Македонија
НБРМ: Раст на штедењето на населението

Комитетот за оперативна монетарна политика на НБРМ, на последната редовна седница одржана во вторник, ги разгледа состојбите во домашната економија, движењата на меѓународните и домашните финансиски пазари и показателите за домашната економија во контекст на поставеноста на монетарната политика.
По намалувањата од по 0,25 процентни поени во декември 2016 година и во јануари 2017 година, на оваа седница беше одлучено каматната стапка на благајничките записи да се намали за дополнителни 0,25 процентни поени и таа да изнесува 3,25%, а понудата на благајнички записи да остане непроменета на ниво од 25.000 милиони денари. Ваквата реакција претставува нормализација на монетарната политика и е одраз на постојаното стабилизирање на очекувањата и на довербата на економските субјекти и со тоа континуирано исцрпување на ефектите врз економијата од политичката криза.
Сигналите за стабилизација и понатаму се видливи во двата пункта каде што политичката криза имаше најголеми ефекти – штедењето на населението и склоноста за располагање со девизи. Првичните јануарски податоци упатуваат на понатамошен раст на штедењето на населението во банкарскиот систем, со што тие се зголемуваат осум месеци последователно. На девизниот пазар, по високиот износ на откуп во изминатите шест месеци, во јануари позицијата на НБРМ беше неутрална. Девизните резерви и понатаму остануваат на адекватно ниво. Поволните остварувања се во услови кога оцените за стабилноста на економските фундаменти и натаму остануваат позитивни.
Во однос на економската активност, бројот на засега расположливите показатели за четвртиот квартал од годината е ограничен и нивното движење дава различни сигнали. Сепак, гледано во целост, состојбата во економијата во последниот квартал од годината се оценува како нешто понеповолна во однос на третиот квартал. Досегашните остварувања и тековно достапните високофреквентни показатели упатуваат на раст на економијата во текот на целата 2016 година, којшто не би отстапувал многу во однос на проекцијата.
Јануарските податоци за движењето на цените во домашната економија покажуваат годишен раст на инфлацијата од 0,6%, што е во склад со очекувањата. Сепак, нагорните корекции на очекуваното движење за 2017 година кај влезните претпоставки за увозните цени упатуваат на потенцијални нагорни ризици во однос на проекцијата на инфлацијата во 2017 година, како последица на фактори на страната на понудата.
Понатамошното стабилизирање на очекувањата на економските субјекти е видливо и преку промените кај депозитите на населението во банкарскиот систем. Првичните податоци за јануари 2017 година покажуваат натамошен раст на штедењето на населението, осми месец последователно. Вкупната депозитна база во јануари забележа месечен пад, што не претставува невообичаено движење за овој период. Од друга страна, солидната динамика на зголемување на депозитите на годишна основа продолжи и во текот на јануари. Во однос на кредитната активност, прелиминарните податоци со јануари покажуваат благ пад на месечна основа, што доаѓа по значителното зголемување во претходниот месец. Намалувањето на вкупните кредити, слично како во претходните две години во првиот месец, во целост произлегува од пониското ниво на кредити на претпријатијата, при умерен раст на кредитирањето на населението. На годишна основа, според првичните податоци, кредитната активност во јануари расте со солидно темпо, што е блиску до проектираниот раст за првиот квартал на 2017 година, согласно со октомвриската проекција.
Во текот на јануари ликвидноста на банките го продолжи нагорниот тренд, којшто во овој месец се должеше на сезонските фактори, главно поврзани со пониската побарувачка на готовина во економијата по новогодишните и божиќните празници. Во такви околности, дел од вишокот денарски ликвидни средства на почетокот на годината беше повлечен преку основниот инструмент – благајничките записи. Краткорочните промени кај ликвидноста банките ги усогласуваа преку пласирање средства во расположливите депозити кај Народната банка, чијашто состојба се задржа на релативно високо ниво.
На девизниот пазар, во првиот месец од годината движењата беа вообичаени и согласно со очекувањата на Народната банка. На седницата беше констатирано дека банките во трансакциите со клиентите остварија нето-продажба на девизи, којашто главно е одраз на сезонски повисоката побарувачка на девизи од страна на фирмите. Од друга страна, физичките лица и во јануари имаа умерено повисока понуда на девизи на годишна основа, што упатува на натамошно продолжување на поволните трендови на овој пазарен сегмент. Банките во целост ја надоместија нето-побарувачката на девизи од клиентите во јануари од сопствените девизни средства, што услови урамнотежување на меѓубанкарскиот девизен пазар и неутрална позиција на Народната банка во интервенциите на девизниот пазар.
