Економија
Состанок на македонските и бугарските министри за економија: Иднината на Западен Балкан е во создавање заеднички регионален пазар

Иднината на Западен Балкан е создавање заеднички регионален пазар чија цел е посилна економска интерграција на регионот и негова подготовка за големиот внатрешен паазар на Европската Унија. Воспоставување на таканаречени зелени коридори за напречено движење на примарните производи и спојување со европските коридори е главен приоритет во насока на подобарување на регионалната економска соработка. Ова беа главните заклучоци на средбата на министрите за економија во рамките на заедничкото претседателство на Берлинскиот процес на Република Бугарија и Република Северна Македонија во 2020 година.
На состанокот беше повторена и поддршката за Софиската декларација за Зелената агенда за Западен Балкан која има за цел да ги зајакне напорите за постигнување на критериумите за пристапување кон ЕУ и ќе го посвети регионот за правилно решавање на растечките еколошки и климатски предизвици и нивно претворање во можности, иницирајќи зелена транзиција на Западен Балкан.
На состанокот на кој присуствуваа претставници од земјите учеснички од ЕУ, претставници од Европската комисија, меѓународни и регионални организации и институции, генерално беше заклучено дека овој состанок даде значаен придонес кон заедничката цел за зголемена регионална соработка според новиот Акционен план за заеднички регионален пазар што треба да биде усвоен на Самитот во Софија. Беше потврдено дека Декларацијата на лидерите од Западен Балкан за заеднички регионален пазар е важен инструмент, заснован на правилата и стандардите на ЕУ, за да се зголеми привлечноста и конкурентноста на регионот и тој да се приближи до единствениот пазар на ЕУ.
Министрите потврдија дека во рамките на идниот заеднички регионален пазар, деловните контакти во регионот и достигнувањата во областите трговијата, инвестициите, мобилноста, енергија, транспорт, дигитална инфраструктура и други сектори, значително ќе се интензивираат.Улогата на заедничкиот регионален пазар ќе биде исто така многу важна за младите преку овозможување мобилност преку заемно признавање на квалификациите и програмите.
„Заедничкиот регионален пазар за Западен Балкан 6 е движечка сила за подлабока економска интеграција на регионот и важен чекор кон единствениот пазар на ЕУ. Западен Балкан треба да ја забрза регионалната економска интеграција. Можеме да кажеме дека Декларацијата на лидерите од Западен Балкан за заеднички регионален пазар е важна пресвртница за Западен Балкан и забележително достигнување за Берлинскиот процес. Очекуваните испораки во рамките на спроведувањето на Акциониот план како инструмент на Заедничкиот регионален пазар, го регулираат внатрешниот пазар на земјите на Западен балкан заснован на пристапот на четирите слободи. Во рамките на регионалната трговска агенда, активностите на ЦЕФТА се насочени кон олеснување на трговијата со стоки и услуги и воспоставување регионален пазар за е-трговија. Пазарот за електронска трговија на ЦЕФТА денес се проценува на околу 1 милијарда евра, со силен раст. Нашата работа е да овозможиме пристап до овој пазар за млади и креативни луѓе кои можат да создадат работни места за повеќе млади. Треба да извезуваме стоки и услуги преку интернет, ЦЕФТА одобри патоказ за да се води нашиот пат кон отстранување на најголемите бариери за прекугранична дигитална трговија, истакна министерот Бектеши во своето обраќање во сесијата на тема „Заеднички регионален пазар, дигитална агенда и мобилност на младите“.
Министерот потенцираше дека тоа значи намалување на трошоците за плаќања и испорака на пратки, потоа олеснување на царинењето и овозможување на признавање на електронски потпис.
„Треба да работиме заедно во партнерство со деловната заедница за градење доверба при купување преку интернет и заштита на потрошувачите во регионот. Овие ќе бидат меѓу најважните приоритети што Северна Македонија ќе ги следи во 2021 година како претседавач со ЦЕФТА“, истакна Бектеши.
