Економија
Усвоен најновиот квартален извештај со есенските макроекономски проекции на Народната банка

Советот на Народната банка одржа редовна седница на која беше разгледан и усвоен најновиот квартален извештај во чии рамки се вклучени и макроекономските проекции на Народната банка. По усвојувањето на извештајот, гувернерката ги претстави макроекономските проекции пред јавноста на конференцијата за печатот.
Макроекономската слика за периодот 2023 – 2026 година во овој циклус проекции не е значително променета во споредба со проекциите од април. Во однос на растот, и натаму се очекува умерено забавување во 2023 година и негово постепено засилување во следниот период. Сепак, во услови на малку понеповолно надворешно окружување, на краток рок, закрепнувањето на економијата е малку послабо од претходните очекувања. Така, се очекува дека во 2023 година економскиот раст умерено ќе забави и ќе се сведе на 1,9 %, а со подобрувањето на надворешниот амбиент и спроведувањето на јавниот инфраструктурен циклус во земјата растот би забрзал искачувајќи се до 3 % во 2024 година. На среден рок се очекува натамошно закрепнување, односно раст од околу 4 % под услов да нема позначителни шокови. Во поглед на структурата на растот, за 2023 година се очекува позитивен придонес од нето-извозот и од домашната побарувачка, а за следните две години се очекува дека растот ќе произлезе од домашната побарувачка, со најголем позитивен придонес од бруто-инвестициите поради засилената изведба на капиталните инфраструктурни проекти поврзани со изградбата на патните коридори и приватните домашни и странски инвестиции, известуваат од Народната банка.
Инфлацијата и натаму ќе се намалува и на среден рок ќе се сведе на историскиот просек од 2 %. Според податоците објавени од Државниот завод за статистика, годишната инфлација во октомври забави сведувајќи се на 3,5 %. Притоа, со оглед на повисоките годишни стапки од почетокот на годината просечната инфлација за периодот јануари – октомври изнесува 10,7 %. Во натамошниот период се очекува дополнително забавување на просечната инфлација, која за 2023 година би изнесувала околу 9,5 %. Инфлацијата и во 2024 година значително ќе се намалува до 3,5 до 4 % во просек, а понатаму ќе се сведе на приближно 2 %.
Последните оцени за кредитната активност на банкарскиот сектор се непроменети во однос на очекувањата од априлските проекции, односно се задржуваат оцените за забавување на растот на кредитите во 2023 година и постепено забрзување на растот во наредниот тригодишен период. Кредитниот раст на крајот на 2023 година би се свел на 5,7 %, а со постепеното забрзување на економскиот раст и стабилизирањето на очекувањата се очекува забрзување на растот на кредитната активност за периодот 2024 – 2026 на 6,9 % во просек. Со оглед на попривлечните услови за штедење како одраз на мерките преземени од страна на Народната банка и зголемената доверба во домашната валута, како и очекуваниот раст на паричните примања на населението, на крајот на 2023 година се очекува солиден раст на вкупните депозити од 8,4 %, повисок од очекувањата во април. За следниот период се проектира натамошен солиден раст на депозитите, кој во просек би изнесувал 7,8 % во периодот 2024 – 2026 година, исто како во априлската проекција.
Октомвриските согледувања за надворешната позиција на домашната економија се значително поповолни во однос на априлските оцени, особено кај тековната сметка како резултат на помалите увозни притисоци. За 2023 година дефицитот во тековната сметка на билансот на плаќања би изнесувал 1,2 % од БДП. Значителното стеснување на дефицитот произлегува од пониските цени на енергијата и храната, но и на понискиот количински увоз на суровини и енергенти во услови кога сè уште има високи резерви од претходната година. За 2024 година се предвидува благо влошување на дефицитот кај тековната сметка, кој би изнесувал 2,4 % од БДП, што ќе произлезе од постепеното зголемување на трговската размена и стабилизацијата на приватните трансфери. На среден рок се очекува стабилизирање на дефицитот во тековната сметка на нивото од 2024 година, кое е блиску до претпандемичното ниво. Очекуваните финансиски нето-приливи ќе овозможат целосно финансирање на дефицитот на тековната сметка, како и дополнителен раст на девизните резерви. Се очекува дека во целиот период на проекцијата девизните резерви ќе се задржат на ниво што е соодветно на меѓународните стандарди за одржување на стабилноста на девизниот курс.
