Економија
Земјите од BRICS основаа развојна банка и фонд од 100 милијарди долари
Челниците на земјите од најбрзорастечките економии во светот обединети во групата BRICS (Бразил, Русија, Индија, Кина и Јужноафриканската Република), во вторникот основаа развојна банка и финансиски фонд од 100 милијарди американски долари, што претставува нивен прв конкретен чекор во настојувањето да го преформатираат меѓународниот финансиски систем со кој доминира западот.
Банката ќе биде насочена на финансирање на инфраструктурните проекти во земјите во развој, а нејзиното седиште ќе биде во кинескиот мегалополис Шангај. Индија ќе претседава со банката во првите пет години, по што ќе следат Бразил, па Русија, објавија челниците на петте земји од BRICS групата на самитот во бразилскиот град Форталеза. Исто така, ќе воспостават и финансиски фонд кој ќе располага со 100 милијарди американски долари девизни резерви за помош на земјите коишто ќе се најдат во проблеми со својата ликвидност. Станува збор за прв голем договор на земјите од BRICS – Бразил, Русија, Индија, Кина и Јужноафриканската Република, откако ја формираа организацијата во 2009 година за да бараат поголемо право на глас во финансискиот поредок во светот кој го воспоставија западните сили по Втората светска војна и во чиј центар се Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) и Светската банка. Преговорите за оваа институција се провлекуваа изминатите две години, а повремено беа оптоварувани од желбата на Кина да си осигури поголемо влијание преку поголем удел во капиталот на банката. Банката ќе мора да ја ратификуваат законодавните тела на земјите членки на BRICS, а првите кредити ќе може да ги одобри по две години.Земјите од BRICS беа поттикнати на координирана акција по минатогодишниот одлив на капиталот од пазарите во формирање поради најавеното намалување на монетарните поттикнување од американската централна банка Federal Reserve (Fed), поради што на светските пазари пораснаа цените на задолжувањето. Новата банка е одраз и на влијанието на земјите од оваа група, коишто сочинуваат речиси половина во севкупното светско население и околу една петина од глобалното економско производство. Новата развојна банка би требало, исто така, да ја покрие сé поголемата побарувачка за финансирање проекти коишто не го сервисирале споменатите постојни меѓународни финансиски институции, инаку сé почесто изложени на жестока критика поради мешањето во внатрешната политика на кредитираните земји.Почетниот капитал на банката ќе изнесува 50 милијарди американски долари, со тоа што почетните 10 милијарди долари во готовина ќе бидат уплатени во банката во период од седум години,а 50 милијарди долари во форма на гаранции. Банката со кредитирањето би требало да започна во 2016 година, а ќе биде отворена и за членство на други земји.Од друга страна, финансискиот фонд ќе го сочинуваат резерви во секоја земја од BRICS кој ќе може да се префрли во друга земја доколку се јават тешкотии во платниот биланс. Оваа иницијатива доби во интензитет по одлевањето на евтините долари кои со децении го поттикнаа растот на пазарите во формирање. „Тоа ќе помогне да се контролираат осцилациите со коишто се соочуваат различни економии поради намалувањата на поттикнувањата од САД. Тоа е карактеристика на времето, кое бара реформи на ММФ“, изјавил бразилската претседателка Дилма Русеф. Кина, којашто има најголеми девизни резерви од сите земји во светот, ќе придонесе во финансискиот фонд со 41 милијарда долари. Бразил, Индија и Русија, сите ќе дадат по 18 милијарди долари, а Јужна Африка – 5 милијарди долари. Во периодот кога западните земјите, во прв ред САД, настојуваат да ја изолираат финансиски и економски па и политички Русија поради украинската криза којашто резултираше со присоединување на црноморскиот полуостров Крим кон Руската Федерација, како и судири во југоисточните украински региони каде што исто така е доминантна руската етничка и рускојазичната заедница, самитот на BRICS му овозможи на рускиот претседател Владимир Путин изградба на една геополитичка платформа, да покаже дека има пријатели, особено во економските сили за коишто се очекува дека ќе ја обликуваат иднината на светот. Очекувано челниците на земјите од BRICS се воздржаа од критики за Русија во врска со кризата во Украина, и ги повикаа на воздржаност сите инволвирани страни за судирот да биде надминат по мирен пат./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Надворешен долг, побарувања и меѓународна инвестициска позиција во третиот квартал од 2025 година
Објавено е редовното статистичко соопштение за позначајните промени кај надворешниот долг, надворешните побарувања и меѓународната инвестициска позиција, извести Народната банка.
