Контакт

Економија

Јужноевропските пари бегаат во безбедноста на Северот

Објавено пред

Се повеќе луѓе од јужните држави на еврозоната ги префрлаат своите пари на север, поттикнати од стравот дека си ги изгубат парите во кризата

dobivaj vesti na viber

Се повеќе луѓе од јужните држави на еврозоната ги префрлаат своите пари на север, поттикнати од стравот дека си ги изгубат парите во кризата. Одливот на капитал им ја отежнува работата на банките во тие држави, но експертите велат дека не постојат легални начини тоа да се сопре. Било какви мерки, најверојатно ќе стигнат премногу доцна, велат тие, а можат да го загрозат дури и самиот европски проект.

Грчките медиуми цела недела се занимаваа со случајот на пратеник во парламентот кој минатиот мај изнел од земјата еден милион евра. На крајот излезе дека тоа е Исидорос Кувелос сопруг на поранешната министерка за надворешни работи Дора Бакојани. Иако потегот е легален, грчката јавност тоа го доживеа како предавство, во момент кога народот е под огромен товар на мерките за штедење.

Сепак, овој инцидент е најдобар показател за се позагрижувачкиот тренд во Грција и во другите јужноевропски држави. Соочени со неизвесната иднина на европската заедничка валута, расте бројот на оние кои сакаат да си ги префрлат заштедите на посигурно место. Неодамна, грчкиот Еванзелос Венизелос изјави дека од 2009 година наваму, од сметките во грчките банки се повлечени 65 милијарди евра, а околу 16 милијарди од тие пари се префрлени на странски сметки. Повеќе од една третина од 16-те милијарди завршиле во Велика Британија, додека околу 10 проценти мигрирале во Швајцарија.

Во0 Лондон, на пример, луѓе од високозадолжените европски држави кои бараат сигурно прибежиште за своите средства ја зголемија побарувачката за луксузни имоти. Големите фирми за недвижнини известуваат дека од јануари до октомври 2011 година, во Лондон на купувачи од Италија и од Грција им биле продадени куќи и апартмани во вредност од 406 милиони евра. Оваа сума е 11 проценти од вкупниот обрт во секторот за тој период.

Финансиски менаџери во Швајцарија исто така известуваат за постојан доток на пари во земјата од Италија. Богатите Италијанци купуваат швајцарски франци и злато, а побарувачката за приватни сефови е во огромен пораст. И богатите Португалци исто така си ги префрлаат своите финансиски средства во странство.

Потешкотии за банките

Сепак, никаде обемот на одлив на капитал не е со такви димензии како во Грција. Според податоците кои во понеделник ги објави Европската централна банка (ЕЦБ), депозитите во грчките банки во 2011 година паднаа за 17 проценти. И другите земји во криза се соочуваат со пад на депозитите, но со неспоредливо помал обем. Во Ирска депозитите паднаа за шест проценти, во Шпанија речиси три проценти, а во Италија нешто под два процента. За споредба, депозитите во германија во истиот период пораснаа три проценти, а во Франција растот беше цели 10 проценти.

Одливот на капитал од членките на еврозоната зафатени од должничката криза не е проблем само на нивните министри за финансии. Тоа исто така им прави проблеми и на нивните банки, затоа што намалени депозити значи и помалку пари за заеми кон фирмите и граѓаните.

Бидејќи странските банки во суштина го замрзнаа давањето заеми на банки од земји како што се Грција и Португалија, овие вториве сега се повеќе зависат од централните банки во нивните држави, појава која се почувствува и во системот на меѓусебно плаќање помеѓу европските централни банки, познат како TARGET2. И додека германскиот ТАРГЕТ2 е околу 500 милијарди евра во резерва, Грција има дефицит од околу 100 милијарди, а Италија и Шпанија се соочуваат со дисбаланс од околу 200 милијарди евра секоја.

