Економија
Сесија на Клубот на истражувачите: Mладите што долго бараат работа прифаќаат најниска плата
На 26 јуни во Народната банка се одржа 33. сесија на Клубот на истражувачите, на која, по поздравното обраќање на вицегувернерката Ана Митреска, беа презентирани истражувачките трудови „Меѓусебното дејство на условната (најниско прифатливата) плата и траењето на невработеноста: Емпириски докази од Македонија“ од Тереза Кочовска и „Промена на локацијата, урбанизација и продуктивност на фирмите: испитување на ефектите од промените во урбаното окружување врз продуктивноста на фирмите“ од Филип Јолевски.
Во првиот презентиран труд Кочовска ги проценува детерминантите на најниско прифатливата плата кај младите во нашата земја, со акцент на поврзаноста со времетраењето на невработеноста. Податоците што таа ги користи произлегуваат од анкетата за премин од училиште до работа за 2012 и 2014 година, при што е опфатена популацијата на возраст од 15 до 29 години. Резултатите до кои доаѓа Кочовска покажуваат дека зголемувањето на времетраењето на невработеноста ја намалува најниско прифатливата плата кај младата популација. Воедно, младите што живеат во семејства што се приматели на дознаки имаат помало времетраење на невработеноста и пониски најниски прифатливи плати од оние што не примаат дознаки, истакна таа во презентацијата.
Според заклучоците на Кочовска, зголемувањето на возраста го зголемува времетраењето на невработеноста и на најниско прифатливата плата кај нас. Од друга страна, добрата финансиска состојба го зголемува времетраењето на невработеноста. Во рамките на презентацијата на трудот беше нагласено дека анкетираните лица што се на постдипломски студии имаат пониско траење на невработеноста во споредба со оние што имаат пониско образование.
За овој труд, неодамна Тереза Кочовска ја доби и Годишната награда на Народната банка за млади истражувачи за најдобар труд од областа на макроекономијата и банкарството за 2019 година.
Во вториот труд презентиран на сесијата, Филип Јолевски поаѓа од премисата дека локацијата, односно позиционирањето на фирмите во урбаните средини е во корист на нивната продуктивност. Притоа авторот применува разни методи за да процени колку од користа што ја имаат фирмите во такви случаи е резултат на прелевање на позитивните ефекти од урбаните средини или е резултат на т.н. селекција на фирми. Користејќи ги податоците од анкетите на фирми спроведени од Светската банка, тој анализира како влијае промената на локацијата на фирмата врз продуктивноста измерена во Коб-Дагласова функција. Јолевски доаѓа до заклучок дека кај производствените фирми што се лоцирани во релативно погусто населени области има намалување на продуктивноста, кое е релативно мало и е неочекуван резултат, а ваквата негативно оценета врска отвора простор за понатамошни истражувања.
На крајот на сесијата, поттикнати од изнесените видувања и заклучоци, присутните дискутираа за повеќе прашања поврзани со темите на двата презентирани труда. Следната сесија на Клубот на истражувачите ќе се одржи во септември годинава.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Божиновска: ЕБОР останува еден од нашите најважни партнери во енергетскиот сектор
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска оствари работна средба со претставници на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), на која беше потврден силниот заеднички фокус кон унапредување на енергетската инфраструктура и забрзување на реформските процеси во земјата.
На средбите се разговараше за неколку стратешки проекти што ќе започнат во следната година, меѓу кои и проектот за батериски енергетски систем со капацитет од 300 MWh.
„ЕБОР останува еден од нашите најважни партнери во енергетскиот сектор. На средбата се усогласивме околу финализацијата на неколку стратешки проекти важни за 2026 година, меѓу кои и проектот за батериски енергетски систем на ЕСМ со вкупен капацитет од 300 MWh. Овој проект е клучен за стабилноста и флексибилноста на електроенергетскиот систем,“ истакна Божиновска.
На средбата се разговараше и за следните чекори во подготовката за воведување на ESCO-моделот во земјата. Двете страни ги разгледаа можните области за пилот-проекти и моделот на институционална соработка што ќе обезбеди несметана имплементација.
„ESCO-моделот е нова можност за граѓаните, институциите и целиот систем – модел кој дава реални резултати. Нашата цел е да создадеме јасна рамка, предвидливи процедури и подготвеност за негово постепено воведување,“ додаде министерката.
Министерството за енергетика и ЕБОР договорија во наредниот период да продолжат со заедничка техничка подготовка, со јасен фокус кон обезбедување услови за брза и успешна реализација на проектите што директно ќе ја зајакнат енергетската сигурност на земјата.
Економија
Со цена повисока од претходната до „ЕВН Хоме“ стасала само понудата на ЕСМ за набавка на струја
ЕВН Хоме соопшти дека на тендерот за набавка на струја за задоволување на потребите на корисниците за периодот јануари-декември 2026 добиле само една понуда и тоа од АД ЕСМ, со купопродажна цена на електрична енергија од 65 евра за мегаватчас, за покривање на 100% од вкупно планираните количини.
„Оваа цена е повисока за 4,84 % од претходната која беше добиена на последниот тендер на Универзалниот снабдувач (јуни-декември 2025), кога АД ЕСМ понуди купопродажна цена од 62 евра за мегаватчас.
Под комплетен надзор на Регулаторната комисија за енергетика и согласно законските обврски и претходно утврдената методологија, во наредниот период ЕВН Хоме ќе ја пресмета цената на електрична енергија по однапред утврдени влезни параметри.
Како и секогаш, во крајната цена влегуваат: цената по која АД ЕСМ ја продава електричната енергија на ЕВН Хоме, цената на Преносниот систем оператор МЕПСО, цената на Операторот на пазар на електрична енергија МЕМО, како и цената на Дистрибутивниот систем оператор Електродистрибуција“.
Економија
Нови цени на горивата од полноќ
Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 1,26% во однос на одлуката од 24.11.2025 година.
Од 28.11.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 75,00 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 77,00 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 70,50 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 67,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 34,865 (денари/килограм)
Малопродажната цена на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) се намалува за 2,50 ден/лит.
Малопродажната цена на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се намалува за 2,00 ден/лит.
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 и на Мазутот М-1 НС не се менуваат.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините за 2,370%, кај дизелот за 6,738%, кај екстра лесното масло за 6,741% и кај мазутот намалувањето за 3,944%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е повисок за 0,4085%