Податоците за девизните резерви во јануари покажуваат пад, во голем дел како резултат на фактори од привремен карактер. Сите показатели на адекватноста на девизните резерви покажуваат дека тие постојано се движат во сигурната зона. Во однос на показателите од надворешниот сектор, за почетокот на годината достапни се само податоци за менувачкиот пазар заклучно со втората декада од јануари, коишто упатуваат на нешто пониски нето-приливи од приватните трансфери во однос на проектираните. Сепак, периодот е премногу кус за да се дадат посигурни констатации. Од друга страна, последните расположливи податоци за билансот на плаќања упатуваат на можност за остварување дефицит во тековната сметка блиску до проектираниот и повисоки нето-приливи во финансиската сметка од очекуваните.
Меѓународните финансиски пазари главно беа под влијание на очекувањата на пазарните учесници за повеќе детали во однос на економската и трговската политика на САД којашто во наредниот период ќе ја спроведува кабинетот на новиот претседател. Притоа, вредноста на САД-доларот умерено се намали, а цената на златото регистрира нагорен тренд. Во услови на сѐ уште нејасни ефекти на новата фискална политика, на состанокот во јануари Федералните резерви го задржаа претпазливиот став во однос на идните чекори за нормализирање на монетарните услови во американската економија. Од друга страна, според носителите на политиката на ЕЦБ, и покрај нагорното движење на инфлацијата, сè уште е потребна поддршката од монетарната политика за да се констатира дека доближувањето на инфлацијата до таргетот е одржливо. Во такви услови, беше задржан релативно повисокиот распон меѓу приносите на државните обврзници во САД и еврозоната.
На седницата беше оценето дека последните податоци покажуваат натамошно стабилизирање на очекувањата на економските субјекти, што придонесува за раст на штедењето на населението и стабилни движења на девизниот пазар. Ваквите поволни поместувања укажуваат на присутни услови за приспособување на основната каматна стапка на нивото пред мај 2016 година.
Оцените за стабилноста на економските фундаменти остануваат позитивни. Ризиците од домашните политички случувања се ублажени, но сепак и понатаму присутни и изразени. Воедно, и ризиците од глобалното окружување остануваат актуелни.
НБРМ и во следниот период внимателно ќе ги следи движењата, а идните промени во монетарната политика во голема мера ќе бидат условени од понатамошното стабилизирање на домашниот политички амбиент. /крај/со/ст
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Димитриеска – Кочоска во Брисел: Реформите остануваат клучни за конкурентноста на европската економија

Целосна имплементација на новиот Закон за буџети и спроведување прудентна фискална политика преку усвојување конкретни мерки за фискална консолидација, намалување на дефицитот, зајакнување на ефикасноста на прибирање на приходите во буџетот, се дел од препораките за РС Македонија од заедничките заклучоци од овогодинешниот 11-ти по ред Економски и финансиски дијалог меѓу ЕУ и земјите кандидати за членство на кој учествуваше министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска.
„Усвоените заеднички заклучоци во рамки на дијалогот коишто се однесуваат на зајакнување на фискалното управување, имплементирање на капиталните инвестиции, зајакнување на оперативноста на даночната администрација и следење на фискалните ризици, се во линија на реформите предвидени како со реформската агенда, така и со Програмата за реформи во управувањето со јавните финансии“, рече министерката за финансии.
Таа додаде дека во услови на глобална економска нестабилност, фискалната политика е насочена да одговори на неизвесностите присутни во глобалната и домашната економија. Притоа, додаде, имајќи предвид дека фискалниот простор е ограничен како резултат на последователните кризи, фискалната политика е исправена пред предизвикот за постигнување фискална консолидација, но истовремено и финансирање иницијативи коишто го поддржуваат растот.
„Во услови на геополитички турбуленции и трговска војна, ние треба да им овозможиме на нашите компании да се развиваат преку креирање динамична деловна средина која ќе го ослободи нивниот потенцијал за раст. Значајно за приватниот сектор е подготвеноста на нашите влади да обезбедат квалитетна даночна политика, квалитетна инфраструктура, расположива и квалитетна работна сила, пристапна енергија, помал административен товар и правна рамка којашто ќе овозможи креирање на регионални ланци на снабдување. Она што ние како креатори на политики и носители на одлуки треба да размислиме и одлучиме е како да се креира динамично деловно окружување кое ќе им помогне на нашите компании брзо да се прилагодат на сегашната остра конкуренција на глобалниот пазар“, рече министерката за финансии.
Во таа насока, таа потенцира дека Владата е посветена на трансформативни реформи во земјата фокусирани на дигитална трансформација, одржлива енергетска транзиција, јакнење на човечкиот капитал, јакнење на владеењето на правото и подобро управување со јавните финансии, коишто области се во фокусот на реформската агенда на земјата.
