Македонија
Истече рокот за почеток на изградбата на ХЕ Бошков мост
Рокот од две години за почеток на изградбата на хидроелектраната Бошков мост во националниот парк Маврово истече на 13-ти октомври. ЕБОР призна дека донела погрешна одлука која била базирана на некомплетна студија и нецелосни информации за влијанието на проектот врз животната средина.
Одборот на директори на Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) во вторник во Скопје одржа средба со граѓанските организации за заштита на животната средина „Еко-свест“ и „Фронт 21/42“ на која било разговарано за проектот Бошков мост, во кој како инвеститор се јавува А.Д. ЕЛЕМ.
„За потребите на реализација на проектот Бошков мост, кој е финансиски поддржан од ЕБОР во 2012 А.Д. ЕЛЕМ подготви студија за оцена на влијанието врз животната средина која беше одобрена со решение од страна на Министерството за животна средина и просторно планирање. Две години по одобрување на студијата А.Д. ЕЛЕМ не отпочна со изградба на проектот. Согласно Законот за животна средина член 85 став (5) Решението престанува да произведува правно дејство, доколку во период од две години од неговото донесување, не се отпочнало со спроведување на проектот. Согласно Законот валидноста на решението истече на 13 октомври оваа година, а барање за продолжување на решението нема“, изјави Александра Бујароска од Еколошкото здружение на граѓани „Фронт 21/42’ по извршениот увид во архивата на МЖСПП.
Според македонскиот закон, појасни таа, ЕЛЕМ би требало да ја започнат целата постапка за оцена на влијанието врз животната средина од сам почеток, што дополнително ќе го зголеми трошокот на проектот и неговото понатамошно пролонгирање.
Ана Чоловиќ Лешоска од Центарот за истражување и информирање „Еко-свест“ вели дека предметната студија била во конфликт и со политиките на самата банка.
„Имено, по покренување постапка пред жалбениот механизам на ЕБОР експертите потврдија дека при носење на одлуката ЕБОР не обезбедила соодветна анализа на биодиверзитетот со што ги прекршила сопствените процедури и политики. Овој наод потврдува дека во 2012 година Одборот на директори на банката донел одлука која била базирана на некомплетна студија и нецелосни информации за влијанието на проектот врз животната средина“, изјави Чоловиќ Лешоска од Еко-свест, организацијата која ја поднесе жалбата до Банката.
На средбата со Одборот на директори било покренато и прашањето за економската исплатливост на проектот.
„Имено, пресметката за проектот Бошков Мост најпрво изнесуваше 85 милиони евра. Според последните пресметки како и вклучување на потребниот далновод проектот би чинел нешто помалку од 200 милиони евра“, рече Бујаровска.
Според неа потребна е нова анализа на економската исплатливост на проектот по завршување на сите дополнителни анализи на негативното влијание на проектот врз природата.
Само на тој начин, истакна Бујароска, би можело да се пресмета реалната цена на хидроцентралата.
Она што било пренесено на Одборот на директори на ЕБОР е дека мора многу да се внимава пред да се инвестира во енергетиката, не само во Македонија туку и во целиот регион.
Соња Зубер од истражувачкиот центар „Аналитика“ потенцираше дека „од особена важност пред секое инвестирање е да се испита целосно состојбата со секторот енергетика, како и состојбата со корупцијата, колку поднесени, а колку решени случаи има, како и тоа да се земат во предвид мислењата на сите заинтересирани страни, а не само на властите, особено на граѓаните од чиј што џеб на крајот се враќаат заемите и кредитите.“
Имајќи го сето ова предвид, граѓанските организации прашуваат „колку навистина овој проект ќе донесе придобивки, а колку загуби за македонските граѓани?“.
„До денес над 100 научници и експерти го критикуваа изведувањето на Бошков мост поради негативниот ефект врз националниот парк Маврово. Имено, според доктор Urs Breitenmoser, специјалист за мачки на Меѓународната унија за заштита на природата проектот може да доведе до исчезнување на загрозениот Балкански рис. Маврово е дом на последната популација на Балканскиот рис која успешно се репродуцира. Било какво дополнително влијание може да доведе до исчезнување на најзагрозениот цицач во Европа. Дополнително, во спроведена електронска петиција речиси 100.000 потписници кажаа не на спроведување на проектот во Маврово“, велат од еколошките здруженија.крај/мф
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Прва заедничка координација на Управниот и на Надзорниот одбор на МЕПСО во Министерството за енергетика
Во Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини за првпат се одржа заеднички состанок со Управниот и Надзорниот одбор на МЕПСО – формат што обезбедува побрза, поефикасна координација во функционирањето на преносниот систем.
Министерката Сања Божиновска порача дека редовна координација е неопходна бидејќи МЕПСО како еден од клучните столбови за енергетската сигурност на државата мора да работи беспрекорно, со стабилна динамика на проектите и без одложувања.
„ Во услови кога енергетската стабилност е приоритет на државата, од суштинско значење е преносната мрежа да се одржува континуирано, да се модернизира и да се развива во чекор со европските стандарди, со јасна стратегија и дневна оперативна дисциплина. Само со заедничка и навремена координација, заедно со Управниот и Надзорниот одбор можат да се надминат евентуалните застои кај клучните проекти, навремено да се решаваат административните пречки и да се обезбеди континуирана модернизација и одржување на преносната мрежа.“ истакна Божиновска.
На состанокот се разгледаа клучните точки:
· Напредокот и тековниот статус на големите инфраструктурни проекти што се во реализација.
