Македонија
Наумов до Ставрески: Да не дозволиме цената да ја плаќаат идните генерации
Во интерес на граѓаните, а со цел да објасни зошто се спротивставува на аукциите на државни хартии од вредност со евизна клаузула, за шпекулативните пореметувања на девизниот пазар за кои смета дека не се потребни антиифлаторни мерки, дополнителниот заменик-миинистер за финансии, Кире Наумов, со отворено писмо му се обрати на министерот за финансии, Зоран Ставрески.
„Во изминатиот период главен камен на сопнување во комуникацијата и проблем за соработката помеѓу Вас, како министер за финансии и мене, како дополнителен заменик-министер за финансии, во интерес на граѓаните, согласно Договорот од 2јуни/15 јули, а подоцна преточен во последните измени на Законот за Влада, се задолжувањата на домашниот пазар на капитал.Почнувајќи од несогласувањата околу тоа дали задолжувањата во изборна година се финансиско прашање поврзано со организација на изборите, па се до постапката пред Управниот суд на Македонија за законитоста на одлуката на стариот состав на Државната изборна комисија. За жал, поради состојбите во македонското судство се уште нема правна разрешница по ова прашање, а како стојат работите сигурен сум дека ни во догледен период нема да има правосилна одлука“, вели Наумов во писмото.Смета дека, оваа состојба ги доведе клиентите на домашниот пазар на капитал во ситуација на правна несигурност и неизвесност. „Најмалку што сакам е да изнесувам претпоставки, но сигурен сум дека домашните финансиски институции многу сериозно во носењето на своите одлуки ги анализираат сите можни ситуации, вклучително и можноста Управниот суд да ја поништи одлуката на Државната изборна комисија за задолжувањата на домашниот пазар, а со тоа да биде ставена под знак прашалник законитоста на сите задолжувања од почетокот на годината. Цврсто сум убеден дека оваа ситуација можеше поинаку да се разреши. Односно на истиот начин како што беше издадена и Четвртата еврообврзница. Исклучиво во интерес на граѓаните, со обезбедена согласност помеѓу нас двајца како по однос на сумата, така и по однос на рочноста и каматата“, додава Наумов.Појаснува дека не ги оспорува аукциите на државни хартии од вредност, како законски и вообичаен инструмент за финансирање на временската разлика помеѓу приходите и расходите во Буџетот. “„Но, истовремено не можам да се согласам преку овој инструмент да се овозможува реализација на дефицитот на буџетската сметка со забрзана динамика, односно повторно да бидеме сведоци на „истурање на средства“ во предизборниот период, како во минатите изборни циклуси“, вели Наумов.Смета дека доколку ги усогласувале висината на задолжувањата, рочноста и каматата, немало да постои правна несигурност помеѓу клиентите на домашниот пазар на капитал и немало да постои никаков простор за сомнеж за можни потреси на стабилноста на домашната валута.„Дополнително, граѓаните и идните генерации ќе беа заштитени од нови непотребни задолжувања. Повторувам дека економските параметри во моментот не покажуваат никаква основа за девалвација на денарот. Но и Вие многу добро знаете дека во економијата се многу битни довербата и очекувањата. Затоа, доколку заеднички ја договоравме наредната аукција на државни хартии од вредност немаше да се согласам да бидат објавени аукции со девизна клаузула по ниедна цена. Ќе Ви предложев усогласено да објавиме зошто и во наредните две или три аукции нема да има проспекти со девизна клаузула. Тоа според мене е единствениот исправен пристап за да ги отфрлиме сите шпекулации во изминатите две недели и повторно да ја вратиме довербата на македонските граѓани во стабилноста на македонската валута. Така се брани економската стабилност“, вели Наумов.Според него, одлуката на гувернерот на НБРМ да ја зголеми каматата на благајничките записи, односно да пристапи со антиинфлаторни мерки за сузбивање на пореметувањата на девизниот пазар кои се само од шпекулативна природа е долевање масло на огнот. “Во комбинација со објавените проспекти за наредната аукција на државни записи кои се со девизна клаузула ценам дека довербата кон домашната валута дополнително се нарушува“, се вели во писмото.Додава дека шпекулативните пореметувања на девизниот пазар на кои сме сведоци изминатите две недели не се со интензитет и од размери за да се пристапи кон антиинфлаторни мерки, ниту пак се причина за објавување на аукции на државни записи со девизна клаузула.„Непочитувањето на обврските од Договорот од 2јуни/15 јули, го направи невозможно одржувањето на фер и кредибилни избори на 5.јуни, а со тоа разрешувањето на политичките состојби ќе се пролонгира се додека сите услови за нивно одржување не бидат исполнети. Сметам дека економската иднина на граѓаните не смее да биде загрозена по ниедна цена. Затоа очекувам дека и со дела, а не само на зборови ќе ставите крај на купувањето чоколади, кога се нема за леб. Да не дозволиме цената да ја плаќаат идните генерации“, завршува Наумов./крај/со/бб
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
„Македонија 2025“ со рекордни резултати во 2025: поддржани 2.573 лидери и таленти, 168 бизниси и 190 стипендисти
„Македонија 2025“ ги објави резултатите од својата работа во 2025 година, при што организацијата постигна рекордни успеси во поддршката на економскиот развој, лидерството и глобалната поврзаност на земјата. Во 2025 година „Македонија 2025“ имплементирала, преку повеќе од 40 програми и иницијативи со кои се поддржани 168 компании, доделени се 190 стипендии за едукација и усовршување, а 2.573 лидери и таленти биле директно опфатени со програмите за развој. Организацијата исто така бележи значително зголемување на својот општествен импакт, со 94 активни членови во управните и советодавните тела и развиени шест клучни предлог-политики кои веќе се интегрираат во национални стратегии и реформски процеси.
