Економија
Секретаријатот на ЦЕФТА на Самитот на лидери на Берлинскиот процес со повик: регионалната соработка да премине од зборови на дело

Воспоставувањето на заеднички регионален пазар ветува зголемена трговија, економски раст, создавање на работни места, подобрување на мобилноста, напредок на инфраструктурата и поцврста регионална соработка, носејќи голема корист како за граѓаните, така и за претприемачите на Западен Балкан. На Самитот на лидери на Берлинскиот процес 2023, в.д. директорот на Секретаријатот на ЦЕФТА Даниела Гачевиќ ги истакна обврските кои лидерите на Западен Балкан ги презедоа во однос на регионалната соработка уште во 2020 година.
Обраќајќи се на сесијата насловена „Интегрирање на регионот во единствен пазар и подобрување на конвергенцијата со ЕУ“, Гачевиќ рече: „Седум исклучително важни одлуки се усогласени на експертско ниво и треба да ги усвои Мешовитиот комитет на ЦЕФТА. Тие имаат потенцијал, не само да ги трансформираат нашите економии, туку и да го подобрат секојдневниот живот на нашите граѓани. Овие одлуки, кои се движат од корист за микро претпријатијата до мултинационалните компании и од одделни домаќинства до пошироката заедница, нудат раст, просперитет и проширени можности. Меѓутоа, правите добивки – опипливите поместувања кои ќе се чувствуваат во домаќинствата и на пазарите – се уште не сме ги доживеале бидејќи овие одлуки се уште чекаат на имплементација“.
Нагласи дека иновативните решенија во областите како што се професионалната мобилност, олеснувањето на трговијата, е-трговијата, услугите за достава на пакети меѓу страните и царинските постапки можат да се остварат само кога регионалната соработка ќе премине од зборови во опиплива акција. Ова е особено важно во моменталната состојба на растечка инфлација, која ги намалува реалните приходи, ја намалува довербата на потрошувачите и деловниот сектор, доведува до повисоки каматни стапки и ја ограничува фискалната флексибилност на владите.
Самитот на лидерите на Берлинскиот процес во 2023 година служи како можност да се сумираат напорите од минатото и да се обезбеди преглед на идните предизвици. Сите се согласија дека Заедничкиот регионален пазар (CRM) има широки социјални импликации на Западен Балкан. Затоа бара координиран и конзистентен пристап од сите клучни актери.
„Иако како регион направивме многу во однос на олеснување на трговијата и создавање трговски можности, работата не е завршена. Постојаниот развој е императив за вистински да ги искористиме плодовите од овие иницијативи“, рече в.д. директор на Секретаријатот на ЦЕФТА.
ЦЕФТА останува посветена на решавање на нетарифните бариери, поедноставувањето на документацијата за стока и услуги, промоцијата на дигитализацијата на трговијата и придржувањето кон политиките и стандардите на ЕУ.
Зголемените напори за спроведување на Економскиот и Инвестицискиот план, заедно со иницијативите како што се ЦЕФТА-ТЦТ Зелените коридори, треба да го забрзаат царинењето на стоките и да го намалат времето на чекање на границите. ЦЕФТА значително придонесе за економскиот раст. Во 2022 година, трговијата со стоки порасна на 8,8 милијарди, што претставува неверојатен скок од 112% од 2014 година. Балканскиот барометар покажува дека во 2022 година, 61% од компаниите имале корист од ЦЕФТА, што е значително зголемување во споредба со 37 проценти во 2015 година.
ЦЕФТА е оптимистична дека претстојниот План за раст за Западен Балкан, кој го најави Европската комисија, ќе ги забрза овие процеси, а со тоа ќе го забрза и социоекономското усогласување на регионот со единствениот пазар на ЕУ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Халкбанк со нова кредитна линија од 12 милиони евра за одржливо земјоделство

