Македонија
Доделени наградите за најдобри општествено одговорни практики

Националното Координативно тело за општествена одговорност на претпријатијата и Министерството за економија во средата свечено ги доделија националните награди за општествено одговорни практики на претпријатијата во Македонија спроведени во 2014 година.
За наградите конкурираа 34 претпријатија со вкупно 50 проекти, од кои 10 мали и средни со 13 проекти и 24 големи со 37 проекти, во различни категории на општествена одговорност. Најмногу од претпријатијата (21) конкурираа во категоријата „Вложување во заедницата“, првпат аплицираа девет компании, а најголем дел од оние кои аплицирале – по седум – се од финасискиот и услужниот сектор, додека 91 отсто од пријавените се од Скопје.
Во категоријата „Однос кон вработените“, статуетка за најдобри општествено одговорни практики во 2014 година добија Витаминка од Прилеп и Градежен институт Македонија, за „Етичко управување“ статуетка им беше доделена на Макстил, ЕВН Македонија и Раде Кончар ТЕП, за „Односи на пазарот“ на Комерцијална банка Скопје, за „Заштита на животната средина“ на Цементарница УСЈЕ и Пакомак, за „Вложување во заедницата“ на Даути комерц и Меѓународното училиште НОВА, додека за „Најинвентивна практика“ статуетката ја доби Комерцијална банка за проектот за овозможување услуги за лицата со оштетен вид. Седумнаесет плакети им беа доделени на повеќе големи, мали и средни компании во сите категори: Халкбанк, Некстенс, Гемак Трејд, Фени Индустри – Кавадарци, Пивара Скопје, Охридска Банка, Макстил, Трансмет, Фармахем, Адора Инженеринг, Комерцијална Банка, Окта, ПЗУ Специјална болница Филип Втори, Стопанска Банка АД Скопје, ТИНЕКС-МТ. Новитет годинава беше признанието за најинвентивна практика, кое го доби Комерцијална банка за проектот „За исти права и можности“.
„Целта на Националната награда е да промовира позитивни практики на општествено одговорно делување и да даде инспирација за воведување и натамошно унапредување на општествената одговорност кај претпријатијата во Македонија. Колку сме успеале во тоа говори фактот што во овие осум години претпријатијата пријавија речиси 500 квалитетни општествено одговорни практики, со кои ја покажаа својата посветеност и грижа за општеството и животната средина“, рече министерот за економија Беким Незири.
Тој посочи дека концептот на општествена одговорност станува составен дел на работењето на деловните субјекти во земјава по примерот на европските.
„Со него тие директно ја подобруваат својата конкурентност во глобалната економија, ја зголемуваат додадената вредност на нивните производи и услуги и го подобруваат угледот и имиџот на претпријатијата. Уверен сум дека овој концепт ќе се развива и во иднина со зголемување на бројот на компаниите кои со своето тренспарентно и етичко однесување покажуваат дека нивна цел не е само создавање профит, туку и зачувување на животната средина и унапредување на социјалното милје со што придонесуваат за одржлив развој и просперитет во заедницата во која живеат и работат“, рече Незири.
Најдобрите практитки за 2014, додаде, ќе бидат претстаавени пред домашната јавност и во ЈИЕ во земјите кои покрај Македонија се вклучени во проектот: Романија, Турција, Хрватска, Црна Гора, Србија, и Бугарија.
Првиот секретар и раководител за економија и финасии во Делегацијата на Европската комисија во Македонија, Јаромир Левичек рече дека ЕК веќе седум години е еден од главните поддржувачи на општествено одговорните практики во земјава и додаде дека концептот за општествена одговорност треба да се имплементира во македонскиот образовен систем.
„Агендата за општествено одговорно однесување мора да биде локално фокусирана и да се движи од дното нагоре, со цел да се одговори на потребите за развој“, рече Левичек.
Претседателот на Координативно тело за општествена одговорност на претпријатијата Алексндар Николов посочи дека една од новините годинава е признанието за „најинвентивна практика“ кое, како што рече, се доделува на проектот што има нов пристап кон решавање на одреден општествен проблем или нов пристап кон бизнисот што носи придобивки за засегнатите страни.