Бектеши порача дека важна движечка сила на сите економии се младите, затоа овој пазар исто така ќе овозможи мобилност за студентите, истражувачите и професорите преку програмите за заемно признавање.
„Интеграцијата на Западен Балкан во паневропската дигитална област преку инвестирање во широкопојасна поврзаност, зголемување на кибербезбедноста, доверба и дигитализација на индустријата ќе ја зајакне дигиталната економија и општеството“, потенцираше министерот Бектеши.
Министерот за економија на Бугарија, Лачезар Борисов, во панелот на тема „Зелена агенда за Западен Балкан, зелена економија и поврзаност–иницијатива за зелени коридори“ потенцираше дека Зелената агенда за Западен Балкан, како Европскиот зелен договор, може да биде можност за регионалните економии да се модернизираат и да станат поконкурентни, но од друга страна, предвидливата и стабилна регулаторна рамка е важна за деловната активност да ја испланира и спроведе нејзините инвестиции.
„Имплементацијата на Зелената агенда е поврзана со инвестиции и големи трансформации, за кои повеќето земји во регионот не се подготвени. Зголемувањето на амбицијата да се постигне климатска неутралност до 2030 и 2050 година, дури и во оваа фаза, создава несигурност во бизнисот и предизвикува легитимен страв од непредвидени ризици. Зелената агенда за Западен Балкан е шанса за економски раст и регионалните економии да станат неутрални во однос на климата со развој на енергетски системи со понизок јаглерод. Ова е тешка и одговорна задача, особено во контекст на пандемијата Ковид-19“, кажа министерот за економија на Бугарија, Лачезар Борисов.
Бугарскиот министер за економија порача дека посебно внимание треба да се посвети на индустријата за интензивни ресурси и енергетски интензивни, кои во повеќето земји во регионот, како и нашата земја, управуваат со економијата и се основа на многу синџири на вредности.
„Декарбонизацијата и модернизацијата на овие индустрии е од суштинско значење. Тие ќе обезбедат предуслови за привлекување нови инвестиции за да им помогнат на компаниите да се приближат кон неутралноста на климата. Овие индустриски сектори мора да бидат поддржани со конкретни политики и фокусирани мерки за да се спречи губење на конкурентноста и истекување на јаглерод. Специфичните карактеристики на енергетски интензивните индустрии претставуваат предизвик за одржливоста и конкурентноста на целиот регион“, кажа министерот Борисов.
Вицепремиерот за економски прашања, Фатмир Битиќи, во своето воведно обраќање посочи дека во периодот кој следи, Владите треба да се фокусираат на креирање кохерентни и конзистетни стратегии, политики и мерки, преку чија имплементација, економиите од регионот наместо да си конкурираат меѓусебно, да го трансформираат регионот во една конкурентна целина, која би била поатрактивен партнер за инвеститорите и земјите членки на ЕУ.
„Новиот план 2021 – 2024 година за развој на регионот претставува акционен план како да се постигне заедничката амбиција на економиите, а тоа е да се постигне развој. Нашата намера е соработката во регионот ја унапредуваме од ‘Регионална економска област’ кон повисоко ниво на соработка ‘Заеднички регионален пазар’. Ова ќе ги отвори вратите на економиите во регионот за да станат уште позначаен партнер на земјите од ЕУ и да ја подигнат соработката на повисоко ниво. Тоа подразбира почитување на принципите на слободно движење на стоки, луѓе и капитал, овозможувајќи им добра бизнис-средина на инвеститорите преку обезбедување оперативни и ефикасни системи за поддршка и заштита на инвестициите во сите нивни аспекти“, нагласи вицепремиерот.
„Годината 2020, покрај ковид-кризата, треба да ја гледаме и како можност за сите нас од регионот. Не треба оваа криза да ја гледаме како пречка, туку како можност за зајакнување на развојот на регионот. Да ја искористиме можноста и заедно да ја развиваме нашата подобра иднина“, заврши во своето излагање на министерскиот состанок, вицепремиерот Битиќи.