Халкбанк АД Скопје, како една од водечките банки во земјата која постојано се насочува кон поддршка на реалната економија, започнува со реализација на нова кредитна линија наменета за развој на одржливо земјоделство.
Средствата во износ од 12 милиони евра се обезбедени преку Европскиот фонд за Југоисточна Европа (ЕФСЕ) и ќе бидат ставени на располагање на земјоделците и земјоделските бизниси во наредните пет години.
Целта на оваа кредитна линија е да им овозможи на микро (вклучувајќи трговци поединци и индивидуални земјоделци), мали и средни претпријатија пристап до поволни извори на финансирање кои ќе им помогнат да ги реализираат своите планови за работен капитал, како и за инвестиции во опрема, модернизација и развој на одржливи агро-практики.
Кредитите ќе бидат одобрени под атрактивни услови, со варијабилна каматна стапка која започнува од 5,5% и со можност за флексибилна отплата преку месечни, квартални или полугодишни ануитети. Освен финансиската поддршка, програмата предвидува и дополнителни бенефити за земјоделците: организирани работилници и тренинзи преку кои ќе можат да стекнат нови знаења за современи и одржливи земјоделски практики, како и грант компонента до 1.000 евра по корисник, достапна до исцрпување на предвидениот буџет. На тој начин, кредитната линија не е само финансиски инструмент, туку и практичен поттик за модернизација и зголемување на конкурентноста на домашното земјоделство.
Халкбанк и ЕФСЕ соработуваат долги години, а ова партнерство овозможи континуирано насочување на финансиски средства кон микро, мали и средни претпријатија, со што се поддржа растот на многу бизниси и се даде значаен придонес во економскиот развој на државата. Новата кредитна линија претставува уште еден чекор во таа насока, ставајќи акцент на земјоделството како стратешка гранка со голем потенцијал за одржлив развој.
„Поддршката на земјоделството е од суштинско значење за иднината на економијата и благосостојбата на граѓаните. Со оваа нова кредитна линија, обезбедуваме не само поволни финансиски средства, туку и знаење и грантови кои ќе им помогнат на земјоделците да преминат кон одржливи практики и да ја зголемат својата продуктивност. Веруваме дека вложувањето во земјоделството значи вложување во долгорочна стабилност, храна со повисок квалитет и развој на руралните средини,“ велат од Халкбанк.
Европскиот фонд за Југоисточна Европа (ЕФСЕ) е формиран од страна на Банката за развој KfW, со финансиска поддршка од германското Федерално Министерство за економска
соработка и развој (BMZ) и Европската комисија. Фондот има за цел да го поттикне економскиот развој и благосостојбата во земјите од Југоисточна Европа преку овозможување пристап до финансирање за микро и мали претпријатија и за домаќинства со пониски приходи, со фокус на одржливост и позитивно влијание врз заедниците.
Со оваа програма, Халкбанк ја продолжува својата долгорочна стратегија за поддршка на одржливите иницијативи во економијата, инвестирајќи во иднината на земјоделството и обезбедувајќи подобри услови за оние кои ја движат оваа важна гранка.
ПР
Економија
НБРМ: Граѓаните сè почесто ги избираат дигиталните канали за плаќање

Најновите податоци од платежната статистика на Народната банка за вториот квартал од 2025 година покажуваат натамошен раст на електронските плаќања, при што сè поочигледно е дека граѓаните почесто ги избираат мобилните апликации и платежните картички за извршување на плаќањата, отколку шалтерите, соопшти НБРМ.
Во споредба со истиот период минатата година, електронските плаќања со платни налози бележат раст за 9% по број и за 20,9% по вредност. Особено е брз растот на електронски иницираните плаќања преку дигиталните канали, односно трансакциите растат за 18,6%, а вредноста за 28,3%. Најголемиот дел од платежните трансакции иницирани преку дигиталните канали (71,3%) се извршени преку мобилни апликации, што потврдува дека преовладува употребата на мобилниот телефон како најбрз и наједноставен начин на плаќање.
Се зголемува и користењето на платежните картички. Бројот на плаќањата со картички е поголем за 8,4%, а нивната вредност за 11,4%. Зголемувањето најмногу произлегува од зголеменото купување преку интернет (14,8%), но раст има и кај плаќањата во продавниците (7,9%).
Овие податоци, според НБРМ, јасно укажуваат дека сѐ повеќе граѓани се префрлаат на дигиталните начини на плаќање.
Економија
Позначајни движења кај каматните стапки на банките и штедилниците

Годишен раст на просечната каматна стапка на вкупните депозити од 0,23 п.п., при што во август таа изнесува 2,19%.
Просечната каматна стапка на вкупните кредити бележи годишен пад од 0,54 п.п. и изнесува 4,90%.
Најновото соопштение за позначајните движења кај каматните стапки на банките и штедилниците е достапно на следната врска.