Економија
Земјите од BRICS основаа развојна банка и фонд од 100 милијарди долари
Челниците на земјите од најбрзорастечките економии во светот обединети во групата BRICS (Бразил, Русија, Индија, Кина и Јужноафриканската Република), во вторникот основаа развојна банка и финансиски фонд од 100 милијарди американски долари, што претставува нивен прв конкретен чекор во настојувањето да го преформатираат меѓународниот финансиски систем со кој доминира западот.
Банката ќе биде насочена на финансирање на инфраструктурните проекти во земјите во развој, а нејзиното седиште ќе биде во кинескиот мегалополис Шангај. Индија ќе претседава со банката во првите пет години, по што ќе следат Бразил, па Русија, објавија челниците на петте земји од BRICS групата на самитот во бразилскиот град Форталеза. Исто така, ќе воспостават и финансиски фонд кој ќе располага со 100 милијарди американски долари девизни резерви за помош на земјите коишто ќе се најдат во проблеми со својата ликвидност. Станува збор за прв голем договор на земјите од BRICS – Бразил, Русија, Индија, Кина и Јужноафриканската Република, откако ја формираа организацијата во 2009 година за да бараат поголемо право на глас во финансискиот поредок во светот кој го воспоставија западните сили по Втората светска војна и во чиј центар се Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) и Светската банка. Преговорите за оваа институција се провлекуваа изминатите две години, а повремено беа оптоварувани од желбата на Кина да си осигури поголемо влијание преку поголем удел во капиталот на банката. Банката ќе мора да ја ратификуваат законодавните тела на земјите членки на BRICS, а првите кредити ќе може да ги одобри по две години.Земјите од BRICS беа поттикнати на координирана акција по минатогодишниот одлив на капиталот од пазарите во формирање поради најавеното намалување на монетарните поттикнување од американската централна банка Federal Reserve (Fed), поради што на светските пазари пораснаа цените на задолжувањето. Новата банка е одраз и на влијанието на земјите од оваа група, коишто сочинуваат речиси половина во севкупното светско население и околу една петина од глобалното економско производство. Новата развојна банка би требало, исто така, да ја покрие сé поголемата побарувачка за финансирање проекти коишто не го сервисирале споменатите постојни меѓународни финансиски институции, инаку сé почесто изложени на жестока критика поради мешањето во внатрешната политика на кредитираните земји.Почетниот капитал на банката ќе изнесува 50 милијарди американски долари, со тоа што почетните 10 милијарди долари во готовина ќе бидат уплатени во банката во период од седум години,а 50 милијарди долари во форма на гаранции. Банката со кредитирањето би требало да започна во 2016 година, а ќе биде отворена и за членство на други земји.Од друга страна, финансискиот фонд ќе го сочинуваат резерви во секоја земја од BRICS кој ќе може да се префрли во друга земја доколку се јават тешкотии во платниот биланс. Оваа иницијатива доби во интензитет по одлевањето на евтините долари кои со децении го поттикнаа растот на пазарите во формирање. „Тоа ќе помогне да се контролираат осцилациите со коишто се соочуваат различни економии поради намалувањата на поттикнувањата од САД. Тоа е карактеристика на времето, кое бара реформи на ММФ“, изјавил бразилската претседателка Дилма Русеф. Кина, којашто има најголеми девизни резерви од сите земји во светот, ќе придонесе во финансискиот фонд со 41 милијарда долари. Бразил, Индија и Русија, сите ќе дадат по 18 милијарди долари, а Јужна Африка – 5 милијарди долари. Во периодот кога западните земјите, во прв ред САД, настојуваат да ја изолираат финансиски и економски па и политички Русија поради украинската криза којашто резултираше со присоединување на црноморскиот полуостров Крим кон Руската Федерација, како и судири во југоисточните украински региони каде што исто така е доминантна руската етничка и рускојазичната заедница, самитот на BRICS му овозможи на рускиот претседател Владимир Путин изградба на една геополитичка платформа, да покаже дека има пријатели, особено во економските сили за коишто се очекува дека ќе ја обликуваат иднината на светот. Очекувано челниците на земјите од BRICS се воздржаа од критики за Русија во врска со кризата во Украина, и ги повикаа на воздржаност сите инволвирани страни за судирот да биде надминат по мирен пат./крај/мф/сн
Извор: Макфакс
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
Царина со грант од Јужна Кореја ја унапредува контролата на целокупниот увоз, извоз и транзит
Царинска управа се етаблира како лидер на Балканот со напреден Систем за анализа на ризик и податочен склад имплементиран со грант од Република Кореја во висина од 4,75 милиони долари кој ќе претставува цврста основа за патот на државата кон членство во Европската Унија.
