Економија
Големи очекувања од утрешниот самит на ЕУ

Европските лидери утре во Брисел ќе го започнат вториот вонреден самит, од кој се очекува да произлезе сеопфатен договор со кој би се сопрела должничката криза во еврозоната, а неуспехот ќе има несогледиви последици за целата Европска унија, па и пошироко.
Европските лидери утре во Брисел ќе го започнат вториот вонреден самит, од кој се очекува да произлезе сеопфатен договор со кој би се сопрела должничката криза во еврозоната, а неуспехот ќе има несогледиви последици за целата Европска унија, па и пошироко.
Во последниве неколку денови беа одржани цела низа состаноци на повеќе нивоа, на кои се трагаше по решение за смирување на кризата. Во неделата вечер беа одржани два самита: најпрвин состанок на лидерите на сите 27 членки на ЕУ, а потоа и состанок на врвот на 17-те земји-членки на еврозоната. И утре исто така треба да се одржат два такви состаноци.
Контурите на можните решенија веќе се наѕираат, но до конечните одлуки треба да се одговори на уште многу прашања, заради што позитивниот исход на самитите не е гарантиран.
Сите држави се согласуваат дека треба да се најде одржливо решение за Грција со отпишување на дел од нејзиниот долг, дека треба да се докапитализираат банките за да можат да ги амортизираат загубите од грчките обврзници, како и да се зголеми заштитната моќ на европскиот фонд за финансиска стабилност (ЕФСФ), за кризата да не се прошири и на други држави, пред се на Италија.
Во врска со олеснувањето на должничкиот товар на Грција, сега се разговара за ревизија на вториот пакет на помош, кој беше договорен на 21 јули. Тогаш на Грција и беа ветени уште 109 милијарди евра, а приватните доверители се согласија да отпишат 21 процент од своите побарувања.
Сега од приватниот сектор, од банките и од инвестициските фондови се бара да отпишат најмалку 50 проценти од своите побарувања, што наидува на отпор кај нив. Грчкиот јавен долг изнесува околу 350 милијарди евра, што 162 процента од нејзиниот БДП. Меѓутоа, со оглед на тоа дека банките поседуваат само една третина од грчките државни обврзници, а останатите две третини ги имаат ЕУ и ММФ, дури приватните институции и да прифатат простување на половината од своите побарувања, тоа би го намалило вкупниот грчки долг за само 22 проценти.
Згора на тоа, со банките мора да се постигне договор за „доброволно отпишување“, во спротивно би се активирале полисите за осигурување против банкрот, што би предизвикало хаос на финансиските пазари.
Според извештајот на ММФ, на Европската централна банка и на Европската комисија за одржливоста на грчкиот јавен долг, ако приватните доверители не се согласат на отпишување на половина од нивните побарувања, на Грција до 2021 година ќе и требаат 252 милијарди евра помош.
Околу докапитализацијата на банките постои согласност стапката на адекватност на капиталот да се покачи на девет, од сегашните пет проценти, за да можат банките да ги преживеат загубите од грчките обврзници. Вкупниот износ предвиден за докапитализација е фиксиран на 108 милијарди евра. До тие пари банките ќе можат да дојдат според следниот распоред: најпрвин треба самите да се обидат да ги најдат парите на финансиските пазари, ако тоа не успее ќе им се обратат на владите во нивните држави, а дури последна можност е да се обратат до ЕФСФ.
Најголемо двоумење има кај тоа како да се засили кредитната способност на ЕФСФ, а при тоа да не се зголемуваат гаранциите од државите членки. Германија, за сега, успева да го наметне својот став за исклучување на Европската централна банка (ЕЦБ)од процесот, на што инсистираше Франција. Париз бараше ЕФСФ да се регистрира како банка и да може неограничено да позајмува пари од ЕЦБ, додека германците не сакаа ниту да слушнат за тоа, затоа што тоа би значело печатење на многу пари и инфлација.
Во моментов во игра се две опции. Првата е ЕФСФ да им биде гарант на инвеститорите во случај на загуба од државните обврзници во висина од 20 до 30 проценти и на тој начин да се олесни финансирањето на државите кои имаат потешкотии. Тоа би функционирало така што на земјата која има проблеми и која се обидува да позајми пари на финансиските пазари за тоа да издаде обврзници, а кои тешко се продаваат затоа што инвеститорите не веруваат во способноста на одредената држава да ги врати долговите, ЕФСФ – наместо да ги купи тие обврзници – ќе и гарантира дека ќе покрие дел од можните загуби. Во пракса речиси никогаш не се случува инвеститорот да ги загуби сите пари кои ги позајмил, туку во случај на банкрот се договара со должникот за висината на процентот на отпишан долг. Ако ЕФСФ гарантира за, на пример, 30 проценти од долгот, тогаш инвеститорот во случај на отпишување на долгот во висина од 50 проценти, не би изгубил половина од парите, туку само 20 проценти.
