Македонија
Македонија може да го зголеми извозот во Русија, но треба да внимава на квалитетот и на цената
Постои простор за зголемување на извозот на македонски производи во Русија, особено од земјоделско-прехранбениот сектор, но треба да се запазат одредени критериуми, особено во погледот на квалитетот и на цената.
Ова беше истакнато во понедлениот на заедичката прес-конференција во Скопје на Стопанската комора на Македонија и на Македонско-руската стопанска комора.
Притоа беше оценето дека Македонија би можела да го зголеми извозот од 30 до 40 отсто во Руската федерација, но треба да се води сметка тоа зголемување да не биде само еднократно, туку да се задржи континутиет на присуство на рускиот пазар.
Санкциите што ги воведе Русија кон државите членки на Евроспакта унија, САД Канада, Норвешка и Австралија ја зголемија побарувачката во Русија за земјоделско-прехранбени производи, но во исто време Русија преговара со државите од Латинска Америка, како и со Казахстан и Узбекистан за да ја задоволи зголемената побарувачка.
Извршниот директор на Македонско-руската стопанска комора, Дејан Бешлиев информираше дека во Русија постои најмногу можност за зголемување на извозот на свежо овошје и зеленчук од Македонија, како и на преработки на овие производ, на вино, лекови и кондиторските производи.
Бешлив смета дека Македонија нема капацитет да го задобовли огромниот руски пазар и вели дека треба да се насочи кон одредени помали региони на Русија.
„Немаме капацитет да ја задоволиме Руската федерација. Не треба да имаме илузи дека ќе задоволиме голем пазар. Наша цел треба да биде да се зголеми она што досега е работено. Ние сме насочени кон тоа производството да се пласира во руските региони, онаму каде што можеме реално да одговориме и онаму каде што можеме да го задржиме континуитетот во идните години, да не помислиме дека ако еднаш извеземе ќе ја завршиме работата“, рече Бешлиев.
Според него, Македонија реално може да го задоволи капацитето на два три региони во Русија, кои немаат повеќе од три милиони жители и додаде дека во Руската федерација има вкупно 148 региони.
„Ние и досега работевме да се зголеми трговско-еконосмката соработка со Русија, а ова го гледам само како еден мал подотворен прозор за да го зголемиме присуството“, рече Бешлиев.
Тој изрази надеж дека новонастанатата состојба би можела да резултира со меѓудржавен договор со кој би се намалиле царините за одредени макеоднски производи.
„Македонија има преференцијален статус за одредени производи, која што изнесува 25 отсто од висината на декларираната царина во Русија. Доставена е нова листа на производи до Руската федерација за кои Македонија бара да бидат намалени царините и се надеваме дека во преговорите кои севодат ќе се успее на побрз начин да се намалат царините“, рече Бешлиев.
Тој напомена дека македонските извозници не треба да ја користат ситуацијата за да ги зголемат цените, бидејќи тоа може да има негативен ефект.
„Не треба да правиме илизуи дека многу ќе го зголемиме извозот, конкурентноста руските увозници ја гледаат во однос на квалитетот со цена. Не сме единствени,економијата е глобална. Имаат многу можности од каде да купуваат. Треба да сме паметни да ги поставиме цените толку добро за да продолжиме подолго да имаме набавка на рускиот пазар на наши производ. Тоа е главата цел“, рече Бешлиев.
Со неговото мислење се сложи и Васко Ристевски од Стопанската комора на Македонија кој рече дека на оваа тема се разговарало на состанокот со производителите и стопанствениците.
„На состанокот со компаниите обративме повеќе внимание на овој проблем. Освен со квалитетот на производот треба да бидеме конкуренти и со цени. Апелирам да не се користи оваа ситуација во моментот.Кога има зголемена побарувачка нашите трговци често пати знаат да ја корегираат цената, но тоа дефинитвно нема да помине затоа што имамве такви случаи во минатото. Треба да бидеме коректи и она што ќе се договори да го испочитуваме бидејќи ќе ја изгубиме дефинитивно можноста за зголемен извоз“, рече Ристевски.
Тој оцени дека со воведувањето на санкциите кои стапија на 7 август, се отвори голема можност за домашните производи, особено за земјоделските, да се пласираат на овој пазар на кој Македонија е малку присутна.
Ристевски истакна дека по завршувањето на есенската берба ќе се утврди колку точно Македонија има вишок кој би можела да го понуди за извоз во Русија и наведе дека во тек се активности со цел да се утврди на кој начин најдобро би можела да се искористи дадената ситуација и да им се помогне на извозниците.
Според статистичките пдоатоци, трговската размена меѓу Македоија и Русија во 2013 година била 195 милиони долари, при што Македонија остварила огромен дефицит.
Македонија остарила извоз од 31,5 милиони долари, при што на земјоделски производи отпаѓаат само 9,6 милиони долари, додека увозот изнесувал 163,6 милиони долари, од што 116 милиони отпаѓа на увоз на енергенси.
