Економија
Дали Македонија се наоѓа во економска криза?

Анализа на ЦЕА: Светската економска криза и дилемите во Македонија
Од терапијата која ќе ја применат фискалната и монетарната власт ќе зависи дали вирусот ќе премине во грип или ќе поминеме само со кашлање и настинка. Меѓутоа, кај нас се јавува уште еден проблем: економијата ја лечат двајца доктори кои даваат различна дијагноза и со различен третман сакаат да ја оздрават економијата. Која дијагноза е исправна и кој третман е поповолен, останува времето да покажеПишува: Борче ТРЕНОВСКИПрашање кое е поставувано многупати, меѓутоа во последно време неговиот одговор е повеќе од јасен – Македонија се наоѓа во економска криза. Во почетокот постоеше дилема дали кај нас има криза, кога ќе нè погоди, дури се надевавме дека ќе нè одмине и ќе оствариме солиден економски раст. Меѓутоа, светската економија е како голем брод: ако на едната страна на бродот има дупка, целиот брод ќе се наполни со вода. Изјавите од типот: “Добро е, дупката е на другата страна од бродот” нè утешија, но само за кратко. Најновите прогнози на ММФ велат дека светскиот раст ќе премине во негативна зона и во 2009 г. светскиот БДП ќе се намали од 0,5% до 1%, што ни дава право веќе да зборуваме за светска економска криза, а не за светска финансиска криза. Последниот квартал од минатата година и изминатите три месеци од тековната година сведочат за ефектите од кризата врз нашата економија – Стапката на раст на БДП за 2008 г. е 5%, додека за четвртото тромесечје изнесува 2,1% во однос на истото 2007 г. Физичкиот обем на индустриско производство во последниот квартал на 2008 г. забележа пад од 7,6%, кој стана поинтензивен во првиот месец на 2009 г. и достигна 16,7%. Забави растот на потрошувачката на домаќинствата, каде што во последниот квартал на 2008 г. е забележан пад на вредноста на прометот за 5,1%. Следствено на тоа, поради затегнатите кредитни услови (ригорозните услови за кредитирање и повисоките каматни стапки) и песимистичките очекувања за глобалната рецесија има забавување и на инвестиционата активност во приватниот сектор. Како резултат на тоа расте невработеноста – бројот на невработени само во февруари 2009 г. во однос на декември 2008 г. се зголемил за 2,3%. Стапката на инфлација исто така забавува, при што просечната и годишна инфлација во февруари изнесуваат 1,2% и 0,7%, соодветно. На овој начин се отвора магичниот круг на економските кризи – помала побарувачка, потешко доаѓање до кредити, помала инвестициона активност, помало производство, поголема невработеност, потешко исплаќање на своите обврски (кредити), проблеми со ликвидноста на банките итн. МБИ-10 во 2008 г. се намали за 73,3%. Во 2008 г. во надворешниот сектор е остварен досега највисок дефицит во тековната сметка од 12,7% од БДП (поголем за 5,5 процентни поени од претходната година). Во првите два месеца од годината извозот и увозот забележаа значително намалување од 36,8% и 16,6%, соодветно. Од овој краток преглед на ситуацијата во која се наоѓаме ни станува јасно дека нашата економија е инфицирана од светскиот вирус и дека ì е потребна соодветна терапија да се одржи на нозе. Од терапијата која ќе ја применат фискалната и монетарната власт ќе зависи дали вирусот ќе премине во грип или ќе поминеме само со кашлање и настинка. Меѓутоа, кај нас се јавува уште еден проблем, економијата ја лечат двајца доктори кои даваат различна дијагноза и со различен третман сакаат да ја оздрават економијата. Која дијагноза е исправна и кој третман е поповолен, останува времето да покаже.ШТО ПРЕЗЕМА, А ШТО ТРЕБА ДА ПРЕЗЕМЕ ВЛАДАТАВладата во моментот кога сфати дека светската економска криза нема да ја одмине нашата земја, следејќи го примерот на другите земји кои беа во истата “каша” донесе пакет-мерки за излез од кризата. Земјите кои беа погодени од кризата обично своите пакети-мерки ги насочуваа кон зголемување на потрошувачката од страна на населението, поддршка за реалниот сектор, мерки за одржување на нивото на вработеност, олеснување на добивањето кредити итн. Пакетот за излез од кризата нашата Влада го донесе кон крајот на декември 2008 г., неговата вредност беше проценета на 330 милиони евра и содржеше мерки со кои