Економија
Јужноевропските пари бегаат во безбедноста на Северот
Се повеќе луѓе од јужните држави на еврозоната ги префрлаат своите пари на север, поттикнати од стравот дека си ги изгубат парите во кризата
Се повеќе луѓе од јужните држави на еврозоната ги префрлаат своите пари на север, поттикнати од стравот дека си ги изгубат парите во кризата. Одливот на капитал им ја отежнува работата на банките во тие држави, но експертите велат дека не постојат легални начини тоа да се сопре. Било какви мерки, најверојатно ќе стигнат премногу доцна, велат тие, а можат да го загрозат дури и самиот европски проект.
Грчките медиуми цела недела се занимаваа со случајот на пратеник во парламентот кој минатиот мај изнел од земјата еден милион евра. На крајот излезе дека тоа е Исидорос Кувелос сопруг на поранешната министерка за надворешни работи Дора Бакојани. Иако потегот е легален, грчката јавност тоа го доживеа како предавство, во момент кога народот е под огромен товар на мерките за штедење.
Сепак, овој инцидент е најдобар показател за се позагрижувачкиот тренд во Грција и во другите јужноевропски држави. Соочени со неизвесната иднина на европската заедничка валута, расте бројот на оние кои сакаат да си ги префрлат заштедите на посигурно место. Неодамна, грчкиот Еванзелос Венизелос изјави дека од 2009 година наваму, од сметките во грчките банки се повлечени 65 милијарди евра, а околу 16 милијарди од тие пари се префрлени на странски сметки. Повеќе од една третина од 16-те милијарди завршиле во Велика Британија, додека околу 10 проценти мигрирале во Швајцарија.
Во0 Лондон, на пример, луѓе од високозадолжените европски држави кои бараат сигурно прибежиште за своите средства ја зголемија побарувачката за луксузни имоти. Големите фирми за недвижнини известуваат дека од јануари до октомври 2011 година, во Лондон на купувачи од Италија и од Грција им биле продадени куќи и апартмани во вредност од 406 милиони евра. Оваа сума е 11 проценти од вкупниот обрт во секторот за тој период.
Финансиски менаџери во Швајцарија исто така известуваат за постојан доток на пари во земјата од Италија. Богатите Италијанци купуваат швајцарски франци и злато, а побарувачката за приватни сефови е во огромен пораст. И богатите Португалци исто така си ги префрлаат своите финансиски средства во странство.
Потешкотии за банките
Сепак, никаде обемот на одлив на капитал не е со такви димензии како во Грција. Според податоците кои во понеделник ги објави Европската централна банка (ЕЦБ), депозитите во грчките банки во 2011 година паднаа за 17 проценти. И другите земји во криза се соочуваат со пад на депозитите, но со неспоредливо помал обем. Во Ирска депозитите паднаа за шест проценти, во Шпанија речиси три проценти, а во Италија нешто под два процента. За споредба, депозитите во германија во истиот период пораснаа три проценти, а во Франција растот беше цели 10 проценти.
Одливот на капитал од членките на еврозоната зафатени од должничката криза не е проблем само на нивните министри за финансии. Тоа исто така им прави проблеми и на нивните банки, затоа што намалени депозити значи и помалку пари за заеми кон фирмите и граѓаните.
Бидејќи странските банки во суштина го замрзнаа давањето заеми на банки од земји како што се Грција и Португалија, овие вториве сега се повеќе зависат од централните банки во нивните држави, појава која се почувствува и во системот на меѓусебно плаќање помеѓу европските централни банки, познат како TARGET2. И додека германскиот ТАРГЕТ2 е околу 500 милијарди евра во резерва, Грција има дефицит од околу 100 милијарди, а Италија и Шпанија се соочуваат со дисбаланс од околу 200 милијарди евра секоја.
