Економија
Вест која одекна како бомба: Се подготвува нов пакт, Путин се договори со Турција и Катар
Во Будимпешта, Русија, Турција и Катар, наводно, би можеле деновиве да склучат нов договор за извоз на жито, според германски Билд, повикувајќи се на интензивната летна преписка (од 21 јули до 8 август) меѓу руското и турското министерство за надворешни работи на тема „ пченица“.
Руските власти не дадоа официјални изјави за тоа, иако Билд наведува дека во Будимпешта веќе пристигнал шефот на руската покраина Татарстан Рустам Миниханов, а се очекува дури и доаѓањето на турскиот претседател Реџеп Тајип Ердоган.
Според „Билд“, договорот треба да вклучува „извоз на руско жито и вештачко ѓубриво“ првенствено во Африка, а турскиот министер за надворешни работи Хакан Фидан сака да се обнови Црноморскиот договор за пченица, од кој Русија самоиницијативно се повлече во јули, а нов договор вклучува непречен извоз на украинска пченица. Како што пишува Билд, Турција би била организатор на испораката на пченицата, а Катар – спонзор.
Турција сака ОН да бидат вклучени во новиот договор. Сепак, турскиот весник, повикувајќи се на извори во турското Министерство за одбрана, наведува дека Турција „не работи на алтернативи на договорот за жито“. Но, во исто време, Анкара потврдува дека ќе дозволи безбедно поминување низ Босфорот и Дарданелите за комерцијалните бродови и оние што превезуваат жито.
Според Билд, Москва однапред ја предупредила Анкара за повлекување од договорот за жито, а сега Русија, Турција и Катар работат на нов трилатерален договор, кој треба да го замени оној што не им одговара на Русите и се користи за политичка уцена.
Да потсетиме, Русија излезе од т.н Црноморскиот договор за пченица, потпишан во јули 2022 година, кој овозможува руско деблокирање на украинските пристаништа и извоз на украинско жито. Овој „излез“ доведе до нова глобална „криза со храна“, која се закануваше со политички реперкусии, особено во земјите од Африка и Блискиот Исток, и доведе до зголемување на цената на житото на светскиот пазар.
Владимир Путин играше на картата „Игри на гладта“ со цел „индиректно“ да ги принуди африканските земји да го притиснат Западот да ги олесни или да ги откаже санкциите за руските земјоделски производи (првенствено житарки, маслодајни семиња и вештачко ѓубриво), но и Земјоделска банка (Росселхозбанк) повторно да биде вклучено во системот Swift.
Оттогаш, Русите масовно ги гранатираат украинските црноморски пристаништа Одеса, Јужни и Черноморск (главните пристаништа за извоз на жито), како и украинските пристаништа на Дунав. Оваа ситуација е уште поопасна бидејќи дунавските пристаништа Измаил и Рени се токму на границата со Романија, која е најважната земја на јужното крило на НАТО.
Воените аналитичари веруваат дека ова е по „незгодно“ од ракетирањето на Одеса, но ја покажува и бескрупулозноста на Кремљ, кој на секој начин сака да ја спречи Украина да оствари каков било „приход“ од извозот на жито, а со тоа да предизвика недостиг и да се наметне како „спасител“ од можна глад, кога веќе не успеаја да предизвикаат енергетска криза во Европа, поради откажување од рускиот гас и нафта (Европа веќе се подготви за следната зима и ги наполни своите складишта за гас).
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Претставени новите правила за учество на пазарот на електрична енергија
Националниот оператор на пазар на електрична енергија – МЕМО ДООЕЛ Скопје, одржа презентација и јавна расправа за „Правилата за регистрација на учество на пазарот на електрична енергија и уредување на пазарот на билатерални договори“. На настанот беше презентиран и Извештајот за работа на МЕМО за тековната година.
На расправата присуствуваа претставници од Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини, Регулаторната комисија за енергетика, МЕПСО, ЕСМ, како и компании снабдувачи, трговци и производители на електрична енергија. Стручните тимови на МЕМО и раководството презентираа и беа отворени за дискусија со учесниците на настанот.
Управителот на МЕМО, Зоран Ѓорѓиевски, истакна дека во тековната година активно се реализираат зацртаните цели на Операторот, кој ги интегрира функциите поврзани со управување со пазарот на билатерални договори, интеграцијата на обновливите извори на пазарот на електрична енергија како и Македонската берза за електрична енергија.
„Расте бројот на компании кои тргуваат на домашната берза, како и истргуваната количина, што претставува показател за поголема ликвидност и транспарентност. Веќе 39 компании активно тргуваат и споредено со 2024 година забележуваме раст на истргуваната количина од 40%. До октомври годинава истргувани се над 1 TWh електрична енергија,“ истакна Ѓорѓиевски.
Тој додаде дека е забележан раст и во производството од обновливи извори кај 178 повластени производители, што го зголемува учеството на зелената енергија во националната енергетска структура. Воедно, значително расте и бројот на издадени Гаранции за потекло – од април до денес издадени се 127.907 гаранции.
