Економија
Средби на НБРМ со ММФ: Банкарскиот сектор во солидна кондиција, будно се следи инфлацијата

Политиките кои ги води Народната банка се соодветен одговор на тековните предизвици. Глобалната ситуација е сложена поради финансиските превирања, продолжувањето на војната во Украина и геоекономската фрагментација. Оттаму, централните банки треба да останат доследни на антиинфлаторната затегната монетарна политика, но исто така будно да ги следат случувањата во финансискиот сектор и доколку има потреба да ги искористат соодветните инструменти. Ова се главните заклучоци од состаноците коишто ги остварија гувернерката на Народната банка Анита Ангеловска-Бежоска и вицегувернерот Фадил Бајрами со високи претставници на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), во рамките на Пролетните средби на ММФ и Светската банка во Вашингтон, САД.
Делегацијата се сретна со заменик генералниот директор на ММФ, Бо Ли, како и со директорот на ММФ за Европа, Алфред Камер, извршниот директор на ММФ, Пол Хилберс и алтернативниот извршен директор, Лук Дресе, како и со шефот на Мисијата на ММФ, Жак Миниан.
На средбата со заменик генералниот директор на ММФ, Бо Ли, беше разговарано и за реализацијата на Кредитната линија за претпазливост (ПЛЛ), која што и беше доделена минатата година на нашата земја. Станува збор за инструмент којшто обезбедува ликвидност за надминување одредени шокови и предизвици за време на кризни епизоди и кој им се доделува на земји коишто имаат здрави економски фундаменти и практикуваат здрави макроекономски политики. Во тој контекст, во разговорите со претставниците на ММФ беше констатирано дека монетарната политика се води и треба да продолжи да се води на прудентен начин, со оглед на сеуште присутната глобална неизвесност. Согласно последните проекции на Фондот за нашата економија, растот на инфлацијата годинава ќе забави, а ќе продолжи да забавува и следната година, додека на среден рок би се постигнала целната инфлација од 2%. Притоа, гувернерката на Народната банка, Ангеловска-Бежоска истакна дека нашата централна банка будно ги следи случувањата и презема одлучни чекори за справување со инфлаторните притисоци и постигнување на основната цел – обезбедување на среднорочна ценовна стабилност. Таа ги наведе преземените мерки и политики од страна на Народната банка, и посочи дека курсот на монетарната политика започна да се менува уште на крајот на 2021 година, преку интервенциите на девизниот пазар. Потоа се продолжи со интервенции преку зголемување на каматната стапка, неколкуте промени кај инструментот задолжителна резерва, насочени кон растот на штедењето во денари, како и воведувањето на системски мерки, како противцикличниот заштитен слој на капиталот. Воедно, акцентот беше ставен и на стабилноста на банкарскиот сектор, кој е во солидна кондиција и може да ја поддржи домашната економија, а притоа има капацитет да се справува со евентуалните поголеми шокови.
Во глобални рамки, согласно оцените на ММФ растот на инфлацијата годинава успорува, но истата се покажа како многу порезистентна од она што беше очекувано пред само неколку месеци. Остриот пад на цените на енергентите и храната придонесоа кон падот на вкупната стапка на инфлацијата, меѓутоа базичната инфлација во глобални рамки се покажа како попостојана. Случувањата во глобалниот финансиски систем може да придонесе кон намалување на агрегатната побарувачка, што би делувало антиинфлаторно, но сепак препораката на ММФ за централните банки е да останат внимателни, бидејќи прераната промена на курсот на монетарната политика може да предизвика големи штети.
Делегацијата на Народната банка оствари работна средба и со Одделот за монетарна политика и пазари на капитал. Притоа, беше заклучено дека ММФ и во натамошниот период ќе ја поддржува Народната банка преку размена на искуства за натамошно унапредување на поставеноста на оперативната рамка на монетарната политика и механизмите за учество на Народната банка на девизниот пазар.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Позначајни движења кај каматните стапки на банките и штедилниците

Годишен раст на просечната каматна стапка на вкупните депозити од 0,23 п.п., при што во август таа изнесува 2,19%.
Просечната каматна стапка на вкупните кредити бележи годишен пад од 0,54 п.п. и изнесува 4,90%.
Најновото соопштение за позначајните движења кај каматните стапки на банките и штедилниците е достапно на следната врска.
Економија
Божиновска: Енергетски стабилна Македонија со повеќе обновливи извори

Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, денес учествуваше на панел-дискусијата „Жени во енергетиката“ во рамки на Конференцијата „Јас сум жена“.
„„Нашата визија за енергетска Македонија е јасна – да бидеме земја што произведува доволно енергија за сопствени потреби, притоа поголем дел од неа да биде од обновливи извори и да имаме модерна и дигитализирана мрежа што е дел од европската енергетска архитектура. Македонија мора да биде стабилна за своите граѓани и компании, но и доверлив партнер во регионот“, изјави министерката.
Божиновска ја нагласи и улогата на енергетската дипломатија како алатка за обезбедување одржлива иднина – преку регионална соработка, заеднички инвестиции и интегрирани пазари.
„Регионалниот енергетски систем е тесно поврзан – ниту една земја сама не може да обезбеди стабилност и сигурност, особено во време на енергетска транзиција. Затоа енергетската дипломатија значи да преговараме, да се договараме и да соработуваме така што сите ќе добиеме – сигурни испораки, интегрирани пазари и стабилна инфраструктура“ рече Божиновска.
Говорејќи за новоформираното министерство, таа истакна дека неговите темели се поставени врз визија, професионалност и транспарентност, со јасна мисија – енергетиката да биде двигател на економскиот развој.
„Создавањето на оваа институција е порака дека енергетиката е срцето на економскиот развој и иднината на земјата. Во темелите ги вградивме компетентноста, отчетноста и визијата за одржлива иднина – секое наше решение мора да биде усогласено со европските зелени цели и заштитата на животната средина“, нагласи Божиновска.
Во своето обраќање, министерката посочи и на најголемите предизвици: застарената инфраструктура, потребата од инвестиции и модернизација, како и регулаторни промени што ќе ја охрабрат приватната иницијатива.
„ Првиот голем предизвик е староста и неефикасноста на дел од постојната инфраструктура. Производните капацитети како и преносната и дистрибутивната мрежа се градени пред децении и не се дизајнирани за интеграција на големи количества обновливи извори. Тоа бара значителни инвестиции и внимателно планирање за да се модернизира системот без да се наруши стабилноста. Вториот предизвик е финансирањето. Енергетските реформи се скапи, особено кога станува збор за изградба на нови капацитети, дигитализација на мрежите и проекти за енергетска ефикасност. Затоа мора да се работи со комбинација од јавни инвестиции, европски фондови и приватен капитал. За да можат реформите да успеат, потребна е транспарентна и предвидлива регулатива што ќе го охрабри приватниот сектор да инвестира. Тоа значи поедноставени процедури, брзи дозволи и јасни правила за пазарот. И на крај, но не помалку важно, е човечкиот фактор. Транзицијата кон нов енергетски модел не е само технолошка, туку и општествена промена. Таа бара обучени кадри, нови знаења и култура на одговорност – и кај институциите и кај граѓаните“ рече Божиновска.
Таа потенцира дека реформите веќе се спроведуваат – со подготовка на нови фотоволтаични и ветерни капацитети, модернизација на мрежата и програми за енергетска ефикасност.
„Овие чекори покажуваат дека реформите не се само визија, туку реалност што веќе се случува“, рече Божиновска.
Божиновска ја искористи приликата да потсети и на започнатиот процес за институционална заштита на македонскиот рубин – единствениот во Европа што природно се вади и обработува. „Ова е национално богатство и природна гордост која заслужува вреднување и меѓународна промоција“, порача таа.
Економија
Славески: Народната банка останува цврсто посветена на ценовната стабилност и на стабилноста на девизниот курс

Гувернерот на Народната банка, Трајко Славески, учествуваше на 24. Конференција на Македонска берза, каде што говореше за растечката глобална неизвесност и нејзините импликации врз малите и високо отворени економии, како што е македонската.
Тој истакна дека во постпандемискиот период трговската отвореност на нашата економија во просек достигна околу 150% од БДП, што ја зголемува чувствителноста на промени во надворешното опкружување. Според него, во моментов најизразени се неизвесностите поврзани со новите трговски политики на САД и потенцијалните реципрочни мерки од големите светски економии. Иако директната изложеност кон американскиот пазар е мала, индиректните ефекти преку намалување на побарувачката во ЕУ не се занемарливи. Дополнителна загриженост отвараат можните ефекти врз глобалната инфлација преку синџирите за снабдување и инфлациските очекувања.
„Трговските тензии се надоврзуваат на постојната неизвесност поврзана со геофрагментацијата, политичките нестабилности и состојбата во германската автомобилска индустрија. Дополнително, брзиот развој на технологијата и вештачката интелигенција, кои нудат огромни можности, истовремено можат да предизвикаат и зголемени ризици за монетарната политика во иднина“.
Во однос на одговорот на монетарната политика на ваквите предизвици, тој подвлече дека е неопходно одлучувањето да се темели на широк спектар на податоци и анализи, изготвување алтернативни сценарија и пред сè –посветеност на ценовната стабилност на среден рок и стабилноста на девизниот курс.
„Народната банка останува подготвена да одговори на евентуални непредвидливи предизвици, потпирајќи се на искуството од справувањето со екстерни шокови во минатото. Од суштинско значење е одржувањето на независноста на централната банка и кредибилитетот на нејзините политики. Солидното ниво на девизни резерви е гаранција за стабилноста на девизниот курс на националната валута“, истакна гувернерот.
Славески посочи дека Народната банка ќе продолжи да ги унапредува своите капацитети за справување со предизвиците и дека, иако сите неизвесности не можат да се отстранат, навремено поставување на вистинските прашања е клучно за пронаоѓање на појасна насока за иднината.