Министрите исто така го поздравија Протоколот за отворен пристап до инфраструктурата за истражување на Западен Балкан, со цел да се поттикне мобилноста на истражувачите и научната соработка во регионот. Министрите се согласија дека сите поддржани документи разгледани за време на овој состанок ќе бидат одобрени на Самитот на Западен Балкан за Берлинскиот процес што ќе се одржи во Софија на 10 ноември во рамките на Заедничкото претседателство на Република Бугарија и Република Северна Македонија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Владата нема да ги толерира триковите на трговците ако ги зголемат цените без основа

Премиерот Христијан Мицкоски изјави дека будно се следи состојбата со цените и најави дека Владата ќе реагира доколку се утврдат непринципиелни однесувања кај трговците, посочувајќи дека мерки ќе бидат донесени доколку е потребно.
„Состојбата со цените апсолутно ја следам одблиску, реков дека нема да толерирам трикови, внимателно следиме што се случува во маркетите и се разбира, доколку има одредени непринципиелни однесувања што јас ги нарекувам трикови, ќе делуваме. Инаку, имаме во план да носиме мерки со кои јавноста ќе биде запознаена благовремено“, рече Мицкоски, одговарајќи на новинарско прашање за време на манифестацијата „Од нива до трпеза“ во општина Аеродром.
Тој најави дека Владата ќе го разгледа Извештајот на Државниот пазарен инспекторат кој се однесува на состојбата со цените по завршувањето на владините мерки, по што ќе излезе со официјален став во јавноста.
Во однос на цените на овошјето, премиерот истакна дека покачувањето кај црешите и јаболките е резултат на неповолните временски услови, и најави дека намалениот род ќе влијае на понудата.
„Нивната цена не е 500 денари, туку од 200 до 300 денари по килограм, но и тоа е многу. Тоа е така поради студот, тоа што беше елементарна непогода за црешите, истото го афектираше и ресенското јаболко. Иако оваа година очекувавме и таму голем род, за жал тоа нема да се случи, ќе биде преполовено, ако не и трипати намалено поради неколкуте недели кога имаше ниски температури. Ретка е понудата на трпезата, очекувам истото да се случи и со јаболката кога ќе дојде редот“, изјави Мицкоски.
Од друга страна, министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, изјави дека нема драстично зголемување на цените на основните прехранбени производи, и уверува дека пазарните инспектори ја следат состојбата низ целиот синџир – од производство до продажба.
„Нема драстично зголемување на цените во делот каде што ние сме надлежни, во делот на прехранбени основни производи. Секој месец Државен пазарен инспекторат ќе биде на терен, ќе гледа, и ако случајно се случува да имаме зголемување енормно без економска оправданост од трговците, нормално дека ќе донесеме пак одлуки. И тоа сум го кажал и во други изјави – ќе донесеме поригорозни мерки од тие што сме ги презеле досега“, рече Дурмиши на новинарско прашање во Тетово, каде присуствуваше на настан за промоција на Оперативниот план за вработување за 2025 година.
Министерството за економија и труд на 20 февруари предложи мерка што Владата ја изгласа, со која беа ограничени маржите за 100 групи производи, а замрзнати цени за осум артикли. Мерката траеше до 30 април, по што започна мониторинг на цените во цел месец мај.
Економија
Од идеја до бизнис со помош на државата, Владата обезбеди 40 милиони евра

Министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, денеска престојуваше во Тетово каде што оствари работна посета и средба со граѓани, локални претприемачи и претставници на институции. Целта на посетата беше директна презентација на активните мерки за вработување кои се предвидени со Оперативниот план за 2025 година.
