Македонија
НБМ не планира нови мерки за заштита од грчката криза

Народната банка на Македонија засега не планира мови мерки за заштита на македонскиот финансиски систем како последица од евентуално продлабочување на грчката криза, порача гувернерот Димитар Богов, веднаш откако во неделата стана јасно дека Грците на референдумот ги отфрлија натамошните мерки за финансиска помош и штедење кои ги понудија доверителите на земјата, што може да значи и излегување на Грција од еврозоната.
„Ќе ја следиме ситуацијата со солвентноста на грчкиот банкарски сектор и ќе реагираме ќе реагираме доколку биде потребно“, се вели во писмената изјава на гувернерот на Народната банка на Македонија (НБМ), Димитар Богов.
На прес-конференцијата свикана минатиот понеделник, веднаш откако Грција воведе контрола на капиталот и привремено ги затвори банките, Богов изрази уверување дека банкарскиот сектор во Македонија е отпорен на секаков шок што може да се случи поради ситуацијата во Грција. Гувернерот тоагаш информираше дека НБРМ во неделата, 28-ми јуни, донела превентивна мерка со која целосно се затворени вратите за можен одлив на капитал од Македонија кон Грција.
„Иако не очекуваме дека такви обиди ќе има, сепак за да бидеме на сигурно, ја донесовме таа одлука со која нормалното работење меѓу македонски и грчки фирми продолжува како и досега. Единствено сега нема да може да се даваат позајмици и вложувања од Македонија кон Грција“, истакна минатиот понеделник Богов.
Поотсети тогаш дека со Законот за банки има ограничување според кое домашните банки не може да се изложуваат кон матичните групации повеќе од десет отсто од својот капитал.
„Пред две години донесовме и една макропрудентна мерка со која што за секоја изложеност кон земји кои што имаат кредитен рејтинг понизок од Б- веднаш банките ќе мораат да издвојат 50 проценти резервација“, рече Богов.
Додаде дека македонските граѓани во Грција можат да повлечат пари од банкоматите онолку колку што им е лимитот зададен од матичната банка.
Според Богов, доколку банкарскиот сектор во Грција пропадне, тоа нема да се одрази врз домашниот банкарски сектор.
„Доколку дојде до крах на банкарскиот систем во Грција тоа ќе биде многу лоша ситуација за грчката економија, мегутоа во Македонија тоа нема да се одрази воопшто. Нашиот банкарски систем ќе продолжи да функционира без никакви последици. Оние банки кои се во грчка сопственост, се домашни банки кои работат според нашата регулатива и тие ќе продолжат да работат. Единствено може да го променат сопственикот“, рече Богов.
Во Македонија, работат две грчки банки, Стопанска банка и Алфа банка, кои задно имаат држат околу 22 отсто од банкарскиот сектор и функционираат според овдешните прописи. Македонските финансиски власти мината седмица им наложи на домашните банки да ги повлечат своите пари од грчките и да преземат превентивни мерки за ограничување на повлекувањето на капиталот во Грција.
Овие мерки дадоа резултат, па кон средината на минатата седмица македонската централна банка порача дека не ѝ потребна вонредна финансиска помош во одбрана од последиците од грчката криза. Сепак, порача дека би било добро кога би ѝ била отворена опцијата за пристап до средствата од Европската централна банка (ЕЦБ) во вонредни ситуации.
Европската централна банка, инаку, е подготвен да ја прошири финансиската помош за Бугарија, на чиј банкарски систем, исто така, му се закануваат ризици поради грчката должничка криза, а може да им помогне и на другите земји во регионот доколку се јави потреба од тоа, пишуваше минатата седмица агенцијата Bloomberg, откако Грција технички банкротираше кога на 30-ти јуни не успеа да му го плати на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) долгот од 1,6 милијарди евра за четирите јунски рати од кредитот.