Во делот на идните активности, Ѓорѓиевски најави дека се работи на воспоставување на пазар во тековниот ден (Intraday Market), кој се очекува да стане оперативен до крајот на вториот квартал од 2026 година, како и на подготовките за пазарно спојување со европскиот пазар.
Во однос на новите Правила за регистрација на учество на пазарот на електрична енергија и уредување на пазарот на билатерални договори, беше истакнато дека нивната цел е обезбедување ефикасен, конкурентен и финансиски одржлив пазар, заснован врз транспарентност и недискриминација, согласно законската регулатива од областа на енергетиката и обновливите извори.
Правилата ја утврдуваат целокупната организација, функционирање и регулирање на пазарот на електрична енергија, вклучувајќи ги условите, постапките, правата и обврските на сите учесници, начинот на тргување – домашно и прекугранично – како и уредувањето на набавките, евиденциите и односите со повластените и виртуелните производители.
Новитет во Правилата се воведувањето на Оператор на складиште и Агрегатор како нови учесници на пазарот на големо, согласно новиот Закон за енергетика. По јавната расправа следи процес на одобрување на Правилата од страна на Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги од јавен интерес.
Економија
Димитриеска-Кочоска: Есенскиот извештај на ЕК сигнал дека се движиме во позитивна насока
Есенските економски проекции на Европската комисија, кои што се објавени вчера, се јасен сигнал дека се движиме во позитивна насока, оценува министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска.
Во објава на Фејсбук наведува дека проекцијата за раст на македонската економија е зголемена за 2025 и 2026 година, што е потврда за стабилноста, издржливоста и довербата во нашите економски политики.
Како што стои во објавата во Извештајот е нотирано дека во првата половина од годината растот на БДП беше повисок од очекуваното, поддржан од инвестиции, приватна потрошувачка и подобрени извозни перформанси. Инвестициите во инфраструктурата и приватниот сектор се позиционираат како двигатели на растот во следните години, а стабилизирањето на инфлацијата дополнително ја зајакнува економската предвидливост. Дополнително, реализацијата на големите инфраструктурни проекти и спроведувањето на реформите од Планот за раст на ЕУ ќе имаат поголем придонес за уште побрз развој.
Како што пишува министерката ова се позитивни сигнали од ЕК коишто се силен поттик да продолжиме со одговорни политики што ја зајакнуваат економијата и го подобруваат животниот стандард на граѓаните.
„Како Влада и како Министерство за финансии, остануваме посветени на стабилни јавни финансии, фокусирани инвестиции и реформи што го забрзуваат економскиот развој“, истакнува министерката во објавата.
Имено, во Есенскиот извештај на Европска комисија (ЕК) проекцијата за економски раст за 2025 година изнесува 3,2% и истата е зголемена за 0,2 п.п. во однос на претходниот извештај. Исто така, проекцијата за 2026 година ЕК ја ревидираше нагоре, односно истата е зголемена на 3,3% и за 2027 година предвиден е раст од 3,3%.
Економија
Кузманоска: Домашните капитални инвестиции во 2026 година ќе бидат мотор за економскиот раст на земјата
Биљана Кузманоска, пратеничка од редовите на ВМРО-ДПМНЕ во Собранието, на денешната комисиска расправа за Предлог-буџетот за 2026 година порача дека Предлог-буџетот за 2026 година носи ред, мерливи резултати и стабилен економски раст, со силен фокус на инфраструктурата и инвестиции кои треба да отворат нови работни места.
,,Буџетот за 2026 година не е само финансиска рамка, тој е одраз на новиот начин на работа, на новата политика што ја ветивме, политика на одговорност, ред и чесност“, рече Кузманоска и додаде:
,,Воведуваме јасни прагови за реализација, и тоа не на хартија туку со мерливи рокови. До крајот на првиот квартал, 15% до вториот 40% до третиот 65% и најмалку 70% до 15 ноември“.
Кузманоска посочи дека фокусот на Предлог-буџетот за 2026 година е и инфраструктурата.
,,Фокусот е на инфраструктурата што ја поврзува Македонија. Патишта, железници, училишта, болници, локални проекти. Со овој буџет имаме реален раст и стабилност. Буџетот е поставен на реални и внимателни проекции. Раст на економијата од 3,8% проекти, инфлација стабилна на 2,5%, и дефицит кој е намален н 3,5% од БДП“, истакна Кузманоска.
Таа дополни дека во 2025 година Македонија имаше рекордни странски инвестиции, што според неа, покажува стабилност, а истакна и дека во 2026 година се очекува инвестициите заедно со домашните капитални вложувања да бидат мотор на економскиот раст и да отворат нови работни места.
,,Минатата година го достигна највисокото ниво на странски директни инвестиции во својата историја, над 1 милијарда евра. Тоа не се бројки, туку доказ дека инвеститорите гледаат стабилност, предвидливост и волја за работа. Во 2026 година, заедно со домашните капитални вложувања очекуваме инвестициите да бидат мотор што ќе го движи економскиот раст и ќе отвора многу нови работни места“, кажа Кузманоска.