Втората опција предвидува формирање на наменски инвестициски инструмент (СПВ), кој би се потпирал на ЕФСФ и кој би можел да ги привлече приватните инвеститори и државните фондови на растечките економии, како што се Кина и Бразил.
Каков и да биде моделот кој ќе биде избран, целта е кредитната способност на ЕФСФ, која изнесува 440 милијарди евра, да се зголеми неколку пати, при што се споменуваат суми од 1.000 до 2.500 милијарди евра.
Покрај сето тоа, европските партнери побараа од италијанскиот премиер Силвио Берлускони до среда да ја претстави програмата за стопански реформи и за намалување на дефицитот. Германската канцеларка Ангела Меркел и фрацускиот претседател Никола Саркози го предупредија Берлускони дека не е доволно само да се најават реформите, туку потребно е и да се спроведат, како и дека Италијанците прво треба самите да си помогнат, а потоа да бараат помош од други.
За возврат, ЕФСФ би можел превентивно да делува и на Италија да и помогне да се зајми на финансиските пазари под прифатливи услови.
Италија е трето најсилно стопанство во еврозоната, со голем долг од 1.900 милијарди евра, што е 120 проценти од нејзиниот БДП.
Пред самиот самит, германската канцеларка ќе мора за зголемувањето на заштитната моќ на ЕФСФ да добие поддршка од својот парламент, што додатно ги комплицира нештата. Првично беше предвидено за тоа да се изјасни само буџетската комисија на германскиот парламент, меѓутоа, накнадно беше одлучено за тоа да гласа целиот парламент. /крај/хина/сс/
Copyright 2011 makfax. Сите права се задржани. Текстов не смее да се печати или емитува, во целина или во делови, без договор со makfax.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Муцунски: Македонија е рангирана меѓу првите во Европа и шеста во светот по обем на гринфилд-инвестиции

Министерот за надворешни работи и надворешна трговија, Тимчо Муцунски, и директорот на Дирекцијата за технолошко-индустриски развојни зони, Гоце Димоски, денеска одржаа тематска прес-конференција, на која говореа за последниот извештај на „Фајненшл Тајмс“ – fDi Intelligence, според кој Северна Македонија е рангирана меѓу првите во Европа и шеста во светот по обем на гринфилд инвестиции во однос на БДП.
„Денес споделуваме резултати што се видливи и недвосмислени. Според најновиот извештај на ‘Фајненшл Тајмс’ – fDi Intelligence, нашата земја е меѓу првите во Европа и шеста во светот по обем на гринфилд инвестиции во однос на БДП. Докажуваме дека сме мала земја која умее да постигне големи резултати“, истакна министерот Муцунски.
Тој појасни дека гринфилд инвестициите значат нови фабрики, капацитети и нови работни места, додавајќи дека овој индекс покажува оти државата привлекува повеќе нов капитал отколку што би се очекувало за нејзината економска тежина – дека остварените резултати во делот на странските инвестиции се над нашата категорија.
„Тоа е порака до инвеститорите и граѓаните: тука вреди да се инвестира, да се гради, да се остане. Тоа е јасен сигнал дека енергетската транзиција и индустрискиот раст се во фаза на реализација – не само план или парола. И да бидеме јасни: ова признание не е случајно. Градиме предвидливост. Ние сме кредибилна членка на НАТО. Се поврзуваме со европските коридори. Испраќаме порака дека нашата држава е сигурен и достоинствен партнер“, додаде министерот Муцунски.
На прес-конференцијата тој истакна и дека граѓаните очекуваат чесна држава и јасни правила, подобро платени работни места и пониски трошоци. Во таа насока, нагласи дека целта не е постигната и дека Владата го забрзува чекорот:
„Денес не велиме ‘целта е постигната’. Денес го забрзуваме чекорот. Поедноставуваме постапки, кратиме рокови, ги поврзуваме домашните компании со странските инвеститори, вложуваме во вештини за младите. И, најважно – создаваме систем во кој никој не е над законот, затоа што довербата е нашата најсилна валута за раст“, заклучи министерот.
Директорот Димоски, пред медиумите, истакна дека денешниот успех претставува признание за стратегијата, пристапот и политиките што ги спроведува Владата во областа на привлекувањето странски директни инвестиции, каде клучни приоритети се економскиот раст, креирањето нови работни места и привлекувањето инвестиции со висока додадена вредност за македонската економија.
„После само една година посветена и напорна работа, сведоци сме дека, според последниот извештај кој веќе десет години го подготвува ‘fDi Intelligence’, специјален истражувачки оддел на ‘Фајненшл Тајмс’, Македонија е рангирана на шестото место во светот во привлекувањето на странски инвестиции во однос на бруто домашниот производ“, истакна Димоски.
Тој потенцираше дека крајната цел е структурна промена во начинот на привлекување инвестиции – со фокус на квалитет и додадена вредност, наспроти квантитет и обем на проекти – што е суштинската разлика која ја издвојува нашата земја од многу други економии во минатото, но и моментално во регионот.
