Македонија
НБМ не планира нови мерки за заштита од грчката криза

Народната банка на Македонија засега не планира мови мерки за заштита на македонскиот финансиски систем како последица од евентуално продлабочување на грчката криза, порача гувернерот Димитар Богов, веднаш откако во неделата стана јасно дека Грците на референдумот ги отфрлија натамошните мерки за финансиска помош и штедење кои ги понудија доверителите на земјата, што може да значи и излегување на Грција од еврозоната.
„Ќе ја следиме ситуацијата со солвентноста на грчкиот банкарски сектор и ќе реагираме ќе реагираме доколку биде потребно“, се вели во писмената изјава на гувернерот на Народната банка на Македонија (НБМ), Димитар Богов.
На прес-конференцијата свикана минатиот понеделник, веднаш откако Грција воведе контрола на капиталот и привремено ги затвори банките, Богов изрази уверување дека банкарскиот сектор во Македонија е отпорен на секаков шок што може да се случи поради ситуацијата во Грција. Гувернерот тоагаш информираше дека НБРМ во неделата, 28-ми јуни, донела превентивна мерка со која целосно се затворени вратите за можен одлив на капитал од Македонија кон Грција.
„Иако не очекуваме дека такви обиди ќе има, сепак за да бидеме на сигурно, ја донесовме таа одлука со која нормалното работење меѓу македонски и грчки фирми продолжува како и досега. Единствено сега нема да може да се даваат позајмици и вложувања од Македонија кон Грција“, истакна минатиот понеделник Богов.
Поотсети тогаш дека со Законот за банки има ограничување според кое домашните банки не може да се изложуваат кон матичните групации повеќе од десет отсто од својот капитал.
„Пред две години донесовме и една макропрудентна мерка со која што за секоја изложеност кон земји кои што имаат кредитен рејтинг понизок од Б- веднаш банките ќе мораат да издвојат 50 проценти резервација“, рече Богов.
Додаде дека македонските граѓани во Грција можат да повлечат пари од банкоматите онолку колку што им е лимитот зададен од матичната банка.
Според Богов, доколку банкарскиот сектор во Грција пропадне, тоа нема да се одрази врз домашниот банкарски сектор.
„Доколку дојде до крах на банкарскиот систем во Грција тоа ќе биде многу лоша ситуација за грчката економија, мегутоа во Македонија тоа нема да се одрази воопшто. Нашиот банкарски систем ќе продолжи да функционира без никакви последици. Оние банки кои се во грчка сопственост, се домашни банки кои работат според нашата регулатива и тие ќе продолжат да работат. Единствено може да го променат сопственикот“, рече Богов.
Во Македонија, работат две грчки банки, Стопанска банка и Алфа банка, кои задно имаат држат околу 22 отсто од банкарскиот сектор и функционираат според овдешните прописи. Македонските финансиски власти мината седмица им наложи на домашните банки да ги повлечат своите пари од грчките и да преземат превентивни мерки за ограничување на повлекувањето на капиталот во Грција.
Овие мерки дадоа резултат, па кон средината на минатата седмица македонската централна банка порача дека не ѝ потребна вонредна финансиска помош во одбрана од последиците од грчката криза. Сепак, порача дека би било добро кога би ѝ била отворена опцијата за пристап до средствата од Европската централна банка (ЕЦБ) во вонредни ситуации.
Европската централна банка, инаку, е подготвен да ја прошири финансиската помош за Бугарија, на чиј банкарски систем, исто така, му се закануваат ризици поради грчката должничка криза, а може да им помогне и на другите земји во регионот доколку се јави потреба од тоа, пишуваше минатата седмица агенцијата Bloomberg, откако Грција технички банкротираше кога на 30-ти јуни не успеа да му го плати на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) долгот од 1,6 милијарди евра за четирите јунски рати од кредитот.
Во неделата Грците со 61 отсто гласаа против програмата за продолжување на надворешната помош на нивната земја која предвидуваше и дополнителни мерки за штедење, додека 39 отсто од излезените гласачи на референдумот го прифатија планот на доверителите за излез од длабоката економска и финансиска криза.
Со ваквиот исход од референдумот, владата на радикалната левица предводена од премиерот Алексис Ципас смета дека добила поддршка за поцврста позиција во преговорите со доверителите. Меѓутоа, од трите институции – Европската комисија, Европската централна банка, на која Атина на 20-ти јуни треба да ѝ исплати 3,6 милијарди евра долг од заемот, и Меѓународниот монетарен фонд, како и европските политичари предупредуваа дека таквиот исход ќе ја насочи Грција кон излез од еврозоната.
Поради тоа, во регионот постојат стравувања од притисок врз банкарскиот систем на оние земји кои имаат развиени односи со Грција, во кои делумно спаѓа и Македонија.
Грчките банки и по една седмица остануваат затворени, бидејќи им се закануваше банкрот поради забрзаното масовно повлекување на парите од сметките и од сефовите изразено во повеќе десетици милијарди евра, а покрај контролата на движењето на капиталот, грчката народна банка од минатата седмица го ограничи извлекувањето на готовина и од банкоматите на 60 евра дневно од кратичка./крај/мф/ап
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Дурмиши од Струга: Инвестираме 40 милиони евра за граѓаните да останат и напредуваат дома

