Програмата на 44. издание на Млад отворен театар (МОТ) за петок (20 септември) продолжува на сцената на Драмски театар со претставата „Несоодветно за на работа“.

Светски познатиот актер, режисер и професор Доналд Ворен Мофет ја поставува „Несоодветно за на работа“ по текст на Луси Кирквуд.

„Низ серија екстремно луцидни и, за жал, на повеќето од нас толку познати и блиски сцени од корпоративното, во случајов, медиумско секојдневие, во ‘Несоодветно за на работа’, Кирквуд ни дава јасна слика за симптомите на едно метастазирано општество, прикажувајќи ја немилосрдната експлоатација, која почнува, завршува или се прекршува врз женското тело. Како и вообичаено, и самите жени често се покорни или амбициозни соучеснички во борбата, чија единствена цел е победа врз послабите и профит по секоја цена“, се вели во најавата за претставата.

Во склоп на придружната програма на МОТ со почеток од 22 часот во МКЦ ќе настапат култните The Tiger Lillies кои за првпат доаѓаат во Скопје.

„За ова посебно шоу, славејќи 30 години во бизнисот, номинираните за Греми, ‘кумови’ на алтернативното кабаре – The Tiger Lillies ќе настапат со новиот албум. Нивниот свет е мрачен, чуден и разновиден, со моменти на длабока тага, суров црн хумор и неверојатна убавина. Музиката што ја произведуваат е мешавина од предвоено берлинско кабаре, анархична опера и ромска музика, повторувајќи ги гласовите на Бертолт Брехт и Жак Брел“, наглсуваат од организацијата на МОТ.

Јоргос Арванитис, лауреатот на „Браќа Манаки“, кој вчера пристигна во Битола, одржа мастер-клас. „Кога си млад и ентузијаст, ги преземаш ризиците“, порача мајсторот на европската кинематографија.

Грчкиот кинематографер со култен статус во Европа и светот и со речиси 150 наслови во својата кариера, ужива посебен статус на своевиден родоначалник на арт-филмот во Грција и Европа. Арванитис е роден во едно грчко село во 1941 година, во мрачните денови на Втората светска војна. По разурнувањата во војната, неговото семејство се преселило кај роднини што имале млекарница, па Јоргос како петгодишно дете наутро разнесувал млеко, а попладне одел на училиште. Школувањето го продолжил учејќи за електричар, а првпат отишол во кино на 15-годишна возраст.

Првиот контакт со професионалниот филм му било кога во соседството се снимал некој филм, па Јоргос го замолил кинооператорот од локалното кино да му помогне да работи нешто на сетот. Најмногу бил фасциниран од камерата и вели дека за тогашните деца камерманите биле вистински богови.

„Најдов една црно-бела лента и со помош на две светла го снимив мојот прв филм. Филмот го прикажав во киното и добив понуда да бидам асистент на камера. Следните пет години бев асистент на камера“, се присети Арванитис на својата младешка фасцинација со филмот.

На млада возраст го снимил својот прв филм како снимател, а иако не одел во филмско училиште, го почитувал советот на постариот камерман да гледа и да памети сè на снимањата бидејќи само така може да стекне поголеми знаења.

Пресврт во неговиот живот било кога го сретнал неколку години постариот Тео Ангелопулос, кој во почетокот на 60-тите години се вратил од Франција. Модераторот Масимо Леки забележа дека е необичен спојот на Ангелопулос, кој бил марксистички настроен филмски критичар, и самоукиот кинематографер Арванитис, кој научил сè за камерата снимајќи филмови.

„Заедно со пријателите снимавме некои кратки филмови помагајќи си еден на друг. Еден ден дојде Ангелопулос со негово сценарио. Го прочитав и сфатив дека во него лежи филм. По 33 дена и со четворица актери, од кои само еден беше професионален, го завршивме филмот“, раскажува Арванитис.

Арванитис потенцира дека во пионерските денови на неговата кариера бил голем ентузијаст и ги презел ризиците. Леки, пак, забележа дека уште во првите заеднички дела на Арванитис и Ангелопулос се гледаат пејзажите од Грција, кои ќе бидат доминантни во целиот опус на Ангелопулос.

„Имав проблем со Ангелопулос бидејќи тој во неговите филмови постојано ја избираше истата локација – Воден (Лерин)“, вели Арванитис.

Пресвртна точка во интернационализирање на нивните кариери е филмот „Пејзажи во магла“ од 1980 година, а нивниот последен заеднички филм е „Вечност и еден ден“ од 1998 година. Тој филм беше овенчан со „Златна палма“ во Кан.

Веќе вториот заеднички филм „Деновите од 1936“ е снимен во боја. Во тој период Арванитис бил вработен во едно филмско студио, а секој ден во попладневните и вечерните часови работел со Ангелопулос. Од филтрите што отпаѓале поради неадекватната боја во процесот на снимање филмови во студиото, со Ангелопулос го снимиле нивниот втор филм. Кога требало да снима комедија, Арванитис си дал отказ и ја продолжил кариерата како слободен уметник. Другото е подобриот дел на историјата на грчкиот и европскиот филм од 60-тите години до денес.

Во тој период со Грција владеела воената хунта, па Арванитис раскажуваше анегдоти како ја избегнувале цензурата за левичарските арт-филмови што ги снимале со Ангелопулос.

Раскажувајќи за своето професорско искуство на филмската академија „Фемис“ во Париз, Арванитис потенцира дека може да се направи добра сцена со малку светло и многу организација.

Тоа е и неговото кредо. Арванитис потсети на значењето на зборот фотографија, кој значи пишување со светлина.

В сабота, 21 септември, на уметничкото гумно во село Слоештица, ќе се слават уметноста и природата. Имено, тема на годинешната уметничка резиденција во „Арт поинт – гумно“ е „Природата предупредува: Будни ли сте?!“ Преку уметноста пораки за заштита на природата и планетата Земја испраќаат уметниците: Иштван Ерос од Унгарија, Дик Робертс од САД, Сашо Н. Алушевски од Македонија, Џесика Флеминг од Германија и Естер Шабак од Словачка.

Инспирирани од исклучителното природно богатство на горнодемирхисарските планини, кои, за жал, не се поштедени од глобалните климатски промени, уметниците преку своите дела протестираат и провоцираат во име на природата.

Со овие активности „Арт поинт – гумно“ се приклучува на Глобалната недела на акција за климатските промени: 20 – 27 септември 2019.

Изложбата ќе биде поставена на отворено и во галеријата на гумното – единствена од таков вид на Балканот, а поставката ќе може да се види во текот на целата година.

Љубителите на уметноста што ќе го посетат отвореното студио в сабота, во периодот од 12 до 20 часот, ќе имаат можност и лично да се запознаат со уметниците.

Уметничката резиденција „Арт поинт – гумно 2019“ е делумно поддржана од Министерството за култура.