Заштита на легитимното богатство
Особено загрижувачко е тоа што Италија и Шпанија почнаа да се соочуваат со значителен одлив на капиталот во средината на 2011 година. Тие тенденции продолжија до крајот на годината наспроти фактот дека ЕЦБ обезбеди огромен капитал за ликвидноста на европските банки. Но и покрај тоа, дефицитите во Италија и во Шпанија пораснаа за 40 милијарди евра во секоја од нив. Одливот на капиталот, според експертите, е насилен индикатор дека инвеститорите не веруваат оти пакетите за помош ќе го постигнат саканиот ефект.
Исклучително е тешко да се сопрат тековните трендови на одлив на капиталот. Државите имаат најголемо влијание кога се работи за пари кои се префрлаат за да се одбегнат даноците. Грција, на пример, неодамна замрзна три сметки во Швајцарија кои му припаѓале на богат грчки бизнисмен. Но, министерот за финансии Венизелос признава дека е многу тешко да се разликуваат легалните од нелегалните трансфери.
Се чини дека поголемиот дел од одлеаниот капитал е оданочен според законот и им припаѓа на луѓе кои едноставно сакаат да си го заштитат своето богатство ако нивната земја посака или биде присилена да ја напушти еврозоната. Ако се случи тоа, заштедите автоматски ќе бидат префрлени во новата валута на земјата, со што ќе изгубат голем дел од вредноста.
„Богатите Грци и Италијанци инвестираат пари во странство веќе многу години“, вели банкарскиот експерт Мартин Фауст од франкфуртската Школа за финансии и менаџмент и додадава дека јужната периферија на еврозоната има долга традиција на финансиска нестабилност, што ги присилува луѓето да бидат претпазливи.
Загрозување на европскиот проект
Ако државите посакаат да воведат генерална забрана за префрлање на пари во странство, тие имаат многу мал избор, освен да ги ограничат трансферите на пари и да ги зголемат граничните контроли за да спречат шверц на пари во готово. Но, вели Фауст, тоа тешко дека ќе помогне и објаснува: „Таквиот чекор ќе дојде предоцна. Европската криза трае веќе многу долго и поголемиот дел од богатите веќе ги префрлиле своите пари на безбедни места. Ефектите од контролите на трансферот на капитал и на граничните премини ќе бидат многу мали. Згора на тоа, ограничувањата ќе имаат многу негативен ефект врз внатрешната трговија во еврозоната затоа што е тешко да се разликува кои пари се за трговија, а кои не“.
Има и уште еден, многу потемелен аргумент против воведувањето на рестрикции. Тоа ќе биде спротивно на слободите кои внатрешниот европски пазар ги гарантира – а тоа може да ја загрози и самата политичка унија.
„Процесот може да резултира во тоа да исчезне прифатливоста на европскиот проект во целост“, предупредува Фауст.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Спектакуларно отворање во Гевгелија: ЏАМБО и ВЕРО станаа новата омилена дестинација во „Gevgelija Mall“
Со огромна посетеност и во празнична атмосфера, овој викенд во Гевгелија и официјално започна со работа новиот, најсовремен ЏАМБО (JUMBO) маркет. Сместен во новоотворениот трговски центар „Gevgelija Mall“, реномираниот бренд ја реализираше својата голема инвестиција во јужниот регион, носејќи светско шопинг искуство за локалното население.
Отворањето помина во знакот на семејната забава и радоста. Најмладите посетители уживаа во целодневната програма исполнета со музика, дружење со маскоти, цртање на лице и игри со сапунени меури, што го претвори првиот работен ден на маркетот во вистински настан за градот.
Новиот објект се простира на површина од 3.000 метри квадратни, дизајниран според највисоките светски стандарди. Купувачите веќе имаат пристап до асортиман од над 20.000 артикли, вклучувајќи производи за домот, играчки, декорации и сезонски изненадувања.
Како значајна новина за купувачите во Гевгелија е интегрирањето на селектиран асортиман од брендот ВЕРО во рамките на самиот маркет. Оваа стратешка синергија им овозможува на потрошувачите на едно место да ги задоволат сите потреби за домаќинството, штедејќи време и уживајќи во квалитетот на двата силни бренда.