се отпишуваа обврски како и определени даночни олеснувања. Меѓутоа, како што одминува времето, станува јасно дека сетот мерки донесен од Владата треба да се освежи, од една страна поради скромните резултати кои ги дава, а од друга поради неговото влијание претежно на компаниите кои и пред кризата се наоѓаа во лоша состојба. Јасно е дека голем дел од светските економии во моментот своите пакети за излез од кризата ги базираат на експанзивна фискална политика, меѓутоа околностите во кои се наоѓа нашата економија ни налага да бидеме внимателни кога чекориме во таа насока. Владата веќе проектираше буџетски дефицит од 2,8% кој вклучува развоен дел, се најавува инвестициона програма тешка 8 милијарди евра (2009-2016 г.), нови субвенции во земјоделството, здравствено осигурување за сите итн. Меѓутоа, исто така станува јасно дека поради намалената активност во економијата, приходите во буџетот ќе бидат помали, а буџетскиот дефицит поголем од 2,8%. Во таа насока во скоро време најверојатно ќе мора да се склучи нов аранжман со ММФ кој од една страна ќе обезбеди финансиска поддршка, а од друга “меко” ограничување на капиталните трошоци и “цврста” контрола на тековните трошења во буџетот. Во таа насока новите мерки кои ќе ги носи Владата треба да содржат: мерки за финансиска и стручна поддршка на малите и средни бизниси, субвенционирање на каматите за кредити во загрозените сектори, давање гаранции за кредити во загрозените сектори, мерки за зголемување на нивото на вработеност, промовирање и агресивна потрага по СДИ итн. Меѓутоа, тука се јавува уште еден проблем – експанзивната политика која ја води Владата во услови на финансиска криза се судира со режимот на фиксен девизен курс, бранет од НБРМ. Наддавањето од страна на НБРМ и Владата за слободните парични средства преку издавање благајнички и државни записи е огледало на координацијата и соработката меѓу носителите на економската политика кај нас. Водењето на некоординирана политика меѓу фискалната и монетарната власт е недопустливо во време на финансиска криза. Владата издава државни записи за да го полни буџетот и да троши, додека НБРМ издава благајнички записи за да ја задржи стабилноста на девизниот курс. Владата има економски, социјални и политички цели, додека НБРМ има цел да одржува стабилно ниво на цени во економијата. Од тука јасно се гледа дека различните цели можат да бидат контрадикторни, меѓутоа Владата и НБРМ мораат да најдат компромисно решение, зашто секој погрешен потег ќе биде на штета на граѓаните, економијата и нашата иднина.ДАЛИ ТРЕБА ДА ДОЈДЕ ДО ДЕВАЛВАЦИЈА НА ДЕНАРОТ?Тоа е едно од најексплоатираните прашања (дилеми) од сите медиуми, што предизвикува психолошки ефекти и стимулира реакции од граѓаните на девизниот пазар. Во ова време на економска криза има некои околности и услови кои нè наведуваат на такво размислување и го оправдуваат ваквото решение, кое претставува нож со две острици: се намалуваат приливите од извоз (поради намалените цени на светските пазари и намалената побарувачка од нашите трговски партнери, во првите 2 месеци извозот забележа значително годишно намалување 36,8%); има сè помалку странски директни инвестиции поради тоа што инвеститорите во ова турбулентно време се повнимателни каде го ги инвестираат својот капитал, а некои од нив се соочуваат со финансиски проблеми и во “своите домови” (пад на годишно ниво од 19%); глобалната финансиска нестабилност и недостигот од ликвидност условија продажба на хартии од вредност од страна на странските инвеститори, како сопственички така и должнички (во јануари 2009 г. учеството на странските инвеститори на страната на купувањата изнесува 41,45% на продажбата 71,44%); трговскиот дефицит во периодот јануари-ноември 2008 г. бележи зголемување за 2,8 пати во однос на истиот период лани; од друга страна, стапката на покриеност на трговскиот дефицит со приватни трансфери од 91,4% во периодот јануари-ноември 2007 г. е намалена на 55,9% во однос на истиот период лани. Овие информации нè наведуваат да размислуваме во насока дека девалвацијата е решението кое би ги подобрило перформансите на нашата економија и би нè транспортирало преку кризата без да го допреме врелиот асфалт. Меѓутоа, пред