„Докажавте дека и во услови на перманентна криза во опкружувањето можете да бидете профитабилни, а истовремено и одговорни кон заедницата и животната средина“, им порача Николов на претпријатијата кои аплицираа за наградата и нагласи дека годинава има извонреден квалитет на пријавените проекти со одлични и оригинални идеи. Тоа, потенцира тој, го направи изборот многу тежок за жири комисијата.
Миле Бошков, претседателот на Бизнис конфедерацијата на Македонија, која годинава е коорганизатор на настанот, истакна дека за нив општествената одговорност е дел од социјалниот дијалог.
„Нашата мисија е општествана одговорност за сите и оставање на печат или отпечаток во целокупното општествено живеење… Компаниите општествената одговорност не ја прават за профит, туку за оставање на отпечаток во општеството, бидејќи останува за иднината, додека луѓето се менуваат. Затоа треба да работиме на тоа што ќе им оставиме за нашите деца во категориите етика, вложување во заеницата, вработените и човечкиот кадар“, рече Бошков.
Организирањето на Националната награда финасиски беше поддржано и од проектот „Општествена одговорност за сите“ (CSR for All). /крај/мф/ап/
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Уште два работни дена да поднесете и да платите ДДВ за овој даночен период

Управата за јавни приходи ги повикува сите даночни обврзници да ги достават потребните документи до своите сметководители заради навремено поднесување и плаќање на обврските по основ на данокот на додадена вредност (ДДВ) за даночниот период 1 до 31 август.
Крајниот рок за поднесување и плаќање на ДДВ-04 пријавите е 25 септември 2025 година (четврток).
„Бидете одговорни даночни обврзници. Исполнете ги обврските навреме и одржувајте солидна даночна историја, на тој начин избегнувате дополнителни трошоци, камати и санкции“, велат од УЈП.
Досега, од очекуваните 7.748 ДДВ-04 пријави, поднесени се вкупно 2.057, што е близу 27% од вкупниот број на даночни обврзници кои треба да поднесат ДДВ – 04 пријава. Управата за јавни приходи апелира до сите даночни обврзници да ги исполнат своите законски обврски навремено, за да избегнат стрес и дополнителни финансиски трошоци.
Навременото поднесување и плаќање на ДДВ-04 пријавата е од исклучителна важност за правилното усогласување со даночните прописи, одржување на финансиската стабилност на бизнисите и за развојот на економијата.
Даночните обврзници кои имаат потреба од дополнителни информации или поддршка можат да се обратат на: е-Пошта: [email protected] Телефонски броеви: Од фиксна линија: 0800 33 000 Од мобилен телефон: 02 3253 200
Економија
Трансформација, иновации и одржливост во фокусот на конференцијата „Бизнис лидер“

Вчера, на 17 септември, во хотелот Александар Палас, успешно се одржа првата конференција „Бизнис лидер“. Настанот, насловен „Обликување на иднината: Лидерство во ерата на трансформација“, ги обедини највлијателните и најуспешните бизнис лидери, претприемачи и претставници од јавниот и институционалниот сектор, со цел да се дефинираат стратешки насоки кои ќе го поттикнат растот и развојот на македонскиот бизнис сектор.
Конференцијата започна со воведен говор на министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, кој нагласи дека бизнис заедницата е двигател на економијата, а улогата на државата е да обезбеди поволна деловна клима. Тој додаде дека економијата подготвена за иднината зависи од дигиталните политики и иновациите, како и од усогласувањето на економскиот потенцијал на земјата со паметни инвестиции.
Потоа, Огнен Огненоски, основач и извршен директор на Бизнис Мрежа, ја презентираше „Макроекономската анализа на македонското стопанство за 2024 година“. Анализата откри ексклузивни податоци и трендови за економијата на Македонија. Според неа, вкупниот број на трговски друштва изнесува 73.384. Најголем број компании има во секторите: трговија на мало (19.1%), трговија на големо (9.1%), и товарен патен транспорт (4.3%). Највисоки профитни маржи остваруваат индустриите поврзани со недвижен имот (26.9%), компјутерска инфраструктура (26.7%) и друго рударство (25.5%). Најголем раст на приходите во периодот 2022-2024 е забележан во јавната управа (214%) и вадењето на сурова нафта и природен гас (72%). Во однос на странските инвестиции, компаниите со странски сопственици во 2024 година оствариле приходи од 8.8 милијарди евра и добивка од 0.5 милијарди евра. Во Македонија се регистрирани 3.522 компании со странски сопственици од вкупно 81 земја. Најмногу од овие компании се од Турција (25.1%), Србија (10.0%) и Бугарија (8.4%).
