Економија
Одржана редовната седница на Советот на Народната банка
Советот на Народната банка, на 5 декември 2025 година, ја усвои Програмата за работа за 2026 година, со којашто се утврдија клучните активности за спроведување на законските надлежности и стратегиските области дефинирани со Стратегискиот план 2025 – 2027 година. Во 2026 година ќе се спроведат 179 програмски активности, од кои 113 се редовни, а останатите се насочени кон модернизација на работењето, унапредување на регулативата, јакнење на безбедноста и поддршка на финансиската стабилност.
Монетарната политика и понатаму останува сосредоточена на одржувањето на ценовната стабилност како основна цел и предуслов за одржлив економски раст и стабилен финансиски систем. Во таа насока, Банката ќе работи на унапредување на моделите за макроекономско прогнозирање, модернизација на монетарните инструменти, оптимизирање на ликвидносното управување и подобрување на функционирањето на девизниот пазар и ефикасно спроведување на монетарните операции. Народната банка ќе продолжи со транспарентноста и навременото објавување на одлуките со цел јакнење на довербата и кредибилитетот на монетарната политика. Управувањето со девизните резерви ќе продолжи да се спроведува согласно принципите на сигурност, ликвидност и профитабилност, преку оптимално инвестирање во рамки на дефинираните лимити за валутниот, кредитниот, ликвидносниот и каматниот ризик.
Во доменот на финансиската стабилност, супервизијата и решавањето банки, предвидени се активности за континуирано следење на ризиците во банкарскиот систем, со особен акцент на климатските и на ИТ-ризиците, унапредувањето на супервизорските методологии и процеси, зголемената заштита на потрошувачите преку зајакнати интерни прописи и контроли, како и подготовката за примената на новата рамка за решавање банки во 2026 година.
Во делот на платните системи и платежните услуги, ќе продолжи унапредувањето на ефикасноста, сигурноста и стабилноста на националната инфраструктура. Во 2026 година ќе се примени современа интегрирана платформа за управување со готовината, со цел воспоставување модерен систем за снабдување и обработка на книжните и кованите пари. Истовремено ќе се спроведуваат и активности за модернизација на платната инфраструктура заради целосно функционирање на прекуграничните плаќања во рамки на СЕПА-шемите и за спроведување на проектот за воведување систем за инстант плаќања – клон на ТИПС, кој ќе придонесе за регионално поврзување и понатамошна интеграција со инфраструктурата на Европската Унија.
Во областа на статистиката и економските истражувања, Народната банка, како што информираат од таму, ќе ги продолжи редовните аналитички активности и подготовката на краткорочните проекции, ќе воведува современи алатки и техники за машинско учење и ќе ги унапредува статистичките податоци согласно новите меѓународни стандарди. Како дел од дигиталната трансформација, ќе продолжи спроведувањето на клучните проекти – интегрираниот систем за статистичко и супервизорско известување (ИСИДОРА) и воспоставување централен податочен склад.
Банката останува посветена на јакнење на транспарентноста, доброто управување, етичките стандарди, меѓународната и на меѓуинституционалната соработка преку непречено остварување на функциите на поддршка и примена на најдобрите практики во корпоративното управување, со цел обезбедување законито, ефикасно, правично и навремено носење одлуки во интерес на јавноста и сите сегменти од работењето. Следејќи ги современите ризици и технолошки промени, ќе продолжи да работи на зајакнување на институционалната отпорност, сигурноста на системите и на ефективното управување со ризиците, со цел обезбедување непрекинато функционирање на клучните процеси.
Програмата за работа за 2026 година ја потврдува заложбата на Народната банка за одржување ценовна и финансиска стабилност, како основа за долгорочен економски развој, доверба во институцијата и заштита на јавниот интерес.
