага. Сметките се отворани во периодот од 1940 па до изминатото десетлетие. Повеќе од две третина се отворени по 2000 година, а многу постојат и денеска. Меѓу разоткриените се трговец со луѓе осуден на Филипините, шеф на берзата во Хонгконг затворен поради мито и египетски милијардер кој нарачал убиство на својата девојка, либанска поп-ѕвезда.

Меѓу другите клиенти се бројни шефови на држави и влади, министри, разузнавачи, како и олигарси и претприемачи со сомнителен углед, пишуваат медиумите. Весникот пишува дека меѓу податоците е и името на поранешниот менаџер на „Сименс“ кој беше осуден за поткуп во 2008 година. Се вели дека има шест сметки.

Една од сметките на поранешниот менаџер на „Сименс“ во 2006 година содржела имот во вредност од повеќе од 54 милиони швајцарски франци (во моментов околу 51,66 милиони евра), сума за која медиумите тврдат дека не може да биде резултат на неговата плата.

Протекувањето, исто така, открива тајни сметки на јорданскиот крал Абдула Втори, поранешниот ирачки вицепремиер Ајад Алави, алжирскиот автократ Абделазиз Бутефлика и поранешниот ерменски претседател Армен Саркисијан.

Саркисијан поднесе оставка од функцијата претседател во јануари, набргу откако медиумите го контактираа за да се распрашаат за неговите сметки во „Кредит свис“. Поранешниот претседател рече дека ги затворил сите сметки пред да мора да го пријави својот имот.

Банката не успеа целосно да ги истражи сомнителните клиенти

Протекувањето укажува на неуспехот на „Кредит свис“ да ги процени и отфрли сомнителните клиенти и оние кои ракуваат со нелегални средства. „Зидојче цајтунг“ објави дека измамниците можеле да отвораат сметки или да водат сметки дури и „за кои банката одамна знаела дека има работа со криминалци“.

Новинарите разговараа со неколку поранешни вработени во банката, кои опишаа „многу токсична корпоративна култура која поттикнува преземање ризик за да го зголеми профитот – и бонусите“.

Поранешните вработени рекоа дека тоа довело до култура на две групи правила за две групи клиенти: богати и ултрабогати. Свиркачот, чие име им е познато само на новинарите истражувачи, ја опиша швајцарската абанкарска тајна како „неморална“.

„Преправањето заштита на финансиската приватност е само лист од смоква која ја прикрива срамната улога на швајцарските банки како соработници со затајувачите на данок“, рече свиркачот.

Банката ги негира обвинувањата

„Кредит свис“ жестоко ги негираше обвинувањата во неделата, велејќи дека истрагата е „заснована на нецелосни, неточни или селективни информации извадени од контекст, што доведува до пристрасни толкувања на работењето на банката“.

Банката соопшти дека 90 отсто од тие сметки се веќе затворени. Што се однесува до сметките кои сè уште се активни, банката рече дека е „добро што се преземени соодветни прегледи и други чекори поврзани со контролата во согласност со нивната сегашна рамка“.

Банката, исто така, наведе дека законот ја спречува да коментира за „потенцијалните односи со клиентите“.