Македонија
Македонија и Албанија ќе се поврзат со 400 кВ далновод

Европската банка за обнова и развој (ЕБОР) обезбеди кредит до 37 милиони евра за изградба на првата интерконекција на електрична енергија помеѓу Албанија и Македонија, како и за подобрување на мрежата на МЕПСО.
Овој проект е дел од иницијативата на Европската Комисија, за воспоставување на пренослив коридор на електрична енергија исток-запад, помеѓу Бугарија, Македонија, Албанија, Црна Гора и Италија, вклучувајќи го и планираниот подморски кабел од Црна Гора кон Италија. Ова претставува важен чекор кон воспоставување на регионалниот пазар на електрична енергија. Ефикасноста на компонентите на мрежата, реализирани од МЕПСО, ќе обезбедат пренос на енергетски ефикасна електричната енергија и користење на најдобрите расположиви технологии.
„Поддршката на круцијалната меѓугранична инфраструктура и создавањето на поголеми интегрирани енергетски пазари, ја зголемува безбедноста на енергијата. Тоа претставува еден од приоритетите на ЕБОР, во енергетскиот сектор на Западен Балкан“, се вели во соопштението од ЕБОР.
Банката ќе обезбеди кредит на Македонскиот оператор на електо-преносниот систем (МЕПСО), акционерско друштво, одговорно за пренос на електрична енергија и контрола на електричната енергија во земјата. Финансирањето ќе ја поддржи изградбата на македонскиот дел од планираната прекугранична конекција со електрична енергија од 400 кВ. Истото ќе послужи за изградба на инфраструктурата на пренос, од југо-западниот дел на земјата, од Битола, до албанската граница, со подстаница во Охрид, проследено со имплементирање на компоненти на ефикасност на мрежата.
МЕПСО ќе ја користи и новоразвиената платформа за електронско тендерирање со клиенти (ЕТК) за договори за тендери, со цел да ја зголеми транспарентноста и ефикасноста на работењето.
Проектот доби техничка помош од Инвестициската програма на Западен Балкан (ИПЗБ) за финансирање на студија на изводливост, проценка на еколошкото и социјалното влијание, и подготовката на главниот нацрт на проектот. Независно од ова, ЕУ го кофинансира новиот проектот со грант од 12 милиони евра, обезбедени од Пред-пристапната програма за Западен Балкан за 2015.
Обезбедени се и средства од техничките фондови за соработка од Луксембург, наменети за имплементирање на доброто корпоративно управување во МЕПСО.
,,Ова претставува важна инвестиција која ја промовира енергетската безбедност и развојот на регионалните пазари на електрична енергија. Изградбата на новиот далновод ќе го поврзе македонскиот пазар на електрична енергија, каде доминира користење на електрична енергија од термо-централи, со албанскиот пазар на електрична енергија, каде се доминантни хидро-централите. Ова ќе го подобри балансирањето на двата система на електрична енергија, ќе ги намали оперативните трошоци и ќе го поттикне користењето на обновливи енергии,” изјави Холгер Муент, Директор на ЕБОР за Западен Балкан.
,,Македонскиот и албанскиот пазар на електрична енергија ќе имаат значаен бенефит, со изградбата на далноводот. Ми претставува задоволство што имаме плодна соработка со ЕБОР, и благодарен сум на постојаната поддршка за развој на македонскиот енергетски сектор и реализацијата на енергетските инфраструктурни проекти,” истакна Беким Незири, македонскиот Министер за економија.
,,Енергијата е стратешки сектор во секоја земја, витална за сите аспекти на секојдневното живеење на луѓето и развој на сите други сектори на економијата. ЕУ обезбедува значајна поддршка на овој сектор преку програмата на ИПА и преку Инвестициската програма за Западен Балкан, што подразбира обезбедување на финансирање и техничка помош на стратешките инвестиции”, додаде Аиво Орав, Амбасадор на Делегацијата на Европската Унија.
,,Ни претставува задоволство што ја продолжуваме нашата успешна соработка со ЕБОР. Со овој нов регионален проект, МЕПСО ги поврзува земјите на Западен Балкан и го подобрува снабдувањето со електрична енергија во регионот,” нагласи Синиша Спасов, Генерален Директор и Претседател на Управниот Одбор на МЕПСО.
ЕБОР започна да инвестира во македонската економија во 1993 година. До денес во земјата, има потпишано над 90 проекти од јавниот и приватниот сектор во вредност од над 1,5 милијарди евра. /крај/со/ст
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Министерството за финансии достави барање до 22 меѓународни финансиски институции и банки за финансирање на брзата пруга

Министерството за финансии денеска испрати до 22 меѓународни финансиски институции и странски комерцијални банки барање за покажување интерес за финансирање на проектот за изградба на брза пруга долж Коридорот 10.
Станува збор за финансиски институции од Европа, САД, Јапонија и Обединетото Кралство, од кои дел се институции со коишто земјата и претходно соработувала на одредени проекти.
Поконкретно барањето е доставено до Светска банка, Европската банка за обнова и развој, Европската инвестициска банка, Фондот за меѓународен развој на ОПЕК, Француската развојна агенција, КФВ Развојната банка, Италијанската развојна банка, Јапонската агенција за меѓународна соработка, германската ДЗ Банка, Морган Стенли, Уни Кредит Банка Австрија, Сити банк, ЏП Морган, Дојче Банк, Сосиете Женерал, Рајфајзен банк, ЕРСТЕ банк, Банка ИМИ, британската Стандард чартерд, Банка на Америка, јапонската МУФГ Банка, како и американската Голдман Сакс. Износот кој се бара за реализација на проектот е 1,91 милијарда евра.
Согласно испратеното барање, одговорот за пројавување интерес меѓународните финансиски институции и странските комерцијални банки треба да го достават до крајот на овој месец, со можност за продолжување на рокот по барање на банките.
Имено, Министерството за финансии го испраќа барањето за пројавување интерес со меѓународните финансиски институции врз основа на Заклучок на Владата и врз основа на законските прописи, односно Законот за јавен долг. Заедно со барањето Министерството за финансии испраќа до меѓународните финансиски институции и банките и образложение за проектот подготвено од Министерството за транспорт и врски и МЖ Инфраструктура, а кое исто така е разгледано од страна на Владата.
Економија
Божиновска од МЕФ 2025: Визијата на Македонија е создавање современ и иновативен енергетски модел во интерес на граѓаните и државата

