Економија
Ќе им се исклучува струјата на сите неплаќачи, на списокот болници, затвори, факултети

ЕВН објави дека веќе се испраќаат известувања, а и ќе ги исклучуваат од струја сите институции неплаќачи. На списокот се болници, затвори, студентски домови, Зоолошката, Железницата, судови и факултети.
Долгот е милионски, околу 13 милиони евра, Железницата должи речиси 6 милиони, затворите имале приближно 1 милион долг. Ако останат без струја, тоа ќе значи колапс на железничкиот транспорт во земјата затоа што ќе бидат укинати возовите на електричен погон, па во употреба ќе останат само оние што користат нафта. За болниците и студентските домови, прекинот на струја ќе биде катастрофален.
Во согласност со правилата за снабдување со електрична енергија, потрошувачите чие снабдување со електрична енергија не смее да биде прекинато се: болници, клиники, посебни здравствени установи, установи за прва помош, јавни објекти за водоснабдување, објекти и средства за јавен превоз, како што се аеродроми, железнички и автобуски станици и сигнални станици во јавниот сообраќај, хидрометеоролошки и сеизмолошки станици и градинки.
Според член 44 став 3 од законот, „ЕВН хоум“ го известило МЕПСО дека рокот за доставување една од гаранциите за плаќањето, како и времетраењето на снабдување со струја од краен снабдувач, истекува и побарале од операторот да се прекине снабдувањето со струја на „МЖ – транспорт“.
Ова значи дека државата ќе мора да им ги покрие долговите за електрична енергија на оние клучни институции што имале објективни причини да не плаќаат, но децидни се дека не и на оние кај кои не постои оправдување за недомаќинско работење. Ова денес го изјавија и министерот за економија, Крешник Бектеши, и премиерот Ковачевски.
Бектеши дециден дека неодговорно и недомаќинско работење Владата нема да поддржи и дека тоа јавно ќе биде објавено. Неприфатливо е, рече, да се трошат непотребно средства кога Владата веќе ги одредила количините за снабдување со електрична енергија на основните и средните училишта. Некои директори на училиштата, како што рече, не се пријавиле за обезбедување струја по поволна цена од 95 евра за цела грејна сезона зашто не нашле време што го имале со недели за да пополнат апликација.
„Речиси половина од основните и средните училишта во нашата држава не аплицирале, не биле заинтересирани да имаат поволна цена на електрична енергија, која ќе ја обезбеди ЕСМ за нивните потреби. Тоа е неодговорно однесување на сите оние што раководат со училиштата и, според мене, намерно им прават дополнително трошок на општините, а тоа се пари на граѓаните“, рече Бектеши додавајќи дека тоа важи и за јавните комунални претпријатија кои не аплицирале за субвенционирана цена и со денешните цени да плаќаат по 400 евра или трипати поскапо од тоа што можеле да го добијат.
Во однос на цената на струјата за граѓаните, министерот е дециден дека се прави сè струјата да не поскапи. И како што засега стојат работите, таа нема да поскапи и покрај фактот што се зголемува ДДВ-то. Тој појасни дека, најверојатно, нема да дојде до промена во четирите тарифни блокови за потрошувачка на електричната енергија.
„Одлуката за евентуална промена во цената на струјата од 1 јануари ќе се носи во интерес на граѓаните. И тука, најверојатно, ќе нема поскапување, но не е во ред во време на криза одредени домаќинства со повисоки приходи да имаат иста цена со граѓаните што имаат просечни приходи. Одредени домаќинства во земјата трошеле повеќе од одредени компании, и тоа големи. Зборуваме за над 30-40 мегавати месечно, што значи тие домаќинства ќе плаќаат во согласност со пазарните услови, а зошто да не и дополнително со маржа од страна на ‘ЕВН хоум’ и ЕСМ“, рече Бектеши.
Што се однесува до ресурсите, според директорот на ЕСМ, Васко Ковачевски, снабдувањето со електрична енергија е сигурно и стабилно.
„Производството е зголемено и нема прекин, односно нема намалена испорака на електрична енергија“, рече тој.
Граѓаните да бидат спокојни зашто електрична и топлинска енергија ќе има до крајот на грејната сезона, без застои и без оптоварување на нивниот буџет. Не треба да веруваат во секакви непроверени информации и во паниката од опозицијата зашто тоа може да биде на штета на домаќинствата, кои, слушајќи ги, може да прават дополнителни трошоци за алтернативно загревање“, порача министерот за економија, Крешник Бектеши.