Општо земено, макроекономската слика во поглед на патеката на економскиот раст и на забавувањето на инфлацијата за целиот период на проекциите не се многу променети во однос на априлскиот циклус. Од друга страна, екстерната позиција на домашната економија се оценува како значително поповолна во споредба со претходната проекција, со помал притисок врз тековната сметка, особено оваа година, и со солидни финансиски приливи, што следствено ќе овозможи задржување на соодветното ниво на девизните резерви на среден рок. Клучните ризици за основното макроекономско сценарио се слични на оние од априлските проекции, при што ризиците од надворешното окружување и на краток и на среден рок и натаму се неповолни. Во овој контекст, неопходно е следење и на политиките што влијаат врз агрегатната побарувачка во домашната економија. Народната банка внимателно ги следи макроекономските податоци и ризиците и како и досега ќе ги презема сите неопходни мерки користејќи ги сите расположливи инструменти заради одржување на стабилноста на девизниот курс и стабилизирање на инфлацијата на среден рок, се додава во соопштението на Народната банка.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Нов јавен клуч на УЈП за потпишување на МПИН пресметките

Управата за јавни приходи ги информира даночните обврзници и вршителите на сметководствена дејност дека генерираше нов јавен клуч со важност од 27 мај 2025 година кој треба да се користи за криптирање на МПИН пресметките изготвени преку Клиентскиот софтвер.
Даночните обврзници кои имаат активен код за идентификација треба задолжително да го преземат новиот јавен клуч на Управата за јавни приходи, од веб – страницата на УЈП (види линк http://ujp.gov.mk/mk/obrasci/opis/257).
„Напомeнуваме дека новиот јавен клуч треба да се ископира на работната машина на која е инсталиран Клиентскиот софтвер за подготовка на МПИН пресметки, на патека C:\MPPP-Prijavi\kod. Новите даночни обврзници на кои по прв пат им се генерира код за идентификација треба истиот да го инсталираат заедно со новиот клуч на УЈП, кои ќе ги добијат на USB (доколку барањето за код го имаат доставено во хартиена форма до шалтерите на УЈП), односно ќе ги преземат преку системот е-Даночни услуги (доколку барањето за нов код за идентификација го доставиле во електронска форма)“, велат од УЈП.
Истово важи и за постоечките даночни обврзници кои го менуваат кодот за идентификација.
„Сите даночни обврзници кои сѐ уште немаат поднесено МПИН пресметка за мај 2025, како и оние кои во текот на вчерашниот ден добија порака дека МПИН пресметката нема да им биде обработена, по преземањето на новиот јавен клуч, да изготват МПИН пресметка и да ја поднесат до Управата за јавни приходи“, велат од Управата.
Економија
Матура еден ден – финансиска слобода засекогаш

Водич за матуранти кои знаат што сакаат
Поминаа сите тестови, сите стресови околу матурската вечер, фотографирањата и прашањата „а што понатаму?“. Официјално завршува едно поглавје, но она што следи е уште поважно – самостојност.
Моментот кога ќе почнете да носите одлуки за себе, за своето време, за своите пари – е почеток на зрелоста. И колку и да изгледа предизвикувачки, таа самостојност може да започне со еден едноставен, но значаен чекор, а тоа е финансиската грижа за себе.
Паметен почеток значи сигурност
Финансиската писменост не е резервирана само за возрасни. Напротив, колку порано ја стекнете, толку подобро ќе се снаоѓате во сè што следи – студии, први патувања, први сериозни обврски, први приходи. Да имате сметка што не ве оптоварува со непотребни трошоци, да можете самостојно да префрлате пари или да платите нешто онлајн, да знаете каде ви се парите и како ги користите, тоа се мали чекори што водат кон голема самодоверба.