Генералниот директор на ВЕРО и ЏАМБО маркетите, Петар Денковски, истакна дека ова отворање е многу повеќе од проширување на продажната мрежа – тоа е исполнување на ветувањето за поддршка на локалната заедница.
„Горди сме што со оваа капитална инвестиција директно влијаеме на економскиот пулс на Гевгелија. Отворивме нови работни места и создадовме силен регионален магнет кој очекуваме да привлекува купувачи не само од градот, туку и од соседството,“ изјави Денковски.
Менаџментот на компанијата потврди дека експанзијата не застанува тука. Успешната приказна продолжува и следната година со најавеното отворање на нов маркет во Струмица, со што ЏАМБО и ВЕРО целосно ќе го заокружат своето присуство во југоисточниот дел на Македонија.
Новиот маркет во Гевгелија веќе работи со полн капацитет, нудејќи креативни решенија и производи за целото семејство, под препознатливиот слоган „За сѐ што ви треба и не сте знаеле дека ви треба“.
(ПР)
Економија
ССКМ ја поздравува одлуката со која данокот од 5 отсто останува при првата продажба на недвижностите
Сојузот на стопанските комори на Македонија ја поздравува одлуката со која данокот од 5 % останува при првата продажба на недвижностите.
„Ја поздравуваме одлуката на Владата за 5 % ДДВ, кој е при првата продажба на станбен простор, ова ги покажува позитивните заложби на бизнис-секторот и ССКМ претставен преку Градежната комора во соработка на Министерството за финасии и Владата. Сојузот на стопанските комори на Македонија смета дека одлуката на државата стапка за првата продажба на новоизградени станови да остане 5 % е оправдана.
Според ССКМ, оправдана е и одлуката на Министерството за продолжување на важноста на повластената стапка од 5 % ДДВ и сметаат дека со нејзиното продолжување најголема корист ќе имаат купувачите на станбени единици, односно населението.
Ивица Јаќимовски, член на управниот одбор при ССКМ, посочува дека со продолжување на данокот за купување станови на 5 %, почнувајќи од 2026 година, се очекува секторот за недвижности да добие нов импулс.
„Оваа повластена стапка на ДДВ има цел да го поддржи пристапот на граѓаните до домување, да ја стимулира градежната активност и да ја зајакне стабилноста на пазарот. Имплементацијата на даночната стапка од 5 % носи неколку важни привилегии и за купувачите и за индустријата: намалувањето на даночната стапка значително ги намалува вкупните трошоци за купување стан правејќи го сопствеништвото на домот подостапно за пошироката популација; се очекува прифатливоста создадена од данокот од 5 % да ја зголеми побарувачката за нови и постојни станови, што може да ги поттикне градежните и недвижните сектори и со поповолна даночна средина, домашните и странските инвеститори може да покажат зголемен интерес за пазарот на домување, што ќе придонесе за економски раст“, вели тој.
Економија
„Македонија 2025“ со рекордни резултати во 2025: поддржани 2.573 лидери и таленти, 168 бизниси и 190 стипендисти
„Македонија 2025“ ги објави резултатите од својата работа во 2025 година, при што организацијата постигна рекордни успеси во поддршката на економскиот развој, лидерството и глобалната поврзаност на земјата. Во 2025 година „Македонија 2025“ имплементирала, преку повеќе од 40 програми и иницијативи со кои се поддржани 168 компании, доделени се 190 стипендии за едукација и усовршување, а 2.573 лидери и таленти биле директно опфатени со програмите за развој. Организацијата исто така бележи значително зголемување на својот општествен импакт, со 94 активни членови во управните и советодавните тела и развиени шест клучни предлог-политики кои веќе се интегрираат во национални стратегии и реформски процеси.