По подолга пауза, од вчера беше вклучена термоцентралата „Осломеј“ по ремонтот што траеше неколку месеци. По два месеца сервис и ремонт, денеска почна процедурата за пуштање во употреба и на ТЕЦ „Неготино“. РЕК „Битола“, пак, работи со два од трите блока, а имаше денови кога работеше само еден блок. За работа на третиот блок се чека трансформаторот од Турција тежок 240 тони. Властите очекуваат да пристигне до средината на овој месец. Поради тежината, композицијата долга 60 метри побарува специјални услови за движење, зајакнување на патната инфраструктура на одредени делови на трасата, посебна сообраќајна регулација и управување со мала брзина“, соопшти државниот производител ЕСМ.
Според ЕСМ, во договорот со економскиот оператор што ги изведувал работите било наведено дека зафатите треба да завршат до 15 декември, но со засилениот интензитет на работа и зголемениот ангажман на вработените рокот бил скратен за 10 дена, што во услови на енергетска криза ќе значи економски и енергетски бенефит.
Васко Ковачевски, генералниот директор на ЕСМ, објави дека денеска почнала испораката од 600.000 тони јаглен од Грција за термоелектраните.
„Денеска почна испораката на новите количини јаглен од Република Грција, каде што имаме потпишано договор за 600.000 тони јаглен, што ќе треба да се носи во наредните 12 месеци. Цената што е постигната за овој јаглен е 59 евра за тон, што значи дека имаме една од најниските цени на купен јаглен во Европа во овој момент на енергетска криза“, рече Ковачевски.
Оваа цена, според Ковачевски, била добиена поради, како што рече, поддршката што ни ја дава Грција по меѓувладините средби во Атина. Тој дополни дека ЕСМ има нов договор за 180.000 тони мазут од јануари до јуни 2023.
Анита Петровска-Рајковиќ
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Божиновска: Меѓународни експерти за енергетика и Германското друштво за меѓународна соработка со поддршка за енергетскиот форум

Министерката Сања Божиновска оствари работна средба со Давид Оберхубер, директор на Германското друштво за меѓународна соработка (GIZ) во нашата земја.
Средбата беше фокусирана на зајакнување на тековната соработка меѓу министерството и ГИЗ, со посебен акцент на подготовките за претстојниот 14. Меѓународен форум за енергија за одржлив развој кој ќе се одржи од 28 до 30 октомври 2025 година во Скопје, под мотото „Од цели до акција: Напојување на иднината со одржлива енергија“
Настанот е организиран од Министерството за енергетика, рударство и и минерални суровини, во партнерство со Програмата за развој на Обединетите нации (УНДП) и петте регионални комисии на Обединетите нации.
ГИЗ, како долгорочен партнер на Македонија во областа на одржливиот развој и енергетиката, ја потврди својата подготвеност да даде активна поддршка на настанот – преку мобилизација на меѓународни и домашни експерти, како и учество во концептуализација и организација на тематски панел-дискусии, информираат од кабинетот на министерката.
Во рамките на средбата, беше направен преглед на тековните проекти што се реализираат со поддршка на Германското друштво за меѓународна соработка, особено во доменот на енергетската ефикасност. Двете страни изразија задоволство од досегашните резултати, кои покажуваат конкретен напредок во унапредувањето на националните капацитети и подобрување на условите за поефикасно управување со енергетските ресурси.
Покрај актуелните иницијативи, разговарано беше и за идните правци на стратешка соработка. Притоа, беа разгледани можности за развој на нови заеднички проекти за 2026 година, кои би се фокусирале на поддршка на процесот на енергетска транзиција, дигитализација на енергетскиот сектор, како и унапредување на институционалните капацитети преку техничка и експертска помош.
Божиновска ја нагласи важноста на континуираната поддршка од страна на ГИЗ, оценувајќи ја оваа соработка како исклучително вредна за унапредување на одржливите и инклузивни политики во енергетскиот сектор. Таа додаде дека Министерството останува отворено за понатамошно продлабочување на партнерството, со цел обезбедување стабилна, зелена и иновативна енергетска иднина за граѓаните на Македонија.