Денеска во Струга, Министерството за економија и труд и Агенцијата за вработување ја одржаа јавната презентација на Оперативниот план за вработување 2025. Настанот привлече голем интерес кај граѓаните, бизнисите и локалните институции, а главниот фокус беше ставен на мерките што директно ја засилуваат вработеноста и ја стимулираат економијата.
На презентацијата присуствуваше и министерот за економија и труд, Бесар Дурмиши, кој порача дека Владата вложува во граѓаните – нивните идеи, капацитети и амбиции.
„Не нудиме празни ветувања, туку конкретни мерки, средства и поддршка. Оперативниот план е алатка за секој кој сака да започне, да се дообучи или да се вработи. Целта е јасна – да создадеме можности тука, дома“, истакна министерот Дурмиши.
Планот за 2025 година предвидува инвестиција од 40 милиони евра, насочена кон повеќе од 10.000 граѓани, а oд Министерството велат дек досегашниот одѕив покажува дека мерките веќе го даваат посакуваниот ефект.
Мерката за практикантство обезбедува вклучување на 1.352 млади лица до 29 години, од кои 40 преку онлајн практикантство. Секој учесник ќе добива месечен надомест од 12.000 денари во период од три месеци.
„Субвенционираното вработување за микро, мали и средни претпријатија веќе има над 2.000 апликации – доказ за високиот интерес на приватниот сектор да учествува во креирање нови работни места“, велат од Министерството.
Се додава и дека финансиската поддршка за започнување сопствен бизнис е успешно затворена со над 6.000 апликации, а во тек е селекцијата на корисниците, додека мерката 3.1 – Обука кај познат работодавач и понатаму останува една од најефикасните алатки за вработување.
„Овие бројки не се само статистика – зад секоја апликација стои приказна, надеж и одлука да се направи чекор напред. Нашата задача е да ја поддржиме таа одлука со реални алатки“, додаде министерот Дурмиши.
Настанот во Струга е дел од поширока теренска кампања, со која Министерството и Агенцијата за вработување ги претставуваат мерките директно пред граѓаните. Следуваат презентации во Гостивар, Кичево, Сарај, Липково и други општини со висока стапка на невработеност.
Економија
Конституенцата на ММФ и СБ: Народната банка e столб на макроекономската и на финансиската стабилност

Гувернерот Трајко Славески, и министерката за финансии, Гордана Димитриеска-Кочоска, ја предводеа делегацијата на годишниот состанок на Конституенцата на Меѓународиот монетарен фонд (ММФ) и Светската банка (СБ), на која ѝ припаѓа нашата земја, а којшто годинава се одржува во Луксембург.
Дел од делегацијата е и вицегувернерката Ана Митреска. На билатералните средби коишто ги остварија беше потврдена улогата на Народната банка како столб на макроекономската и финансиската стабилност во земјава.
За време на средбите со високите претставници од ММФ и Светската банка − Јерун Клик, Марникс ван Рај, Марк Хортон и Јуџин Ругенаат − се водеа плодни дискусии за сегашните предизвици на централните банки.
Во рамките на дијалогот беше истакната важноста на координацијата меѓу централните банки и меѓународните финансиски институции за унапредување на финансиската вклученост, дигитализацијата на финансискиот систем и унапредувањето на регулативните рамки. Се разговараше и за начините на кои Народната банка ја поддржува макроекономската стабилност преку ефикасно управување со монетарната политика и силна регулаторна улога.
Овие средби ја потврдија довербата во капацитетот и посветеноста на Народната банка како стабилен и кредибилен партнер, што придонесува кон создавање отпорна и успешна економија, со подобри услови за граѓаните и за стопанските субјекти.
Народната банка и во иднина ќе биде посветена на својата мисија за обезбедување сигурност и стабилност на финансискиот систем, како основа за одржлив економски развој и напредок на земјава.
Економија
Првите четири банки од земјава впишани во регистарот на Европскиот совет за плаќања – започнува членувањето во СЕПА

Европскиот совет за плаќања (ЕПС) ги впиша првите четири банки од нашата земја – станува збор за три големи и една средна банка – во регистарот на учесници во шемата за кредитни трансфери на СЕПА. Овој важен чекор е резултат на успешно поднесени барања од страна на овие банки, а со тоа официјално започнува и членувањето на нашата земја во СЕПА.
Овие банки ќе започнат со вршење на кредитните трансфери во СЕПА од 6 октомври 2025 година.
Се очекува и останатите осум деловни банки, кои најавија дека ќе поднесат барања во периодот од јуни до август оваа година, ќе бидат впишани во регистарот на ЕПС и ќе започнат со вршење на плаќањата во рамките на СЕПА до 6 октомври.
Да потсетиме, на 6 март 2025 година ЕПС го прифати барањето за членство коешто го достави Народната банка за нашата земја, со што станавме членка на Единствената област за плаќање во евра (СЕПА). Со ова се овозможи приклучување на домашните банки во европските платежни шеми преку кои се извршуваат плаќањата во евра, во географски опсег од 41 земја членка.
Интеграцијата на банките од земјава во европскиот платежен екосистем носи бројни придобивки за граѓаните и за компаниите – пред сѐ побрзи, поефикасни и поевтини прекугранични плаќања во евра, како и поголема економска поврзаност и активност.
Народната банка, како институција којшто ги координираше активностите за членство во СЕПА, останува целосно посветена на процесот на интеграција на банките и ќе продолжи редовно и навремено да ја информира јавноста за постигнатиот напредок.