Halk EZ – вашата прва вистинска сметка
Halk EZ е банкарски пакет од Халкбанк, дизајниран за млади на возраст од 16 до 24 години. Преку овој пакет добивате Visa PayWave дебитна картичка без годишна членарина, бесплатна мобилна апликација и електронско банкарство, како и сметка без трошоци за одржување. Со Halk EZ можете да подигнувате готовина без провизија од сите банкомати во земјата, но и во странство – без дополнителни трошоци од страна на Халкбанк.
Сè е осмислено така што вие да можете самостојно и сигурно да ги водите вашите финансии – без компликации и без непријатни изненадувања.
Зошто баш сега?
Затоа што ова е моментот кога сè почнува. Ќе патувате самостојно, ќе се селите во друг град, ќе се справувате со сопствени трошоци и ќе планирате нови искуства. Ќе имате желби што ќе бараат поддршка – и ќе ви биде важно да ја имате контролата во свои раце. Halk EZ е тука да ви помогне во тоа – не како товар, туку како практична, флексибилна алатка што ве следи на секој чекор.
Наместо да чекате да „пораснете“, почнете веднаш – со вистинските ресурси, во вистинско време.
ПР
Економија
Со нов инвестициски циклус „ТИТАН Усје“ го одбележува 70-годишниот јубилеј

Со нов инвестициски циклус во дигитализација на процесите, имплементација на модели базирани на вештачка интелигенција и нови производи по највисоките еколошки стандарди, „ТИТАН Усје“ ќе го одбележи 70-годишниот јубилеј.
Само во следниот период до 2030 година инвестициите во овие сегменти ќе надминат 50 милиони евра, со што дополнително ќе се поттикне развојот.
Како дел од интернационалната групација Титан, компанијата ги имплементира највисоките стандарди во индустријата на градежни материјали. Брза имплементација на напредна технологија и употреба на вештачка интелигенција е дел од стратегијата на групацијата и истата се спроведува во сите нејзини компании.
„Овој значаен јубилеј за нашата компанија, но и за заедницата, го одбележуваме со најава на многу активности поддржани со сериозни инвестиции, бидејќи ние продолжуваме да ја градиме иднината на нашата компанија. Брзите промени во светот бараат посветеност и континуитет, а ние сме целосно посветени на овие процеси кои за ТИТАН Усје значат трансформација и модернизација. Нашите вработени се основата на нашето работење и во насока на подобрување на условите за работа, реализираме низа програми. Како нераскинлив дел од заедницата, УСЈЕ со еднакво внимание иницира и поддржува активности кои се од јавен интерес. Ние во рамките на групацијата делиме заеднички вредности- поаѓајки од грижата и посветеноста, смело се соочувме со предизвици, градиме трајни вредности и го одржуваме зборот преку доследно дејствување. Овие вредности не се само генерални принципи што ги почитуваме, туку ја претставуваат нашата суштина, нашата култура и го дефинира начинот на кој работиме. Посветено продолжуваме да работиме во правец на креирање на развој и просперитет “, истакна Константинос Николаоу главен извршен директор на ТИТАН Усје.
Декарбонизацијата е една од клучните области каде ТИТАН Усје има постигнато значителен напредок. Имено, компанијата е прва во инсталирање на капацитети за употреба на алтернативни горива за енергија, со што значително се намалија емисиите на CO₂. Покрај тоа неодамна беше пуштена во употреба и фотоволтаична централа, со што емисиите на CO₂ се намалија за над 10 %. Едно од клучните достигнувања е развојот на автономен систем за оптимизација на производството во реално време, преку што значително се зголеми ефикасноста на производството, се намали потрошувачката на енергија и се подобри квалитетот на производите.
Во изминатите децении ТИТАН Усје во континуитет работеше на поддршка и развој на заедницата. Во проекти од областа на заштитата на животната средина, образованието, како и соработка со академската заедница, досега се инвестирани 950.000 евра. Преку најновиот проект на ТИТАН Усје „Иноваториум – клуб на напредни знаења и вештини“, за само неколку месеци, над 200 ученици од основните училишта од општината Кисела Вода поминаа обука за 3Д печатење.
ТИТАН Усје продолжува да соработува со сите свои партнери во насока на креирање развој.
(ПР)