Економија
Мицкоски: Нема мито како во минатото, нема вештачки сопки, во енергетиката имаме пазарно ориентирани инвестиции

Премиерот Христијан Мицкоски одговарајќи на новинарско прашање во врска со планот на Владата за тоа како Македонија ќе стане енергетски независна држава, бидејќи често се зборува за инвестиции во енергетиката, изјави дека очекува вкупното производство на електрична енергија кај нас, да биде еднакво на потрошеното.
„Тоа не значи дека во одредени периоди нема да увезуваме – да, ќе увезуваме, но во одредени периоди ќе извезуваме. И кога сето тоа ќе се собере, одземе, тогаш ќе дојдеме до една бројка којашто ќе биде избалансирана, уште оваа година ќе биде така. Претпоставувам дека јавноста е сензибилизирана, од страна на опозицијата и се поврзува со Меморандумот за разбирање што го потпишавме со турската компанија „АКСА“ за инвестиција во вредност од една милијарда евра. Бидејќи така беше и за „Алказар“ – тврдеа дека ќе имале повластена цена, не знам ваква компанија, таква компанија. Нити видовте има повластена цена, нити има било какви бенефиции компанијата. Во рок од една година, компанијата стави камен-темелник на својата инвестиција која ќе биде половина милијарда долари. Тоа за претходната Влада беше научна фантастика. Таму, се сеќавате, се нудеа даночни олеснувања за инвеститори, загарантиран откуп на топлинска, на електрична енергија, итн“.
Како Влада нагласи премиерот, се проговара исклучиво за пазарно ориентирани инвестиции.
„Ние преговараме исклучиво за пазарно ориентирани инвестиции. Да, како Влада, институционалниот ризик ќе го преземеме, да олесниме. Нема како во минатото мито да се бара, нема вештачки препки да се ставаат во рамките на администрацијата за да се почасти некој. Тоа нема да се случи. Затоа работите одат брзо и ефикасно – така ќе биде и со компанијата „АКСА“. Сега, дали сите сакаме гасификација? Сите велеа, сакаме гасификација. Сакаме почист воздух. Ние рековме: ќе треба време. Не може ова преку ноќ. Ќе треба време. Еве почнуваме тоа да го правиме, да обезбедуваме инвестиција милијарда евра. Топлина ќе произведуваат, ќе се произведува електрична енергија. А сега тоа не им чини. Зошто? Затоа што Владата на ВМРО-ДПМНЕ и коалицијата направи нешто што за нив беше научна фантастика во минатото. Тие шетаа наоколу и нудеа бенефиции, ама играа пола-пола. Така играа – пола за овој и затоа никој не инвестираше. Сега се ова исклучиво пазарно ориентирани инвестиции, без ниту еден цент повластувања од страна на Владата. Не треба веќе да се оди повеќе – нити во Мала Речица, нити да се оди горе на Бихаќка. Па пола таму, пола ваму. Овде си е пазарно ориентирана инвестиција. Не треба да се купуваат трговски центри. Не треба да се купуваат скапи „Мајбах“ автомобили. Не треба да се купуваат скапи дуќани во центарот на градот. Ништо не треба, само да се инвестира за доброто на граѓаните. Ете тоа е разликата меѓу овие што сега од опозиција критикуваат, а седум години единственото нешто што го правеа беше криминал и барање мито – и оваа Влада, која гради. Тоа е разликата“, кажа Мицкоски.
Економија
Владата ќе откупи 9.000 тони пченица и 2.400 тони ориз и оризова арпа

Претседателот на Владата, Христијан Мицкоски, на денешниот настан по повод свечено пуштање во употреба на базен од затворен тип кој се наоѓа во состав на ООУ „Невена Георгиева- Дуња“ во Општина Кисела Вода, одговарајќи на новинарско прашање во врска со стоковите резерви, изјави дека на владина седница е донесена одлука да бидат откупени околу 9.000 тони пченица и околу 2.400 тони ориз и оризова арпа од реколтата 2024.
„Во првиот случај кај пченицата можеби ќе го погрешам бројките, но има право секој индивидуален производител да конкурира со количина од 5 до 30 тона, а кај оризот и оризовата арпа 3 до 20 или 30 тона така нешто беше се сеќавам. Ова за првпат се прави посебно за оризот и мислам дека во многу нешта ќе ги олесни предизвиците на оризопроизводителите, но и оние коишто одгледуваат пченица, така што, ова за првпат како Влада го направивме со измени во законот, стана стратешка култура оризот и на тој начин сега и стоковите резерви ќе имаат ориз.“