да се одлучиме дали да ја девалвираме нашата валута, да ги разгледаме аргументите кои постојат за и против девалвацијата. Ефекти кои би ги постигнале доколку девалвира нашата валута: нема повеќе да имаме намалување на девизните резерви за одбрана на девизниот курс (кои 01.01 до 20.03.2009 г. на нето-основа се намалиле за 181 милион евра); ќе се дестимулира увозот; ќе се зголеми производството – пред сè на извозните компании; со тоа ќе се зголеми извозот, што понатаму би водело до намалување на трговскиот дефицит (ова е дискутабилно). Меѓутоа, од другата страна на вагата да ги ставиме негативните ефекти кои би следеле по девалвирање на нашата валута која долго време ја брани нашата стабилност: во увозно зависна земја како Македонија девалвацијата ќе го поскапи увозот и ќе ја поттикне инфлацијата; ќе се зголемат трошоците и неизвесноста на голем број домашни фирми кои се увозно зависни; ќе биде погоден стандардот на работниците во секторите каде што платите се ригидни; ќе има нарушување на макроекономската стабилност (барем во почетокот); не треба де се занемари и ефектот кој би го имала девалвацијата на ликвидноста и способноста на населението и претпријатијата (па следствено и врз ликвидноста на банките) за враќање на кредитите кон банките, кои обично се деноминирани во денари меѓутоа со девизна клаузула; дополнителен проблем претставува и нето-задолженоста на домашната економија кон странство итн. Доколку го имаме предвид сето она што е погоре кажано, треба да бидеме особено внимателни кога треба да дадеме одговор на прашањето – дали е време за девалвација? Дури и самата дискусија (психолошкиот ефект) и сомнежот кој го предизвикува ова прашање (некои сè уште не го заборавиле вкусот на девалвацијата од 1997 г.), влијае на нашите постапки и врши притисокот врз девизниот курс. Вадењето на аргументите за и против девалвацијата, земајќи ги предвид и другите околности во кои се наоѓаме нè води до заклучокот дека барем во догледно време, нема потреба од девалвација и дека доколку би ја девалвирале нашата валута, ефектите би биле повеќе негативни отколку позитивни. Народната банка води внимателна и транспарентна монетарна политика (гувернерот изјави дека до последен момент ќе го брани сегашниот курс), има доволно девизни резерви и способност да го одбрани сидрото на нашата стабилност. ДАЛИ МАКЕДОНИЈА ТРЕБА ДА СЕ ПОДГОТВУВА ЗА ПРИФАЌАЊЕТО НА ЕВРОТО?Ова прашање (дилема) се поставува со таква леснотија што многу луѓе даваат и едноставен одговор – да го прифатиме еврото, па тоа ќе ги реши сите наши проблеми. Во ситуацијата во која се наоѓаме секое решение ни изгледа логично и секоја алтернатива поволна. Меѓутоа ова прашање, како и прашањето за девалвацијата влече со себе низа други дилеми и проблеми кои треба да се анализираат и пред поставување на прашањето. Пред да дадеме одговор на ова прашање, да ги разгледаме позитивните и негативните страни на оваа одлука. Што би постигнале доколку го прифатиме еврото: би се елиминирал ризикот од девизен курс; би се зголемила размената со странство; следствено на тоа би се зголемил и приливот на странски директни инвестиции; каматните стапки ќе паднат и ќе конвергираат кон оние на евро-зоната; падот на каматните стапки би требало да ги зголеми инвестициите и производството. Негативните ефекти од прифаќање на еврото (политички и економски): Политички – доколку го прифатиме еднострано (зашто во блиска иднина нема друг начин) еврото би го навлекле гневот на Европската Унија која се противи на таквата практика. Ние сме земја-кандидат за влез во Европската Унија, според тоа таквата одлука би била една црна дамка во нашето досие и би имала натаму негативни реперкусии врз преговорите за влез во Унијата. Ние најдобро знаеме дека понекогаш политичките фактори се посилни од економските и имаат пресудно влијание врз постапките кои се преземаат; Економски – треба да имаме економска структура и животен стандард близок до оној во Европската Унија, во спротивно неизбежни се големи дисторзии со кои ќе се соочи нашата економија. Нашата економија ја нема потребната мобилност на работната сила и капиталот, недоволна е диверзификација на производството и извозот, недоволен е