Економија
Земјите од BRICS основаа развојна банка и фонд од 100 милијарди долари

Челниците на земјите од најбрзорастечките економии во светот обединети во групата BRICS (Бразил, Русија, Индија, Кина и Јужноафриканската Република), во вторникот основаа развојна банка и финансиски фонд од 100 милијарди американски долари, што претставува нивен прв конкретен чекор во настојувањето да го преформатираат меѓународниот финансиски систем со кој доминира западот.
Банката ќе биде насочена на финансирање на инфраструктурните проекти во земјите во развој, а нејзиното седиште ќе биде во кинескиот мегалополис Шангај. Индија ќе претседава со банката во првите пет години, по што ќе следат Бразил, па Русија, објавија челниците на петте земји од BRICS групата на самитот во бразилскиот град Форталеза. Исто така, ќе воспостават и финансиски фонд кој ќе располага со 100 милијарди американски долари девизни резерви за помош на земјите коишто ќе се најдат во проблеми со својата ликвидност. Станува збор за прв голем договор на земјите од BRICS – Бразил, Русија, Индија, Кина и Јужноафриканската Република, откако ја формираа организацијата во 2009 година за да бараат поголемо право на глас во финансискиот поредок во светот кој го воспоставија западните сили по Втората светска војна и во чиј центар се Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) и Светската банка. Преговорите за оваа институција се провлекуваа изминатите две години, а повремено беа оптоварувани од желбата на Кина да си осигури поголемо влијание преку поголем удел во капиталот на банката. Банката ќе мора да ја ратификуваат законодавните тела на земјите членки на BRICS, а првите кредити ќе може да ги одобри по две години.Земјите од BRICS беа поттикнати на координирана акција по минатогодишниот одлив на капиталот од пазарите во формирање поради најавеното намалување на монетарните поттикнување од американската централна банка Federal Reserve (Fed), поради што на светските пазари пораснаа цените на задолжувањето. Новата банка е одраз и на влијанието на земјите од оваа група, коишто сочинуваат речиси половина во севкупното светско население и околу една петина од глобалното економско производство. Новата развојна банка би требало, исто така, да ја покрие сé поголемата побарувачка за финансирање проекти коишто не го сервисирале споменатите постојни меѓународни финансиски институции, инаку сé почесто изложени на жестока критика поради мешањето во внатрешната политика на кредитираните земји.Почетниот капитал на банката ќе изнесува 50 милијарди американски долари, со тоа што почетните 10 милијарди долари во готовина ќе бидат уплатени во банката во период од седум години,а 50 милијарди долари во форма на гаранции. Банката со кредитирањето би требало да започна во 2016 година, а ќе биде отворена и за членство на други земји.Од друга страна, финансискиот фонд ќе го сочинуваат резерви во секоја земја од BRICS кој ќе може да се префрли во друга земја доколку се јават тешкотии во платниот биланс. Оваа иницијатива доби во интензитет по одлевањето на евтините долари кои со децении го поттикнаа растот на пазарите во формирање. „Тоа ќе помогне да се контролираат осцилациите со коишто се соочуваат различни економии поради намалувањата на поттикнувањата од САД. Тоа е карактеристика на времето, кое бара реформи на ММФ“, изјавил бразилската претседателка Дилма Русеф. Кина, којашто има најголеми девизни резерви од сите земји во светот, ќе придонесе во финансискиот фонд со 41 милијарда долари. Бразил, Индија и Русија, сите ќе дадат по 18 милијарди долари, а Јужна Африка – 5 милијарди долари. Во периодот кога западните земјите, во прв ред САД, настојуваат да ја изолираат финансиски и економски па и политички Русија поради украинската криза којашто резултираше со присоединување на црноморскиот полуостров Крим кон Руската Федерација, како и судири во југоисточните украински региони каде што исто така е доминантна руската етничка и рускојазичната заедница, самитот на BRICS му овозможи на рускиот претседател Владимир Путин изградба на една геополитичка платформа, да покаже дека има пријатели, особено во економските сили за коишто се очекува дека ќе ја обликуваат иднината на светот. Очекувано челниците на земјите од BRICS се воздржаа од критики за Русија во врска со кризата во Украина, и ги повикаа на воздржаност сите инволвирани страни за судирот да биде надминат по мирен пат./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Економија
Македонија доби речиси 2,5 милиона евра од планот за раст за постигнати резултати во намалување на неформалната економија, извести Министерството за економија