Заштита на легитимното богатство

Особено загрижувачко е тоа што Италија и Шпанија почнаа да се соочуваат со значителен одлив на капиталот во средината на 2011 година. Тие тенденции продолжија до крајот на годината наспроти фактот дека ЕЦБ обезбеди огромен капитал за ликвидноста на европските банки. Но и покрај тоа, дефицитите во Италија и во Шпанија пораснаа за 40 милијарди евра во секоја од нив. Одливот на капиталот, според експертите, е насилен индикатор дека инвеститорите не веруваат оти пакетите за помош ќе го постигнат саканиот ефект.

Исклучително е тешко да се сопрат тековните трендови на одлив на капиталот. Државите имаат најголемо влијание кога се работи за пари кои се префрлаат за да се одбегнат даноците. Грција, на пример, неодамна замрзна три сметки во Швајцарија кои му припаѓале на богат грчки бизнисмен. Но, министерот за финансии Венизелос признава дека е многу тешко да се разликуваат легалните од нелегалните трансфери.

Се чини дека поголемиот дел од одлеаниот капитал е оданочен според законот и им припаѓа на луѓе кои едноставно сакаат да си го заштитат своето богатство ако нивната земја посака или биде присилена да ја напушти еврозоната. Ако се случи тоа, заштедите автоматски ќе бидат префрлени во новата валута на земјата, со што ќе изгубат голем дел од вредноста.

„Богатите Грци и Италијанци инвестираат пари во странство веќе многу години“, вели банкарскиот експерт Мартин Фауст од франкфуртската Школа за финансии и менаџмент и додадава дека јужната периферија на еврозоната има долга традиција на финансиска нестабилност, што ги присилува луѓето да бидат претпазливи.

Загрозување на европскиот проект

Ако државите посакаат да воведат генерална забрана за префрлање на пари во странство, тие имаат многу мал избор, освен да ги ограничат трансферите на пари и да ги зголемат граничните контроли за да спречат шверц на пари во готово. Но, вели Фауст, тоа тешко дека ќе помогне и објаснува: „Таквиот чекор ќе дојде предоцна. Европската криза трае веќе многу долго и поголемиот дел од богатите веќе ги префрлиле своите пари на безбедни места. Ефектите од контролите на трансферот на капитал и на граничните премини ќе бидат многу мали. Згора на тоа, ограничувањата ќе имаат многу негативен ефект врз внатрешната трговија во еврозоната затоа што е тешко да се разликува кои пари се за трговија, а кои не“.

Има и уште еден, многу потемелен аргумент против воведувањето на рестрикции. Тоа ќе биде спротивно на слободите кои внатрешниот европски пазар ги гарантира – а тоа може да ја загрози и самата политичка унија.

„Процесот може да резултира во тоа да исчезне прифатливоста на европскиот проект во целост“, предупредува Фауст.



©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија

Димитровски: ЦЕФТА не е само регионален трговски механизам, туку наша практична подготовка за членство во Европската Унија

Објавено пред

Од

Заменик-министерот за надворешни работи и надворешна трговија, Зоран Димитровски, учествуваше на ЦЕФТА неделата 2025, што се одржа во Приштина, Косово. Настанот, организиран од актуелното косовско претседателство со ЦЕФТА, беше фокусиран на унапредување на конкурентноста, дигиталната трансформација и на постепената интеграција на регионот во Европската Унија.

dobivaj vesti na viber

Во своето обраќање, Димитровски, нагласи дека од декември минатата година, Министерството за надворешни работи и надворешна трговија ја презеде и надлежноста за надворешната трговија. Во таа смисла, посочи дека оваа трансформација е дел од пошироката определба на Владата да ја зајакне економската дипломатија, да го подобри економскиот настап на државата во странство и да создаде поцврсти врски со меѓународните пазари.

„Активностите поврзани со ЦЕФТА се само дел од пошироката економска агенда на Министерството, чија цел е да создаде подобра деловна клима и да ја зајакне позицијата на државата на регионалните и европските пазари“, рече тој.