степенот на развиеност на финансиските пазари и скромно е нивото на развиеност и потенцијалот за растеж. Доколку се прифати еврото, монетарната политика ќе ја изгуби својата автономија (која преминува во рацете на Европската централна банка) и можноста да делува како кредитор во крајна инстанца за загрозените финансиски институции – што во време на глобална финансиска криза е од исклучителна важност. Дополнителен проблем кој би се појавил е курсот на денарот (по кој би се извршила конверзијата), кој треба да биде урамнотежен за да немаме проблеми со конкурентноста на увозот и извозот. Од анализата за и против воведување на еврото јасно се гледа дека и покрај позитивните ефекти кои би следеле од едностраното воведување на еврото (посебно денес, во време на глобална економска криза), нашата земја сè уште е далеку и не е подготвена да го прифати еврото, во прв план поради наведените економски причини, а да не ги спомнуваме политичките фактори кои се непремостливи.ШТО ТРЕБА ДА ПРЕЗЕМЕ НБМ СО ЦЕЛ ДА СЕ УБЛАЖИ УДАРОТ ОД КРИЗАТА? Карактеристиките на нашата економија и негативните искуства кои ги имавме нè водат до заклучокот дека стабилниот девизен курс на денарот има огромно значење за ценовната стабилност и позитивните очекувања на економските субјекти во врска со макроекономскиот амбиент. Минатата година НБРМ имаше многу работа – во првите три квартали ја затегна монетарната политика за да се справи со инфлацијата предизвикана од порастот на цените на храната и нафтата на светските пазари; во последниот квартал од минатата година и во текот на последните 2 месеца води рестриктивна монетарна политика (задолжителен депозит, мерки на внимателно работење на банките, повисока стапка на благајничките записи) за да се справи со светската економска криза, која затропа и на нашите порти. Драматичниот пад на побарувачката за нашите извозни производи, растот на платите и пензиите, високата буџетска потрошувачка, негативните очекувања за стабилноста на девизниот курс, почнаа да ги нагризуваат девизните резерви и да вршат притисок на девизниот курс. За одржување на рамнотежата на девизниот пазар НБРМ во последниот квартал на минатата година продаде на нето-основа девизи во износ од 163,3 милиони евра, а во периодот од 01.01 до 20.03.2009 г. исто така на нето-основа 181 милион евра. Монетарната политика која ја води НБРМ е повеќе внимателна, отколку рестриктивна. НБРМ веќе одбра патека која ќе ја следи сè додека не излеземе од кризата – тоа е бранење на стабилноста на девизниот курс со сите мерки и инструменти кои ì стојат на располагање. Во таа насока е и последното покачување на каматната стапка на благајничките записи на рекордно ниво од 9% насочено кон стабилизирање на девизниот пазар, одржување на девизните резерви на соодветно ниво и продолжување на политиката на стабилен девизен курс. Алтернатива на тоа би било полиберална монетарна политика – пониска каматна стапка на благајничките записи и отстранување на ограничувањата на банките за кредитен раст. Алтернативата во тековните услови (веќе наведени погоре) сигурно би водела кон зголемување на агрегатната побарувачка, зголемување на цените, зголемување на трговскиот дефицит, големо намалување на девизните резерви и неминовно до девалвација. НБРМ е ставена меѓу чеканот и наковалната, експанзивната фискална политика која ја води Владата за излез од кризата врши притисок врз стабилноста на девизниот курс и остава две опции на НБРМ – рестриктивна монетарна политика на една страна и ослободување на девизниот курс од друга. Според тоа, земајќи предвид дека девалвацијата не е алтернатива ни за НБРМ, ни за Македонија (од низа причини за кои веќе зборувавме), не останува алтернатива за монетарната политика на НБРМ, освен политиката која веќе ја спроведува.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Концесијата за „Пискупштина“ во Струга еднострано раскината

На последната седница, Владата, на предлог на Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини, еднострано ја раскина концесијата за рудникот за експлоатација на јаглен на локалитетот „Пискупштина“ во Струга. Истовремено, констатиран е престанок на важењето на уште четири концесии кои се истечени.
