Македонија
Нови механизми во следењето на енергетскиот пазар
Во четвртокoт пред пошироката јавност беа првпат претставени целите и исходите на Твининг проектот финансиран од Европската Унија, под името „Институционално зајакнување на Регулаторната комисија за енергетика“ (РКЕ)
Овој амбициозен проект што ги здружува напорите на проектните партнери од Македонија и Австрија, е насочен кон исполнување на целта поврзана со поддршка на РКЕ при усогласувањето на својот институционален капацитет со законодавството на Европската Унија од областа на енергетиката, во рамките на временски период од 16 месеци. Првите цели предвидени за досегашната утврдена временска рамка се веќе исполнети, велат организаторите.На почетната работилница за овој проект од јавен карактер, којашто се одржа во Инфо-центарот на ЕУ во Скопје, присуствуваа клучните актери на полето на енергетската политика и регулирањето: на претставниците на РКЕ им се придружија колегите од австрискиот регулаторен орган за енергетика – E-Control, претставници на Делегацијата на ЕУ, домашни и меѓународни институции, енергетски органи, создавачи на политики, академици, регулирани компании, како и претставници на медиумите.„Република Македонија е прва земја во регионот чии проекти се одобрени од Европската комисија и прва земја која на 30 октомври 2007 г. ја потпиша финансиската спогодба, што овозможи користење на средствата од ИПА фондовите“, рече вицепремеирот за економски прашања, Владимир Пешевски. Тој додаде дека проекти од типот како што е овој „придонесуваат за развојот на функционална пазарна економија, подобрување на деловната околина и зголемување на меѓународната конкурентност на стопанството“, од кои ефектите водат кон создавање на трајни вредности и придобивки за сите учесници, што во друга изјава го потврди Лукас Мелка од Делегацијата на ЕУ. Дирк Бушле од Секретаријатот на Енергетската заедница истакна дека: „Регулаторните органи се наши природни сојузници кога станува збор за промовирање на зајакнувањето на енергетските пазари во интерес на сите потрошувачи“. Амбасадорот на Австрија, Алоис Краут, истакна, пак, дека постојат навистина многу сличности меѓу двете земји.Преку воспоставувањето партнерски односи меѓу два органа коишто се активни на исти полиња во различни земји, твининг проектите се особено погодни за постигнување одржливи резултати, нагласи Димитар Петров, претседател на РКЕ, во рамките на неговото обраќање за долгорочните цели на регулирањето во Македонија. Осврнувајќи се токму на овој проект, тој истакна дека: „Проектот несомнено ќе придонесе кон уште поголемо подобрување на капацитетите на РКЕ, особено во однос на следењето на енергетските пазари, лиценцирањето, односите со заинтересираните страни и со медиумите, како и во однос на подобрувањето на внатрешните процедури“. Неговиот колега од австрискиот E Control, Валтер Болц, детално претстави како проектот се вклопува во пошироката слика. „Со воведувањето на третиот енергетски пакет во ЕУ се менува целата регулаторна рамка и тоа порано или подоцна ќе има влијание и врз земјите од Енергетската заедница. Нашиот заеднички твининг проект ќе и’ помогне на РКЕ и во подготовката за таквите идни предизвици“, изјави Болц.Твининг проектот „Институционално зајакнување на Регулаторната комисија за енергетика“ го финансира Европската Унија со вкупен буџет од 600 илјади евра. Проектот заеднички го спроведуваат Агенција за европска интеграција и економски развој (АЕИ), E-Control, aвстриски регулаторен орган за пазарите на електрична енергија и на гас; Регулаторна комисија за енергетика во Македонија; EXAA, австриска енергетска размена; TÜV, австриски институт за стандардизација; како и AGEN-RS, регулаторен орган за енергетика на Република Словенија.Временскиот период утврден за спроведување на Твининг, како што спомнавме претходно изнесува шеснаесет месеци, а од него се очекуваат да даде резултати во воведувањето ефикасен систем за следење на сообразноста со лиценците, со примена кај производството на електрична енергија и на топлинска енергија. Исто така, се очекуваат и значајни резултати во преносот на електрична енергија и природен гас; дистрибуција на електрична енергија, топлинска енергија и природен гас; снабдување, трговија со и прекуграничен пренос (увоз, извоз, транзит) на електрична енергија, како и соодветна обука за системот за следење на сообразноста. Со оваа програм е планирано воспоставувањето механизми за следење на пазарот коишто би гарантирале недискриминација, ефикасна конкуренција, и ефикасно функционирање на пазарот, потоа ревидирање и спроведување на процедурите за управување со квалитетот, со акцент на внатрешните процедури за комуникација, процедурите за архивирање и за управување со документи, како и на внатрешните правила за намалување на ризикот од коруптивно однесување; како и соработка со релевантните заинтересирани страни, зајакнување на мрежата на заинтересирани страни, и подобрување на соработката меѓу РКЕ и релевантните органи на национално, регионално и на европско ниво.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Дурмиши во Берлин: Северна Македонија нуди нови можности за странски инвестиции
Министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, денес учествуваше на панел-дискусија на тема „Можности за странски инвестиции во Северна Македонија“, што се одржа во Амбасадата на Република Северна Македонија во Берлин. Настанот беше организиран од Германско–македонскиот бизнис клуб (DNMBC) во соработка со Министерството за надворешни работи и надворешна трговија.