По анализата, Анета Коробкина, меѓународен коуч за трансформација, истакна дека современото лидерство се заснова на самосвесност и емоционална интелигенција, посочувајќи дека емоционалната интелигенција е фактор што прави 90% од разликата меѓу добар и одличен лидер.
Потоа следеше инспиративен разговор на тема „Зелена трансформација и конкурентност“, модериран од генералната директорка на Макстил, Марија Дуковска Павловска. Таа истакна дека деловните методи и организациската култура се клучни за управување со промените и имплементација на доброто корпоративно управување. Панелистот Горан Антевски, генерален директор на Раде Кончар – ТЕП, наведе дека ESG стандардите ги поттикнале да размислуваат за одржливост, а отпадот доколку се менаџира правилно може да биде извор на придобивка наместо проблем.
Конференцијата продолжи со динамична панел-дискусија на тема: „Финансиски партнери или само кредитори? Новата улога на банките во екосистемот на МСП“, модерирана од Огнен Огненоски, основач и извршен директор на Бизнис Мрежа. Извршниот директор и член на Управен одбор на Халкбанк АД Скопје, Д-р Беркан Имери, нагласи дека банкарството се движи кон тоа да биде советник и партнер на компаниите, со услуги кои досега беа достапни само во високо развиените банкарски системи. Директорот на Сектор за корпоративни клиенти на Шпаркасе Банка АД Скопје, Благоја Устијаноски посочи дека најголемиот предизвик за МСП не е секогаш каматата, туку нивната подготвеност и транспарентност. Тој истакна дека дигиталниот пристап, преку онлајн апликации и вештачка интелигенција, ќе ја олесни комуникацијата и ќе ја зголеми брзината на одлуките. Славен Ќуриќ, извршен директор за трансформации и финансии на Мега-метал Словенија, додаде дека банката не треба да биде само кредитор, туку и партнер кој ќе им помогне на компаниите да ја подобрат финансиската дисциплина и управувањето со ризиците, земајќи ги предвид и нематеријалните фактори како што се иновациите, тимот и пазарниот потенцијал.
Генералниот директор на Млекара АД Битола, Ѓорѓи Петрушев, во својата главна презентација „Одржливост и лидерство во млечната индустрија“ нагласи дека одржливоста не е само маркетиншки израз, туку системска вредност која мора да биде прифатена од бизнис лидерите. По оваа презентација, Петрушев продолжи со инспиративен разговор, модериран од Владимир Ристевски, извршен директор на Евентика, каде истакна дека лидерството е обврска, а не само титула, која ја носи тежината на довербата што другите ја имаат во тебе. Според него, вистинските лидери треба да ја гледаат кризата како можност за трансформација. За да се изгради култура на еднакви можности, потребно е да се верува дека тоа носи поголеми вредности и подобри резултати, а разновидниот менаџмент значи поефикасно носење одлуки. Петрушев посочи и на важноста да се избере вредноста пред профитот, бидејќи репутацијата е најголемиот капитал на компанијата.
По оваа презентација, се одржаа уште три динамични панел-дискусии. На панел-дискусијата за „Лидерство во време на криза“, модерирана од Ирена Јакимова, меѓународен тренер и коуч за лидерство, Д-р Лазар Јовевски, професор на Правниот факултет, нагласи дека вистинскиот лидер гради визија и менталитет кој успешно го издигнува тимот над кризата преку усогласување на лидерството со постојаните промени. Генералниот директор на Порше Македонија, Златко Муцунски, истакна дека во времиња на неизвесност, лидерството не се мери само со резултати, туку и со отпорност и емпатија, а кризите се можност за раст. Контролинг менаџерката и членка на стратешкиот менаџмент на Зегин групација, Јана Ѓорчева Корубин истакна дека контролингот како систем на отчетност е од суштинско значење за вистинските лидери.