Визијата на Македонија е создавање на современ и иновативен енергетски модел кој ќе овозможи праведна транзиција и ќе стане двигател на економскиот раст, во интерес на граѓаните и државата, истакна министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска во своето обраќање на денешниот министерски панел за Западен Балкан: „Инвестиции во време на превирања и брзи пазарни случувања: Каде се наоѓа регионот на Западен Балкан?“ во рамките на Македонскиот енергетски форум (МЕФ) 2025, кој оваа година се одржува под мотото „Поддршка за чистата енергетска револуција во Западниот Балкан“.
На Форумот учествуваа врвни експерти и клучни актери од целиот свет кои на дводневниот настан дадоа свои видувања во насока на зајакнување на регионалната соработка и забрзување на зелената транзиција.
Министерката Божиновска, на денешниот настан, зборуваше за важноста на регионалната соработка.
„Заедно со земјите од регионот ги претвораме пречките во можности и придонесуваме Западниот Балкан да се постави на светската енергетска мапа“, потенцираше министерката Божиновска, нагласувајќи дека заедничката соработка ќе придонесе за одржлив енергетски систем.
Во рамките на Македонскиот Енергетски Форум (МЕФ) 2025, министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Божиновска оствари средба со генералниот директор на Меѓународната агенција за обновлива енергија, Франческо Ла Камера.
За време на средбата, министерката Божиновска нагласи дека Македонија е посветена кон спроведување на фер и инклузивна енергетска транзиција во земјата. При тоа, министерката Божиновска истакна дека Македонија мора да ги следи европските и светски трендови за да оди напред и затоа од клучно значење е да се создадат услови за безбедна енергетска и климатска трансформација.
Економија
Народната банка го објави конкурсот за годишната награда за млади истражувачи за 2026 година

Народната банка го објави конкурсот за Годишната награда за млади истражувачи за најдобар труд од областа на макроекономијата и банкарството за 2026 година. Наградата се доделува заради поттикнување на развојот на научната мисла и изработка на трудови од областа на макроекономијата и банките и банкарските системи, како и афирмација на млади и стручни кадри.
Кој може да учествува?
Право за учество на Конкурсот имаат државјаните на Република Северна Македонија на возраст до 35 години. Вработените во Народната банка и членовите на Советот на Народната банка немаат право на учество на Конкурсот.
Што треба да содржи трудот со којшто се конкурира?
Tрудот треба задолжително да содржи и осврт кон македонската економија на соодветната тема. Трудот не смее да надминува 80.000 карактери со празните места (без фуснотите, прилозите, графиконите, табелите, апстрактот, библиографијата, анексите) и препорачливо е да има стандардна структура на научно истражување, коешто ги содржи следниве основни делови:
апстракт;
осврт на консултираната литература од областа којашто се истражува;
опис на методите на истражување коишто се користат во трудот;
анализа;
заклучни согледувања и
библиографија.
Дали може да се конкурира и со труд којшто веќе бил објавен?
Авторите имаат право да конкурираат на Конкурсот за избор на најдобар труд и со труд коишто веќе бил објавен, но не пред 1 јануари 2024 година. При поднесувањето труд којшто веќе бил објавен, авторот треба да наведе кога и каде бил објавен трудот.
Како и каде се поднесуваат трудовите?
Трудовите се поднесуваат до Народната банка со назнака: „За Годишната награда на Народната банка на Република Северна Македонија“, по електронски пат, во формат „word“, на е-адресата: [email protected]. Покрај трудот, авторот треба да достави и биографски податоци. Доставените трудови ќе имаат третман на материјали со доверлив карактер.
Еден автор има право да поднесе само еден труд. Трудовите се поднесуваат на македонски, албански или на англиски јазик.
Според кои критериуми ќе се вреднуваат трудовите?
Релевантност на истражуваното подрачје за македонскиот случај;
Соодветност на освртот на литературата од анализираното подрачје;
Јасност во дефинирањето на проблемот и на целите на истражувањето;
Соодветност на описот на контекстот и информациите (соодветност на анализата на трендовите во анализираното подрачје во Република Северна Македонија);
Соодветност на користениот статистичко-економетриски пристап;
Конзистентност и логичност на тезите во трудот;
Заклучоци и препораки и нивната соодветност.
Кој е крајниот рок за доставување на трудовите?
Краен рок за доставување на трудовите е 1 февруари 2026 година.
Од што се состои Годишната награда?
Наградата е во парична форма, којашто за првонаградениот труд изнесува 130.000 денари, додека втората награда изнесува 65.000 денари.
Каде е објавен конкурсот?
Конкурсот е објавен на следнава врска.