Македонските стопанственици досега немале никаков политички притисок во поглед на евентуално ограничување на извозот за Русија и се надеваат дека до такво нешто нема да дојде, но подготвени се да ги следат владините политики. /крај/
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
„Македонија 2025“ со рекордни резултати во 2025: поддржани 2.573 лидери и таленти, 168 бизниси и 190 стипендисти
„Македонија 2025“ ги објави резултатите од својата работа во 2025 година, при што организацијата постигна рекордни успеси во поддршката на економскиот развој, лидерството и глобалната поврзаност на земјата. Во 2025 година „Македонија 2025“ имплементирала, преку повеќе од 40 програми и иницијативи со кои се поддржани 168 компании, доделени се 190 стипендии за едукација и усовршување, а 2.573 лидери и таленти биле директно опфатени со програмите за развој. Организацијата исто така бележи значително зголемување на својот општествен импакт, со 94 активни членови во управните и советодавните тела и развиени шест клучни предлог-политики кои веќе се интегрираат во национални стратегии и реформски процеси.
2025 беше година на значајни исчекори и во однос на глобалната дијаспора. Македонија2025 ја спроведе првата и најголема глобална анкета на дијаспората со над 1.400 учесници од повеќе од 40 земји, чијашто анализа веќе е основа за новата Национална стратегија за соработка со дијаспората 2025-2030. Во партнерство со Владата беше лансирана и кампањата „Македонска дијаспоро, добредојде дома“, која допре до над 20.000 иселеници ширум светот, а организацијата учествуваше во креирањето и на повеќе стратешки документи во областите дигитализација, конкурентност, високо образование, научно-технолошки развој и односи со дијаспората.
Паралелно, „Македонија 2025“ продолжи континуирано да ја зајакнува бизнис-заедницата и човечкиот капитал преку програми насочени кон модернизација, дигитална трансформација и развој на лидерски компетенции. Преку Центарот за дигитална трансформација – GoDigital беа изработени 30 детални проценки на дигитална зрелост, 15 дигитални стратегии за компании и беше обезбедена практична техничка поддршка за пет компании во процесот на имплементација на нови дигитални решенија. Овие услуги им помогнаа на фирмите да го подигнат својот степен на конкурентност, да ги оптимизираат процесите и да воведат алатки што ја забрзуваат нивната интеграција во современите економски текови. Воедно, 553 професионалци и менаџери посетуваа специјализирани обуки, работилници и вебинари, со што се создаде поширока заедница на практичари кои активно ја применуваат стекнатата експертиза во своите организации. Како дел од напорите за градење силна генерација претприемачи, 27 млади менаџери и основачи на компании го надградија своето бизнис знаење преку реномираната обука што ја спроведе канадската Ајви бизнис-школа во рамките на проектот „Лидер“, со што мрежата на алумни се прошири на 451 член.
Во делот на лидерството, програмите на Македонија2025 и годинава изградија нова генерација на носители на промени. Престижната програма за образование на извршни директори Зафировски, на Келог-школата за менаџмент (САД) во 2025 година ја завршија пет македонски извршни директори кои стекнаа врвни глобални менаџерски знаења и пристап до меѓународна мрежа на лидери. Со ова, нашата Зафировски алумни заедница достигна до 51 член. Дополнително, 5 професионалци беа дел од програмата за извршно образование во Канада, комбинирајќи академски модули со практично учење и размена на искуства во канадски компании.
Стипендиската програма за студентска извонредност „Атанас Близнакоф“ поддржа 121 студент, а особено значајно е што 75% од нив беа поврзани со ментори – успешни македонски професионалци од земјата и дијаспората – кои им помогнаа да ги развијат своите кариерни насоки, академски капацитети и професионални амбиции. На овој начин, програмите на Македонија2025 не само што обезбедуваат финансиска и образовна поддршка, туку создаваат и силен еко-систем на идни лидери, поврзани со глобалната мрежа на знаење и можности.
Во хуманитарната сфера, како одговор на трагедијата во Кочани, организацијата обезбеди 55.356 евра за медицинска опрема за три здравствени установи во Скопје и во Кочани, а Клубот на амбасадорите на „Македонија 2025“ му донира средства за реновирање дел од детското одделение во Специјалната болница „Св. Еразмо“ во Охрид.
Посебно влијание во 2025 година имаше и 14-тиот годишниот самит „Македонија 2025“, кој повторно се позиционира како водечки бизнис-настан во регионот. Со повеќе од 700 учесници, 38 говорници од 15 земји и богата програма од панели, дискусии и B2B-средби, самитот беше фокусиран на економскиот раст, дигиталната трансформација, иновациите и улогата на дијаспората во забрзувањето на развојот на земјата, создавајќи платформа за идеи и партнерства што ги поврзуваат бизнисите дома и во светот.
Со овие резултати „Македонија 2025“ ја заокружува 2025 година како една од најуспешните досега, поставувајќи високи стандарди за економски развој, иновации и вклученост на дијаспората и поставува темели за уште поамбициозна агенда во 2026 година.
