Економија
Земјите од BRICS основаа развојна банка и фонд од 100 милијарди долари
Челниците на земјите од најбрзорастечките економии во светот обединети во групата BRICS (Бразил, Русија, Индија, Кина и Јужноафриканската Република), во вторникот основаа развојна банка и финансиски фонд од 100 милијарди американски долари, што претставува нивен прв конкретен чекор во настојувањето да го преформатираат меѓународниот финансиски систем со кој доминира западот.
Банката ќе биде насочена на финансирање на инфраструктурните проекти во земјите во развој, а нејзиното седиште ќе биде во кинескиот мегалополис Шангај. Индија ќе претседава со банката во првите пет години, по што ќе следат Бразил, па Русија, објавија челниците на петте земји од BRICS групата на самитот во бразилскиот град Форталеза. Исто така, ќе воспостават и финансиски фонд кој ќе располага со 100 милијарди американски долари девизни резерви за помош на земјите коишто ќе се најдат во проблеми со својата ликвидност. Станува збор за прв голем договор на земјите од BRICS – Бразил, Русија, Индија, Кина и Јужноафриканската Република, откако ја формираа организацијата во 2009 година за да бараат поголемо право на глас во финансискиот поредок во светот кој го воспоставија западните сили по Втората светска војна и во чиј центар се Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) и Светската банка. Преговорите за оваа институција се провлекуваа изминатите две години, а повремено беа оптоварувани од желбата на Кина да си осигури поголемо влијание преку поголем удел во капиталот на банката. Банката ќе мора да ја ратификуваат законодавните тела на земјите членки на BRICS, а првите кредити ќе може да ги одобри по две години.Земјите од BRICS беа поттикнати на координирана акција по минатогодишниот одлив на капиталот од пазарите во формирање поради најавеното намалување на монетарните поттикнување од американската централна банка Federal Reserve (Fed), поради што на светските пазари пораснаа цените на задолжувањето. Новата банка е одраз и на влијанието на земјите од оваа група, коишто сочинуваат речиси половина во севкупното светско население и околу една петина од глобалното економско производство. Новата развојна банка би требало, исто така, да ја покрие сé поголемата побарувачка за финансирање проекти коишто не го сервисирале споменатите постојни меѓународни финансиски институции, инаку сé почесто изложени на жестока критика поради мешањето во внатрешната политика на кредитираните земји.Почетниот капитал на банката ќе изнесува 50 милијарди американски долари, со тоа што почетните 10 милијарди долари во готовина ќе бидат уплатени во банката во период од седум години,а 50 милијарди долари во форма на гаранции. Банката со кредитирањето би требало да започна во 2016 година, а ќе биде отворена и за членство на други земји.Од друга страна, финансискиот фонд ќе го сочинуваат резерви во секоја земја од BRICS кој ќе може да се префрли во друга земја доколку се јават тешкотии во платниот биланс. Оваа иницијатива доби во интензитет по одлевањето на евтините долари кои со децении го поттикнаа растот на пазарите во формирање. „Тоа ќе помогне да се контролираат осцилациите со коишто се соочуваат различни економии поради намалувањата на поттикнувањата од САД. Тоа е карактеристика на времето, кое бара реформи на ММФ“, изјавил бразилската претседателка Дилма Русеф. Кина, којашто има најголеми девизни резерви од сите земји во светот, ќе придонесе во финансискиот фонд со 41 милијарда долари. Бразил, Индија и Русија, сите ќе дадат по 18 милијарди долари, а Јужна Африка – 5 милијарди долари. Во периодот кога западните земјите, во прв ред САД, настојуваат да ја изолираат финансиски и економски па и политички Русија поради украинската криза којашто резултираше со присоединување на црноморскиот полуостров Крим кон Руската Федерација, како и судири во југоисточните украински региони каде што исто така е доминантна руската етничка и рускојазичната заедница, самитот на BRICS му овозможи на рускиот претседател Владимир Путин изградба на една геополитичка платформа, да покаже дека има пријатели, особено во економските сили за коишто се очекува дека ќе ја обликуваат иднината на светот. Очекувано челниците на земјите од BRICS се воздржаа од критики за Русија во врска со кризата во Украина, и ги повикаа на воздржаност сите инволвирани страни за судирот да биде надминат по мирен пат./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Претставени новите правила за учество на пазарот на електрична енергија
Националниот оператор на пазар на електрична енергија – МЕМО ДООЕЛ Скопје, одржа презентација и јавна расправа за „Правилата за регистрација на учество на пазарот на електрична енергија и уредување на пазарот на билатерални договори“. На настанот беше презентиран и Извештајот за работа на МЕМО за тековната година.
На расправата присуствуваа претставници од Министерството за енергетика, рударство и минерални суровини, Регулаторната комисија за енергетика, МЕПСО, ЕСМ, како и компании снабдувачи, трговци и производители на електрична енергија. Стручните тимови на МЕМО и раководството презентираа и беа отворени за дискусија со учесниците на настанот.
Управителот на МЕМО, Зоран Ѓорѓиевски, истакна дека во тековната година активно се реализираат зацртаните цели на Операторот, кој ги интегрира функциите поврзани со управување со пазарот на билатерални договори, интеграцијата на обновливите извори на пазарот на електрична енергија како и Македонската берза за електрична енергија.
„Расте бројот на компании кои тргуваат на домашната берза, како и истргуваната количина, што претставува показател за поголема ликвидност и транспарентност. Веќе 39 компании активно тргуваат и споредено со 2024 година забележуваме раст на истргуваната количина од 40%. До октомври годинава истргувани се над 1 TWh електрична енергија,“ истакна Ѓорѓиевски.