Од Министерството информираат дека одлуките следат по сериозни пропусти на концесионерите во исполнувањето на законските обврски.
Во случајот „Пискупштина“, инспекцискиот надзор утврди дека концесионерот вршел експлоатација надвор од дозволеното поле, што претставува директно прекршување на договорот и законот. Жалбите од жителите на селото Пискупштина доведоа до детален инспекциски надзор од страна на Државниот инспекторат за енергетика и рударство, кој ја потврди неправилноста.
Ова е втора еднострана раскината концесија за само неколку недели. Претходно беше донесена одлука и за раскин на концесијата за експлоатација на варовникот „Лавинчеви“ во Општина Гази Баба.
Компанијата не обезбедила минимална експлоатација од 20% – односно 25.000 тони годишно – и за три години практично нема активност, а не е исплатен ниту концесиски надоместок. Долгогодишниот прекин на активностите и непочитувањето на законските обврски беа потврдени со вонреден инспекциски надзор.
„Министерството и Владата испраќаат јасна порака: секое несовесно користење на природните ресурси ќе се санкционира, а заштитата на јавниот интерес и безбедноста на граѓаните е приоритет. Сите надлежни институции се известени за понатамошни мерки, а одговорното и одржливо управување со природните ресурси останува стратешка цел на државата. Владата и Министерството нема да толерираат несоодветно користење на природните ресурси, а здравјето и безбедноста на граѓаните остануваат на прво место“, нагласи министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска.
Економија
Топ-5 начини за паметно штедење преку осигурување

Колку пати сте си рекле „од утре ќе почнам да штедам“ – но утрешниот ден никогаш не дошол? Кога зборуваме за паметно штедење, повеќето луѓе мислат на штедна книшка или депозити во банка. Но, паметното штедење не се сведува само на одвојување средства, туку на создавање сигурност.
Осигурувањето е тивкиот херој на финансиското планирање, тоа е начин да заштедите, додека истовремено се заштитувате од ризици. Склучувањето осигурување е повеќе од трошок, тоа е стратегија.
Се работи за создавање сигурност, стабилност и заштита. Ви ги претставуваме најдобрите 5 начини за паметно штедење преку осигурување.
Минт Инс – Паметно штедење преку осигурување
Штедењето не е само одвојување средства на страна, тоа е и создавање сигурност, стабилност и долгорочна финансиска заштита. Во Минт Инс, како осигурително брокерско друштво посветено да им помогне на клиентите преку соработка со осигурителните компании, ние гледаме на осигурувањето како на најдобрата долгорочна инвестиција во финансиска сигурност и штедење.
1. Комбинирајте животно осигурување со штедење – двојна заштита
Првиот и најмоќен чекор кон паметно штедење е животното осигурување. Тоа не е само финансиска заштита, тоа е начин да се грижите за вашите најблиски, и истовремено да создавате акумулирана вредност со тек на време.
Со Минт Инс животно осигурување, дел од секоја уплата оди во штедна компонента, која расте со годините. На тој начин, не само што го заштитувате семејството во непредвидени ситуации, туку градите личен капитал што може да ви послужи подоцна во животот.
2. Здравствено осигурување – штедење преку превенција
Како што спомнавме, паметното штедење не е само одвојување средства, туку и олеснување на непредвидливите трошоци. Здравственото осигурување го овозможува токму тоа.
Наместо да плаќате големи суми при непредвидена болест или несреќа, со полиса за здравствено осигурување плаќате месечна премија и добивате пристап до квалитетна грижа кога најмногу ви треба.
Со здравствено осигурување од Минт Инс, избегнувате непотребен ризик. Наместо да плаќате вртоглави суми во момент на потреба, осигурувањето ви ги олеснува тие трошоци. Тоа е вистинско паметно штедење: вложувате денес за да заштедите утре.
3. Осигурување на имотот – заштитете го она што сте го создавале со години
Штедењето не значи само собирање пари, туку и заштита на она што веќе го имате. Со осигурување на домот, автомобилот или деловниот простор, го намалувате ризикот од неочекувани финансиски удари.
Ова е еден од најпрактичните начини за паметно штедење, бидејќи дури и мал настан (поплава, пожар или кражба) може да предизвика големи трошоци.