На третата панел-дискусија за „Финтек револуција и иднината на финансиите“, модерирана од генералната директорка на ЕОС Матрикс, Катерина Бошевска, беа истакнати клучните аспекти на дигиталната трансформација во финансискиот сектор. Директорката на Управата за јавни приходи, Елена Петрова, нагласи дека интеграцијата на дигиталните пари, е-фактурата и податоците во реално време во даночните процеси придонесува за поедноставна, поточна и поефикасна наплата. Таа додаде дека финтек алатките не само што ја подобруваат ефикасноста, туку градат доверба и отвораат простор за иновации и раст. Благоја Хамамџиев, основач и управител на Моделикс, посочи дека финтек индустријата го решава проблемот на крајниот корисник преку брзи, евтини и
квалитетни услуги. Тој ја истакна можноста за реплицирање на успешни приказни како онлајн бакната Револут од Литванија доколку се олабави законската регулатива. Главната извршна директорка на Иуте Македонија, Биљана Мишиќ, нагласи дека во дигиталната ера, човечкиот фактор останува клучен. Според неа, иднината е во „phygital“ моделот, кој комбинира автоматизација со човечка поддршка, со цел да се изгради долгорочен однос со клиентите заснован на транспарентност и доверба.
На последната панел-дискусија за „Градење на организациска култура прилагодлива на промени“, модерирана од генералната менаџерка на Консалтинг Интер Груп Пенка Мукаетова, панелистите понудија клучни увиди. Димитар Ристовски, корпоративен секретар на Алкалоид, потенцираше дека силата на една компанија лежи во трајните вредности како искреност и чесност. Ивана Стојаноска, сениор менаџер за комерцијално работење на Филип Морис Тутунски Комбинат Прилеп, ја нагласи важноста на флексибилноста и адаптацијата, додека извршната директорка на Сава Осигурување Мелита Гугуловска истакна дека компаниите мора да имаат цврсти темели и да бидат флексибилни за адаптација.
На крајот од конференцијата, Борислав Тноковски во својот завршен говор истакна дека трансформацијата е неминовност, а во срцето на секоја успешна трансформација стои храбар, одговорен и визионерски лидер. Тој изрази надеж дека разговорите ги инспирирале присутните да продолжат да ја обликуваат иднината на своите компании и на општеството.
Организаторот на настанот, Владимир Ристевски, извршен директор на Евентика, изрази огромно задоволство од успехот на конференцијата. Тој истакна дека настанот „Бизнис лидер“ е создаден со цел да се постави повисок стандард во светот на настаните и да се создаде платформа каде елитата на бизнис-заедницата се среќава, разменува идеи и се инспирира. Според Ристевски, визијата на компанијата е фокусирана на иновации, дигитално и зелено, со акцент на доброто корпоративно управување како стандард.
Економија
Меѓународен ден на еднакви плати: жените во Македонија сè уште заработуваат помалку од мажите

Денеска, светот го одбележува Меѓународниот ден на еднакви плати, кој потсетува на потребата од еднакви можности и фер однос на работното место. По тој повод, Алијансата за родова еднаквост на работното место (GEA) предупредува дека родовиот јаз во платите останува сериозен проблем и покрај долгогодишната законска рамка што гарантира еднаква плата за иста работа.
Според податоците, жените на глобално ниво заработуваат речиси 20 % помалку од мажите, а во Европската Унија просечниот јаз изнесува 12,7 %. Во Македонија разликата во 2022 година била 13,5 %, со просечна годишна бруто-заработувачка од 615.725 денари кај мажите и 532.625 денари кај жените. Најголеми разлики се бележат кај вработените на возраст од 45 до 49 години и кај оние со високо образование.
GEA укажува дека овие нееднаквости се резултат на дискриминација на пазарот на трудот, пониска застапеност на жените на раководни позиции и концентрирање во сектори со пониско вреднуван труд. Дополнително, повеќето од примателите на минимална плата се жени.
„Овие разлики не се само прашање на правичност, туку и на економска рационалност. Жените претставуваат најголемиот неискористен потенцијал за економски раст“, порачаа од Алијансата додавајќи дека намалувањето на родовиот јаз во учеството на пазарот на труд би донело значителен раст на глобалниот БДП.
GEA апелира институциите, работодавците и општеството да обезбедат еднаков третман, фер застапеност и реални можности за напредок на жените нагласувајќи дека родовата еднаквост е предуслов за одржлив развој и праведно општество.