Системот овозможува унапредување на контролата на целокупниот увоз, извоз и транзит, како клучно во сузбивање на сивата економија, разобличување на криминалот, заштита на финансиските интереси и полнење на Буџетот, како и олеснување и забрзување на легалната трговија.
Воедно, во случај цените на стоките да се пониски од берзанските, царинските службеници ќе добијат аларм за можна царинска измама. Ќе се овозможи и подобра детекција на профили со висок ризик во воздушниот сообраќај.
Ова беа клучните пораки на денешниот церемонијален настан на кој директорот на Царинска управа, Бобан Николовски, заедно со генералниот директор на Корејска Царинска Служба, Ли Мјонг Ку го промовираа системот. Системот беше промовиран со одржување на состанок на највисоко ниво и во присуство на министерката за финансии, Гордана Димитриеска-Кочоска, државниот секретар Андриана Матлиоска и амбасадорот на Република Кореја, Ким Донг Бе, по кој директорите на македонска и корејска Царина одржаа прес-конференција.
„Само годинава заклучно октомври, вкупната трговска размена изнесува 18 милијарди долари, што кажува за тежината на секојдневната работа на Царинската управа во олеснување на трговијата, при истовремено спречување на обидите за криминал. Овој систем ни е од исклучителна важност бидејќи со истиот се овозможува унапредување на анализата на ризик и подобра селекција и концентрираност на контролите на високоризични пратки, со што се овозможува олеснување и забрзување на легалната трговија. Сите податоци за целиот увоз, извоз, транзит, податоците за акцизна стока, целокупната евиденција на заплени, прекршочни и кривични пријави се интегрирани во Системот каде истите се анализираат со поддршка на напредна вештачка интелигенција. Воедно истиот обезбедува податоци за пратки чии вредности се различни од берзанските цени, но и чии вредности се под просечните согласно анализата на вредноста на целокупниот увоз, со што ги алармира царинските службеници за проверка на контејнерите со вакви пратки, се со цел да се спречат можни обиди за царинска измама“, истакна директорот Николовски на прес-конференцијата.
Воедно, како што истакнува Николовски се овозможува подобрување на квалитетот на податоците кои понатаму ќе бидат предмет на анализи и креирање мерки за подобрување на трговските политики како клучни за забрзување на растот на економијата.
Директорот на корејската Царина, Ли, вели дека најважно и уверен е во истото, системот ќе претставува цврста основа за патот на државата кон членство во Европската Унија. Тоа не само што ќе придонесе државата да ја зацврсти својата позиција како лидер на Балканот со напреден царинско административен систем, туку и ќе биде инспиративен пример за силна царинска соработка и пријателство.
„Патот на овој проект до денешната церемонија на пуштање во употреба не би бил можен без посветеноста и блиското партнерство меѓу владите на Република Кореја и РС Македонија. Преку континуирана комуникација и соработка меѓу нашите две земји, денес тој конечно дава конкретни резултати. Од 2008 година, Царинската служба на Кореја го воведе нашиот систем за електронско царинење UNIPASS во 16 земји, со вкупна вредност од 329,37 милиони американски долари. Овој ODA проект во вредност од 4,75 милиони американски долари (6,1 милијарди корејски вони) за РС Македонија има особено значење, бидејќи претставува прво воспоставување на системот за електронско царинење на Царинската служба на Република Кореја во целиот европски регион. Воспоставен е интегриран информациски ресурс и систем за управување со ризици, со цел подобрување на оперативната ефикасност и обезбедување непречен проток на стоки во РС Македонија“, истакна директорот Ли.