Според учесниците, Економскиот и финансиски дијалог, и понатаму ќе игра значајна улога во постигнување на пошироките цели на добро управување и економски просперитет, и се сoгласија дека дијалогот треба да продолжи да игра централна улога во утврдување на заедничките насоки за политики за поддршка на одржлив среднорочен економски раст и постепено усогласување со економските критериуми за пристапување во ЕУ. Учесниците нагласија дека клучна улога за остварување на напредок е спроведување на заедничките заклучоци, како и програмите на економски реформи и реформските агенди .
Дискусијата на годинешниот Економски и финансиски дијалог беше фокусирана на конкурентноста на Европа во контекст на сегашните геополитички случувања и потребата за поедноставување на правната рамка со цел намалување на административниот товар врз компаниите. За да може економијата да креира раст и работни места, во услови на трговска војна, на компаниите треба да им се овозможи да ја зајакнат конкурентноста преку инвестиции и иновации.
На годинашниот Економски и финансиски дијалог во Брисел учествуваат министрите на тековното и двете последователни претседателства со Советот на ЕУ, претставници на земјите членки на ЕУ, претставници на Европската комисија, Европската централна банка, Европска инвестициска банка, како и министрите за финансии и гувернерите на централните банки од земјите на Западен Балкан, Турција, Грузија, Молдавија и Украина.
Економија
„Ако веќе имате паметен телефон, зошто да не ја имате и вашата Влада таму?“ – Андоновски најави владина суперапликација

Министерот за дигитална трансформација, Стефан Андоновски, учествуваше на панел-дискусијата „Дигитални политики и иновации за економија подготвена за иднината“, во рамки на Самитот 2025 кој е во организација на Македонија 2025.
Министерот во својот говор се осврна на владината суперапликација, која како што рече, треба да биде клучен проект кој ќе ги донесе услугите до граѓанитe.
„Едно од највозбудливите нешта што ги градиме е Super App – нашата национална мобилна апликација за дигитален идентитет и услуги. Сакаме да ја завршиме и лансираме до крајот на оваа година”, изјави министерот.
Тој во продолжение од својот говор објасни дека ваквата апликација е иснпирирана од украинската апликација ДИА, која целосно го променила начинот на комуникација помеѓу граѓаните и институциите во Украина.
„Нашата верзија ќе започне со она што им е најпотребно на луѓето – дигитална лична карта, возачка дозвола и пристап до клучни услуги. Идејата е едноставна: Ако веќе имате паметен телефон во рака, зошто да не ја имате и вашата Влада таму?” – додаде Андоновски.
„Не брзаме. Тестираме, подобруваме, ги слушаме корисниците и ја поставуваме правната основа правилно – бидејќи ако не функционира лесно и безбедно од првиот ден, луѓето нема да се вратат. Но, визијата е јасна: да им го вратиме времето, енергијата и довербата на луѓето. Но, исто така, да изградиме нешто ново тука – во Македонија“, заклучи министерот.
Економија
Директорот на ТИРЗ Гоце Димовски дел од 28-миот Евроазиски Економски Самит во Истанбул

Директорот Гоце Димовски како дел од владината делегација предводена од министерката за финансии, Гордана Димитриеска Кочоска, заедно со Викторија Трајков, заменик-министерка за европски прашања, денес присуствуваше на 28-миот Евроазиски Економски Самит, во Истанбул, Турција, организиран од страна на Фондацијата за стратешки и општествени истражувања – Мармара Груп.
Димовски во своето обраќање на панелот со тема „Екологија, Економија, Енергија и Вештачка Интелигенција“ посочи дека одржливиот развој не е само избор, туку неопходност.
„Технолошко-индустриските развојни зони во Македонија се поставени како пример за интегрирање на еколошките стандарди во индустрискиот развој. Со фокусирање на лесна, незагадувачка индустрија и модерна логистика, создадовме услови за производство што ги минимизира негативните влијанија врз животната средина и овозможува квалитетен живот за локалните заедници.“ – изјави Димовски.
Тој ги истакна фискалните и царински стимулации, даночни ослободувања и поддршката за нови работни места, што директно влијае на привлекувањето најиновативни домашни и странски инвеститори.
„Само преку партнерства, размена на знаење и иновации можеме да изградиме економии кои се отпорни, инклузивни и одржливи. Македонија останува посветена на европските вредности, на зелената транзиција и на дигиталната трансформација – заедно со вас, нашите пријатели и партнери од евроазискиот регион.“ – кажа Димовски.
Воедно, директорот Димовски во рамки на самитот оствари успешни средби со бројни високи претставници и потенцијални инвеститори, при што беа разгледани можностите за потенцијални инвестиции и зајакнување на економските односи.
Целта на овој самит е да ги зближи бизнисмените, политичарите и академиците од различни земји, што ќе влијае на зајакнување на соработката во областите на економијата, демократијата и безбедноста.
Учеството на Македонија и Дирекцијата за ТИРЗ како институција на овој самит е потврда за успешната соработка со Турција, со напори за континуриано унапредување на економските и инвестициски релации меѓу двете земји.