Овој план, кој се спроведува преку Агенцијата за вработување, е една од клучните алатки на Владата за зголемување на вработеноста и поттикнување на претприемништвото. За неговата реализација, во 2025 година се издвоени над 40 милиони евра, што претставува највисок досега буџет наменет за оваа цел.
„Преку Оперативниот план за вработување, државата првпат системски пристапува кон решавање на невработеноста – не само преку финансиска помош, туку и со структурна поддршка, менторство и обука. Граѓаните добиваат реална можност да започнат сопствен бизнис, да креираат работни места и да придонесат во локалната економија“, истакна министерот Дурмиши.
Во рамки на Планот за 2025 година, активни се три главни мерки за самовработување:
Мерка 1.1 – Финансиска поддршка до 7.000 евра за лица постари од 29 години кои сакаат да отворат сопствен бизнис. За работодавачите кои ќе вработат лице со попреченост, се предвидува дополнителна поддршка од 4.000 евра.
Мерка 1.2 – Поддршка до 10.000 евра за млади лица до 29 години кои имаат одржлива и иновативна бизнис-идеја.
Мерка 1А – Поддршка до 20.000 евра за формирање на заеднички бизнис од страна на најмалку две невработени лица.
Сите мерки се спроведуваат преку интегриран пристап, кој опфаќа: идентификација на потреби, професионално советување, обука, развој на бизнис-план, административна поддршка и менторство во првите 12 месеци од работењето.
„Наша цел е да изградиме економија базирана на знаење, иницијатива и локален развој. Овие мерки не се само финансиски поттик – тие се платформа за личен и професионален напредок. На младите не им велиме само да останат тука – туку им даваме услови за да успеат“, нагласи министерот Дурмиши.
Во рамки на теренската комуникација, министерот ќе продолжи со посети во повеќе општини – Гостивар, Кичево, Липково, Сарај и други – со цел директно информирање и вклучување на граѓаните во овие програми.
Аплицирањето за мерките веќе е започнато, а до крајот на вчерашниот ден се регистрирани над 2.500 апликации.
Економија
Мицкоски: Земјоделците се херои на денешницата, Владата останува посветена на нивната поддршка

На манифестацијата „Од нива до трпеза“, која денеска се одржува во Скопје, премиерот Христијан Мицкоски упати јасна порака за поддршка на македонските земјоделци, нагласувајќи дека Владата силно се залага за развојот на земјоделскиот сектор и поддршка на оние кои го одржуваат аграрот жив.
„Македонија има потенцијал – и тоа не е празна фраза, туку фактичка состојба. Имаме сонце, имаме вода, имаме плодна почва, но најважно од сè – имаме луѓе. Луѓе кои не се плашат да станат рано наутро, да ги извалкаат рацете во кал, да работат до доцна навечер. Тие се тивките херои на нашето време. Тие се темелот на нашата економија, чуварите на традицијата и креаторите на иднината“, изјави премиерот.
Мицкоски подвлече дека земјоделството е еден од стратешките приоритети на Владата, наведувајќи дека во последните 11 месеци биле исплатени повеќе од 8 милијарди денари за субвенции и други форми на финансиска помош за земјоделците.
„Ова не се празни ветувања – ова се мерливи резултати. Тие говорат за нов пристап, нова енергија и визија со која сакаме да го издигнеме земјоделството, да ги поттикнеме младите генерации да се вклучат во овој сектор, и пред сè – да ја зајакнеме довербата кај секој земјоделец“, рече премиерот, апелирајќи до граѓаните да избираат македонски производи и со тоа директно да го поддржат домашното производство.
На манифестацијата учествуваат 25 општини од целата земја, претставувајќи уникатни традиционални производи како што се домашни вина, печива, мед и рачни изработки.
Настанот е во организација на здружението „Наша традиција, наша иднина“, со поддршка од Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство. Главната цел е да се истакне богатството на македонската традиционална храна и да се промовира руралниот туризам како ресурс со сериозен економски и културен потенцијал.