Економија
Божиновска: Енергетиката мора да биде простор каде што жените не се исклучок, туку правило
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, се обрати на конференцијата „Родовата еднаквост во фокусот на пристапувањето кон ЕУ: Патоказ за Северна Македонија“, одржана во Скопје во организација на Министерството за европски прашања и UN Women. Настанот обедини високи претставници на институциите, експерти и партнерски организации во заедничка цел – интегрирање на родовата еднаквост како централна компонента на европската интеграција.
Во своето воведно обраќање, министерката Божиновска истакна дека родовата рамноправност е темелна европска вредност и јасен услов за членство во ЕУ, но пред сè – е инвестиција во стабилноста, економскиот раст и одржливата иднина на државата.
„Европа јасно стави до знаење дека еднаквоста не е избор, туку стандард. А ние тој стандард го прифаќаме затоа што веруваме во држава без привилегирани и непривилегирани граѓани,“ нагласи министерката.
Таа потсети дека токму енергетиката – како стратешки сектор и политички столб на европската интеграција – останува област со најниско учество на жени, што не претставува само општествена неправда, туку и пречка за успешно водена зелена транзиција.
„Жените се најмалку застапени во техничките професии, енергетските иновации и лидерските позиции. Тоа е ограничување што мора да го надминеме ако сакаме модерна, европска и конкурентна економија, Рамноправноста не се случува сама од себе – таа се гради. Во сектор како енергетиката, каде жените често мора двојно да се докажуваат, моја обврска како лидер е да ја отворам вратата за други жени. Ако институциите создадат фер правила и јасни можности, талентот ќе се истакне,“ порача Божиновска.
Министерката го истакна и фактот дека Министерството за енергетика денес е институција со целосен родов баланс – 50% жени и 50% мажи – што, како што нагласи, е доказ дека институциите можат и мора да бидат двигател на еднаквоста.
Во обраќањето беше најавено дека принципите на еднаков третман, еднаква плата, недискриминација и родово вклучување ќе бидат интегрирани во сите клучни енергетски реформи.
Министерката ја поздрави соработката со UN Women и изработката на десетте родови GAP анализи, кои ќе бидат основа за нови мерки, статистички показатели и политики засновани на докази.
„Зелената транзиција нема да успее ако половина од населението остане надвор од процесот. Нашата обврска е да креираме систем кој е стабилен, европски и праведен – систем во кој секоја жена има пристап до образование, технологија, иновации и лидерски позиции во енергетиката, Европа не гради нов енергетски систем за да ја повтори неправдата од стариот. Европа гради систем во кој секој добива шанса да придонесе – и ние мора да бидеме дел од таа визија,“ подвлече Божиновска.
Конференцијата заврши со повик за засилена координација меѓу институциите, донаторите и граѓанскиот сектор, како и со заедничка оценка дека Северна Македонија има потенцијал да стане регионски лидер во создавањето инклузивна и родово еднаква зелена транзиција.
Економија
Прва заедничка координација на Управниот и на Надзорниот одбор на МЕПСО во Министерството за енергетика
Во Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини за првпат се одржа заеднички состанок со Управниот и Надзорниот одбор на МЕПСО – формат што обезбедува побрза, поефикасна координација во функционирањето на преносниот систем.
Министерката Сања Божиновска порача дека редовна координација е неопходна бидејќи МЕПСО како еден од клучните столбови за енергетската сигурност на државата мора да работи беспрекорно, со стабилна динамика на проектите и без одложувања.
„ Во услови кога енергетската стабилност е приоритет на државата, од суштинско значење е преносната мрежа да се одржува континуирано, да се модернизира и да се развива во чекор со европските стандарди, со јасна стратегија и дневна оперативна дисциплина. Само со заедничка и навремена координација, заедно со Управниот и Надзорниот одбор можат да се надминат евентуалните застои кај клучните проекти, навремено да се решаваат административните пречки и да се обезбеди континуирана модернизација и одржување на преносната мрежа.“ истакна Божиновска.
На состанокот се разгледаа клучните точки:
· Напредокот и тековниот статус на големите инфраструктурни проекти што се во реализација.
· Планирањето и приоритизацијата на нови стратешки проекти за зајакнување на мрежата.
· Предизвиците во секојдневното работење и моделите за нивно надминување за поголема ефикасност и подобра оператива.
Од следната година, МЕПСО ќе стане полноправен член на Joint Allocation Office (JAO) – единствената европска платформа за аукции на прекугранични преносни капацитети. Со приклучувањето кон JAO, македонскиот системски оператор влегува во хармонизираниот европски модел за тргување со електрична енергија, према границите со Србија и Бугарија, додека со останатие соседи остануваме на регионалната платформа (ЦЕО) . Ова членство ќе овозможи поефикасно управување со прекуграничните капацитети, поголема транспарентност и интеграција на македонскиот пазар во европските електроенергетски текови.
Министерството ќе продолжи со редовна комуникација и координација со МЕПСО, за да обезбеди стабилен, модерен и сигурен преносен систем кој е основа на енергетската безбедност и развојот на државата.