Минт Инс нуди пристап до флексибилни пакети со кои можете да ја осигурате својата имотна вредност и да бидете сигурни дека вашите заштеди нема да се трошат на непредвидени поправки и штети.
4. Осигурување од Авто одговорност – безбедност што се исплаќа
Автомобилот е секојдневна потреба, но и одговорност што бара сигурност. Со Минт Инс осигурување од автоодговорност, не само што го заштитувате вашето возило, туку и вашите финансии.
Во случај на несреќа, дефект или штета, осигурувањето ги олеснува непланираните трошоци и ви овозможува заштитна мрежа. Тоа е суштината на паметно штедење, да не дозволите неочекуваните ситуации да ви ја нарушат финансиската стабилност.
5. Комбинирани пакети – максимална вредност, минимален ризик
Најдоброто паметно штедење се постигнува со комбинација на различни типови осигурување. Со комбинирани пакети, можете да поврзете повеќе видови на осигурувања, при што добивате поповолни услови и поширока заштита.
На овој начин, ја зголемувате ефикасноста на секоја уплата, ги минимизирате ризиците и добивате поголема сигурност.
Зошто паметното штедење преку осигурување е вистинскиот избор?
Бидејќи осигурувањето не е само заштита – тоа е финансиски план кој ве учи на дисциплина, планирање и стабилност. Со Минт Инс, секое финансиско средство што го вложувате работи за вас, создавајќи иднина без стрес и неизвесност.
Со Минт Инс вие:
· Вложувате во сигурност.
· Добивате финансиска стабилност.
· Градите мирна иднина за вас и вашето семејство.
Подгответе се за иднината – започнете со паметно штедење денес
Октомври е вистинскиот момент да направите промена што ќе се исплати долгорочно. Со Минт Инс осигурување, ќе го претворите секој ден во инвестиција во мир, сигурност и стабилност.
Започнете ја вашата финансиска иднина со паметно штедење преку осигурување од Минт Инс. Контактирајте нè денес на 15 107, на емаил [email protected], или во нашите филијали, и нашиот тим ќе ви помогне да ја откриете понудата што најмногу одговара на вашите потреби.
(ПР)
Економија
Димитриеска-Кочоска учествува на годишните средби на ММФ и на Светската банка во Вашингтон

Министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска од денеска ќе престојува во работна посета на САД, каде што ќе учествува на редовните Годишни средби на Меѓународниот монетарен фонд и Светската банка, коишто се одржуваат оваа недела во Вашингтон.
Посетата ќе биде можност министерката за финансии на средби со високи претставници од овие меѓународни финансиски институции да ги претстави економските и пред сѐ фискалните политики што ги спроведува Владата, напорите за фискална консолидација, за одржување макроекономска стабилност и за обезбедување одржлив економски раст. Согласно агендата, министерката ќе оствари средби со заменикот на генералниот директор на ММФ Бо Ли, извршниот директор Јерон Клик, замениците на извршните директори Марникс ван Рај и Владислав Рашкован, директорот на Европскиот оддел во ММФ Алфред Камер и шефот на Мисијата на ММФ за нашата земја Ник Гигинеишвили. Исто така, средби се предвидени и со потпретседателката на Светската банка Антонела Басани, извршниот директор на Светската банка Јуџин Ругенат, регионалната директорка за Западен Балкан, Европа и Централна Азија Шиаочин Ју и со директорката за земјава во СБ Карол Межеван.
Димитриеска-Кочоска во Вашингтон ќе има можност да оствари средби и со претставници на Трезорот на САД, со којшто е воспоставена соработка во насока на зајакнување на ефикасноста на институциите, како и со повеќе инвеститори коишто се вклучени во процесот на издавање еврообврзници.
Годишните средби на ММФ и СБ оваа година се одржуваат под мотото „Можност во време на промени“, а на нив учесниците, односно министрите за финансии, гувернери, претставници на бизнис-заедницата и на граѓанскиот сектор, академици и сл. ќе можат да се осврнат на актуелните состојби и на предизвиците во глобални рамки, како и на изнаоѓање можни решенија. На годишните средби во Вашингтон министерката за финансии учествува заедно со гувернерот на Народната банка Трајко Славески.