Димитровски во своето излагање, особено го акцентираше претседавањето на Република Северна Македонија со два клучни органи во рамките на ЦЕФТА – Комитетот за олеснување на трговијата и Поткомитетот за нетарифни мерки. Тој посочи дека под наше водство биле постигнати значајни и практични резултати во однос на подобрени процедури за стопанството, дигитални алатки кои го олеснуваат пристапот до пазарите, поефикасни системи за следење на трговските бариери, како и унапреден процес на меѓусебно признавање на одредени професионални стандарди.

Во овој контекст, тој објасни дека модернизацијата и дигитализацијата кои ги спроведуваат земјите од ЦЕФТА придонесуваат регионот постепено да се усогласува со европските правила и практики, што е важно за економиите и за деловната заедница.

„ЦЕФТА не е само наш регионален трговски механизам, туку наша практична подготовка за членство во Европската Унија,“ нагласи Димитровски.

Во дискусиите беше потврдено дека напредокот на Заедничкиот регионален пазар 2025–2028 останува клучно достигнување на регионот, а дека ЦЕФТА продолжува да се развива во попредвидлив и поконкурентен систем ориентиран кон потребите на стопанството.

Заменик-министерот истакна дека посакува ЦЕФТА до 2030 година природно да го заврши своето постоење, бидејќи Република Северна Македонија, земјите од Западен Балкан и Молдавија ќе станат членки на ЕУ, исто како што тоа се случи со земјите од Централна Европа, со што ЦЕФТА целосно ќе ја исполни својата мисија.

На маргините на настанот, заменик-министерот оствари и повеќе средби со претставници од земјите партиципиенти на ЦЕФТА при што бес разменети мислења за продлабочување на економската соработка и зајакнување на интегративните процеси во регионот на Западен Балкан.

Прикажи повеќе...

Економија

Доделени наградите од конкурсот за ликовна и литературна творба по повод Светскиот ден на штедењето

Објавено пред

Од

Во Народната банка се одржа традиционалната свеченост по повод доделувањето на наградите од Конкурсот за ликовна и литературна творба за основните и средните училишта, којшто Народната банка го организира во соработка со Министерството за финансии по повод Светскиот ден на штедењето. На настанот се обрати гувернерот на Народната банка, Трајко Славески и заменик-министерот за финансии, Николче Јанкуловски.

dobivaj vesti na viber

Гувернерот Славески, во своето обраќање, ги истакна посветеноста, знаењето и креативноста на младите генерации, нагласувајќи дека пристигнатите трудови ја потврдуваат значајната улога на финансиската едукација во градењето свесни, одговорни и финансиски писмени млади луѓе.

„Штедењето не е само собирање средства. Тоа е филозофија на животот којашто ни овозможува да ги исполнуваме нашите желби, да обезбедиме сигурност за нашата иднина, но и да ги градиме стабилноста и благосостојбата на целото општество. Денес, овој пристап добива уште поголема важност, бидејќи живееме во време на брзи промени, дигитализација и нови финансиски предизвици и можности“, истакна гувернерот.

Заменик-министерот Јанкуловски поздравувајќи ги учесниците рече дека младите покажуват дека секое мало штедење може да биде почеток на голема цел.

„Вие сте пример дека знаењето, вложениот труд и желбата да се мисли за иднината се вредности кои го движат општеството напред. Овој ден нека биде поттик да продолжиме сите заедно – ученици, наставници, родители и институции – да ја негуваме финансиската писменост, да развиваме здрави навики и да создаваме генерации кои ќе знаат да донесуваат мудри одлуки“, посочи Јанкуловски.

Оваа година на Конкурсот пристигнаа неколку стотици трудови од ученици од основното и средното образование на теми посветени на важноста на штедењето, финансиската писменост и улогата на финансиските услуги во современата дигитална ера. Основците твореа на темата „Да штедиме за нашите желби, да штедиме за нашата иднина“, а средношколците на темата „Штедењето, парите и финансиските услуги во современата дигитална ера“.