Економија
Мицкоски: Македонија е шеста држава во привлекување странски инвестиции по БДП

Ќе бидам прецизен за да не бидам погрешно разбран, зборувавме дека сме четврта економија во Европа. За жал се уште постојат такви кои на брутален начин лешинарски се обидуваат да дефокусираат, многу јасно и прецизно рековме тогаш дека станува збор за четврти најголем раст на БДП во Европа. Така и ова ние сме шеста држава по бројот, обемот и волуменот на странски инвестиции во светот според БДП, значи да бидеме прецизни, да не оставиме на овој тип на луѓе да го дефокусираат и ова, вели премиерот, Христијан Мицкоски, одговарајќи на новинарско прашање.
Премиерот Мицкоски додаде дека според Светската туристичка организација на ОН, Македонија е шеста дестинација која што привлекла најголем број на туристи во светот, по процентот на раст, споредено истиот период минатата година.
„И исто така треба да кажеме дека Обединетите Нации секторот туризам објавуваше дека сме шеста дестинација која што привлекла најголем број на туристи во светот, по процентот на раст, споредено истиот период минатата година. Тоа се параметри кои се добри и значајни. Дали тоа ќе се почувствува кај стандардот кај граѓаните, јас сум убеден дека тоа се случува, можеби доаѓа споро, но во периодот кој што следи ќе биде уште по изразено. Имајќи предвид дека без да имаме интервенционизам, популизам и без да имаме начин на кој што порано се зголемуваше просечната плата, ние го имаме истиот раст од 11, 12 и 13 проценти, што значи дека стандардот полека но сигурно доаѓа на свое место“, истакна тој.
„Примарна наша цел беше да се консолидираме како држава, ценам дека сме во таа состојба на консолидирање и сега е времето да се почне со раст, односно да се почувствува сето она за кое што денеска зборуваме. Затоа велам ако ние имаме раст на платите од 11, 12, 13 проценти на месечно ниво, а инфлација условно кажано во просек од 4 проценти, тогаш нето имаме зголемување од 7 проценти. Каква беше состојбата пред година ипол, две: Тогаш имавме просечна инфлација од 15,18, 20 проценти, и раст на платите кое што беше под нивото на инфлација, што значи дека стандардот беше во негатива, односно во минус, за разлика од сега кој е во позитива“, посочи премиерот Мицкоски.
Економија
Советот на Народната банка донесе одлуки за унапредување на заштитата на потрошувачите на финансиски услуги

На својата последна седница, Советот на Народната банка усвои четири значајни одлуки насочени кон зајакнување на системот за заштита на потрошувачите, коишто треба да обезбедат поголема транспарентност, фер практики и ефикасно постапување по поплаките на граѓаните од страна на банките и штедилниците, како и соодветни контролни механизми од страна на Народната банка во оваа област.
Со Одлуката за обезбедување јасни, релевантни и навремени информации за производите и услугите, којашто беше усвоена од Советот, се воведува задолжителна обврска за банките да обезбедуваат точни, разбирливи и навремени информации на потрошувачите, особено пред склучувањето договори за кредити и депозити. Информациите треба да дадат јасни насоки во однос на основните придобивки, ризиците и условите за користење на производот или на услугата, вклучително и за трошоците поврзани со финансиските производи и услуги, извести Народната банка.
Со усвоената Одлука за обезбедување фер и транспарентен пристап при склучување и примена на договорите со потрошувачите се воспоставуваат стандарди за фер пристап кон потрошувачите, како и забрана за нефер, измамнички и агресивни деловни практики. Воедно, се дефинираат основните можни ризиците кои треба јасно да им бидат објаснети на потрошувачите пред склучување на договор, а банките се задолжуваат да донесат интерни акти со кои ќе обезбедат фер практика и недискриминација, вклучително и во однос на потрошувачите со попреченост.
Одлуката за воспоставување систем за прием, евиденција и правично постапување со поплаките на потрошувачите го уредува начинот на поднесување, прием и разгледување на поплаки во банките, како и обврска за почитување на рокови за одговарање на поплаките и формирање посебна организациска единица или назначување лице задолжено за заштита на потрошувачите во банките и штедилниците.
Одлуката за начинот на вршење контрола над работењето на финансиските институции во доменот на заштитата на потрошувачите ги пропишува основните видови на контроли во доменот на заштита на потрошувачите. Покрај теренски и вонтеренски контроли, се предвидуваат и хоризонтални контроли на одредена тема кај сите банки и штедилници, како и контрола преку „таинствено купување“ по примерот на напредните европски практики.
Со овие четири одлуки, Народната банка поставува правила и механизми за подобра заштита на правата и интересите на потрошувачите, придонесувајќи кон потранспарентна и пофер средина за користење на финансиските услуги, како и поголема финансиска инклузија, се додава во соопштението на Народната банка.