Економија
Директна авиолинија Скопје – Прага, за Божиновска таа е реална врска меѓу двете економии
Со првиот лет на новата директна авиолинија Скопје – Прага, земјава прави значаен исчекор во унапредувањето на меѓународната поврзаност, економската соработка и мобилноста на граѓаните, истакнуваат во соопштението од Министерството за енергетика.
На настанот по повод воспоставувањето на авиолинијата се обрати министерката за енергетика, рударство и минерални суровини Сања Божиновска, заедно со чешкиот амбасадор Јарослав Лудва, генералниот директор на TAV Македонија, Неџат Курт, како и претставници на Wizz Air.
Како претседател на Мешовитата комисија за економска соработка, министерката информираше дека иницијативата за директна авионска линија била покрената на Заедничкиот македонско-чешки состанок во Прага, во март годинава, како дел од пошироката агенда за продлабочување на билатералните односи и олеснување на бизнис-комуникацијата.
Божиновска истакна дека воспоставувањето на директната линија не е случаен потег, туку резултат на јасна визија и конкретна иницијатива.
„Оваа авиолинија е реална врска меѓу две економии, два пазара и две општества. Поврзаноста е предуслов за развој, за мене, оваа линија има и силна лична димензија. На 20 август 1998 година се иселив во Прага, во време кога немаше директен лет меѓу нашите две земји. Поврзаноста беше комплицирана, скапа и временски исцрпувачка. Од 2005 до 2012 година постоеше директна линија и од лично искуство знам колку директната авионска врска значи – не само симболично, туку реално, за животот, за бизнисот и за секојдневната комуникација меѓу луѓето. Затоа, уште од првиот ден како министерка, силно се залагам за продлабочување на врските меѓу Македонија и Чешка и за создавање реални услови што ќе ја олеснат таа поврзаност“ , нагласи Божиновска.
Според надлежните, директната авиолинија Скопје – Прага ќе придонесе за зголемен туристички и деловен сообраќај, подобра мобилност на граѓаните и посилно вклучување на Македонија во европските економски текови.
Авиосообраќајот е важен сегмент од целокупната стратегија за модерна инфраструктура, економски раст и регионална интеграција, при што ваквите проекти се реализираат преку координирана соработка меѓу институциите и приватниот сектор.
Министерката Божиновска ја поздрави соработката меѓу TAV Македонија и Wizz Air, оценувајќи дека таа е пример за ефикасно партнерство кое носи конкретни резултати за граѓаните и економијата.
Економија
Од полноќ нови цени на горивата
Регулаторната комисија за енергетика, водни услуги и услуги за управување со комунален отпад на Република Северна Македонија (РКЕ) донесе Одлука со која се врши намалување на малопродажните цени на нафтените деривати во просек за 2,09% во однос на одлуката од 12.12.2025 година.
Од 16.12.2025 година од 00:01 часот максималните цени на нафтените деривати ќе изнесуваат:
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 95 73,00 (денари/литар)
Моторен бензин ЕУРОСУПЕР БС – 98 75,00 (денари/литар)
Дизел гориво ЕУРОДИЗЕЛ БС (Д-Е V) 66,50 (денари/литар)
Масло за горење Екстра лесно 1 (ЕЛ-1) 65,50 (денари/литар)
Мазут М-1 НС 32,635 (денари/килограм)
Малопродажните цени на бензините ЕУРОСУПЕР БС-95 и ЕУРОСУПЕР БС-98 како и на ЕУРОДИЗЕЛ (Д-Е V) се намалуваат за 2,00 ден/лит.
Малопродажната цена на Екстра лесното масло за домаќинство на (ЕЛ-1) се намалува за 1,00 ден/лит.
Малопродажната цена на Мазутот М-1 НС се намалува за 0,248 ден/кг и сега ќе изнесува 32,635 ден/кг.
Референтните цени на нафтените деривати на светскиот пазар во споредба со претходната пресметка бележат намалување во просек: кај бензините за 4,932%, кај дизелот за 4,357%, кај екстра лесното масло за 1,790% и кај мазутот намалувањето е за 1,013%.
Курсот на денарот во однос на доларот во изминатиот период по кој беа формирани цените со претходната пресметка е понизок за 0,1167%.