Министерот Дурмиши во своето обраќање истакна дека Северна Македонија се наоѓа во клучен развоен момент, во кој реформските процеси се насочени кон создавање предвидлива, стабилна и европски ориентирана економска средина. Тој ги нагласи приоритетите на Владата – дигитална и зелена трансформација, модернизација на индустријата, поттикнување на иновации и унапредување на човечкиот капитал.
„Нашата цел е да изградиме економија што создава додадена вредност и нуди јасни, долгорочни услови за инвеститорите. Со новиот модел на финансиска поддршка што ќе стартува во 2026 година, државата ги наградува квалитетните инвестиции, отворањето работни места, технолошките центри и проектите што придонесуваат за регионален развој,“ истакна министерот Дурмиши.
Тој подвлече и дека Германија останува еден од најзначајните економски партнери на Северна Македонија, додавајќи дека заедничката визија е да се зајакнат деловните врски, да се поттикнат модерни инвестиции и да се создадат нови можности за економски раст.
Министерот им се заблагодари на организаторите и деловната заедница во Германија за континуираната поддршка, оценувајќи дека ваквите настани се важна платформа за градење доверба и нови партнерства.
Настанот продолжи со динамична панел-дискусија во која учесниците разменуваа искуства и предлози за унапредување на инвестициската клима и можностите за продлабочување на соработката меѓу двете земји.
На отворањето се обратија Гафар Вејсели, претседател на DNMBC, министерот за европски прашања Орхан Муртезани, како и амбасадорот на Северна Македонија во Германија, проф. д-р Илбер Села. Панелот обедини значајни имиња од економскиот и институционалниот сектор, меѓу кои и директорот на ДТИРЗ Гоце Димовски, поранешната гувернерка на НБРСМ Анита Ангеловска-Бежоска, претставници од Министерството за надворешни работи и надворешна трговија и германската делегација за индустрија за регионот.
Економија
Вицепремиерите Стоилковиќ и Месаровиќ со заедничка посета на македонски компании во пресрет на утрешниот бизнис форум
Во пресрет на утрешниот македонско–српски бизнис форум, потпретседателот на Владата и министер за односи меѓу заедниците, Иван Стоилковиќ, и потпретседателката на Владата на Србија и министерка за економија, Адријана Месаровиќ, остварија заедничка посета на две успешни македонски компании – „Пекабеско“ и винаријата „Камник“.
Посетата, која се одржа со цел продлабочување на економската соработка и поддршка на бизнис-заедницата, претставува вовед во големиот македонско–српски бизнис форум што ќе се одржи утре во Скопје.
За време на посетата беа споделени информации за тековните производствени процеси, извозниот потенцијал и можностите за проширување на пласманот на регионалните пазари. Двајцата високи претставници истакнаа дека ваквите компании се пример за успешни деловни модели кои можат да придонесат за економско поврзување и зголемена конкурентност на целиот регион.
Во контекст на претстојниот форум, Стоилковиќ и Месаровиќ порачаа дека економската соработка меѓу двете земји е на постојан подем и дека постои јасна волја за нејзино дополнително унапредување.
Македонско–српскиот бизнис форум во Скопје на едно место ќе ги собере водечките компании, институции и инвеститори од двете земји, со цел создавање нови деловни можности и зајакнување на економските врски.
Пред почетокот на бизнис форумот Стоилковиќ и Месаровиќ ќе потпишат и Меморандум за разбирање за соработка меѓу Владата на Македонија и Владата на Србија.
Економија
Се намалува цената на дизелот, на бензинот останува иста
Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад донесе Одлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 1,10 отсто во однос на одлуката од 27 ноември.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините за 1,220 отсто, кај дизелот за 3,302 проценти, кај екстра лесното масло за 2,323 и кај мазутот намалувањето за 4,403 отсто.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок за 0,0096%
Од 2.12.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 75,00 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 77,00 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 69,50 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 66,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 33,963 (денари/килограм)
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 не се менуваат.
Малопродажните цени на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) и на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се намалуваат за 1,00 ден/лит.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се намалува за 0,902 ден/кг и сега ќе изнесува 33,963 ден/кг.
Напоменуваме дека ова се максималните цени на нафтените деривати од 00:01 часот на 2.12.2025 година. Трговците на големо и трговците на мало со нафтени деривати и горива за транспорт можат да ги формираат цените на одделни нафтени деривати и горива за транспорт и пониско од највисоките утврдени цени.