Конкурсот, којшто се објавува од 2012 година, прерасна во значајна платформа за поттикнување на младите да размислуваат за финансиските концепти, штедењето и одговорното управување со средствата. Низ литературните творби, ликовните цртежи и есеите, учениците ги претставија своите погледи, знаења и лични цели.

Прикажи повеќе...

Економија

Дурмиши во Берлин: Северна Македонија нуди нови можности за странски инвестиции

Објавено пред

Министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, денес учествуваше на панел-дискусија на тема „Можности за странски инвестиции во Северна Македонија“, што се одржа во Амбасадата на Република Северна Македонија во Берлин. Настанот беше организиран од Германско–македонскиот бизнис клуб (DNMBC) во соработка со Министерството за надворешни работи и надворешна трговија.

dobivaj vesti na viber

Министерот Дурмиши во своето обраќање истакна дека Северна Македонија се наоѓа во клучен развоен момент, во кој реформските процеси се насочени кон создавање предвидлива, стабилна и европски ориентирана економска средина. Тој ги нагласи приоритетите на Владата – дигитална и зелена трансформација, модернизација на индустријата, поттикнување на иновации и унапредување на човечкиот капитал.

„Нашата цел е да изградиме економија што создава додадена вредност и нуди јасни, долгорочни услови за инвеститорите. Со новиот модел на финансиска поддршка што ќе стартува во 2026 година, државата ги наградува квалитетните инвестиции, отворањето работни места, технолошките центри и проектите што придонесуваат за регионален развој,“ истакна министерот Дурмиши.

Тој подвлече и дека Германија останува еден од најзначајните економски партнери на Северна Македонија, додавајќи дека заедничката визија е да се зајакнат деловните врски, да се поттикнат модерни инвестиции и да се создадат нови можности за економски раст.

Министерот им се заблагодари на организаторите и деловната заедница во Германија за континуираната поддршка, оценувајќи дека ваквите настани се важна платформа за градење доверба и нови партнерства.

Настанот продолжи со динамична панел-дискусија во која учесниците разменуваа искуства и предлози за унапредување на инвестициската клима и можностите за продлабочување на соработката меѓу двете земји.

На отворањето се обратија Гафар Вејсели, претседател на DNMBC, министерот за европски прашања Орхан Муртезани, како и амбасадорот на Северна Македонија во Германија, проф. д-р Илбер Села. Панелот обедини значајни имиња од економскиот и институционалниот сектор, меѓу кои и директорот на ДТИРЗ Гоце Димовски, поранешната гувернерка на НБРСМ Анита Ангеловска-Бежоска, претставници од Министерството за надворешни работи и надворешна трговија и германската делегација за индустрија за регионот.

Прикажи повеќе...

Најново

Свет1 час

Посетата на Путин на Индија: Нафта, оружје и геополитичка порака до светот

Рускиот претседател Владимир Путин оди во Индија во дводневна посета, каде што се очекува да се сретне со премиерот Нарендра...

Европа2 часа

(Видео) Украинците: Го нападнавме рускиот нафтовод „Дружба“

Во понеделникот, уште една експлозија го потресе рускиот нафтовод „Дружба“, потврдија извори од украинското воено разузнавање (ХУР) за „Киев пост“....

Свет2 часа

Британците и Норвежаните потпишуваат договор: заедно ќе ги следат руските подморници

Велика Британија и Норвешка денес ќе потпишат нов договор за одбранбена соработка, планирајќи заедничко управување со флота од фрегати за...

Свет3 часа

(Видео) Се урна американски „Ф-16“

Американски борбен авион F-16C Fighting Falcon на воздухопловни сили „Thunderbirds“ се урна во оддалечена пустинска област јужно од аеродромот Трона,...

Свет3 часа

Нови израелски напади врз Газа: погодени шатори за бегалци, повеќе мртви

Петмина Палестинци вчера беа убиени, а неколку други беа повредени кога израелските авиони гаѓаа шатори и импровизирани засолништа за раселени...