Во насока на натамошно унапредување на ефективноста на монетарната политика, на седницата на Советот беа усвоени регулаторни измени за премин на Народната банка кон нова оперативна поставеност на монетарните инструменти. Примената на новата оперативна монетарна рамка ќе започне од 24 декември 2026 година. Со измените се врши модернизација на оперативната поставеност на монетарната политика согласно најдобрите практики на централните банки. Се очекува овие промени да придонесат за засилување на сигналниот механизам на основниот инструмент на монетарната политика – благајничките записи, а со тоа и на монетарната трансмисија. Благајничките записи и натаму остануваат основен инструмент на монетарната политика, при што нивната рочност се намалува на седум дена, а воедно се преминува кон примена на пазарни принципи на аукцирање. Инструментот расположлив депозит на седум дена кај Народната банка се укинува, а за оптимално ликвидносно управување на дневна основа банките и штедилниците и натаму ќе може да го користат расположливиот депозит преку ноќ. Во новата оперативна рамка, каматната стапка на расположливиот депозит преку ноќ се врзува за каматната стапка на благајничките записи, на ниво пониско за 50 базични поени и ќе се менува согласно промената на каматната стапка на основниот инструмент на ист начин како што се менува каматната стапка на расположливиот кредит преку ноќ. Со тоа, се формира симетричен коридор од каматните стапки на расположливиот депозит и на кредитот преку ноќ во однос на основната каматна стапка на Народната банка.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Економија
УЈП: Секоја четврта контрола открива неиздавање фискална сметка
Управата за јавни приходи (УЈП) спроведува засилени контроли во пресрет на новогодишните и божиќните празници, со особено внимание на ресторани, кафе-барови, дискотеки, сендвичари и други угостителски објекти.
Пред контролите, УЈП реализирала околу 3.500 советодавни посети, овозможувајќи време за отстранување на најчестите неправилности кај фискалните уреди, како што се несоодветна адреса, оштетени пломби или недостасување на налепница од сервисер. Дополнително, инспекторите проверувале и неуплаќање на дневниот промет во банка и неводење на книгата на дневни финансиски извештаи.
„Истовремено, УЈП спроведе детални анализи на податоците од ГПРС системот, теренските контроли и ДДВ пријавите. Резултатите покажуваат ризично однесување кај некои субјекти кои особено ќе бидат таргетирани за контрола: низок или идентичен регистриран дневен промет, отстапки на регистрираниот промет од капацитетот на локалот, разлика меѓу прометот во фискалните каси и пријавениот во ДДВ-пријавите и др.“, информираат од Управата за јавни приходи.
До крајот на ноември УЈП извршила околу 4.000 контроли. Изречени биле околу 2.500 глоби, а запечатени над 100 локали.
„Секоја четврта контрола открива неиздавање фискална сметка – појава што значи неевидентиран промет, загуби за буџетот и нелојална конкуренција. Казнетите обврзници добија персонализирани повици за корекција на пријавите и пријавување на прометот. Доколку не постапат, следуваат дополнителни контроли со индиректни методи“, велат од УЈП.
Економија
Најважната задача која пред себе ја имаме е да го подобриме животот на граѓаните, рече Мицкоски
Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, на денешниот 18-ти Конгрес на партијата кој се одржува во спортскиот комплекс „Јасмин” во општина Кавадарци под мотото „Визија што гради држава – За генерацијата што доаѓа 2030“, имаше свое обраќање во кое се осврна на темата за стандардот. Тој истакна дека треба да се работи на системски мерки и решенија, а воедно и дека економијата треба да се раздвижи и домашните компании да се поддржат затоа што, како што вели тој, тие се рбетот на стопанството.
„Најважната задача, која пред себе ја имаме, е да го подобриме животот на граѓаните. Свесен сум дека нашиот народ живее тешко. Ние изминатите нешто повеќе од година и половина власт го посветивме на изградба на темели кои ги затекнавме разрушени. Но од годината што следи нашата основна задача е жилава борба за стандардот на граѓаните. За подобар живот и за создавање на систем кој нема да зависи од субјективните карактеристики на поединецот, туку од моралниот кодекс на заедницата. Систем кој служи на општеството и на она што претставува наша заедничка цел секој човек да има повеќе, да има повеќе пари, повеќе среќа и повисок стандард“, рече Мицкоски.