2025 беше година на значајни исчекори и во однос на глобалната дијаспора. Македонија2025 ја спроведе првата и најголема глобална анкета на дијаспората со над 1.400 учесници од повеќе од 40 земји, чијашто анализа веќе е основа за новата Национална стратегија за соработка со дијаспората 2025-2030. Во партнерство со Владата беше лансирана и кампањата „Македонска дијаспоро, добредојде дома“, која допре до над 20.000 иселеници ширум светот, а организацијата учествуваше во креирањето и на повеќе стратешки документи во областите дигитализација, конкурентност, високо образование, научно-технолошки развој и односи со дијаспората.
Паралелно, „Македонија 2025“ продолжи континуирано да ја зајакнува бизнис-заедницата и човечкиот капитал преку програми насочени кон модернизација, дигитална трансформација и развој на лидерски компетенции. Преку Центарот за дигитална трансформација – GoDigital беа изработени 30 детални проценки на дигитална зрелост, 15 дигитални стратегии за компании и беше обезбедена практична техничка поддршка за пет компании во процесот на имплементација на нови дигитални решенија. Овие услуги им помогнаа на фирмите да го подигнат својот степен на конкурентност, да ги оптимизираат процесите и да воведат алатки што ја забрзуваат нивната интеграција во современите економски текови. Воедно, 553 професионалци и менаџери посетуваа специјализирани обуки, работилници и вебинари, со што се создаде поширока заедница на практичари кои активно ја применуваат стекнатата експертиза во своите организации. Како дел од напорите за градење силна генерација претприемачи, 27 млади менаџери и основачи на компании го надградија своето бизнис знаење преку реномираната обука што ја спроведе канадската Ајви бизнис-школа во рамките на проектот „Лидер“, со што мрежата на алумни се прошири на 451 член.
Во делот на лидерството, програмите на Македонија2025 и годинава изградија нова генерација на носители на промени. Престижната програма за образование на извршни директори Зафировски, на Келог-школата за менаџмент (САД) во 2025 година ја завршија пет македонски извршни директори кои стекнаа врвни глобални менаџерски знаења и пристап до меѓународна мрежа на лидери. Со ова, нашата Зафировски алумни заедница достигна до 51 член. Дополнително, 5 професионалци беа дел од програмата за извршно образование во Канада, комбинирајќи академски модули со практично учење и размена на искуства во канадски компании.
Стипендиската програма за студентска извонредност „Атанас Близнакоф“ поддржа 121 студент, а особено значајно е што 75% од нив беа поврзани со ментори – успешни македонски професионалци од земјата и дијаспората – кои им помогнаа да ги развијат своите кариерни насоки, академски капацитети и професионални амбиции. На овој начин, програмите на Македонија2025 не само што обезбедуваат финансиска и образовна поддршка, туку создаваат и силен еко-систем на идни лидери, поврзани со глобалната мрежа на знаење и можности.
Во хуманитарната сфера, како одговор на трагедијата во Кочани, организацијата обезбеди 55.356 евра за медицинска опрема за три здравствени установи во Скопје и во Кочани, а Клубот на амбасадорите на „Македонија 2025“ му донира средства за реновирање дел од детското одделение во Специјалната болница „Св. Еразмо“ во Охрид.
Посебно влијание во 2025 година имаше и 14-тиот годишниот самит „Македонија 2025“, кој повторно се позиционира како водечки бизнис-настан во регионот. Со повеќе од 700 учесници, 38 говорници од 15 земји и богата програма од панели, дискусии и B2B-средби, самитот беше фокусиран на економскиот раст, дигиталната трансформација, иновациите и улогата на дијаспората во забрзувањето на развојот на земјата, создавајќи платформа за идеи и партнерства што ги поврзуваат бизнисите дома и во светот.
Со овие резултати „Македонија 2025“ ја заокружува 2025 година како една од најуспешните досега, поставувајќи високи стандарди за економски развој, иновации и вклученост на дијаспората и поставува темели за уште поамбициозна агенда во 2026 година.