Во неделата Грците со 61 отсто гласаа против програмата за продолжување на надворешната помош на нивната земја која предвидуваше и дополнителни мерки за штедење, додека 39 отсто од излезените гласачи на референдумот го прифатија планот на доверителите за излез од длабоката економска и финансиска криза.
Со ваквиот исход од референдумот, владата на радикалната левица предводена од премиерот Алексис Ципас смета дека добила поддршка за поцврста позиција во преговорите со доверителите. Меѓутоа, од трите институции – Европската комисија, Европската централна банка, на која Атина на 20-ти јуни треба да ѝ исплати 3,6 милијарди евра долг од заемот, и Меѓународниот монетарен фонд, како и европските политичари предупредуваа дека таквиот исход ќе ја насочи Грција кон излез од еврозоната.
Поради тоа, во регионот постојат стравувања од притисок врз банкарскиот систем на оние земји кои имаат развиени односи со Грција, во кои делумно спаѓа и Македонија.
Грчките банки и по една седмица остануваат затворени, бидејќи им се закануваше банкрот поради забрзаното масовно повлекување на парите од сметките и од сефовите изразено во повеќе десетици милијарди евра, а покрај контролата на движењето на капиталот, грчката народна банка од минатата седмица го ограничи извлекувањето на готовина и од банкоматите на 60 евра дневно од кратичка./крај/мф/ап
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Директорот на ТИРЗ Гоце Димовски дел од 28-миот Евроазиски Економски Самит во Истанбул

Директорот Гоце Димовски како дел од владината делегација предводена од министерката за финансии, Гордана Димитриеска Кочоска, заедно со Викторија Трајков, заменик-министерка за европски прашања, денес присуствуваше на 28-миот Евроазиски Економски Самит, во Истанбул, Турција, организиран од страна на Фондацијата за стратешки и општествени истражувања – Мармара Груп.
Димовски во своето обраќање на панелот со тема „Екологија, Економија, Енергија и Вештачка Интелигенција“ посочи дека одржливиот развој не е само избор, туку неопходност.
„Технолошко-индустриските развојни зони во Македонија се поставени како пример за интегрирање на еколошките стандарди во индустрискиот развој. Со фокусирање на лесна, незагадувачка индустрија и модерна логистика, создадовме услови за производство што ги минимизира негативните влијанија врз животната средина и овозможува квалитетен живот за локалните заедници.“ – изјави Димовски.
Тој ги истакна фискалните и царински стимулации, даночни ослободувања и поддршката за нови работни места, што директно влијае на привлекувањето најиновативни домашни и странски инвеститори.
„Само преку партнерства, размена на знаење и иновации можеме да изградиме економии кои се отпорни, инклузивни и одржливи. Македонија останува посветена на европските вредности, на зелената транзиција и на дигиталната трансформација – заедно со вас, нашите пријатели и партнери од евроазискиот регион.“ – кажа Димовски.
Воедно, директорот Димовски во рамки на самитот оствари успешни средби со бројни високи претставници и потенцијални инвеститори, при што беа разгледани можностите за потенцијални инвестиции и зајакнување на економските односи.
Целта на овој самит е да ги зближи бизнисмените, политичарите и академиците од различни земји, што ќе влијае на зајакнување на соработката во областите на економијата, демократијата и безбедноста.
Учеството на Македонија и Дирекцијата за ТИРЗ како институција на овој самит е потврда за успешната соработка со Турција, со напори за континуриано унапредување на економските и инвестициски релации меѓу двете земји.
Економија
Митева: Владина делегација учествуваше на националниот ден на светската изложба ЕКСПО 2025 во Јапонија

Владината делегација предводена од министерот за надворешни работи и надворешна трговија Тимчо Муцински, министерот за култура и туризам Зоран Љутков и генералниот секретар на Владата Игор Јанушев денес учествуваше на националниот ден на светската изложба ЕКСПО 2025 во Јапонија.