2025 беше година на значајни исчекори и во однос на глобалната дијаспора. Македонија2025 ја спроведе првата и најголема глобална анкета на дијаспората со над 1.400 учесници од повеќе од 40 земји, чијашто анализа веќе е основа за новата Национална стратегија за соработка со дијаспората 2025-2030. Во партнерство со Владата беше лансирана и кампањата „Македонска дијаспоро, добредојде дома“, која допре до над 20.000 иселеници ширум светот, а организацијата учествуваше во креирањето и на повеќе стратешки документи во областите дигитализација, конкурентност, високо образование, научно-технолошки развој и односи со дијаспората.
Паралелно, „Македонија 2025“ продолжи континуирано да ја зајакнува бизнис-заедницата и човечкиот капитал преку програми насочени кон модернизација, дигитална трансформација и развој на лидерски компетенции. Преку Центарот за дигитална трансформација – GoDigital беа изработени 30 детални проценки на дигитална зрелост, 15 дигитални стратегии за компании и беше обезбедена практична техничка поддршка за пет компании во процесот на имплементација на нови дигитални решенија. Овие услуги им помогнаа на фирмите да го подигнат својот степен на конкурентност, да ги оптимизираат процесите и да воведат алатки што ја забрзуваат нивната интеграција во современите економски текови. Воедно, 553 професионалци и менаџери посетуваа специјализирани обуки, работилници и вебинари, со што се создаде поширока заедница на практичари кои активно ја применуваат стекнатата експертиза во своите организации. Како дел од напорите за градење силна генерација претприемачи, 27 млади менаџери и основачи на компании го надградија своето бизнис знаење преку реномираната обука што ја спроведе канадската Ајви бизнис-школа во рамките на проектот „Лидер“, со што мрежата на алумни се прошири на 451 член.
Во делот на лидерството, програмите на Македонија2025 и годинава изградија нова генерација на носители на промени. Престижната програма за образование на извршни директори Зафировски, на Келог-школата за менаџмент (САД) во 2025 година ја завршија пет македонски извршни директори кои стекнаа врвни глобални менаџерски знаења и пристап до меѓународна мрежа на лидери. Со ова, нашата Зафировски алумни заедница достигна до 51 член. Дополнително, 5 професионалци беа дел од програмата за извршно образование во Канада, комбинирајќи академски модули со практично учење и размена на искуства во канадски компании.
Стипендиската програма за студентска извонредност „Атанас Близнакоф“ поддржа 121 студент, а особено значајно е што 75% од нив беа поврзани со ментори – успешни македонски професионалци од земјата и дијаспората – кои им помогнаа да ги развијат своите кариерни насоки, академски капацитети и професионални амбиции. На овој начин, програмите на Македонија2025 не само што обезбедуваат финансиска и образовна поддршка, туку создаваат и силен еко-систем на идни лидери, поврзани со глобалната мрежа на знаење и можности.
Во хуманитарната сфера, како одговор на трагедијата во Кочани, организацијата обезбеди 55.356 евра за медицинска опрема за три здравствени установи во Скопје и во Кочани, а Клубот на амбасадорите на „Македонија 2025“ му донира средства за реновирање дел од детското одделение во Специјалната болница „Св. Еразмо“ во Охрид.
Посебно влијание во 2025 година имаше и 14-тиот годишниот самит „Македонија 2025“, кој повторно се позиционира како водечки бизнис-настан во регионот. Со повеќе од 700 учесници, 38 говорници од 15 земји и богата програма од панели, дискусии и B2B-средби, самитот беше фокусиран на економскиот раст, дигиталната трансформација, иновациите и улогата на дијаспората во забрзувањето на развојот на земјата, создавајќи платформа за идеи и партнерства што ги поврзуваат бизнисите дома и во светот.
Со овие резултати „Македонија 2025“ ја заокружува 2025 година како една од најуспешните досега, поставувајќи високи стандарди за економски развој, иновации и вклученост на дијаспората и поставува темели за уште поамбициозна агенда во 2026 година.