На крајот на третиот квартал од 2025 година:
„На 30.9.2025 година, нето надворешниот долг изнесува 4.494 милиони евра (или 27,1% од проектираниот БДП). Нето надворешниот долг на земјата, во третиот квартал од 2025 година, е намален за 106 милиони евра, или за 2,3%. Од аспект на структурата, приватниот нето-долг и натаму има поголемо учество во вкупниот нето-долг со 67%.

Во текот на третиот квартал од 2025 година, негативната нето меѓународна инвестициска позиција (МИП) е намалена за 250 милиони евра и изнесува 8.738 милиони евра, што претставува 52,7% од проектираниот БДП за 2025 година“.
Најновото соопштение за позначајните промени кај надворешниот долг, надворешните побарувања и меѓународната инвестициска позиција е достапно на следната врска.
Економија
Исплатени над 39 милиони денари на 663 оризопроизводители
Денеска е реализирана исплата на средства во вкупен износ од 39.065.031 денари кон 663 оризопроизводители.
Исплатата се однесува за финансиска поддршка од 6 денари по килограм предадена оризова арпа во откупувачки центри, за периодот од 1 март до 30 септември 2025 година, со ова се опфатени сите оризопроизводители од минатата реколта.
Министерството за земјоделство соопшти дека нивна цел останува зајакнувањето на домашното производство и поддршката на земјоделците.
Фото: pexels
Економија
Филипче: Следува поголема криза и нови поскапувања во 2026 година
Претседателот на СДСМ, Венко Филипче, на денешниот брифинг со новинари, говорејќи за економската состојба во државата, предупреди дека следната 2026 година ќе биде исклучително тешка и кризна за државата и за граѓаните, со нови поскапувања, зголемено задолжување и продлабочување на сиромаштијата.
„Ќе имаме многу кризна година. Ќе следи година во која ќе треба да се задолжиме најмалку дополнителни 2 милијарди евра. И тие задолжувања ќе бидат за тековни трошоци, нема да бидат за капитални инвестиции“, рече Филипче.
Тој посочи дека во Буџетот за 2026 година е намалена вкупната сума за капитални инвестиции, додека истовремено постои сериозен проблем со реализацијата на приходите.
„Десетина проценти ќе фалат. Тоа се 600 милиони евра во Буџетот. Ако на тоа се надоврзе долгот кон стопанството, повратот на ДДВ, тогаш околу милијарда евра, недостасуваат во Буџетот. Тоа беше една од причините зашто веројатно го затвораат порано. Тоа не се случило досега“, рече Филипче.
На брифинот, Филипче потенцираше дека дополнително и состојбата со енергетската криза е загрижувачка, поради лошото менаџирање со секторот од страна на власта, што доведе до покачување на цената на струјата.
„Поскапувањето на струјата ќе повлече поскапување на сите други продукти, сследи бран на огромни поскапувања на храната, на лебот, на млекото, на јајцата, на сите основни прехранбени продукти. Притоа, нема најава дека ќе има зголемување на платите, пропаѓаат преговорите со синдикатите“, рече Филипче.
Во тој контект, Филипче укажа дека следната година, инфлацијата тешко ќе може да се контролира.
„Ако предвидувањето за раст на БДП е некаде 3,7-8 проценти, а знаеме дека нашата структура на БДП е така поставена да две третини е лична потрошувачка, граѓаните нема да трошат повеќе за повеќе. Граѓаните ќе трошат повеќе за истото или за помалку, поради тоа што цените се ќе бидат повисоки, значи ќе живеат посиромашно“, рече Филипче.
Тој предупреди и на сериозен застој кај странските инвестиции, посочувајќи дека нема веќе раст и дека е прашање колку компании ќе ја напуштат земјата. Дополнително, како што кажа Филипче, значително е влошена ликвидноста на компаниите поради доцнењето на повратот на ДДВ.
„Компаниите веќе затвораат, се жалат дека поради тоа што немаат пари од повратот на ДДВ, ги затвораат компаниите, отпуштаат работници. Илјадници работници се отпуштени, изминатите неколку месеци“, посочи Филипче.