Европската комисија, во најновиот извештај за имплементацијата на Планот за раст, потврди дека Северна Македонија преку министерството за економија и труд целосно и успешно ја спроведе реформската мерка 4.1.1 – „Справување со неформалната економија во поддршка на Стратегијата за формализација на неформалната економија“, извести Министерството за економија и труд.
„Целта на мерката е унапредување на формалната економија преку интензивирање на инспекцискиот надзор и примена на пристап заснован на проценка на ризик, со фокус на секторите најподложни на неформални активности, градежништво, туризам и земјоделство.
Според оценката на Европската комисија, земјата далеку ги надминала поставените цели за зголемување на бројот на инспекции и резултатите од надзорот во рамките на оваа реформа со вкупна вредност од приближно 2,5 милиони евра, насочени кон јакнење на институциите, дигитализација на инспекциските служби и зајакнување на формалната економија.
Државниот инспекторат за труд (ДИТ) спроведе 16.464 инспекции во периодот јули 2024 – јуни 2025, што претставува 242% зголемување во однос на целта за 20% зголемување во однос на просекот од 2020–2023 година.
Притоа се откриени 543 нерегистрирани работници, што е зголемување од над 200% во однос на претходните години.
Државниот пазарен инспекторат (ДПИ) реализира 669 инспекции, што е 40% повеќе од целната вредност, при што издадени се 222 управни решенија, а 18 нерегистрирани економски оператори се затворени поради непочитување на законите.
Овие постигнувања се резултат на спроведување на пристап заснован на проценка на ризик при планирањето на инспекциските активности, со приоритетно насочување кон секторите најпогодени од неформална економија – градежништво, туризам и земјоделство. Двете институции применуваат методологии за управување со ризик и активно користат дигитални алатки за подобрување на ефективноста и транспарентноста во своето работење
Европската комисија во својата оценка нагласува дека Северна Македонија ја реализирала реформата „целосно и успешно“, без утврдено двојно финансирање и со целосна усогласеност со европските стандарди.
Ова признание од Европската комисија е потврда за сериозната работа на институциите и за конкретните резултати кои носат корист и за граѓаните и за бизнисот. Справувањето со сивата економија е еден од клучните приоритети на Владата и Министерството за економија и труд– заедно со европските партнери ќе продолжиме да градиме одржлива, конкурентна и формална економија“, соопшти Министерството за економија и труд.
Свет
(Видео) Трамп до австралискиот амбасадор: Не те сакам и веројатно никогаш нема да те сакам

Претседателот на САД, Доналд Трамп, му рече на австралискиот амбасадор во САД и поранешен премиер, Кевин Рад, дека не го сака и веројатно никогаш нема да го сака.
Трамп вчера се сретна со сегашниот австралиски премиер, Ентони Албанезе. Политичкиот уредник на австралискиот „Скај њуз“, Ендру Кленел, го праша Трамп зошто требало толку долго време за да се организира состанокот. Тој беше заинтересиран дали има некаква врска со ставот на Австралија за климатските промени, Палестина или изјавите на Рад.
🤪 Trump to Australia’s ambassador: “I don’t like you either.”
An awkward exchange took place between the U.S. president and the Australian ambassador🇦🇺
After signing an agreement on rare earth minerals, a journalist reminded Trump that Ambassador Kevin Rudd had once called him… pic.twitter.com/UEooOxvqYs
— NEXTA (@nexta_tv) October 20, 2025
„Не знам ништо за него. Ако рекол нешто лошо, тогаш можеби би сакал да се извини. Дали амбасадорот рекол нешто лошо? Не кажувајте ми. Не сакам да знам. Каде е тој? Дали сè уште работи за вас“, Трамп го праша Албанезе.
Албанезе одговори дека Рад е сè уште амбасадор и покажа кон него. Рад призна дека кажал лоши работи за Трамп пред да стане амбасадор. „Ги повлекувам тие изјави“, рече тој.
„Ни мене не ми се допаѓаш. И веројатно никогаш нема да ми се допаднеш“, рече Трамп.
Во ноември минатата година, откако Рад беше потврден како избор на Албанезе за амбасадор на САД, се појави интервју од 2021 година во кое тој го опиша Трамп како селски идиот. Подоцна се дозна дека Рад избришал некои стари објави на социјалните мрежи во кои го нарекол Трамп предавник на Западот и лудак.
Економија
Цените на нафтата паѓаат

Цените на нафтата паднаа под 61 долар на меѓународните пазари денес, поради мрачни проценки за вишок понуда и знаци за затоплување на односите меѓу САД и Русија што би можело да значи полесен пристап до руска нафта.
На лондонскиот пазар, цената на барел по пладне беше за 72 центи пониска отколку на затворањето на трговијата на крајот од минатата недела, на 60,57 долари. На американскиот пазар, барелот се тргуваше по цена за 66 центи пониска, на 56,88 долари.
Расположението на пазарите е намалено од проценките за вишок понуда на крајот на оваа година и почетокот на следната година.
Понудата брзо расте, додека побарувачката е пригушена, објави Меѓународната агенција за енергија (ИЕА) минатата недела.
Во такви услови, светските залихи достигнаа највисоко ниво за четири години во август, од 7,9 милиони барели, пресмета агенцијата, а вишокот на понуда треба нагло да се зголеми најдоцна од следната година.
Инвеститорите се загрижени и за затворањето на американската влада поради спор околу буџетските трошоци.
Демократите го условуваат прифаќањето на предлогот за буџет за 2026 година со продолжено финансирање на програмата за здравствено осигурување за најранливите групи граѓани, додека републиканците ја отфрлаат оваа отстапка.
Дури 750.000 владини службеници би можеле да бидат испратени на неплатен одмор, што исто така ќе значи пониски трошоци, предупреди независниот институт CBO.