· Планирањето и приоритизацијата на нови стратешки проекти за зајакнување на мрежата.
· Предизвиците во секојдневното работење и моделите за нивно надминување за поголема ефикасност и подобра оператива.
Од следната година, МЕПСО ќе стане полноправен член на Joint Allocation Office (JAO) – единствената европска платформа за аукции на прекугранични преносни капацитети. Со приклучувањето кон JAO, македонскиот системски оператор влегува во хармонизираниот европски модел за тргување со електрична енергија, према границите со Србија и Бугарија, додека со останатие соседи остануваме на регионалната платформа (ЦЕО) . Ова членство ќе овозможи поефикасно управување со прекуграничните капацитети, поголема транспарентност и интеграција на македонскиот пазар во европските електроенергетски текови.
Министерството ќе продолжи со редовна комуникација и координација со МЕПСО, за да обезбеди стабилен, модерен и сигурен преносен систем кој е основа на енергетската безбедност и развојот на државата.
Економија
ТИРЗ: Германска компанија за машинско инжинерство заинтересирана за инвестиција
Директорот на Дирекцијата за ТИРЗ, Гоце Димовски денес оствари средба со Матиас Лаубенштајн, директор на Heidelberg Postpress, германска водечка технолошка компанија која веќе 175 години се залага за иновации, квалитет и сигурност во машинското инженерство ширум светот. Средбата опфати презентирање на можностите и поволностите кои ги нуди Македонија преку зоните, при што беа разгледани ТИРЗ Скопје и ТИРЗ Штип како потенцијални локации за отворање на нов производствен погон од страна на германската компанија.
Димовски посочи дека Дирекцијата за ТИРЗ активно соработува со сите засегнати страни со цел континуирано подобрување на условите во зоните, а беше нагласена стратешката локација, како и даночните поволности кои се достапни за инвеститорите. Тој додаде дека интересот на ваква реномирана компанија претставува силна потврда за атрактивноста на Македонија и ТИРЗ како локација за странски директни инвестиции. Како што рече Димовски, вложувањето во напредни технологии и висока додадена вредност е приоритет, а соработката со компании кои имаат долга традиција и глобално присуство ќе донесе значајни придобивки за целата економија.
Од страна на Лаубенштајн, беше изразен особен интерес за инвестирање во рамки на зоните, при што акцентот беше ставен на ТИРЗ Скопје и ТИРЗ Штип како потенцијална локација. Toj нагласи дека стабилната деловна средина, пристапот до квалификувана работна сила и јасната и транспарентна поддршка од институциите се клучни фактори во нивните анализи за избор на нова локација.
Со јасен фокус на раст, како снабдувач на целосни решенија компанијата го поттикнува понатамошниот развој во основните области на пакување и дигитално печатење, софтверски решенија и бизнисот со животниот циклус со услуги и потрошен материјал, така што клиентите можат да постигнат максимална продуктивност и ефикасност. Компанијата моментално се фокусира и на проширување во нови деловни области како што се високо прецизно инженерство на постројки со интегрирана контрола, технологија за автоматизација и роботика, како и растечките зелени технологии.
Економија
Дурмиши во Берлин: Северна Македонија нуди нови можности за странски инвестиции
Министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, денес учествуваше на панел-дискусија на тема „Можности за странски инвестиции во Северна Македонија“, што се одржа во Амбасадата на Република Северна Македонија во Берлин. Настанот беше организиран од Германско–македонскиот бизнис клуб (DNMBC) во соработка со Министерството за надворешни работи и надворешна трговија.
Министерот Дурмиши во своето обраќање истакна дека Северна Македонија се наоѓа во клучен развоен момент, во кој реформските процеси се насочени кон создавање предвидлива, стабилна и европски ориентирана економска средина. Тој ги нагласи приоритетите на Владата – дигитална и зелена трансформација, модернизација на индустријата, поттикнување на иновации и унапредување на човечкиот капитал.
„Нашата цел е да изградиме економија што создава додадена вредност и нуди јасни, долгорочни услови за инвеститорите. Со новиот модел на финансиска поддршка што ќе стартува во 2026 година, државата ги наградува квалитетните инвестиции, отворањето работни места, технолошките центри и проектите што придонесуваат за регионален развој,“ истакна министерот Дурмиши.
Тој подвлече и дека Германија останува еден од најзначајните економски партнери на Северна Македонија, додавајќи дека заедничката визија е да се зајакнат деловните врски, да се поттикнат модерни инвестиции и да се создадат нови можности за економски раст.
Министерот им се заблагодари на организаторите и деловната заедница во Германија за континуираната поддршка, оценувајќи дека ваквите настани се важна платформа за градење доверба и нови партнерства.
Настанот продолжи со динамична панел-дискусија во која учесниците разменуваа искуства и предлози за унапредување на инвестициската клима и можностите за продлабочување на соработката меѓу двете земји.
На отворањето се обратија Гафар Вејсели, претседател на DNMBC, министерот за европски прашања Орхан Муртезани, како и амбасадорот на Северна Македонија во Германија, проф. д-р Илбер Села. Панелот обедини значајни имиња од економскиот и институционалниот сектор, меѓу кои и директорот на ДТИРЗ Гоце Димовски, поранешната гувернерка на НБРСМ Анита Ангеловска-Бежоска, претставници од Министерството за надворешни работи и надворешна трговија и германската делегација за индустрија за регионот.