Тој додаде дека е забележан раст и во производството од обновливи извори кај 178 повластени производители, што го зголемува учеството на зелената енергија во националната енергетска структура. Воедно, значително расте и бројот на издадени Гаранции за потекло – од април до денес издадени се 127.907 гаранции.
Во делот на идните активности, Ѓорѓиевски најави дека се работи на воспоставување на пазар во тековниот ден (Intraday Market), кој се очекува да стане оперативен до крајот на вториот квартал од 2026 година, како и на подготовките за пазарно спојување со европскиот пазар.
Во однос на новите Правила за регистрација на учество на пазарот на електрична енергија и уредување на пазарот на билатерални договори, беше истакнато дека нивната цел е обезбедување ефикасен, конкурентен и финансиски одржлив пазар, заснован врз транспарентност и недискриминација, согласно законската регулатива од областа на енергетиката и обновливите извори.
Правилата ја утврдуваат целокупната организација, функционирање и регулирање на пазарот на електрична енергија, вклучувајќи ги условите, постапките, правата и обврските на сите учесници, начинот на тргување – домашно и прекугранично – како и уредувањето на набавките, евиденциите и односите со повластените и виртуелните производители.
Новитет во Правилата се воведувањето на Оператор на складиште и Агрегатор како нови учесници на пазарот на големо, согласно новиот Закон за енергетика. По јавната расправа следи процес на одобрување на Правилата од страна на Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги од јавен интерес.
Економија
Димитриеска-Кочоска: Есенскиот извештај на ЕК сигнал дека се движиме во позитивна насока
Есенските економски проекции на Европската комисија, кои што се објавени вчера, се јасен сигнал дека се движиме во позитивна насока, оценува министерката за финансии Гордана Димитриеска-Кочоска.
Во објава на Фејсбук наведува дека проекцијата за раст на македонската економија е зголемена за 2025 и 2026 година, што е потврда за стабилноста, издржливоста и довербата во нашите економски политики.
Како што стои во објавата во Извештајот е нотирано дека во првата половина од годината растот на БДП беше повисок од очекуваното, поддржан од инвестиции, приватна потрошувачка и подобрени извозни перформанси. Инвестициите во инфраструктурата и приватниот сектор се позиционираат како двигатели на растот во следните години, а стабилизирањето на инфлацијата дополнително ја зајакнува економската предвидливост. Дополнително, реализацијата на големите инфраструктурни проекти и спроведувањето на реформите од Планот за раст на ЕУ ќе имаат поголем придонес за уште побрз развој.
Како што пишува министерката ова се позитивни сигнали од ЕК коишто се силен поттик да продолжиме со одговорни политики што ја зајакнуваат економијата и го подобруваат животниот стандард на граѓаните.
„Како Влада и како Министерство за финансии, остануваме посветени на стабилни јавни финансии, фокусирани инвестиции и реформи што го забрзуваат економскиот развој“, истакнува министерката во објавата.
Имено, во Есенскиот извештај на Европска комисија (ЕК) проекцијата за економски раст за 2025 година изнесува 3,2% и истата е зголемена за 0,2 п.п. во однос на претходниот извештај. Исто така, проекцијата за 2026 година ЕК ја ревидираше нагоре, односно истата е зголемена на 3,3% и за 2027 година предвиден е раст од 3,3%.
Економија
Кузманоска: Домашните капитални инвестиции во 2026 година ќе бидат мотор за економскиот раст на земјата
Биљана Кузманоска, пратеничка од редовите на ВМРО-ДПМНЕ во Собранието, на денешната комисиска расправа за Предлог-буџетот за 2026 година порача дека Предлог-буџетот за 2026 година носи ред, мерливи резултати и стабилен економски раст, со силен фокус на инфраструктурата и инвестиции кои треба да отворат нови работни места.
,,Буџетот за 2026 година не е само финансиска рамка, тој е одраз на новиот начин на работа, на новата политика што ја ветивме, политика на одговорност, ред и чесност“, рече Кузманоска и додаде:
,,Воведуваме јасни прагови за реализација, и тоа не на хартија туку со мерливи рокови. До крајот на првиот квартал, 15% до вториот 40% до третиот 65% и најмалку 70% до 15 ноември“.
Кузманоска посочи дека фокусот на Предлог-буџетот за 2026 година е и инфраструктурата.
,,Фокусот е на инфраструктурата што ја поврзува Македонија. Патишта, железници, училишта, болници, локални проекти. Со овој буџет имаме реален раст и стабилност. Буџетот е поставен на реални и внимателни проекции. Раст на економијата од 3,8% проекти, инфлација стабилна на 2,5%, и дефицит кој е намален н 3,5% од БДП“, истакна Кузманоска.
Таа дополни дека во 2025 година Македонија имаше рекордни странски инвестиции, што според неа, покажува стабилност, а истакна и дека во 2026 година се очекува инвестициите заедно со домашните капитални вложувања да бидат мотор на економскиот раст и да отворат нови работни места.
,,Минатата година го достигна највисокото ниво на странски директни инвестиции во својата историја, над 1 милијарда евра. Тоа не се бројки, туку доказ дека инвеститорите гледаат стабилност, предвидливост и волја за работа. Во 2026 година, заедно со домашните капитални вложувања очекуваме инвестициите да бидат мотор што ќе го движи економскиот раст и ќе отвора многу нови работни места“, кажа Кузманоска.