„Силен впечаток остави точката и настапот на националниот ансамбл Танец кои го отворија денешниот ден. Македонскиот павилјон изобилува со традиционални изложби, но најсилно и најголеми внимание зазема токму онаа на јапонскиот архитект Кензо Танге кој го има проектирано Скопје после земјотресот во 1963 година“, изјави портпаролката, Марија Митева.
Како Влада остануваме посветени на афирмација на Македонија, а присуството на ЕКСПО 2025 година е уште еден доказ за тоа, додаде Митева.
Економија
„Бехтел и Енка“ на средба со градежната индустрија за коридорите

На 29 април 2025 година, во кампот на Бехтел ЕНКА во Гостивар, се одржа значајна средба помеѓу менаџментот на компанијата и домашните компании членки на Здружението на градежнишво при Стопанската комора на Северна Македонија.
Овој настан, организиран во рамки на соработката помеѓу Бехтел ЕНКА и Стопанската комора, имаше за цел да ја продлабочи соработката и да овозможи поголема вклученост на домашните градежни компании во реализацијата на Коридорите 8 и 10д – два од најзначајните инфраструктурни проекти во земјата и поширокиот регион.
Џош Бејкер, проектен менаџер во Бехтел ЕНКА, изрази благодарност за конструктивната соработка со Комората и за силниот интерес од домашните компании. Тој истакна дека моментално околу 60% од снабдувачите на проектот се локални, како и повеќе од 90% од подизведувачите, со цел дополнително да се зголеми ова учество.
„Со нетрпение очекуваме да изградиме длабоки и соработувачки партнерства со талентирани домашни компании и да работиме заедно за постигнување на највисоки стандарди за безбедност и квалитет,“ изјави Бејкер.
Тој додаде дека и покрај почетните доцнења поради експропријација, градежните активности на делниците Гостивар–Букојчани и Прилеп–Битола напредуваат стабилно, а делницата Тетово–Гостивар е во фаза на засилено активирање.
„Повеќе од 35 години, Бехтел ЕНКА успешно реализира автопатски проекти низ Балканот, благодарение на силната соработка меѓу нашите директно вработени тимови и подизведувачите, од кои поголемиот дел се од локалниот пазар во кој работиме. Овој модел на партнерство – изграден врз тимска работа, взаемно учење и заедничка посветеност – е клучот за нашиот успех. И на нашиот тековен проект го продолжуваме овој пристап, и веќе гледаме ветувачки резултати во областите каде што сме вклучиле подизведувачи. Во Бехтел ЕНКА, ние не ги доделуваме обврските и потоа се повлекуваме; работиме рамо до рамо со нашите подизведувачи за да обезбедиме безбедност, квалитет и навремена испорака. Ова обединето залагање е суштинско за постигнување на највисоките стандарди низ целиот проект“, истакна Џанберк Атила, заменик раководител на проект – менаџер за изградба и терен.
Крис Хинспетер, бизнис менаџер на проектот, додаде дека Бехтел ЕНКА е посветена на транспарентност во процесите за набавка и подизведување. „Сакаме овој процес да биде отворен и достапен. Колку повеќе локални компании се приклучат, толку посилен ќе биде проектот,“ изјави тој.
Техничките менаџери Озкан Доган (подизведување), Хакан Билај (земјени работи), Фатих Курт (структури) и Чаглар Кандемир (карпи и постројки) ги презентираа процедурите и можностите за регистрација и квалификација на домашните компании, охрабрувајќи ги активно да аплицираат за наредните можности.
Д-р Јелисавета Георгиева Јовевска одговорна во Комората за инфраструктура и економски развој ја истакна подготвеноста и капацитетот на македонските компании во вклучување на овие значајни инфраструктурни проекти: „Нашите компании имаат децении искуство, и дома и во странство. Веруваме во заеднички настап – обединување на домашната експертиза со меѓународни стандарди.“
Стопанската комора на Северна Македонија ја потврди својата поддршка за своите членки и ги повика сите заинтересирани компании да ги контактираат за помош и ресурси поврзани со ангажманот на проектот.