Свет3 часа

Мадуро потврди дека разговарал со Трамп

Венецуелскиот претседател Николас Мадуро во средата потврди дека пред околу 10 дена имал „срдечен и полн со почитување“ телефонски разговор...

Свет3 часа

ОН усвои резолуција за враќање на киднапираните украински деца: Русија и 11 други земји гласаа против

Генералното собрание на Обединетите нации усвои резолуција со која се бара од Русија да обезбеди итно, безбедно и безусловно враќање...

Македонија14 часа

Куновска по оставките во СДСМ:„Сите дома, тој останува“

Поранешната пратеничка и функционерка во СДСМ, Софија Куновска, на „Фејсбук“ објави критички статус откако вчера, на барање на партискиот лидер...

Македонија16 часа

ВМРО-ДПМНЕ: Ние како мнозинство немаме од што да бегаме, ќе се расчистат сите прашања поврзани со трагедијата во Кочани

Пратеникот од ВМРО-ДПМНЕ, Бојан Стојаноски, изјави дека во периодот кога државата ја воделе СДСМ и ДУИ се закажувале анкетни комисии,...

Македонија19 часа

(Видео) Филипче: Посебна анкетна комисија за трагедијата во Кочани, тоа е барање на родителите

Нашиот став е дека ние ќе ги поддржиме двете анкетни комисии. Едната којашто ја предлага владеачкото мнозинство каде сакаат да...

Македонија21 час

(Фото) Поставени дигитални уреди за мерење бучава кај кафеаните во Дебар Маало

Општина Центар започна со имплементација на паметен систем за следење на бучавата, преку поставување на дигитални индикативни уреди на местата...

Македонија22 часа

Осигурителни компании склучиле картел и се договориле да ја зголемат цената за автомобилското осигурување

Десет осигурителни компании се казнети со 17.266.930 денари затоа што се договориле да ја зголемат цената за автомобилската одговорност што секој...

Македонија22 часа

„РКЕ да ја преземе во целост надлежноста во формирањето конечна цена на водата“, порака од тркалезната маса

РКЕ да ја преземе во целост надлежноста во формирањето конечна цена на водата – е пораката од тркалезната маса „Иницијатива...

Македонија23 часа

Засилени контроли на градилиштата во општина Аеродром: изречена глоба од 1.300 евра за непочитување на законот

Општина Аеродром изрече парична глоба од 1 000 евра за правно лице и 300 евра за управителот на истата фирма...

Топ23 часа

(Видео) Турканици и викање: уапсени три лица во Трново, не им дозволиле на полицајците да влезат на имотот

Полицијата уапси три лица од кривопаланечко кои попречувале полициски службеници и вработени во Агенцијата за храна и ветеринарство при извршување...

Свет23 часа

Висок функционер на НАТО: Путин блефира, не верувам дека е подготвен за војна со Европа

Висок функционер на НАТО верува дека рускиот претседател Владимир Путин блефира за својата подготвеност за војна против Европа. Зборувајќи со...

Македонија1 ден

ВМРО-ДПМНЕ: Колку криминални шеми имаат издејствувано Заев, Филипче и Николовски, Обвинителството да отвори постапка

„Заев му помогнал со отпишување на жито за 800.000 евра, Љупчо Николовски возвратил со грант за „Мамас“ од 1,4 милиони...

Свет1 ден

НАТО ја зголемува поддршката за Украина: пристигнува нова резерва оружје и муниција

Министрите за надворешни работи на НАТО ќе се состанат денес во Брисел за да разговараат за понатамошна поддршка за Украина,...

Свет1 ден

(Видео) Трамп заспа на состанок на кабинетот откога се пофали со својата острина

На почетокот на состанокот на кабинетот во вторник, американскиот претседател Доналд Трамп не ја пропушти можноста повторно да го спомене...

Свет1 ден

Трамп: САД ќе тргнат по погрешен пат ако продолжиме да примаме ѓубре во нашата земја

Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека не сака сомалиски имигранти во САД, велејќи им да „се вратат од каде што...