Мицкоски истакна дека и покрај намалениот наталитет, радува последниот податок на раст на бројот на новороденчиња во земјава. Тој посочи дека треба да се работи на системски мерки и решенија.
„Потребно е младите да ја добијат вистинската шанса која нема да зависи од политичката или било каква друга припадност, освен од сопствените капацитети и способности. Мора да го подобриме образованието. Знаењето и наобразбата е најважниот и најсигурниот клуч за излез од сиромаштијата. Економијата мора да се раздвижи дополнително, иако до сега се раздвижи најмногу во последната деценија, а домашните компании да се поддржат затоа што тие се рбетот на стопанството. Имаме тешка задача да се бориме против нашето исчезнување како држава и народ, а тоа е демографијата и намалениот наталитет. Радува последниот податок на раст на бројот на новороденчиња, но далеку сме од она што треба да биде вистински мотор на општеството, човечкиот фактор. И затоа треба да работиме на системски мерки и решенија. Помалку луѓе значи послаба економија. Послаба економија значи незадоволни луѓе. Така ја губиме државата. А ние сме премали за да се раситнуваме во секој поглед“, кажа Мицкоски и дополни:
„И кога ја говорам оваа тема за зголемен наталитет, мора да се даде одговор на две клучни прашања. Да се има чувство и грижа за оние кои имаат потешкотии да имаат свој пород, и државата ќе направи се за да помогне за зголемена и подостапна медицинска грижа. И второто прашање е да се помогне младите парови да стигнат до свој дом, затоа што навистина цените на недвижностите се нереални и свесен сум дека претставуваат голема грижа за многу луѓе“.
Економија
Мицкоски: Економијата мора да излезе од замката на ниски плати, до 2030 мора да направиме премин кон економија со високи компетенции
Македонската економија мора да излезе од историската замка на ниските плати, евтината работна сила и ограниченото производство. До 2030 година, земјата мора да направи структурен премин, од економија на евтина продукција кон економија на знаење, високи компетенции и додадена вредност, рече претседателот на ВМРО-ДПМНЕ во своето прво обраќање во отворениот дел на XVIII конгрес.
„Економската сила ја определува државната сила. Затоа Македонија мора да го напушти моделот на ниска продуктивност и зависност од увоз, и да премине кон економија којашто ќе се темели на знаење, технологија и иновации“, истакна Мицкоски.
Додаде дека овој премин бара системски реформски циклус во повеќе области:
„Индустрии базирани на знаење, технологија, ИКТ, биотехнологија, фармација, инженеринг, креативни индустрии. Ова е новата економска матрица. Земјата мора да вложува во области што создаваат висока додадена вредност и конкурентност на глобалниот пазар. Дигитализацијата и автоматизацијата се предуслов за приклучување кон европските и светските производствени синџири. Модернизацијата на бизнис секторот, новите дигитални технологии и технолошките паркови ќе создадат работни места со висока додадена вредност и ќе го зголемат извозниот капацитет“, рече Мицкоски.
Домашните компании, додаде Мицкоски, мора да станат мотор на раст преку силна институционална поддршка, капитално вбризгување, кредитни линии, намалени административни бариери и поддршка за раст.
„Националната економија е силна само ако домашните претпријатија се силни. Предвидлива фискална политика, стабилни даночни правила и долгорочно стратегиско планирање, усогласено со европските стандарди се предуслов за развој. Ниту една компанија не инвестира во држава во која даночните правила се менуваат со дневната политика. Довербата се гради со долгорочност, јасност и транспарентност“, посочи, меѓу другото, Мицкоски.