Економија
Божиновска: Енергетиката мора да биде простор каде што жените не се исклучок, туку правило
Министерката за енергетика, рударство и минерални суровини, Сања Божиновска, се обрати на конференцијата „Родовата еднаквост во фокусот на пристапувањето кон ЕУ: Патоказ за Северна Македонија“, одржана во Скопје во организација на Министерството за европски прашања и UN Women. Настанот обедини високи претставници на институциите, експерти и партнерски организации во заедничка цел – интегрирање на родовата еднаквост како централна компонента на европската интеграција.
Во своето воведно обраќање, министерката Божиновска истакна дека родовата рамноправност е темелна европска вредност и јасен услов за членство во ЕУ, но пред сè – е инвестиција во стабилноста, економскиот раст и одржливата иднина на државата.
„Европа јасно стави до знаење дека еднаквоста не е избор, туку стандард. А ние тој стандард го прифаќаме затоа што веруваме во држава без привилегирани и непривилегирани граѓани,“ нагласи министерката.
Таа потсети дека токму енергетиката – како стратешки сектор и политички столб на европската интеграција – останува област со најниско учество на жени, што не претставува само општествена неправда, туку и пречка за успешно водена зелена транзиција.
„Жените се најмалку застапени во техничките професии, енергетските иновации и лидерските позиции. Тоа е ограничување што мора да го надминеме ако сакаме модерна, европска и конкурентна економија, Рамноправноста не се случува сама од себе – таа се гради. Во сектор како енергетиката, каде жените често мора двојно да се докажуваат, моја обврска како лидер е да ја отворам вратата за други жени. Ако институциите создадат фер правила и јасни можности, талентот ќе се истакне,“ порача Божиновска.
Министерката го истакна и фактот дека Министерството за енергетика денес е институција со целосен родов баланс – 50% жени и 50% мажи – што, како што нагласи, е доказ дека институциите можат и мора да бидат двигател на еднаквоста.
Во обраќањето беше најавено дека принципите на еднаков третман, еднаква плата, недискриминација и родово вклучување ќе бидат интегрирани во сите клучни енергетски реформи.
Министерката ја поздрави соработката со UN Women и изработката на десетте родови GAP анализи, кои ќе бидат основа за нови мерки, статистички показатели и политики засновани на докази.
„Зелената транзиција нема да успее ако половина од населението остане надвор од процесот. Нашата обврска е да креираме систем кој е стабилен, европски и праведен – систем во кој секоја жена има пристап до образование, технологија, иновации и лидерски позиции во енергетиката, Европа не гради нов енергетски систем за да ја повтори неправдата од стариот. Европа гради систем во кој секој добива шанса да придонесе – и ние мора да бидеме дел од таа визија,“ подвлече Божиновска.
Конференцијата заврши со повик за засилена координација меѓу институциите, донаторите и граѓанскиот сектор, како и со заедничка оценка дека Северна Македонија има потенцијал да стане регионски лидер во создавањето инклузивна и родово еднаква зелена транзиција.
Економија
Прва заедничка координација на Управниот и на Надзорниот одбор на МЕПСО во Министерството за енергетика
Во Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини за првпат се одржа заеднички состанок со Управниот и Надзорниот одбор на МЕПСО – формат што обезбедува побрза, поефикасна координација во функционирањето на преносниот систем.
Министерката Сања Божиновска порача дека редовна координација е неопходна бидејќи МЕПСО како еден од клучните столбови за енергетската сигурност на државата мора да работи беспрекорно, со стабилна динамика на проектите и без одложувања.
„ Во услови кога енергетската стабилност е приоритет на државата, од суштинско значење е преносната мрежа да се одржува континуирано, да се модернизира и да се развива во чекор со европските стандарди, со јасна стратегија и дневна оперативна дисциплина. Само со заедничка и навремена координација, заедно со Управниот и Надзорниот одбор можат да се надминат евентуалните застои кај клучните проекти, навремено да се решаваат административните пречки и да се обезбеди континуирана модернизација и одржување на преносната мрежа.“ истакна Божиновска.
На состанокот се разгледаа клучните точки:
· Напредокот и тековниот статус на големите инфраструктурни проекти што се во реализација.
· Планирањето и приоритизацијата на нови стратешки проекти за зајакнување на мрежата.
· Предизвиците во секојдневното работење и моделите за нивно надминување за поголема ефикасност и подобра оператива.
Од следната година, МЕПСО ќе стане полноправен член на Joint Allocation Office (JAO) – единствената европска платформа за аукции на прекугранични преносни капацитети. Со приклучувањето кон JAO, македонскиот системски оператор влегува во хармонизираниот европски модел за тргување со електрична енергија, према границите со Србија и Бугарија, додека со останатие соседи остануваме на регионалната платформа (ЦЕО) . Ова членство ќе овозможи поефикасно управување со прекуграничните капацитети, поголема транспарентност и интеграција на македонскиот пазар во европските електроенергетски текови.
Министерството ќе продолжи со редовна комуникација и координација со МЕПСО, за да обезбеди стабилен, модерен и сигурен преносен систем кој е основа на енергетската безбедност и развојот на државата.

